Morgunblaðið - 17.07.2002, Blaðsíða 32

MINNINGAR
32 MIÐVIKUDAGUR 17. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Mig langar til að
minnast mágkonu
minnar, Valgerðar
Guðlaugsdóttur frá
Vík í Mýrdal, sem
andaðist fyrir nokkr-
um vikum.
Vegna anna heima fyrir gat ég
ekki komið því við að fylgja henni
síðasta spölinn, en hún á það inni
hjá mér að ég minnist hennar með
fáeinum orðum.
Sautján ára gömul tengdist ég
þessari fjölskyldu. Þau voru 15
systkinin og móðir þeirra lést þeg-
ar yngsta barnið fæddist. Valgerð-
ur, sem þá var ekki orðin tvítug,
tók þá við móðurhlutverkinu og
fórst það vel úr hendi eins og ann-
að sem hún tók að sér að gera. En
erfitt hefur það verið fyrir svo
unga stúlku að annast þennan
stóra hóp þar sem ekki voru þau
þægindi sem okkur finnst sjálfsagt
að hafa í dag.
Valgerður hafði mikla tónlistar-
gáfu og man ég alltaf eftir okkar
fyrstu kynnum. Ég átti gítar sem
Valgerður hafði gaman af að grípa
í þó að ekki hefði hún lært á það
hljóðfæri. Þegar hún var á leið á
vertíð til Vestmannaeyja bauð ég
henni að hafa gítarinn með til að
æfa sig á um veturinn. Um vorið
þegar hún kom til baka var hún
sannarlega búin að læra að stilla
sína strengi, eins og stóð í kvæð-
inu sem hún söng svo oft og var
VALGERÐUR
GUÐLAUGSDÓTTIR
✝ Valgerður Guð-laugsdóttir
fæddist í Kerlingar-
dal í Mýrdal 7. okt.
1918. Hún lést á
Hrafnistu í Hafnar-
firði 6. júní síðastlið-
inn og var útför
hennar gerð frá Vík-
urkirkju 15. júní.
unun að hlusta á hana
með sína fallegu söng-
rödd.
Á þessu stóra heim-
ili var mikið að gera
og reyndi Valgerður
að fá yngri systur sín-
ar til að taka þátt í
heimilishaldinu. Eitt-
hvað brösuglega gekk
að fá systurnar í upp-
vaskið og datt Val-
gerði það snjallræði í
hug að létta þeim
verkin með því að
spila á gítarinn og svo
sungu þær allar með.
Þannig var Valgerður, ávallt mikill
gleðigjafi. Eftir að Valgerður og
Magnús eignuðust börn og bú
skutu þau skjólshúsi yfir syni mína
sem voru í framhaldsskóla í Vík og
ekki töldu þau það eftir sér þó að
sjálf ættu þau sex börn. Þau voru
ætíð reiðubúin að greiða götu fólks
með sinni einstöku greiðasemi og
elsku.
Nú birtist Valgerður mér sem
kær minning, og vil ég þakka
henni alla hlýju sem hún sýndi
mér og mínu fólki frá fyrstu tíð.
Bið ég guð að varðveita sál þess-
arar góðu konu.
Börnum og eftirlifandi eigin-
manni votta ég innilega samúð
mína.
Þó er eins og yfir svífi
enn og hljóti að minna á þig,
þættirnir úr þínu lífi
þeir sem kærast glöddu mig.
Alla þína kæru kosti
kveð ég nú við dauðans hlið.
Man er lífsins leikur brosti
ljúfast okkur báðum við.
(Steinn Steinarr.)
Guðveig Bjarnadóttir,
Skaftafelli.
Að vera:
Að vera villuráfandi
barn sem veit ekki í
hvorn fótinn það á að
stíga. Að vera sent
norður í Silfrastaði þar sem það
þekkir ekkert til og enginn þekkir
það. Að vera utangátta en þó
standa frammi fyrir mestu stefnu-
breytingu lífs síns. Að vera full-
komlega velkomið á nýjar slóðir og
finna fyrir öryggi, væntumþykju og
hlýju. Að vera umborið. Að vera til.
Að fá:
Að fá að dvelja um stund á góð-
um stað og byrja upp á nýtt. Að fá
að vera barn sem er að þroskast og
fá að uppgötva hvað í því býr. Að fá
að vera metið að verðleikum. Að fá
að valda vandræðum og veseni. Að
fá aðhald og tilsögn, jafnvel löngu
eftir að dvöl þess er lokið. Að fá
alltaf að vera velkomið. Að fá að
kynnast góðu fólki. Að fá að vera
til.
Að njóta:
Að njóta þess að vera í góðum
höndum þegar heimurinn hrynur
saman á einu stuttu andartaki. Að
njóta þess að fá styrk í sorginni,
HELGA
KRISTJÁNSDÓTTIR
✝ Helga Kristjáns-dóttir fæddist í
Fremstafelli í Köldu-
kinn 1. maí 1919.
Hún andaðist á Heil-
brigðisstofnuninni á
Sauðárkróki 5. júní
síðastliðinn og var
útför hennar gerð
frá Silfrastaðakirkju
15. júní.
faðmlög, hlýju og
djúpa samúð. Að njóta
þess að gráta og fá
huggun. Að njóta
stuðnings og um-
hyggju lengi á eftir.
Að njóta aðstoðar við
að ná áttum. Að njóta
þess að vera til.
Að finna:
Að finna gleði og
áræði þegar barnið á
að fermast. Að finna
að allir eru tilbúnir til
þess að verða við ósk
barnsins um að ferm-
ast frá Silfrastaða-
kirkju. Að finna hve einstakt það er
og hve allir vilja gera daginn eft-
irminnilegan. Að finna að barnið er
ekki eitt um það að vera með fiðr-
ildi í maganum. Að finna góðan
ásetning og eftirvæntingu hjá öllum
og vonir um að allt gangi vel. Að
finna að maður er til.
Elsku Helga mín, þessar sagnir
sem segja svo margt. Svo smáar en
búa þó yfir svo miklu. Þær eru
fyrstu orðin sem mér koma í hug
þegar ég hugsa til baka, til þín og
Silfrastaða. Með þeim í hópi eru
sagnirnar að læra, að skilja, að
virða, að elska en þó einkum og sér
í lagi að muna. Ég þakka fyrir að
hafa kynnst þér og ég mun minnast
þín alla mína tíð ásamt þeim tíma
sem skipti mig meiri sköpum í líf-
inu en þú gerðir þér nokkurntíma
grein fyrir. Og þó, ég veit að þú átt-
aðir þig á því. Blessuð sé minning
þín.
Hjördís Kvaran Einarsdóttir.
HINN 25. maí 2001
nauðlendir þyrla
fólksins í landinu, TF-
SIF, á túni við
Stekkjavelli á Snæ-
fellsnesi. Þegar ég
fyrst heyrði rauna-
sögu fulltrúa dóms-
málaráðuneytisins
sem stjórnaði fluginu
þennan dag, fylltist
ég tortryggni um trú-
verðugleika raunasög-
unar á gefnum for-
sendum eins og sagan
var sögð í öllum fjöl-
miðlum landsins dag-
inn eftir atburðinn.
Óhappið
Í stuttu máli er raunasagan
þessi: Þyrlan TF-SIF er sögð í
eðlilegu farflugi í 15 metra flug-
hæð yfir fjalli einu á Snæfellsnesi
þegar hún fyrirvaralaust flýgur
inn í loftókyrrð sem breytir stöð-
ugleika hennar þannig að eitt eða
fleiri blöð þyrlunnar koma við stél-
flöt hennar þarna yfir fjallinu. Eft-
ir þessa raun flýgur þyrlan langa
leið, ca. 6 km, frá fjallinu og inn á
túnið við Stekkjavelli og nauðlend-
ir þar að sögn. Þetta er flugtími
upp á mjög margar mínútur.
Þangað er þyrlan sótt með krana
og stórum flutningabíl og flutt
þannig til Reykjavíkur.
Tortryggni mín í garð sögunar
verður til hér. Fyrst þyrlan gat
flogið frá fjallinu inn á túnið og
smáskeinan skoðuð þá hefði eins
mátt fljúga henni áfram til
Reykjavíkur.
Tilfellin þar sem blað skellur í
stélflöt þyrlu á flugi eru tvö eða
þrjú á heimsvísu og á þetta ekki
að vera hægt í eðlilegu farflugi.
Aftur á móti eru 99% tilfellanna
þar sem blað skellur í stélflöt
tengd flugkennslu og nauðlending-
aræfingum með viðvaninga.
Af þessum sökum lék mér for-
vitni á að vita sem þyrluflugstjóri
hvert tjónið hefði orðið og hvaða
hlutir þyrlunnar hefðu verið end-
urnýjaðir og gerði það með bréfi
dags. 1. ágúst 2001 til forstjóra
Landhelgisgæslu Íslands en þyrl-
an var á hennar vegum í opinberu
landhelgisgæsluflugi þennan dag
er óhappið varð og voru 5 menn
um borð.
Svarbréf kom 20 dögum síðar og
þar stendur: „Vegna þessa óhapps
þurfti að skipta út þyrilspöðum,
þyrilhaus og aðaldrif-
skafti þyrlunnar.“
Þetta tjón mun hafa
kostað tæpar 70 millj-
ónir króna. Þessi
tjónalýsing fengin frá
Landhelgisgæslu Ís-
lands gaf mér tilefni
til að ætla að óhappið
hafi orðið á túninu við
Stekkjavelli en ekki í
farflugi yfir fjalli á
Snæfellsnesi. Í þessu
ljósi vildi ég næst fá
að sjá ferðalag þyrl-
unnar þarna á nesinu
frá Rifi því hún var
sögð í opinberu
gæsluflugi þarna í
fjöllunum. Flugmálastjórn Íslands
fékk sömuleiðis bréf hinn 1. ágúst
2001 og átti sú stofnun að útvega
undirrituðum rétt staðfesta radar-
mynd af flugi þyrlunnar í fjöll-
unum. Erindinu var hafnað af
þeirri stofnun og málið fór í
stjórnsýslukæru til samgöngu-
ráðuneytisins. Hálfu ári síðar hafði
það ráðuneyti ekkert gert í málinu
og næst var málið kært til Úr-
skurðarnefndar um upplýsingamál.
Nefndin tók málið fyrir samdæg-
urs og sendi Flugmálastjórn Ís-
lands bréf þar sem sú stofnun fékk
eina viku til að svara erindinu og
með svarinu átti að fylgja rétt
staðfest radarmynd af flugferli
þyrlunnar TF-SIF yfir Snæfells-
nesi. Flugmálastjórn Íslands fór á
kostum í svarbréfi sínu og tókst að
plata fulltrúa forsætisráðherra í
nefndinni til að trúa því að ekki
væri hægt að verða við óskum
nefndarinnar um radarmynd.
Flugmálastjórn Íslands og varn-
arliðið á Keflavíkurflugvelli nota
sama radarkerfið og það var frá
varnarliðinu sem Flugmálastjórn
var í lófa lagið að fá afrit af rad-
armynd vegna þessa máls henni að
kostnaðarlausu. Flugmálastjórn
Íslands ætlar að eyða tugum millj-
óna í kaup á kerfi sem er eins og
kerfi varnarliðsins á Keflavíkur-
flugvelli til að afrita radarmyndir
en þeir fá ekki útflutningsleyfi frá
USA.
Rannsóknarnefnd flugslysa
Rannsóknarnefnd samgönguráð-
herra lauk skýrslu í málinu, „Flug-
óhapp TF-SIF í desember 2001“.
Ég fékk skýrsluna á ensku og er
hún eitt af því ótrúlega sem ég hef
séð á heimsvísu. Það skrautlegasta
við skýrsluna er þáttur Veðurstofu
Íslands í að útskýra óhappið þarna
í fjöllunum með skýrslu upp á 19
síður þar sem sú stofnun býr til
ótrúlegar mannraunir í ævintýra-
legum sviptivindum fyrir fulltrúa
dómsmálaráðuneytis að glíma við
þarna í fjöllunum. Þetta voru mikl-
ar mannraunir fyrir opinbera
starfsmenn í miklum lífsháska.
Það merkilegasta við skýrslu
rannsóknarnefndarinnar er, að það
vantar lýsingu á tjóni og hvaða
hlutar úr þyrlunni voru taldir
ónýtir í skýrslu tryggingarfélags-
ins. Í skýrslunni kemur fram að í
þyrlunni voru hljóðupptökutæki
fyrir fjarskipti og svokölluð NR
hljóð sem koma frá stélskrúfu,
aðalþyrluspöðum og aflvél. Þessar
upplýsingar voru sendar til Eng-
lands til greiningar og eru í
skýrslunni sem viðauki 5.4 og er
þar línurit án texta. Af þessu línu-
riti má sjá að atburðarásin í
óhappinu er um 10 sek. og er ofsa-
fengin og er þyrlan hætt að fljúga
og er lent um 17 sek. eftir að blöð-
in skella í stélfleti hennar og skera
í burtu drifskaftið, eyðileggja blöð-
in og þyrilhaus þyrlunnar.
Þetta styður tjónaskýrslan og
mynd 5.3 í rannsóknarskýrslunni
sem sýnir að „rotor-head“-endinn
slæst ofan í búk þyrlunnar. Það
getur aðeins gerst þegar þyrlan er
á jörðu eða í snertingu þar við og
„blade bending“ er ekki til staðar.
Þegar þyrla er á flugi bogna blöð
hennar upp undan þunga þyrlunn-
ar, það heitir „blade bending“.
„Rotor-head“-endi á ekki að
geta slegist í búk þyrlu á flugi, það
er sannað mál.
Ráðherraábyrgð
Skýrsla Rannsóknarnefndar
flugslysa í þessu máli, Flugóhapp
TF-SIF, er móðgun við allt rann-
sóknarstarf á Íslandi en fleira
kemur til. Í þessu sérstaka máli
mun reyna á það hvort og hvað
langt opinberir embættismanna-
þjónar ná að ganga í svokölluðu
„samtryggingarkerfi opinberra
starfsmanna“ í að plata ráðherra í
ríkisstjórn Íslands til að halda að
hlutirnir séu öðruvísi en þeir í
raun eru.
Þennan dag áttu fulltrúar dóms-
málaráðherra að vera í opinberu
eftirlitsflugi í landhelgi Íslands.
Um borð í þyrlunni var sérstakur
trúnaðarmaður stjórnstöðvar
Landhelgisgæslu Íslands sem
einnig er sérstakt vitni dómsmála-
ráðherra og ákæruvaldsins í mál-
um reknum á hendur íslenskum
skipstjórum sem grunaðir eru um
lögbrot.
Þessir sömu fulltrúar dómsmála-
ráðherra eru sérstakir ráðgjafar
ríkisstjórnar Íslands í málefnum
þyrluflugs á Íslandi. Þessir sömu
fulltrúar dómsmálaráðherra eru
prófdómarar og sérstakir trúnað-
armenn Flugmálastjórnar Íslands
í málefnum flugkennslu og flug-
reksturs í þyrluflugi á Íslandi.
Þyrla fólksins í landinu, TF-
SIF, var í opinberu gæsluflugi
þennan dag og á meðan svo er þá
er hún ekki tryggð til flugkennslu
með farþega.
Rannsóknar-
nefndin
Guðbrandur
Jónsson
Flugmál
Skýrsla Rannsókn-
arnefndar flugslysa í
þessu máli, segir
Guðbrandur Jónsson,
er móðgun við allt rann-
sóknarstarf á Íslandi.
Höfundur er þyrluflugstjóri.
UMRÆÐAN
Handrit afmælis- og minningargreina skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett. Sé
handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprentuninni. Senda má greinar til blaðsins
í bréfsíma 569 1115, eða á netfang þess (minning@mbl.is). Nauðsynlegt er, að símanúmer höf-
undar/sendanda fylgi. Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum. Það eru vinsamleg tilmæli
að lengd greina fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd — eða
2.200slög. Höfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
Brúðargjafir
Mörkinni 3, s: 588 0640
Opið mánudag-föstudags 11-18.
Lokað á laugardögum í sumar
Salsaskálar frá