Morgunblaðið - 10.10.2002, Síða 28

ERLENT
28 FIMMTUDAGUR 10. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evrópu-
sambandsins mælti formlega með því
í gær, að tíu ríki verði tekin ný inn í
raðir sambandsins árið 2004 í sögu-
legri stækkun þess til austurs. Í ár-
legri matsskýrslu sinni á aðildarhæfni
umsóknarríkjanna komst húnað
þeirri niðurstöðu að tíu af þeim tólf
ríkjum sem nú hafa staðið í aðildar-
viðræðum í allt að fjögur ár ættu að
verða fær um að ljúka viðræðunum
fyrir lok þessa árs og takast á við fulla
aðild að sambandinu árið 2004. Allt
árið 2003 fer í staðfestingarferli aðild-
arsamninganna.
Nærri þrettán árum eftir fall
Berlínarmúrsins gaf framkvæmda-
stjórnin fyrir sitt leyti þar með grænt
ljós á „endursameiningu Evrópu“
undir merkjum ESB, eins og sumir
vilja kalla þetta sögulega einstæða
ferli, sem mun hafa algjöra uppstokk-
un skipulags Evrópu í för með sér og
færa ytri landamæri sambandsins
austur að Rússlandi.
Að því gefnu að engar óvæntar
hindranir komi upp á lokasprettinum
– þar með talið að Írar felli ekki
Nizza-sáttmálann er þeir greiða at-
kvæði um staðfestingu hans öðru
sinni hinn 19. október nk. – munu
nýju aðildarþjóðirnar verða gengnar í
ESB tímanlega til að geta tekið þátt í
næstu kosningum til Evrópuþingsins,
sem fram fara í júní 2004.
Ríkin tíu eru þessi: Eistland, Lett-
land, Litháen, Pólland, Tékkland,
Slóvakía, Ungverjaland, Slóvenía,
Kýpur og Malta. Rúmenía og Búlg-
aría, sem hafa átt í aðildarviðræðum í
um tvö og hálft ár, eiga að sögn fram-
kvæmdastjórnarinnar lengra í land
en gætu hugsanlega náð að gerast að-
ilar árið 2007.
Tyrkland, sem leiðtogar ESB lýstu
árið 1999 tilvonandi aðildarríki, fær
hrós í skýrslu framkvæmdastjórnar-
innar fyrir framfarir í átt að uppfyll-
ingu aðildarskilyrðanna, en bæði
tyrkneskum og bandarískum stjórn-
völdum til gremju segir hún forsend-
ur skorta fyrir því að nefna hvenær
hægt verði að hefja aðildarviðræður
við Tyrki. Bandaríkjamenn, sem líta á
Tyrki sem mikilvæga bandamenn í
NATO, hafa þrýst á evrópska banda-
menn sína að verða við óskum Tyrkja
um að þeir fái ákveðnari fyrirheit um
framtíðaraðild að ESB.
„Pólitískt meistarastykki“
„Stækkunin er pólitískt meistara-
stykki okkar,“ sagði Romano Prodi,
forseti framkvæmdastjórnarinnar, í
ávarpi á Evrópuþinginu í Brussel í
gær, þar sem hin nýja matsskýrsla
var formlega kynnt. Prodi viður-
kenndi að áhyggna og efasemda af
ýmsu tagi gætti víða í tengslum við
stækkunaráformin. „Það er ljóst að
innganga þessara tíu ríkja mun kosta
gríðarmikið fé,“ sagði hann, „en
stækkun sambandsins ber ekki að-
eins að líta efnahagslegum augum.
Þetta er fyrst og fremst siðferðilegt
og pólitískt ferli.“ „Kostnaðurinn við
stækkunina er enginn í samanburði
við kostnaðinn af að stækka sam-
bandið ekki,“ sagði Prodi.
Ráðleggingar framkvæmdastjórn-
arinnar, sem fram koma í matsskýrsl-
unum, mynda grundvöllinn fyrir póli-
tíska ákvörðun leiðtoga sambandsins
um formlegt boð um inngöngu við-
komandi landa. Leiðtogar núverandi
ESB-landanna fimmtán munu hittast
á vinnufundi í Brussel 24.–25. október
nk. til að ræða ráðleggingar fram-
kvæmdastjórnarinnar og reyna að út-
kljá síðasta innbyrðis ágreininginn
um einstök samningsatriði sem enn
standa út af borðinu og snúa aðallega
að því hvernig tilvonandi nýju aðild-
arríkin verða bundin inn í landbún-
aðar- og byggðastyrkjakerfi sam-
bandsins. Lokaákvörðunina taka
leiðtogarnir síðan á fundi í Kaup-
mannahöfn dagana 12.–13. desember.
Áfangi að stærstu stækk-
unarlotu í sögu ESB
Framkvæmdastjórn ESB birti í gær
mat sitt á aðildarhæfni umsóknarríkja
’ Grænt ljós á endursameiningu
Evrópu. ‘

 


  

  
    
  






   






  
 
 




 
 

      
 

 

 
  !   

 !"#$%&"'











    



 
()
 * ++ 
,
-) 
   
,
.

 .
/
 .

 0

 ! 1
23
 !
 " 4
5

 !



#
4
6
 ! 
"  "
#$ 
"%&  !

 !  ' !

7
"6
 ! "   ' !
#$"%&  !
  !   
! 
"  & " & "
!   
!( "!"   


!& "  !

8

 
)

"!  '  
"

#* 
 
+
"( !%,  KONA með blóðugt sár á enninu situr í bíl sínum eftir
að átök blossuðu upp á götu, sem hún átti leið um, milli
óeirðalögreglu og fólks sem flytur smyglvarning fót-
gangandi milli borgarinnar Ciudad Del Este í Paragvæ
og brasilísku borgarinnar Foz de Iguacu. Nokkrir
særðust þegar lögreglan dreifði smyglurunum, sem
mótmæltu hertum reglum brasilísku tollgæslunnar um
vöruinnflutning, í fyrradag.
Reuters
Óeirðir í Brasilíu
RAÐMORÐINGINN Aileen
Wuornos var tekinn af lífi með
sprautu í ríkisfangelsinu í Flórída
í gærmorgun, rúmum áratug eftir
að hún myrti að minnsta kosti sex
karlmenn við þjóðvegi í Flórída,
þar sem hún starfaði sem vænd-
iskona. Hún var 46 ára, einn fárra
kvenkyns raðmorðingja í Banda-
ríkjunum, og hafði neitað lög-
fræðiaðstoð og afsalað sér áfrýj-
unarrétti, þótt ýmsar spurningar
hefðu vaknað um geðheilbrigði
hennar.
Wuornos var sex sinnum dæmd
til dauða fyrir morð á miðaldra
karlmönnum á árunum 1989 og
1990. Réttarhöldin yfir henni
vegna fyrsta morðsins fóru fram
1992 og sagðist hún hafa drepið
manninn í sjálfsvörn. Eftir að
dómur féll játaði hún á sig fimm
önnur morð. Í mörg ár hélt hún
því fram að hún hefði skotið menn-
ina til bana í sjálfsvörn er þeir
hefðu verið að nauðga henni. Síðar
dró hún þær fullyrðingar til baka,
og sagðist vilja sættast við Guð.
„Fyrirlít mannslíf“
„Ég er manneskja sem fyrirlít-
ur mannslíf og myndi fremja fleiri
morð,“ sagði hún fyrir hæstarétti
Flórída. Hún fullyrti ennfremur
að hún hefði sjö
mannslíf á sam-
viskunni. Raag
Singhal, lög-
fræðingur í Fort
Lauderdale,
skrifaði hæsta-
rétti bréf í síð-
asta mánuði og
lét í ljósi miklar
efasemdir um
geðheilbrigði Wuornos. Jeb Bush
ríkisstjóri frestaði þá aftöku henn-
ar og fyrirskipaði að hún sætti
geðrannsókn.
Frestuninni var aflétt í síðustu
viku, eftir að þrír geðlæknar, sem
rætt höfðu við hana, komust að
þeirri niðurstöðu að hún gerði sér
fullkomlega ljóst að hún myndi
deyja og hvers vegna taka ætti
hana af lífi. Dómsmálaráðherra
Flórída, John Tanner, fylgdist
með viðtölum geðlæknanna við
Wuornos og sagði hana hafa verið
með réttu ráði og fyllilega meðvit-
andi um hvað var á seyði. „Hún
vissi nákvæmlega hvað hún var að
gera,“ sagði Tanner.
Wuornos var önnur konan sem
tekin hefur verið af lífi í Flórída
síðan dauðarefsingar voru aftur
teknar þar upp 1976.
Raðmorðingi
tekinn af lífi
Wuornos
Starke í Flórída. AP.
LÍTIL og meðalstór fyrirtæki í
Rússlandi borga meira en 1.900
milljarða íslenskra króna í mútur
árlega. Kemur það fram í nið-
urstöðum könnunar, sem birt var í
gær.
Könnunin var gerð á vegum
Transparency International, stofn-
unar, sem fylgist með spillingu
víða um heim, og unnin af rúss-
neska skoðanakannanafyrirtækinu
INDEM. Segir forstjóri þess,
Georgí Satarov, að fyrrnefnd upp-
hæð sé lágmarksáætlun.
Að meðaltali greiða fyrirtækin
um 84.000 kr. í mútur en meira en
fimm sinnum meira í Moskvu eða
435.000 kr.
Spilling í daglegu lífi er mikil í
Rússlandi og raunar reglan í við-
skiptum við ýmsar stéttir, til dæm-
is lækna og lögreglumenn og ráða-
menn í æðstu menntastofnunum.
Greitt fyrir háskóla-
vist og einkunnir
Það er þó misjafnt eftir hér-
uðum hve mikið óbreyttir borg-
arar þurfa að greiða, allt frá 1.700
kr. á ári að meðaltali og upp í
rúmlega 15.000 kr. Sem dæmi má
nefna, að það kostar meira en
26.000 kr. í mútum að komast inn í
háskóla eða fá góðar einkunnir.
Á lista, sem Transparency Int-
ernational birti í ágúst yfir spill-
ingu víða um heim, var Rússland í
71. sæti ásamt Zimbabwe en spill-
ingin er því meiri sem aftar dreg-
ur á listanum. Peter Eigen, for-
stjóri stofnunarinnar, segir, að
þær ráðstafanir, sem Vladímír
Pútín Rússlandsforseti hafi gripið
til lofi þó góðu þótt Rússar eigi
vissulega mjög langt í land ásamt
öðrum fyrrverandi sovétlýðveld-
um.
1.900
millj-
arðar í
mútur
Moskvu. AFP.