Morgunblaðið - 21.03.2002, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 FIMMTUDAGUR 21. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
UMBOÐSMAÐUR Alþingis telur í
nýju áliti að Ríkisútvarpinu, RÚV, sé
óheimilt að lögum að leggja á svo-
kallað gírógjald vegna greiðsluseðla
sem sendir eru við innheimtu afnota-
gjaldsins. Er því beint til forráða-
manna RÚV að endurskoða þessa
gjaldtöku og taka mál þess manns,
sem kvartaði til umboðsmanns, fyrir
að nýju, óski hann þess.
Maðurinn leitaði til umboðsmanns
í október sl. og kvartaði yfir því að
RÚV legði á 150 króna gírógjald á
gíróseðla fyrir afnotagjaldinu. Sætti
hann sig ekki við þær skýringar sem
gefnar voru á gjaldinu af hendi RÚV.
Meðal skýringanna var hækkun á
verði gíróseðla hjá bönkum og auk-
inn póstkostnaður. Í svarbréfi stofn-
unarinnar til mannsins er bent á að
gírógjald sé ekki innheimt ef afnota-
gjaldið sé greitt með greiðslukorti
eða skuldfært með beingreiðslu af
bankareikningi.
Ekki viðbótargjaldtaka
Umboðsmaður leitaði álits
menntamálaráðuneytisins á málinu
og taldi það að ekki væri um viðbót-
argjaldtöku að ræða af hálfu Ríkisút-
varpsins, sem kallaði á sérstaka
lagaheimild. Ákvörðun um greiðslu
gírógjaldsins væri í höndum greið-
andans þar sem honum hefði verið
bent á aðra kosti sem hefðu ekki við-
bótarkostnað í för með sér.
Umboðsmaður Alþingis segir í
áliti sínu að útsending gíróseðla til
greiðenda afnotagjalda sé liður í því
að innheimta lögbundin gjöld. Telur
umboðsmaður að almennt verði að
miða við að ef almenningur eigi að
standa undir kostnaði í hverju tilviki
vegna þáttar sem teljist til almenns
rekstrar opinberrar stofnunar, t.d.
vegna innheimtu á lögbundnum og
ógjaldföllnum gjöldum, þurfi að
mæla fyrir um slíka skyldu með sér-
stakri lagaheimild. Vísar umboðs-
maður m.a. til lögmætisreglu stjórn-
sýsluréttarins í því sambandi
Álit umboðsmanns
Alþingis
RÚV óheim-
ilt að leggja
á gírógjald
STJÓRNARFORMAÐUR Strætó
bs. fékk á síðasta ári greiddar rúm-
lega 4½ milljón króna án vsk. þegar
hann var starfandi stjórnarformað-
ur/framkvæmdastjóri fyrirtækisins.
Frá 1. maí til 20. september var
miðað við 75% starf en síðan 20%
starf til áramóta.
Þetta kemur fram í svari Strætó
18. mars sl. við fyrirspurn Guðlaugs
Þórs Þórðarsonar, borgarfulltrúa
Sjálfstæðisflokksins, sem hann
sendi til fyrirtækisins hinn 12. mars
sl.
Greiðslurnar til stjórnarfor-
mannsins, Skúla Bjarnasonar hrl.,
voru inntar af hendi skv. samningi
sem Helga Jónsdóttir borgarritari
undirritaði fyrir hönd eigenda fyr-
irtækisins 10. maí 2001, skömmu
fyrir fyrsta fund stjórnar fyrirtæk-
isins.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins var stjórn Strætó bs. ekki
gerð grein fyrir samningnum fyrr
en á stjórnarfundi í síðustu viku,
eftir að fyrirspurn Guðlaugs Þórs
Þórðarsonar um málið hafði borist
fyrirtækinu.
Í samningnum er kveðið á um að
tímakaup stjórnarformannsins,
Skúla Bjarnasonar hrl., verði 6.185
krónur á klukkustund, án vsk., sem
sé lægsta útselda tímagjald auk
15% afsláttar. Miðað við 75% starf,
eða 128 stundir á mánuði að jafnaði,
voru mánaðarlaun stjórnarfor-
mannsins, um 800.000 krónur, án
vsk., frá 1. maí þar til framkvæmda-
stjóri var ráðinn til fyrirtækisins 20.
september. Frá þeim tíma og til
áramóta var miðað við 20% starf, 32
stundir að jafnaði á mánuði og fyrir
það voru greiddar um 200.000 kr. á
mánuði. Inni í þessum greiðslum
voru orlof og öll launatengd gjöld.
Verksamningurinn var „gerður
vegna vinnuframlags umfram hefð-
bundna stjórnarformennsku“ fyrstu
mánuðina sem fyrirtækið var í
rekstri. „Auk hefðbundinna stjórn-
arstarfa reikna aðilar með tíma-
frekri vinnu stjórnarformanns,
einkum þar til byggðasamfélagið
tekur til starfa og því hefur verið
ráðinn framkvæmdastjóri,“ segir
ennfremur í samningnum. Í svari
við fyrirspurninni kemur fram að á
samningstímanum voru stjórnarfor-
manninum ekki greidd stjórnarlaun
né aðrar launa- eða verktaka-
greiðslur. Á hinn bóginn kemur þar
fram að Strætó bs. hafi greitt reikn-
inga vegna „útseldrar sérfræði-
vinnu stjórnarformannsins við und-
irbúning að stofnun fyrirtækisins
og verkefnisstjórnun í því sam-
bandi“ á tímabilinu frá 1. janúar til
1. maí 2001 þegar fyrirtækið var
stofnað. Ekki er gert grein fyrir
þeim greiðslum í svari við fyrir-
spurninni en vísað í svör við fyrri
fyrirspurn Guðlaugs Þórs varðandi
kostnað af nánar greindum verk-
efnum. Er þar átt við fyrirspurn um
kostnað vegna aðkeyptrar sérfræði-
aðstoðar vegna sölu og breytinga á
rekstrarformi fyrirtækja í eigu
borgarinnar. Þar kemur fram að
stjórnarformaðurinn fékk greiddar
samtals 5,2 milljónir, um helming
vegna frumskýrslu. Ekki kemur
fram á hvaða tímabili greiðslurnar
fóru fram. Á árunum 1994–2001
fékk Skúli samtals greiddar 19,2
milljónir með vsk. fyrir sérfræðiað-
stoð við sölu eða formbreytingu á
rekstri fyrirtækja í eigu borgarinn-
ar.
Telur að greiðslur hljóti að
vekja spurningar
Guðlaugur Þór Þórðarson, borg-
arfulltrúi, sagði í samtali við Morg-
unblaðið að þessar greiðslur til
stjórnarformannsins hljóti að vekja
ýmsar spurningar. Fyrir það fyrsta
hefði verið eðlilegt að gerð hefði
verið grein fyrir þeim í svari borg-
arstjóra við fyrirspurn um kostnað
vegna aðkeyptrar vinnu við sölu og
breytingar á fyrirtækjum borgar-
innar. Ef til vill hafi ekki verið spurt
nægilega nákvæmlega í fyrirspurn-
inni en Guðlaugur bendir á að borg-
arstjóri hafi heldur ekki upplýst um
þetta í viðtali við Morgunblaðið um
fyrrnefnda fyrirspurn. Borgarbúar
hljóti að spyrja sig hvort fleiri sam-
bærilegir samningar séu í gildi. „Ég
veit ekki til þess að nokkur hafi vit-
að að stjórnarformaðurinn hafi ver-
ið starfandi framkvæmdastjóri
Strætó, sem er undarlegt, ekki síst í
ljósi þess að fyrrum framkvæmda-
stjóri Almenningsvagna var með í
ferlinu frá byrjun,“ segir Guðlaug-
ur. Þá liggi ekkert fyrir um að
stjórnarformaðurinn hafi haft sér-
þekkingu á sviði almenningssam-
gangna.
Stjórnarformaður Strætó bs. fékk 4½ milljón sem starfandi stjórnarformaður/framkvæmdastjóri
Stjórn Strætó vissi
ekki af samningnum
STEFNT er að því að ný Þjórs-
árbrú verði tilbúin árið 2003 og
er líklegt að verkið verði boðið út
í haust.
Þá þarf að endurbyggja hring-
veginn á um 4 km kafla en nýja
brúarstæðið verður um 800 metr-
um neðar en núverandi brú.
Gamla brúin mun áfram standa
og verður notuð sem reiðbrú og
reiðfært verður undir nýju brúna.
Nýja brúin yfir Þjórsá verður
170 metra löng, 10 metrum lengri
en gamla brúin. Hún verður
meira en helmingi breiðari enda
er nú gert ráð fyrir tveimur ak-
reinum í stað einnar.
Gamla brúin yfir Þjórsá er ein-
breið en hún var byggð árið
1950. Brúin er á þekktu jarð-
skjálftasvæði en í Framkvæmda-
fréttum Vegagerðarinnar kemur
fram að skipt var um legubúnað í
brúnni árið 1992. Settar voru í
hana legur sem voru sérstaklega
hannaðar til að draga úr áhrifum
jarðskjálfta. Er talið að það hafi
orðið til þess að brúin stóðst Suð-
urlandsskjálftana árið 2000.
Á árunum 1991–1998 urðu 28
umferðaróhöpp á um 4 km kafla,
sitt hvorum megin við brúna, og
urðu flest þeirra eða 22 við
brúna.
Er slysatíðni á þessum vegkafla
talsvert hærri en landsmeðaltal.
Vegurinn uppfyllir enda ekki þær
kröfur sem í dag eru gerðar til
legu vega og burðarþols. Það
mun nýi vegurinn á hinn bóginn
gera og er gert ráð fyrir að um-
ferðaröryggi aukist með fram-
kvæmdunum. Nýja vegstæðið
liggur utan við núverandi veg-
stæði á 3,5 km kafla. Austan
Þjórsártúns verður vegurinn
væntanlega fjarlægður og má bú-
ast við því að bóndinn í Þjórs-
ártúni fái með því land til rækt-
unar en hann verður að sjá á
eftir talsverðu landi undir nýja
veginn.
Ný Þjórsárbrú
tilbúin árið 2003
VegagerðinÁ myndinni má sjá nýtt brúarstæði Þjórsárbrúar og hvar hinn nýi vegur mun liggja.
HAFIN er athugun Skipulagsstofn-
unar á mati á umhverfisáhrifum
stækkunar Norðuráls á Grundar-
tanga upp í 300 þúsund tonna árs-
framleiðslu. Matsskýrsla Hönnunar
hf. liggur fyrir, sem stofnunin mun
kynna sér frekar. Meginniðurstaða
skýrslunnar er að mengun frá stækk-
uðu álveri á Grundartanga verði vel
innan viðmiðunarmarka utan þynn-
ingarsvæðis og að önnur umhverfis-
áhrif séu ekki þess eðlis að þau mæli
gegn fyrirhugaðri framkvæmd.
Tilkynning um mat á umhverfis-
áhrifum var send Skipulagsstofnun
8. mars síðastliðinn. Við athugun
stofnunarinnar verður framkvæmdin
og matsskýrslan auglýst í blöðum og
kynnt fyrir fjölmiðlum. Matsskýrsl-
an liggur nú frammi til 26. apríl nk. á
skrifstofum Hvalfjarðarstrandar-
hrepps og Skilmannahrepps, á bóka-
safni Akraness og í Þjóðarbókhlöð-
unni og hjá Skipulagsstofnun í
Reykjavík. Þá er skýrslan aðgengi-
leg á heimasíðu Norðuráls og Hönn-
unar.
Kynning fyrir almenning í dag
Gefst almenningi kostur á að
kynna sér framkvæmdina á sex vik-
um og leggja þarf athugasemdir
fram til Skipulagsstofnunar eigi síð-
ar en 26. apríl. Stofnunin mun leita
umsagnar hjá fyrrnefndum hrepp-
um, Byggðastofnun, Bændasamtök-
unum, Fornleifavernd ríkisins, Haf-
rannsóknastofnun, Heilbrigðiseftir-
liti Vesturlands, Hollustuvernd,
Náttúruvernd ríkisins og Veiðimála-
stjóra.
Skipulagsstofnun minnir á að
kynning fyrir almenning á mati á um-
hverfisáhrifum stækkunarinnar
verður á Hótel Glym í Hvalfirði í dag.
Opið hús verður frá kl. 16 til 21.
Stækkun Norðuráls á Grundartanga
Matsskýrsla er
til skoðunar