Morgunblaðið - 24.08.2002, Qupperneq 1

197. TBL. 90. ÁRG. LAUGARDAGUR 24. ÁGÚST 2002 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 24. ÁGÚST 2002
CARLA del Ponte, yfirsaksóknari
stríðsglæpadómstóls Sameinuðu
þjóðanna (SÞ), sakaði í gær friðar-
gæslusveitir Atlantshafsbandalagsins
í Bosníu (SFOR) um að reyna ekki í
alvöru að hafa hendur í hári Radovans
Karadzic, fyrrverandi leiðtoga Bosn-
íu-Serba. „SFOR verður að hætta
þessum almannatengslaaðgerðum.
SFOR verður að reyna í alvöru [að ná
Karadzic]. Ég er viss um að þeir gætu
handtekið hann,“ sagði del Ponte.
Í síðustu viku tilkynnti Atlants-
hafsbandalagið (NATO) að það væri
tekið að þrengja hringinn um Karadz-
ic, sem er efstur á lista stríðsglæpa-
dómstóls SÞ í Haag yfir eftirlýsta
stríðsglæpamenn. Á þessu ári hafa
tvær misheppnaðar tilraunir verið
gerðar til þess að
handtaka Karadz-
ic í serbneska
hluta Bosníu.
Talsmaður
NATO í Brussel
brást ókvæða við
yfirlýsingum del
Pontes, og sagði
að hún ætti að
gæta orða sinna.
„Ég læt mig ekki
dreyma um að leggja dóm á störf del
Pontes, og henni væri ráðlegt að sýna
sömu varkárni varðandi störf SFOR,“
sagði talsmaðurinn.
„Ég er búin að fá alveg nóg af að
lesa fréttir í fjölmiðlum um að þeir
séu að reyna að ná [Karadzic],“ sagði
del Ponte. „Þeir ættu að hætta að
segja fréttir af tilraunum sínum og
segja bara frá handtöku hans daginn
sem þeir ná honum. Annars ættu þeir
að halda sér saman.“
Del Ponte sagðist hafa beðið þess í
sjö ár að Karadzic yrði handtekinn
eftir að tvær ákærur á hendur honum
fyrir þjóðarmorð voru birtar 1995.
Sagði del Ponte í Haag í gær að hún
vissi hvers vegna hann hefði ekki ver-
ið handtekinn en bætti við: „En ég get
ekki sagt ykkur það.“
Herstjóri og hægri hönd Karadzic,
hershöfðinginn Ratko Mladic, gengur
einnig laus, en del Ponte sagði að
hann væri nú í Sambandslýðveldinu
Júgóslavíu. „Ég veit hvar hann er og
ég gaf stjórnvöldum í Belgrad þær
upplýsingar, en hann er enn frjáls.“
Sagði hún Mladic njóta verndar
hersins og þeirra sem stjórna honum.
„Hann er enn frjáls ferða sinna, sem
er ekki nema von því að það er enginn
að leita að honum.“ Del Ponte ítrekaði
að dómstóllinn, sem sagður er eiga að
ljúka störfum eftir um það bil fimm
ár, myndi sitja uns fyrrverandi leið-
togar Bosníu-Serba yrðu handteknir.
Júgóslavnesk stjórnvöld hafa ítrek-
að neitað að hafa hugmynd um hvar
Mladic er niðurkominn. Þegar del
Ponte var í Belgrad í síðasta mánuði
fékk serbneski innanríkisráðherrann,
Dusan Mihajlovic, nóg af yfirlýsing-
um hennar um að hún vissi hvar
Mladic væri og bauðst til þess að fara
með henni að leita að honum.
Saksóknari stríðsglæpadómstóls SÞ gagnrýnir gæslusveitir NATO í Bosníu
Segir NATO ekki reyna
í alvöru að ná Karadzic
Haag. AFP.
Carla del
Ponte
AP
Kim jákvæður
KIM Jong-Il, leiðtogi Norður-
Kóreu, var brosmildur þegar hann
skoðaði sig um í stórmarkaðinum
Ignat í Vladívostok í gær, en hann
var í fjögurra daga lestarferð um
Rússland. Hitti hann m.a. Vladímír
Pútín Rússlandsforseta og kvaðst
ánægður með ferðalagið. Ræddust
leiðtogarnir við í um tvær klukku-
stundir. Pútín greindi fréttamönn-
um frá því að Kim hefði látið í ljósi
eindreginn áhuga á að hefja á ný
beinar friðarviðræður við Suður-
Kóreu. Hefði Kim ennfremur lýst
ánægju með tilraunir Rússa til að
koma á viðræðum Kóreuríkjanna.
INDVERJAR sögðu í gær að það
væri „helber lygi“ að þeir hefðu gert
loftárás á pakistanska herbækistöð í
Kasmírhéraði, eins og Pakistanar
hefðu fullyrt. „Hvað yfirlýsingu
þeirra varðar, þá er hún helber lygi,“
sagði George Fernandes, varnar-
málaráðherra Indlands, við frétta-
menn. Ráðuneytið hafði í fyrri yfir-
lýsingu sagt fullyrðingu Pakistana
„ranga og tilhæfulausa“.
Þá var í yfirlýsingu ráðuneytisins
ítrekað að indverski herinn hefði
hvorki farið yfir stöðulínuna er skil-
ur að yfirráðasvæði Pakistana og
Indverja í Kasmír né gert nokkra
árás nokkurs staðar. „Ásakanir Pak-
istana eru greinilega til þess gerðar
að gefa villandi hugmyndir og út-
hrópa Indland á alþjóðavettvangi,“
sagði ennfremur í yfirlýsingunni.
Fullyrðingar um mannfall
Pakistanska varnarmálaráðuneyt-
ið fullyrti að indverski flugherinn
hefði varpað sprengjum við stöðulín-
una norðanverða, eftir að indverskir
hermenn hefðu gert árás á pakist-
önsku herbækistöðina í fyrrakvöld.
Talsmaður pakistanskra stjórnvalda
sagði að indversku herflugvélarnar
hefðu þó ekki farið inn í pakistanska
lofthelgi. Tugir indverskra her-
manna hefðu verið felldir, en Pakist-
anar hefðu ekki misst neina menn.
Bæði Indland og Pakistan ráða yf-
ir kjarnavopnum, og hafa flutt sam-
tals um eina milljón hermanna að
landamærum sínum eftir að Indverj-
ar sökuðu tvo skæruliðahópa, er þeir
sögðu hafa bækistöðvar í Pakistan,
um að hafa staðið að árás á ind-
verska þingið í desember sl. Ríkin
hafa tvisvar háð styrjöld vegna
Kasmírhéraðs.
Yfirlýs-
ing Pak-
istana
„lygi“
Nýju-Delhí. AFP.
Reuters
NORSKI flugvirkinn Atle Nielsen
heldur á tíu kílóa þungri hlíf sem
datt af væng þotu Braathens-
flugfélagsins á flugi og lenti á golf-
velli við Gardermoen-flugvöll við
Ósló í gærmorgun. Engan sakaði,
en um 40 manns voru á golfvell-
inum. Þotan lenti án áfalla. Tals-
maður Braathens sagði að stykkið
sem datt af vélinni væri hlíf á væng-
barði og hefði öryggi vélarinnar
ekki verið ógnað þótt hlífin dytti af.
Farþegi í vélinni lét áhöfnina vita
af því að hluti vængsins hefði losn-
að skömmu eftir flugtak frá Staf-
angri, en flugstjórinn ákvað að
halda áfram til Óslóar og fékk leyfi
til að fara leið sem lá yfir óbyggð
svæði, að því er norska blaðið VG
greindi frá. En í aðfluginu að Gard-
ermoen-flugvelli, þegar vængbörð-
in voru sett út, féll hlífin af í um
5.000 feta hæð.
Vænghluti
datt af
STJÓRNVÖLD í Georgíu sökuðu
Rússa í gærmorgun um að hafa gert
loftárás á smáþorpið Bukhrebi og
fleiri staði við landamærin að
Tsjetsjníu og hefði að minnsta kosti
einn fallið og nokkrir særst. Spenna
hefur lengi verið í samskiptum
ríkjanna, m.a. vegna þess að
Moskvustjórnin segir uppreisnar-
menn frá Tsjetsjníu hafa leitað
skjóls í Pankisi-gljúfri í Georgíu, rétt
við landamærin. Hafa Rússar boðist
til að taka að sér að fjarlægja
Tsjetsjenana en Georgíumenn hafn-
að boðinu.
Fregnir um óþekktar flugvélar
Talsmaður rússneska flughersins
sagði að engar rússneskar flugvélar
hefðu verið á lofti á þessum slóðum í
gærmorgun. Talsmenn Öryggis- og
samvinnustofnunar Evrópu, ÖSE,
sem halda uppi eftirliti á landamær-
um ríkjanna, sögðu á hinn bóginn að
þeir hefðu séð „fjölda óþekktra flug-
véla“ fljúga í mikilli hæð frá Rúss-
landi inn í lofthelgi Georgíu. Blossar
hefðu sést og sprengjudrunur á
landsvæði Georgíumanna í um 30–40
kílómetra fjarlægð. Sergei Ívanov,
varnarmálaráðherra Rússlands, vís-
aði ásökunum á bug og hafði frétta-
stofan RIA-Novostí eftir honum að
eftirlitsmenn ÖSE væru „gagnslaus-
ir“.
Eduard Shevardnadze, forseti
Georgíu, fordæmdi í gær aðgerðir
rússneska flughersins og sagði þær
algerlega óþolandi. „Ef þessu linnir
ekki munu Georgíumenn leita allra
leiða til að stöðva sprengjuárásirn-
ar,“ sagði hann. „Það er kominn tími
til að Rússar hætti að ráðast á sveita-
þorp í Georgíu og ef hermenn Rúss-
landsforseta hlýða honum ekki er
það hans vandi.“
Bandaríkjamenn segja að upp-
reisnarmenn með tengsl við al-
Qaeda-samtökin séu ef til vill í Pank-
isi-gljúfri. Georgíustjórn hefur feng-
ið aðstoð bandarískra sérfræðinga
sem þjálfa nú georgíska hermenn í
að berjast gegn hryðjuverkamönn-
um. Segja Georgíumenn að á sunnu-
dag muni um 1.500 hermenn stjórn-
arinnar hefja atlögu gegn liðinu í
gljúfrinu og tsjetsjenskir flóttamenn
þar verði að halda til síns heima.
„Hermenn innanríkisráðuneytisins
munu verða sendir á vettvang og all-
ir þeir sem spilla ímynd Georgíu
verða að yfirgefa svæðið,“ sagði
Shevardnadze.
Georgía sak-
ar Rússa um
sprengjuárás
Tbilisi. AP, AFP.