Morgunblaðið - 17.03.2002, Blaðsíða 17

minni en í Sahara-eyðimörkinni.
Vindurinn er hins vegar mikill og
sest því skafsnjórinn í lægðir, hlé-
megin við fjöllin og skapar þannig
hættu.
Daginn eftir gerðum við aðra at-
lögu og fundum örugga leið upp
bratt ísfallið. Við klifum hratt og
örugglega því við vildum eyða sem
stystum tíma á þessum stað. Nú bár-
um við allan okkar farangur á bak-
inu og það tók mikla orku að paufast
upp brekkuna. Efst á brúninni
þræddum við okkur leið á milli lóð-
réttra ísveggja en þá tók við aflíð-
andi brekka. Við náðum efstu búðum
í 3.700 metra hæð en þær eru í
skarði á milli Vinson og fjalls er
nefnist Shinn. Hér var napur vindur
og nístingskalt. Búðirnar eru lítt
varðar fyrir stormum og vonaði ég
innilega að veðrið myndi haldast
áfram jafngott. Við komum okkur
fyrir, tjölduðum, bræddum snjó í
drykkjarvatn og elduðum kvöldmat.
Við vorum báðir við hestaheilsu og
kraftmiklir og ákváðum við því að
gera atlögu að tindinum daginn eftir
ef veðrið héldist gott.
Sólin skein jafnskært morguninn
eftir og hún hafði gert síðustu daga.
Við fengum okkur heitt að drekka
eftir kalda nótt og lögðum síðan af
stað. Í fyrstu var leiðin mjög aflíð-
andi en framundan kom tindurinn í
ljós. Ég fann sterkt fyrir því hversu
afskekkt við vorum, tvær litlar
mannverur á þessu kalda fjalli mitt í
ísauðninni. Hvert sem litið var, var
ekkert að sjá nema ísbreiðuna og
fjallstinda, þetta var í senn svo stór-
brotið og einfalt. Hvergi vísbending
um mannfólk, hér var enginn dalur
með skíðalyftum, hótelum og veit-
ingastöðum, bara endalaus ísbreiða
og fjallgarðar. Þetta var mjög fagur
en um leið harður veruleiki. Hér var
ekkert svigrúm fyrir mistök enda
tæki björgunarleiðangur marga
daga að komast hingað. Þar sem ég
gekk til móts við hæsta tind Suð-
urskautslandsins fann ég mjög
sterkt fyrir köldu miskunnarleysi
náttúrunnar.
Endalaus pólsléttan
Við vorum nú komnir að loka-
áfanganum, sjálfum tindinum og
völdum við að fara beint upp bratta
ísbrekku sem lá upp á klettóttan
hrygg. Við vorum komnir í 4.600
metra hæð og loftþynningin farin að
hægja á okkur. Við fetuðum okkur
því rólega áfram, eitt skref í einu. Að
lokum klifum við lítið íshaft og þá
vorum við á tindinum. Ég settist
andstuttur í snjóinn og virti fyrir
mér dýrðina. Það var blankalogn og
sólskin og því engin ástæða til að
flýta sér niður.
Við sátum því dolfallnir í rúma
klukkustund og nutum upplifunar-
innar. Fegurra útsýni hafði ég ekki
augum litið og gat ég tvímælalaust
tekið undir það álit margra að á tindi
Vinson sé fallegasta fjallasýn í
heimi. Mér fannst sérstakt að horfa
yfir endalausa pólsléttuna til suðurs
þar sem ég hafði gengið dag eftir
dag, viku eftir viku, ásamt félögum
mínum á pólinn. Ekki var síðra að
virða fyrir sér hvassa fjallgarðana
með öllum sínum óklifnu tindum.
Hér eru tvímælalaust framtíðar-
verkefni fjallamanna.
Við tindinn fundum við álbox sem
innihélt gestabók fjallsins. Eftir að
hafa ritað nöfnin okkar í hana flett-
um við í gegnum hana og uppgötv-
uðum okkur til undrunar að við stóð-
um á tindinum nákvæmlega 35 árum
eftir fyrstu uppgönguna sem átti sér
stað 18. desember 1966.
Niðurgangan gekk vel og vorum
við komnir niður í grunnbúðir dag-
inn eftir að við stóðum á tindinum.
Til stóð að sækja mig þegar í stað og
fljúga mér til Patriot Hills búðanna
en nú gripu veðurguðirnir inn í.
Skýjabakki lagðist yfir fjallið og það
fór að blása. Um nóttina gerði storm
og það var enginn möguleiki fyrir
flugvél að lenda við slíkar aðstæður,
hvað sem væri í boði. Hríðin stóð
dögum saman og við Bruce héldum
jólin saman. Á jóladagsmorgun rétti
Bruce mér pakka. Ég reif utanaf
þessari einu jólagjöf minni þessi jól-
in sem reyndist vera skoskt smjör-
kex. Þessir Skotar eru alltaf samir
við sig, hugsaði ég, en hvað gat ég
sagt sem hafði ekki komið með neitt
handa honum.
Eftir níu daga hríð létti loksins til
og ég tók fagnandi á móti litlu flug-
vélinni þegar hún kom vaggandi eft-
ir snjónum eftir vel heppnaða lend-
ingu. Eftir klukkutíma flug var ég
kominn aftur í Patriot Hills búðirnar
og hitti þar ýmsa ferðalanga sem all-
ir voru að bíða eftir flugi til Chile og
bættist ég nú í þann hóp. Það skall á
stormur á ný sem stóð dögum sam-
an. Mér tókst þó að klífa Patriot
Hills fjöllin og fara í snjósleðaferð
sem reyndar endaði með því að einn
vélsleðinn fór í jökulsprungu en
hékk sem betur fer á brúninni. Ég
bauð mig fram í björgunarleiðangur
og náðum við sleðanum upp á nokkr-
um klukkutímum. Nýju ári var fagn-
að í búðunum með dýrindis kvöld-
verði og skemmtun fram á morgun.
Það var loks 5. janúar sem flutn-
ingavélin stóra lenti á ísilagðri flug-
brautinni en þá hafði ég verið veð-
urtepptur í samtals 18 daga. Þetta
hafði verið löng dvöl og löngu orðið
tímabært að halda á vit nýrra æv-
intýra. Ég kvaddi því Suðurskautið
feginn en samt með nokkrum sökn-
uði og von um að mega snúa þangað
aftur.
Á flugbrautinni í Patriot-Hills. Flutn-
ingavélin affermd.
TENGLAR
.....................................................
www.7t.is
Vinson Massif, hæsta fjall Suðurskautslandsins.
Á leið upp ísfjallið. Ummerki um snjóflóð til vinstri.
Maður er kominn í ver-
öld þar sem hvítur
snjórinn, blár himinn-
inn og ískaldur snjórinn
ráða ríkjum.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17. MARS 2002 17
árið 2002
Málningarstyrkur
HÖRPU SJAFNAR
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
Skilafrestur er til 3. apríl nk.
Harpa Sjöfn hf. veitir á næstunni styrki í formi
málningar til góðra verkefna á vegum líknar-
félaga, sjálfboðaliða, þjónustufélaga, menningar-
samtaka og annarra sem vilja hafa forystu um að
fegra og prýða umhverfi sitt.
Síðustu fjögur ár hafa verið veittir samtals 60 til
70 málningarstyrkir, 2500 lítrar af málningu að
verðmæti um ein milljón króna á ári. Mikill fjöldi
umsókna hefur borist og voru undirtektir svo
góðar að ákveðið hefur verið að veita málningar-
styrki að nýju vorið 2002, enda hefur óspart verið
hvatt til þess.
Víða um land starfa margs konar félög og félaga-
samtök sem jafnan leita verðugra verkefna til að
láta gott af sér leiða fyrir samfélagið, t.d. með því
að mála og fegra mannvirki. Verkefnin geta falist
í endurbótum á sögufrægum húsum, kirkjum,
byggðasöfnum, sæluhúsum, björgunarskýlum,
íþróttamannvirkjum, elliheimilum og barna-
heimilum, svo eitthvað sé nefnt.
Harpa Sjöfn hf. ver að þessu sinni einni milljón
króna til málningarstyrkja sem verða á bilinu 50
til 300 þúsund krónur hver, eftir verkefnum. Þeir
sem hyggjast leita eftir styrkjum eru beðnir um að
skila umsóknum eigi síðar en 3. apríl nk. til Hörpu
Sjafnar hf., Austursíðu 2, 601 Akureyri eða
Stórhöfða 44, 110 Reykjavík. Gera þarf grein fyrir
verkefnum, senda mynd af því mannvirki sem
ætlunin er að mála og gefa upp áætlað magn
Hörpu Sjafnar málningar vegna verksins.
Dómnefnd velur úr umsóknum. Í dómnefndinni
eru: Formaður, Baldur Guðnason, stjórnar-
formaður Hörpu Sjafnar hf., Vigfús Gíslason
sölustjóri, Kristinn Sigurharðarson sölustjóri og
Helgi Magnússon framkvæmdastjóri. Móttakendur
styrksins sjá alfarið um kostnað við framkvæmd
verkefna. Tilkynnt verður um niðurstöður í maí.