Morgunblaðið - 10.10.2002, Blaðsíða 30

Morgunblaðið - 10.10.2002, Blaðsíða 30
ERLENT 30 FIMMTUDAGUR 10. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ BÖRN í flóttamannabúðum í Raf- ah á Gaza-svæðinu mótmæla drápi ísraelskra hermanna á tólf ára palestínskri stúlku sem beið bana í skothríð frá ísraelskum skriðdreka í fyrradag. Stúlkan var að leik fyrir utan heimili sitt þegar skothríðin hófst. Ísraelsher sagði að hermennirnir hefðu ver- ið að svara skotárás Palest- ínumanna sem hefðu sært tvo hermenn. Tveir palestínskir drengir biðu bana í skotárás ísraelskra skrið- dreka í Rafah í gær og tuttugu ungmenni særðust. Reuters Blóðs- úthell- ingum mótmælt BUNDINN var í gær með dómsúr- skurði bráðabirgðaendir á verkfall hafnarverkamanna á vesturströnd Bandaríkjanna. Verkfallið hafði í tíu daga lamað 29 helztu hafnir Banda- ríkjanna við Kyrrahaf. Standa verkamennirnir og skipafélög nú frammi fyrir því risavaxna verkefni að skipa upp og út þeim býsnum af vörum sem hrannast hafa upp með- an á verkfallinu stóð. Er talið að það taki allt að tvo og hálfan mánuð að koma vöruflæðinu aftur í eðlilegt horf. Vinnudeilan var farin að hafa það alvarlegar afleiðingar að George W. Bush Bandaríkjaforseti ákvað á þriðjudag að grípa inn í hana. Í fyrsta sinn í 25 ár nýtti Bandaríkja- forseti heimild sem hann hefur sam- kvæmt svokölluðum Taft-Hartley- lögum frá 1947 til að biðja alríkis- dómstól sem hefur lögsögu yfir deiluaðilum að stöðva verkfallið eða vinnustöðvunina í tilvikum þar sem talið er að þjóðaröryggi sé ógnað. Í beinu framhaldi af beiðni forset- ans gaf alríkisdómarinn William Als- up út bráðabirgðaúrskurð um að hlé skyldi gert á verkfallinu til 16. októ- ber. Lögfræðingar beggja deiluaðila sögðust vænta þess að dómarinn myndi síðan úrskurða að sverðin skuli slíðruð í deilunni í 80 daga, en Taft-Hartley-lögin kveða á um slík- an frest. Þetta mun gera kaupmönn- um kleift að fá vörupantanir sínar með skilum í jólavertíðinni. Tjónið mikið „Þessi þjóð getur einfaldlega ekki leyft sér að láta hundruð milljarða framleiðslu og vöruviðskipti falla niður,“ sagði Bush. „Við höfum ein- faldlega ekki efni á því.“ Verkfallið hófst í lok september vegna deilu um innleiðingu nýrrar tækni við upp- og útskipun, er fulltrúar verkalýðsfélaga hafnar- verkamanna telja geta kostað fjölda manns vinnuna. Samkvæmt mati sem unnið var fyrir samtök fragt- skipafélaga olli verkfallið á bilinu eins til tveggja milljarða dala tjóni á dag. Tekjumissirinn vegna hins 10 daga verkfalls hefði alls verið um 19 milljarðar dala, andvirði hátt í 1.700 milljarða króna. Forseti Bandaríkjanna grípur inn í vinnudeilu Hafnirnar opnaðar með dómsúrskurði San Francisco. AP. BANDARÍKJAMAÐUR, Japani og Svisslending- ur hlutu í gær Nóbelsverðlaunin í efnafræði fyrir rannsóknir sínar á prótínum er hafa valdið byltingu í þróun nýrra lyfja og lofa góðu um fljótvirkari að- ferðir til að greina sumar tegundir krabbameina. Bandaríkjamaðurinn og Japaninn, John B. Fenn, við Virginiu-háskóla, og Koichi Tanaka, starfsmað- ur Shimadzu-fyrirtækisins í Kyoto, deila með sér helmingi verðlaunafjárins, sem alls er 10 milljónir sænskra króna. Hinn helminginn fær Svisslending- urinn Kurt Wüthrich sem starfar hjá Svissnesku tæknistofnuninni í Zürich og Scripps rannsóknar- stofnuninni í San Diego í Bandaríkjunum. Vegna vísindastarfa þessara þriggja manna geta „efnafræðingar nú á skjótan og öruggan hátt fundið hvaða prótín eru í tilteknu sýni“, segir í tilkynningu Konunglegu sænsku vísindaakademíunnar. „Þeir geta líka búið til þrívíðar myndir af prótínmólik- úlunum í lausn. Þannig geta vísindamenn bæði „séð“ prótínin og komist að því hvaða hlutverki þau gegn í frumunum.“ Fenn og Tanaka gerðu uppgötvanir sínar á síðari hluta níunda áratugarins og gerbyltu greiningar- tækni er kallast massalitrófsmæling og gerir vís- indamönnum kleift að bera kennsl á efni í ljósi massa þess. Fenn og Tanaka uppgötvuðu aðferð til að beita þessari tækni á stór mólikúl. Wüthrich hlaut verðlaunin fyrir að bæta tækni er kallast kjarnsegulherma. Með þeirri tækni geta vís- indamenn búið til þrívíðar myndir af mólikúlum í lausn, sem er hið eðlilega umhverfi prótíns í frumu. Uppgötvun Wüthrichs gerði vísindamönnum kleift að beita þessari tækni á stór mólikúl á borð við prót- ín. Uppgötvanirnar hafa leitt af sér ný lyf og fregnir berast um notagildi hennar í öðrum greinum, þ. á m. við greiningu brjósta- og blöðruhálskirtils- krabbameins og malaríu, að því er sænska aka- demían greindi frá. Nóbelsverðlaunin í efnafræði veitt fyrir rannsóknir á prótínum Stokkhólmi. AP. TVEIR Bandaríkjamenn fengu í gær Nóbelsverðlaunin í hagfræði fyrir rannsóknir sem miðuðu að því að nota sálfræðilega hagfræði og til- raunahagfræði til að útskýra ákvarð- anir og atferli á fjármálamörkuðum. Verðlaunahafarnir eru Daniel Kahneman, 68 ára bandarískur og ísraelskur ríkisborgari, sem starfar við Princeton-háskóla í New Jersey, og Vernon L. Smith, 75 ára prófess- or við George Mason-háskóla í Virg- iníu. Þeir deila með sér verðlauna- fénu, sem er alls tíu milljónir sænskra króna, andvirði 94 milljóna króna. Rannsóknir þeirra hafa sameinað tilraunahagfræði og skilvitlega sál- fræði og hafa auðveldað vísinda- mönnum að treysta minna á athug- anir á raunverulegum mörkuðum við ákvarðanatöku og reiða sig meira á vísindalegar tilraunir á rannsóknar- stofum. Að sögn sænsku vísindaakademí- unnar hefur Kahneman fellt sál- fræðilega þekkingu inn í hagfræðina og lagt þannig grunninn að nýju rannsóknasviði, „einkum hvað varð- ar dómgreind manna og ákvarðana- töku þegar óvissa ríkir“. Hann hafi sýnt að ákvarðanir manna geti verið í ósamræmi við ákvarðanir sem hag- fræðikenningar segja fyrir. „Kahne- man hefur þannig sýnt að þegar óvissa ríkir notar dómgreind manna oft kerfisbundið þumalputtareglur sem samræmast ekki grundvallar- fullyrðingum í líkindakenningum.“ Smith lagði grunninn að tilrauna- hagfræði og sýndi mikilvægi nýrra fjármálakerfa. Rannsóknir Smiths hafa einkum beinst að hlutverki upp- boða, sem hafa lengi verið notuð til að skipuleggja markaði fyrir hráefni eða fjármálakerfi. Slík uppboð eru nú einnig notuð til að afnema einka- leyfi á orkumörkuðum og einkavæða ríkiseinokunarfyrirtæki. Verðlaunin verða afhent í Stokk- hólmi 10. desember. Lögðu grunninn að nýjum rannsókna- sviðum Stokkhólmi. AP, AFP. Daniel Kahneman Vernon L. Smith Nóbelsverðlaunin í hagfræði GRÍSKA rétttrúnaðarkirkjan hefur hafnað kröfu presta um að fá að raka af sér skeggið, losa sig við svörtu hempurnar og pípuhattana og verða nú- tímalegri í útliti. Talsmaður kirkjunnar, Anthimos biskup í Aþenu, sagði að breytinga væri ekki að vænta hvað þetta varðaði. Prestar sem eru óánægðir með hinn hefðbundna klæðn- að segja að hann komi í veg fyrir að þeir nái til venjulegs fólks og auk þess dragi hann úr líkunum á því að þeir geti kvænst. Krafa prestanna var lögð fyrir kirkjuráð á mánu- dag. Prestar grísku rétttrúnað- arkirkjunnar geta aðeins kvænst áður en þeir eru vígð- ir til prests en einungis ein- hleypir prestar geta fetað upp metorðastigann innan kirkjunnar. Andstæðingar prestaskrúð- ans segja að fæstar konur séu fáanlegar til að láta sjá sig með manni með mikið skegg og í svartri hempu. Fá ekki að raka sig Aþenu. AP. John B. Fenn Koichi Tanaka Kurt Wüthrich Uppgötvanirnar hafa valdið byltingu í þróun nýrra lyfja
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.