Morgunblaðið - 13.12.2001, Qupperneq 47

ýmsum veiðiskap sem hann stundaði
á meðan hann var á sjó, meðal annars
kúfiskveiðum en kúfisk veiddi hann í
beitu á þeim tíma.
Mér er það minnisstætt, nýlega
þegar við Silla heimsóttum hann, að
það lá eitthvað illa á honum og hann
vildi lítið tala. Við rákum augun í blað
sem lá á borðinu hjá honum og þegar
Silla fletti því sá hún mynd sem henni
fannst hún kannast við og segir við
mig: Er þetta ekki mynd úr Seyð-
isfirðinum? Um leið og Tóti heyrði
þetta reis hann upp, leit á myndina og
sagði svo vera. Skipti engum togum
að skapið varð strax léttara og málin
voru rædd fram og aftur.
Það var í raun undravert hvað
hann Tóti var alltaf hress; auðvitað
sló útí fyrir honum inn á milli, enda
aldurinn hár, en oft komst maður að
því að hann fylgdist með fleiru en
mann grunaði.
Það kom fyrir að við ræddum hvað
tæki við eftir þessa jarðvist og Tóti
var viss um að þar gæti hann valið sér
starf. Þótt hann hefði verið sjómaður
nánast allt sitt líf var hann alveg viss
um að hann ætlaði að verða bóndi í
því næsta. Þegar ég spurði af hverju,
þá svaraði hann því til að það væri
öruggasta leiðin til þess að verða rík-
ur. Um þriggja ára skeið var Tóti
bóndi í Vatnsfirði við Djúp og sá hann
alltaf eftir að hafa ekki haldið áfram
að búa enda hafði hann mjög gaman
af skepnum.
Ég vil að lokum þakka Tóta fyrir
samfylgdina, hann kenndi samferða-
fólki sínu margt og kom miklu í verk
á langri ævi. Ég er viss um að margir
eiga eftir að sakna hans með sín
hnyttnu tilsvör og kímnina sem entist
honum til hinstu stundar.
Nú er hann farinn til fundar við
konuna sína, börnin sín tvö og alla
vinina sem ég er viss um að biðu
hans.
Vertu sæll, kæri vinur, hafðu þökk
fyrir allt og hvíl í friði.
Öllum ættingjum og vinum Tóta
sendi ég innilegustu samúðarkveðj-
ur.
Jón S. Jóhannesson.
Í innganginum sést að Þórður
missir föður sinn níu ára gamall og er
þá Sigurgeir elstur þeirra bræðra, 14
ára. Ég man hvað þú sagðir mér
margar góðar sögur, af þessum dáða
bróður þínum, sem tók nú forystu og
forsjá fyrir heimilinu á sínar ungu
herðar. Hver láir ungu fólki nú til
dags, þó það eigi erfitt með að skilja
lífsbaráttu, seiglu en um leið dugnað
þessa aldamótafólks. Við sem erum
næsta kynslóð, fædd 1920–’30 og
þekkjum sannleik þessarar lífsbar-
áttu, hugsum eða segjum stundar-
hátt, „hvernig gat fólkið komist af við
þessar aðstæður?“
Í ársriti Sögufélags Ísfirðinga
skrifar Sigurlaug Bjarnadóttir í við-
tali við Sigurgeir Sigurðsson elstan
þeirra Heimabæjarbræðra en svo hét
heimili þeirra í Fæti, Sigurgeir segir
að fólk á Fótasvæðinu hafi búið við
þröngan kost „fátækt var rosaleg“ þó
hafi yfirleitt alltaf verið eitthvað til að
borða, enda ýtrustu sparsemi og
nýtni gætt á öllum sviðum. Hver fjöl-
skylda hafði að jafnaði nokkrar kind-
ur, en kýr voru aðeins til í Heimabæ
og á Hesti. Þarna var því víðast
„þurrabúðarbúskapur“ og einhæf
lífskjör. Samkvæmt manntali 1930 er
íbúatala í Fætinum 52 talsins frá því
að vera 101 árið 1910. Árið 1934 flyst
Heimabæjarfjölskyldan alfarin úr
Fæti til Bolungarvíkur, og við ungum
mönnum blasa nýir atvinnumöguleik-
ar, vélvæðing fiskiskipa er hafin, ára-
skipin heyra smátt og smátt sögunni
til sem skapað hafði Fótungum sem
öðrum aðal lífsviðurværi á hörðustu
tímum.
2. nóvember 1935 er stór dagur í
lífi Þórðar vinar míns. Þá gengur
hann að eiga konu sína Salóme Hall-
dórsdóttur, fædda 4. júní 1915. Al-
vara og ábyrgð lífsins hefst! Þau Sal-
óme hófu sinn búskap í Bolungarvík
og þar fæddust þeim 2 elstu börnin,
Hjördís, f. 1936, og Sigurður, f. 1937.
Á þessum tíma er orðin skylda að
menn hafi tilskilin próf, ætli þeir sér
að hafa forsvar fyrir skipum. Þessara
réttinda aflaði Þórður sér. Það er ein-
hverntíma á þessum tíma sem þau
hjón flytjast til Súðavíkur og Þórður
gerist skipstjóri hjá Bjarna Hjalta-
syni á bát hans „Óla“, 12–14 tonna
bát frá Súðavík. Flyst Þórður síðar til
Ísafjarðar og er þar á ýmsum bátum,
mest þó með „Sædísi“ um ára skeið.
Seinna eignast Þórður bát „Vísi, IS
53“ og gerir hann út á kúfiskveiðar til
beituöflunar smábáta. Á Þórð var
treyst hvað beitu snerti margar vor-
vertíðar. Hann var aflamaður mikill
og brást ekki trillumönnum.
Þegar séra Þorsteinn Jóhannsson,
hinn mæti maður, lætur af störfum
og flytur úr Vatnsfirði æxlast það ein-
hvern veginn þannig að Þórður fær
jörðina leigða og til ábúðar þar sem
enginn prestur hafði sótt um brauðið
og nú er sjómaðurinn orðinn að
bónda, „og Þórður segir“: „…og þá
var hún Salóme mín hvað tregust að
fylgja mér, oft var ég nefndur séra
Þórður af glenssömum vinum mín-
um, og víst hefði ég getað sinnt svona
minniháttar prestsstörfum, en
messuvínið hefði sjálfsagt þótt
ódrjúgt.“ Þessi eigin frásögn lýsir
Þórði best.
Vorið 1956 flytur Þórður og fjöl-
skylda úr Vatnsfirði og tekur við
jörðinni Súðavík I, eignarjörð Gríms
Jónssonar, sem Matthías Jónsson
hafði haft um 5 ára skeið en hafði sagt
lausri. Gunnar, sonur Þórðar tekur
við bústörfum en Þórður snýr sér aft-
ur meira að sjávarstörfum, ásamt
öðrum úr fjölskyldunni. Bjartir tímar
eru í augsýn. Börkur Ákason er ráð-
inn sem framkvæmdastjóri til Frosta
hf. Og segja má að svo urðu skilin
skörp, að fyrirtækið „Frosti hf.“ reis
á fáum árum úr örbirgð til mikilla að-
gerða. Þetta vitum við sem tókum
þátt í störfum þessa tíma. Og barna-
hópur þeirra hjóna var kærkomið
vinnuafl fjölgandi verkefna. Þórður
sagði við mig einhverntíma, „mér
fannst eins og ég væri að koma heim,
þegar ég flutti úr Vatnsfirði til Súða-
víkur“. Þórður og Salóme byggðu sér
einbýlishús á Aðalgötu 12, Súðavík,
og áttu þar heima allt til þess að þau
tóku þá ákvörðun að eyða seinustu
lífdögum undir verndarvæng DAS í
Hafnarfirði.
Sjómannsfjölskyldur standa jafn-
an óvarðari öðrum stéttum þjóðlífs-
ins hvað áföll snertir; 1. mars 1967
ferst vélbáturinn Freyja með allri
áhöfn. Þar missa þau hjón son sinn,
Jón Hafþór, og 29. janúar 1969 ferst
ms Svanur, 5 manna áhöfn kemst í
gúmbjörgunarbát af einskærum
dugnaði áhafnar (sem annars staðar
hefur verið skráð). Skipstjórinn var
tengdasonur Þórðar og Þórður var
kokkur um borð. Þessi björgun heyr-
ir undir kraftaverk.
Þórður minn, þakka þér allt og allt,
nú ert þú guði falinn. Börnum þínum,
barnabörnum, og barnabarnabörn-
um, svo og öðrum aðstandendum flyt
ég mínar innilegustu samúðarkveðj-
ur.
Ragnar Þorbergsson
frá Súðavík.
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. DESEMBER 2001 47
✝ Þórður Tómas-son fæddist á
Hamrahól í Rangár-
vallasýslu 18. janúar
1914. Hann lést á
Landspítalanum í
Fossvogi 4. desember
síðastliðinn. Foreldr-
ar hans voru Tómas
Þórðarson bóndi og
Guðríður Ingimund-
ardóttir. Systkini
Þórðar voru Borg-
hildur, Ragnheiður,
Sigríður, Rósa, Guð-
rún og Sigurður, þau
eru öll látin. Seinni
kona Tómasar var Jórunn Ólafs-
dóttir. Eftirlifandi hálfsystkini
Þórðar eru Guðjón og Guðrún.
Þórður kvæntist 23. september
1947 eftirlifandi eiginkonu sinni,
Petreu Kristjánsdóttur. Börn
þeirra eru: 1) Guðríður Eygló, gift
Guðmundi Brynjari
Guðnasyni, börn
þeirra eru Anna
Lilja og Guðni Þór.
2) Sigríður, gift
Gunnari Alfreðs-
syni, dætur þeirra
eru Sigrún og Rut.
3) Tómas Kristinn,
kvæntur Ástu Mar-
gréti Sigurðardótt-
ur, börn þeirra eru
Petrea, Þórður, Sig-
urður, Ámundi,
Sesselja, Tómas og
Margrét. Langafa-
börnin eru 17.
Þórður stundaði sjómennsku
sem ungur maður. Um 1950 flutti
fjölskyldan til Reykjavíkur. Þórð-
ur vann við útskipun hjá Skipaút-
gerð ríkisins í um 30 ár.
Útför Þórðar fór fram frá Sel-
tjarnarneskirkju 10. desember.
Elsku afi.
Hin langa þraut er liðin,
nú loksins hlauztu friðinn,
og allt er orðið rótt,
nú sæll er sigur unninn,
og sólin björt upp runnin
á bak við dimma dauðans nótt.
Fyrst sigur sá er fenginn,
fyrst sorgar þraut er gengin,
hvað getur grætt oss þá?
Oss þykir þungt að skilja,
en það er Guðs að vilja,
og gott er allt, sem Guði’ er frá.
(Valdimar Briem.)
Kveðja,
Anna Lilja, Guðni Þór,
Sigrún og Rut.
Elsku langafi.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(Valdimar Briem.)
Kveðja,
Brynjar Jökull, Sandra
Mjöll, Alexandra, Theodóra
Jóna og Eygló Arna.
ÞÓRÐUR
TÓMASSON
selja lukkupakkana, ég vildi að ég
væri eins dugleg í handavinnunni og
þú. En ég er þó farin að reyna.
Elsku amma og afi, ég held varla
að neinn hafi verið eins heppinn og
ég var að eiga ykkur að því að þið
höfðuð alltaf tíma fyrir mig. Og ófá
voru þau skiptin þegar ég fékk að
gista hjá ykkur. Ekki má heldur
gleyma öllum jólunum sem við eydd-
um hjá ykkur, alltaf fengum við að
skreyta jólatréð ykkar, það voru
ekki jól nema við værum búin að fara
á Bræðraborgarstíginn og skreyta
og það var alveg föst hefð að koma til
ykkar í mat bæði á aðfangadags-
kvöld og gamlárskvöld. Mig langar
líka að minnast þess hvað afi var
yndislegur þegar amma veiktist og
þurfti að flytjast á hjúkrunarheimilið
Eir, á hverjum degi fór hann þangað
með sælgæti og talaði við hana og
lengi, lengi þekkti hún hann Guðjón
sinn sem kom á hverjum degi. Elsku
amma og afi, ég vildi að ég hefði
sinnt ykkur betur síðustu árin, en
svona er það þegar maður er að
koma sér upp eigin fjölskyldu. Afi
reyndist mér líka alveg æðislega
þegar hann var að minnka við sig og
ég að hefja minn búskap, alltaf
hringdi hann í mig og spurði hvort
mig vantaði þetta eða hitt ef hann
þurfti ekki á því að halda lengur. Afi
var líka alltaf duglegur að taka
myndir af fjölskyldunni og sló ekkert
af þegar ég eignaðist dóttur mína
hana Heklu. Langafi Gaui var ofsa-
lega duglegur að koma til okkar og
mynda litlu langafastelpuna sína.
Elsku afi og amma, takk fyrir að
hafa verið svona góð og æðisleg, ég
vona að þið hafið nú þegar hist hin-
um megin og vakið yfir okkur hinum
sem eftir erum. Ég elskaði ykkur
bæði út af lífinu.
Ykkar verður sárt saknað.
Sigrún Ósk.
   
  
 
 !

  

 !  

/
.
5
"21-',& %'' 
% ! 
 "
    
 


   %&+!    

. 
  +
$ !  # ,- ." ,$,-
.-/-'$$' # , 5 &%$,-
." ,/-'$$'
 + ',$,-
0 /-'$$' )& +(') ' ,-

 1('/-'$,- #  , '' $$'
1 ' 1'&1 ' 1 ' 1'2
6
!

 43/
#
  )(' $+ 
#- &',?@
 +  - 
"-0+0 - 
 ,
 
 ) *+   7
    
#  /-'$$'
0 ! +/-'$$'
/-' 
0 /-'$,-
"%''2*' $'2
  !$

!
  

!  

 3)/A  343

 "%&??

% "0 
"+ 84$2!! 
  2& +*


)' %/-'$$'2
 
$
 

!  



 %+ %$  & 
"# 
!   7*    (



  # - *   1


#! 
&('6 $,- &+) ' $'
" "  +('&+ ,- # ,-)'$$'
'& 6  &+ ,- % '
% '$$'
&+6 $% '$$'2
 
!
 

!  

 43#66

 %$('8
#" $ '& 
"84$
#  ,
  #% *&($$$' .- . -+$,-
 $1 *&($$,- )'6%"09:$$'
      1 ' 1'&1 ' 1 ' 1'2
7
 !   

34/
 3435 #+"  B
% $$
"  8+  ,
   
 C$  +1& + ',$,-

$0' '' $,-& $  , 2