Morgunblaðið - 15.11.2002, Blaðsíða 41

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. NÓVEMBER 2002 41
FÍKNIEFNAHEIMURINN er
dimmur dalur og alltof fáir gera sér
grein fyrir hversu illur. Þar finnst
mér ekki hafa verið lagðar réttar
áherslur. Það er alltaf verið að eltast
við þá sem eru neðst í þrepinu og
þeir meðhöndlaðir sem glæpamenn,
þegar þeir eru í raun fórnarlömb. Oft
hjálparvana og sjúkir. Það er aug-
ljóst að það eru þeir sem brjótast inn
og stela lyfjum og eignum annarra til
að fjármagna neyslu. Á meðan menn
hugsa þessi mál ekki í samhengi
munum við aldrei getað náð tökum á
vandanum. Það þarf að einhenda sér
að því að ná þeim sem stjórna þessu
spili. Ná til þeirra sem eru efst í skal-
anum. A.m.k. ef menn vilja ná ár-
angri. Í mörgum löndum eru lög-
reglumenn hættir að elta ólar við
smákóð sem eru með 0, eitthvað
grömm í vasanum, rétta yfir þeim og
stinga þeim inn og yfirfylla fangels-
in. Það veldur bara meiri kvöl og
fleiri innbrotum. Þessir menn þurfa
hjálp og meðferð en ekki fangelsi.
Sem betur fer er skilningur að
aukast á þessu og yfirvöld aðeins far-
in að hugsa málin upp á nýtt.
Orka lögreglunnar á að fara í að
finna þá sem fjármagna og stjórna
innflutningi á eitrinu. Eftir því sem
tíminn líður verður erfiðara að eiga
við vandamálin. En þarf það að vera
svo? Þurfum við að búa við þetta í
svona miklum mæli í okkar litla
landi. Ég hef sagt það áður og segi
það enn, neytendur götunnar eiga
ekkert erindi í fangelsi, þeir eiga að
dæmast inn á stofnanir sem aðstoða
þá við að komast út úr vítahringnum.
Þar þyrftu að vera geðlæknar, fé-
lagsfræðingar og hjúkrunarfólk sem
þekkir til vandans. Auk þess þarf að
hlú að þeim meðferðarheimilum sem
þegar eru starfandi. Hvers vegna er
svo lítið hugað að þessu? Kring um
hvern fíkniefnaneytanda er stór hóp-
ur fólks; foreldrar, systkini, afar,
ömmur og aðrir nákomnir, sem þjást
og geta voða lítið gert. Það er líka
erfitt að fá nein svör um hvað hægt
sé að gera og hvert á að leita. Það er
enginn opinber aðili sem maður get-
ur snúið sér til. Hver vísar á annan.
Þetta hef ég sjálf upplifað. Maður
hrópar út í tómið og fær loðin eða
engin svör. Á endanum verður mað-
ur svo brotinn og þreklaus að það má
líkja við druknandi mann. Hafa
menn gert sér grein fyrir hve dýrt
þetta er, allir peningarnir sem fara í
lögreglurannsóknir, eignatjón, jafn-
vel limlestingar og dráp. Ekki mun
þetta batna ef ekkert er að gert. Það
er líka hræðilega dýrt þegar menn
sjá enga leið út úr ógöngunum aðra
en að taka sitt eigið líf. Við verðum
að skilgreina hvað eru glæpamenn
og hvað eru fórnarlömb og vinna
okkur út úr vandanum samkvæmt
því.
Hluti af vandamálinu er að for-
eldrar veigra sér við að segja til
barnsins síns, vegna þess að þau vita
að það varðar fangelsi og þungum
sektum. Ef þetta ber á góma á heim-
ilinu kemur unglingurinn oft inn
sektarkennd hjá foreldrinu. Ef þú
segir til mín lendi ég í þessu og
þessu. Svo einfaldasta leiðin er að
þegja og borga. Ef menn hættu að
eltast við þetta neðsta þrep stigans,
sem gerir ekkert, nema auka eftir-
spurnina og auka markaðinn fyrir
salana, þá væri þessu kaleikur tek-
inn frá fólki og orka löggjafans færi í
að eltast við hina raunverulegu
glæpamenn. Ég er reyndar komin á
þá skoðun, að það sé rétt að leyfa
notkun á vægari efnum eins og hassi
og kókaíni. Þá myndi hrynja ansi
mikið utan af glæpamönnunum. Það
er eins með fíkniefni og vín og sígar-
ettur, það er ákveðinn hópur sem
ánetjast og aðrir ekki. Það geta
hvort sem er allir nálgast efnin, en
með því að banna þau er skapaður
kjörinn gróðavegur fyrir óprúttna
aðila að nota sér neyð annarra. Svo
er önnur vá sem er líka til staðar, en
það er svokallað læknadóp, sem í sí-
auknum mæli er í umferð, og fólk er
farið að nota meira vegna þess að
það er ekki á bannlista lögreglunnar,
en er ávísað af læknum og öðrum
sem hafa aðstöðu til að komast yfir
þau og selja öðrum.
Mér lýst vel á að fólk sé að stofna
samtök gegn handrukkurum, en það
er bara hluti af vandamálinu og við
þurfum að taka á málinu í heild og
stofna þrýstihóp sem getur unnið að
því að veita yfirvöldum aðhald og
hvetja til að þessi mál séu tekinn
föstum tökum.
Göngum til góðs
– fyrir alla
Eftir Ásthildi Cesil
Þórðardóttur
„Hluti af
vanda-
málinu er að
foreldrar
veigra sér
við að segja til barnsins
síns.“
Höfundur er garðyrkjustjóri á
Ísafirði.
Ný lyfting. Nýtt líf.
Á einni nóttu
Nýtt: Resilience Lift Overnight
Krem fyrir andlit og háls
Á miðjum aldri þarf húðin að fara að kljást við rakatap um nætur
og sveiflur í hormónastarfseminni sem draga úr framleiðslu á
kollageni. Hið einstaka OverNight Revival Complex hjálpar til við
enduruppbyggingu þessa mikilvæga bindiprótíns um leið og það
flytur húðfrumunum rakann sem þær vantar.
Í speglinum að morgni sérðu að húðin er orðin styrkari, stinnari,
er að endurheimta æskuljómann.
Nú geturðu sofið áhyggjulaus.
www.esteelauder.com
Útsölustaðir:
Clara Kringlunni, Debenhams snyrtivörudeild, Hagkaup Kringlunni,
Hagkaup Smáralind, Hagkaup Spönginni, Lyfja Lágmúla, Lyfja Laugavegi,
Lyfja Smáratorgi, Lyfja Garðatorgi, Lyfja Setbergi, Lyf og heilsa Austurstræti,
Apótek Keflavíkur.