Morgunblaðið - 21.03.2002, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 FIMMTUDAGUR 21. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
AÐ MATI iðnaðarnefndar Alþingis eru yfir-
gnæfandi líkur á að Kárahnjúkavirkjun muni
reynast Landsvirkjun arðbær. Þetta kemur
fram í nefndaráliti meirihluta nefndarinnar
vegna frumvarps iðnaðarráðherra um virkjun í
Jökulsá í Fljótsdal og Jökulsá á Dal. Að nefnd-
arálitinu standa fulltrúar Sjálfstæðisflokks,
Framsóknarflokks og Samfylkingar, en full-
trúi VG skilar sérstöku áliti, en það hefur enn
ekki verið lagt fram á Alþingi.
Fjölmargir komu á fund nefndarinnar.
Fulltrúar Landsvirkjunar sögðu að virkjun við
Kárahnjúka breytti engu um þá mörkuðu
stefnu að lækka orkuverð til almennings sem
nemur um 2% á ári í samræmi við ályktun Al-
þingis. Nefndin bendir jafnframt á að lögum
samkvæmt sé Landsvirkjun óheimilt að fjár-
festa í framkvæmdum vegna stóriðju ef þær
framkvæmdir leiði til hækkaðs orkuverðs til al-
mennings.
Meðalarðsemi verði 6,2%
Efnahags- og viðskiptanefnd Alþingis sendi
iðnaðarnefnd umsögn um arðsemi virkjunar-
innar. Þar segir: „Gert er ráð fyrir að stór hluti
stofnkostnaðar verkefnisins falli til á árunum
2004–2006, en þá er áætlað að fjárfest verði
fyrir meira en helming af heildarfjárfestingu
þess. Við mat á arðsemi verkefnisins notast
Landsvirkjun við svokallað áætlað núvirt sjóð-
streymi (e. dis counted cash flow), en sú aðferð
er þekkt við útreikninga sem þessa. Gert er ráð
fyrir raun arðsemi eða innri vöxtum upp á 6,3–
6,4%, eða um 1% umfram ávöxtunarkröfu
verkefnisins. Ávöxtun eigin fjár jafngildir um
14,5% raunarðsemi og gert er ráð fyrir að
verkefnið borgi upp stofn- og vaxtakostnað á
innan við 30 árum, þrátt fyrir að áætlaður líf-
tími flestra mannvirkjanna sé á bilinu 80–100
ár.
Jafnframt gerir Landsvirkjun ráð fyrir
óbreyttu orkuverði eftir lok samningstíma,
þrátt fyrir þá reynslu að orkuverð hækki jafn-
an frekar en lækki. Álverð í framtíðinni skiptir
miklu máli hvað verkefnið varðar. Álverð
sveiflast samkvæmt spám og leitar niður á við,
enda eru miklar tækniframfarir í áliðnaði jafnt
sem öðrum iðnaði. Nú er álverð mjög lágt, en
útreikningar Landsvirkjunar byggjast á því að
það muni hækka til skemmri tíma. Næstu ára-
tugina er miðað við að álverð haldist tiltölulega
stöðugt að raungildi en leiti niður á við og
byggt er á þeirri forsendu að verðlækkunin
verði 0,4% á ári. Til samanburðar við útreikn-
inga Landsvirkjunar hefur fyrirtækið Ráðgjöf
og efnahagsspár jafnframt unnið líkindareikn-
inga um arðsemi orkusölu til Reyðaráls. Allar
meginforsendur verkefnisins eru settar inn
sem áhættuforsendur, þ.e. álmarkaðurinn,
stofnkostnaður, orkusala og raungengi.
Helstu niðurstöður eru mjög í takt við út-
reikninga Landsvirkjunar, en gert er ráð fyrir
meðalarðsemi upp á 6,2%, með staðalfrávikum
upp á 1,1% í hvora átt. Þá eru líkur á jákvæðu
núvirði taldar vera 79% miðað við 5,3% arð-
semiskröfu.“
Jákvæð áhrif á þjóðarhag
Þjóðhagsstofnun telur áhrif Kárahnjúka-
virkjunar á þjóðarhag verða þau að landsfram-
leiðsla verði rúmlega 2% meiri á framkvæmda-
tímanum en ella og þjóðarframleiðsla 1–1,5%
meiri. Gert er ráð fyrir að á árunum 2002–2013
verði fjárfesting um 12% hærri en annars. Gert
er ráð fyrir að vinnuaflsnotkun í framkvæmd-
unum verði rétt um 0,5% af heildarframboði
vinnuafls, og nái hámarki árið 2005. Þjóðhags-
stofnun bendir á að umfang framkvæmdanna
árin 2004–2006 og minnkun þeirra strax á eftir
árið 2007–2008 geri miklar kröfur til hag-
stjórnar. Ef ekki komi til mótvægisaðgerða
megi búast við að verðbólga fari yfir þolmörk
verðbólgumarkmiðs Seðlabanka Íslands og
verði allt að 4–5%, miðað við 2,5% ella. Útlit er
fyrir að viðskiptahalli aukist nokkuð á fram-
kvæmdatímanum, að jafnaði um 2% af vergri
landsframleiðslu, og nái hámarki á árunum
2005–2006. Þjóðhagsstofnun telur hins vegar
að eftir að framkvæmdum við verkefnið lýkur
og álver Reyðaráls hefur náð fullum afköstum
muni áhrif á viðskiptajöfnuð verða jákvæð og
útflutningur gæti orðið um 14% meiri en ella
fyrsta áratuginn eftir lok framkvæmda.
Landsframleiðsla gæti orðið 1,25–1,5 hærri til
lengdar en ella og þjóðarframleiðsla tæplega
1% hærri. Þjóðhagsstofnun gerir ráð fyrir því
að útflutningur geti orðið um 14% meiri en
annars fyrsta áratuginn eftir lok framkvæmda
miðað við óbreytt raungengi. Í útreikningum
Þjóðhagsstofnunar er gert ráð fyrir óbreyttum
stýrivöxtum Seðlabanka Íslands. Loks bendir
Þjóðhagsstofnun á að verði ekki af verkefninu
megi gera ráð fyrir að fólki á Austurlandi haldi
áfram að fækka.
Gert er ráð fyrir að önnur umræða um frum-
varpið fari fram á Alþingi á morgun.
Meirihluti iðnaðarnefndar mælir með því að frumvarpið um Kárahnjúkavirkjun verði samþykkt
Yfirgnæfandi
líkur á að virkj-
un verði arðbær
Í UMRÆÐUM á Alþingi í vikunni
stóðu þær upp úr sætum sínum
og hölluðu sér upp við vegg þing-
konur Samfylkingarinnar, þær
Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir,
Svanfríður Jónasdóttir og Guðrún
Ögmundsdóttir. Fyrir framan
þær sat Sigríður Anna Þórðar-
dóttir, formaður þingflokks Sjálf-
stæðisflokksins, og var sömuleiðis
íbyggin á svip. Alvarleikinn sveif
yfir vötnunum þennan dag.
Morgunblaðið/Jim Smart
Þingkonur þungt hugsi
JÓN Kristjánsson heilbrigðisráð-
herra sagði í fyrirspurnartíma á Al-
þingi að hann hygðist láta kanna
það hvort rétt sé að Trygginga-
stofnun ríkisins taki þátt í kostnaði
við að útbúa geirvörtu á brjóst
þeirra kvenna sem fengið hafa
brjóstakrabbamein, með húðflúrs-
meðferð. Tilefni þessara orða var
fyrirspurn Ástu R. Jóhannesdóttur,
þingmanns Samfylkingarinnar, á
því hvort rétt sé að Tryggingastofn-
un taki þátt í kostnaði við fyrr-
greinda húðflúrsaðgerð.
Í máli Ástu kom fram að mjög al-
gengt væri orðið að konur sem
hefðu misst brjóst vegna brjósta-
krabbameins létu „byggja upp nýtt
brjóst í stað þess sem tekið var.“
Ásta sagði að hluti af þeirri aðgerð
væri að útbúa nýja geirvörtu á
brjóstið.
„Læknar hafa gert það á þann
hátt að húð er flutt af vikvæmum
stað á konunni og síðan grætt á
brjóstið. Þetta er mjög erfið og
óþægileg aðgerð og það þarf svæf-
ingu við hana. Víða erlendis eru
menn farnir að útbúa geirvörtu á
brjóst með húðflúrsmeðferð. Það er
kostur sem læknar telja mun betri,
það nær betri árangri, hefur í för
með sér minna álag á konuna og er
að öllu leyti árangursríkari,“ sagði
hún. Ásta benti á að þetta hefði ver-
ið gert í nokkrum tilvikum hér á
landi en ítrekaði að heilbrigðiskerfið
tæki ekki þátt í þeim kostnaði sem
því fylgdi. Hins vegar tæki Trygg-
ingastofnun þátt í því að greiða
kostnað við húðflutningsaðgerðina,
sem áður var minnst á.
Heilbrigðisráðherra kvaðst í svari
sínu hafa fullan skilning á þessu
máli. „Ég hef því ákveðið að beina
þessu erindi til hinnar nýstofnuðu
samninganefndar með ósk um að
hún skoði þetta mál ofan í kjölinn og
kanni möguleika á því hvort unnt er
að verða við þessum óskum,“ sagði
ráðherra og bætti því við að ef slíkt
yrði samþykkt yrði húðflúrsaðgerð-
in að vera hluti af starfi lýtalæknis.
Kannað verði hvort TR
taki þátt í húðflúrsaðgerð
Heilbrigðisráðherra svarar fyrirspurn
ÞURÍÐUR Backman, þingmaður
Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs, er fyrsti flutningsmaður
tillögu til þingsályktunar sem lögð
hefur verið fram á Alþingi um upp-
byggingu sjúkrahótela. Meginefni
tillögunnar er að Alþingi álykti að
fela heilbrigðisráðherra að beita sér
fyrir uppbyggingu sjúkrahótela.
Í greinargerð tillögunnar segir að
megintilgangur sjúkrahótela sé að
draga úr þörf og eftirspurn eftir
sjúkahúsplássum. „Sjúkrahótel eru
ákveðið millistig milli sjúkrahúss og
hótels. Þar geta sjúklingar dvalist
meðan þeir bíða eftir þjónustu á
sjúkrahúsi eða eru að jafna sig eftir
aðgerðir og eru hvorki það veikir að
þeir þurfi að liggja á sjúkrahúsi né
það frískir að þeir geti verið án dag-
legs eftirlits. Það er ljóst að kostn-
aður á dag á sjúkrahóteli er margfalt
minni en kostnaður við legupláss á
sjúkrahúsi.“ Í greinargerðinni er
einnig á það bent að sjúkrahótel séu
rekin með ólíku sniði á Norðurlönd-
um, sum séu hluti af sjúkrahús-
rekstri eða heilbrigðisþjónustu en
önnur séu sjálfstæðar einingar.
Meðflutningsmenn eru Ögmundur
Jónasson og Kolbrún Halldórsdóttir.
Þingmenn
VG vilja
sjúkrahótel
ÞINGFUNDUR hefst kl. 10.30 í dag.
Eftirfarandi mál eru á dagskrá:
1. Virkjun Jökulsár á Brú og Jök-
ulsár í Fljótsdal. 2. umr.
2. Bókhald, ársreikningar og tekju-
skattur og eignarskattur. 2. umr.
3. Lífeyrissjóður starfsmanna ríkis-
ins. 2. umr.
4. Virðisaukaskattur. 2. umr.
5. Kosningar til sveitarstjórna. 2.
umr.
6. Vatnsveitur sveitarfélaga. 2.
umr.
7. Almenn hegningarlög og lög-
reglulög. 2. umr.
8. Almenn hegningarlög og refsi-
ábyrgð lögaðila vegna mútu-
greiðslu til opinbers starfs-
manns.
9. Eldi nytjastofna sjávar. 2. umr.
10. Samgönguáætlun. 3. umr.
11. Lagaákvæði er varða samgöngu-
áætlun o.fl. 3. umr.
12. Stefnumótun um aukið umferð-
aröryggi. Fyrri umr.
13. Réttarstaða starfsmanna við að-
ilaskipti að fyrirtækjum. 1. umr.
14. Tekjustofnar sveitarfélaga. 1.
umr.
15. Vörur unnar úr eðalmálmum. 1.
umr.
LÖGÐ hefur verið fram á Alþingi til-
laga til þingsályktunar um úttekt á
skipulagi sjóbjörgunarmála með það
að markmiði að auðvelda og hraða
björgunaraðgerðum. Fyrsti flutn-
ingsmaður tillögunnar er Jóhann Ár-
sælsson, þingmaður Samfylkingar.
Í greinargerð tillögunnar segir að á
Íslandi sé samstaða um að allt skuli
gert sem mögulegt sé til að tryggja
öryggi sjófarenda. Björgunarsveitir
og stjórnvöld þurfi þess vegna að vera
stöðugt á varðbergi til að nýta nýj-
ustu tækni og nýja möguleika til að
auka öryggi á sjó og flýta björgunar-
aðgerðum þegar slys hafa orðið.
„Flutningsmenn telja rétt að stjórn-
völd fari vandlega yfir skyldur sínar
hvað þessi mál varðar í samráði við
aðra sem annast framkvæmd þeirra í
því skyni að bæta enn frekar það ör-
yggiskerfi sem fyrir er. Minna má á
að ýmsar breytingar hafa orðið á
skipulagi björgunarmála á undan-
förnum árum og af þeim ástæðum er
nauðsynlegt að stjórnvöld skoði hvort
hlutverkum sé þar skipt með skilvirk-
um og öruggum hætti eða hvort gera
þurfi breytingar á lögum í því skyni.“
Úttekt á skipu-
lagi sjóbjörg-
unarmála
STEINGRÍMUR J. Sigfússon, for-
maður Vinstrihreyfingarinnar –
græns framboðs, hefur að nýju lagt
fram á Alþingi tillögu til þingsálykt-
unar um endurskoðun á starfsemi og
stöðu Þjóðhagsstofnunar. Meðflutn-
ingsmaður er Ögmundur Jónasson,
þingmaður VG.
Meginefni tillögunnar er að Al-
þingi álykti að setja á fót nefnd til að
gera úttekt á starfsemi Þjóðhags-
stofnunar. Í nefndinni skulu sitja
fulltrúar allra þingflokka, einn
fulltrúi tilnefndur af starfsmönnum
Þjóðhagsstofnunar og einn fulltrúi
forsætisráðuneytis. Skal hann jafn-
framt vera formaður. Verkefni
nefndarinnar verði, auk almennrar
úttektar, að skoða verkaskiptingu
milli Þjóðhagsstofnunar og annarra
aðila sem vinna að einhverju leyti að
svipuðum verkefnum og meta kosti
þess að Þjóðhagsstofnun verði færð
undir Alþingi.
Tillagan var flutt á síðasta þingi en
varð þá eigi útrædd.
Úttekt verði
gerð á Þjóð-
hagsstofnun
Vinstrihreyfingin –
grænt framboð
♦ ♦ ♦