Morgunblaðið - 01.12.2002, Qupperneq 4

FRÉTTIR
4 SUNNUDAGUR 1. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
- Vönduð gjöf sem endist allt árið
Ekkert tímarit flytur fólki í útlöndum jafn fjölbreytta mynd
af Íslandi og Iceland Review.
VERÐ AÐEINS 3. 175,-
sendingarkostnaður innifalinn
PANTIÐ GJAFAÁSKRIFTIR
í síma 512 7575 eða á askrift@icelandreview.com
Áskrift að Iceland Review er tilvalin gjöf fyrir vini og
viðskiptaðila á erlendri grundu.
w w w . i c e l a n d r e v i e w . c o m
ICELAND REVIEW
ÍSLENSKIR sjúklingar með bein-
þynningu munu taka þátt í klín-
ískri rannsókn sem nú er í und-
irbúningi og gerð verður á um 800
sjúklingum í ellefu Evrópulöndum.
Rannsóknin beinist að áhrifum
nýrrar tegundar lyfjameðferðar á
beinþynningu, en rannsóknir í
Bandaríkjunum hafa sýnt að lyfið
stuðli að beinauppbyggingu,
minnki líkur á beinbrotum og auki
beinþéttni. Vonast er til að með-
ferðin standi almenningi í Evrópu
til boða snemma á næsta ári, en
bandaríska lyfjaeftirlitið gaf leyfi
fyrir skráningu lyfsins fyrr í þess-
ari viku.
Lyfjameðferðin sem um ræðir
nefnist teriparatíds og byggist á
nýjustu þróun í líftækni. Segir í
fréttatilkynningu frá lyfjafyrirtæk-
inu Lilly að lyfið stuðli að fram-
leiðslu nýrra beinvefja með því að
auka fjölda og virkni beinmynd-
andi frumna í beinunum. Ter-
iparatíd sé fyrsta meðferð sinnar
tegundar, þar sem þau beinþynn-
ingarlyf sem nú séu á markaðnum
miði einungis að því að hægja á
eða stöðva beinþynningu.
Rannsóknir sem gerðar voru í
Bandaríkjunum hafa gefið góða
raun, að því er fram kemur í til-
kynningunni. Líkur á beinbrotum í
hryggjarliðum hafi minnkað um
65% hjá þeim sem notuðu ter-
iparatíd, miðað við þá sem tóku
lyfleysu. Líkur á öðrum bein-
brotum, t.d. í úlnlið, rifbeinum,
mjöðmum, ökklum og fótum, hafi
minnkað um 53% samanborið við
lyfleysu. Kom fram í sérstakri
rannsókn sem gerð var á karl-
mönnum með alvarlega beinþynn-
ingu að beinþéttni jókst um 5%
eða meira hjá 53% þeirra sem tóku
teriparatíd en hjá um 10% þeirra
sem tóku lyfleysu.
Beinþynning herjar bæði á
konur og karla, en stærsti
áhættuhópurinn er konur eftir
tíðahvörf. Talið er að beinþynn-
ing hrjái eina af hverjum þremur
íslenskum konum yfir fimmtugu.
Segjast forsvarsmenn Lilly von-
ast til þes að með teriparatídi
verði hægt að bæta líf fjölda
fólks um allan heim sem þjáist af
alvarlegri beinþynningu og
áframhaldandi rannsóknir geti
leitt til frekari uppgötvana í bar-
áttunni við þennan sjúkdóm.
Rannsóknin hér á landi verður
gerð undir stjórn læknanna
Gunnars Sigurðssonar prófessors
og Björns Guðbjörnssonar, lækn-
is og formanns Beinverndar.
Björn segir að alls muni 15 ís-
lenskir sjúklingar taka þátt í
rannsókninni hér á landi. Á Ís-
landi séu 1.000–1.200 beinbrot á
ári tengd beinþynningu, þar af
um 200 mjaðmabrot sem eru hvað
dýrust og sársaukafyllst.
Legukostnaður 180–210
milljónir króna á ári
Kostnaður samfélagsins vegna
beinþynningarbrota sé mjög mikill.
Samkvæmt könnun sem Beinvernd
gerði nýlega liggi á hverjum degi
12–14 sjúklingar á stóru sjúkra-
húsunum vegna beinþynning-
arbrota. Legukostnaður sé um
180–210 milljónir á ári en við það
bætist kostnaður vegna endurhæf-
ingar, heimilishjálpar og umönn-
unar einstaklinganna.
Fyrsta lyfið sem eykur
beinþéttni kannað hér
LJÓÐABÓK Jó-
hanns Hjálmars-
sonar, Hljóðleik-
ar, og skáldsaga
Álfrúnar Gunn-
laugsdóttur, Yfir
Ebrofljótið, eru
tilnefndar af Ís-
lands hálfu til
Bókmenntaverð-
launa Norður-
landaráðs 2003.
Úr því verður skorið á fundi dóm-
nefndar í Stokkhólmi í lok janúar
hvaða bók hlýtur Norðurlandaráðs-
verðlaunin að
þessu sinni. Verð-
launaupphæðin
er 350.000 dansk-
ar krónur.
Íslenskir full-
trúar í dómnefnd
Norðurlandaráðs
eru Dagný Krist-
jánsdóttir bók-
menntafræðingur
og Sveinbjörn I.
Baldvinsson skáld. Varamaður er
Soffía Auður Birgisdóttir bók-
menntafræðingur.
Bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs
Hljóðleikar og Yfir
Ebrofljótið valdar
Álfrún
Gunnlaugsdóttir
Jóhann
Hjálmarsson
ÞETTA leit ekki vel út fyrir
Grafarvogsbúa til að byrja með.
Á fyrstu tíu mínútunum frá því
lögreglan setti upp vegartálma á
Gullinbrú skömmu fyrir miðnætti
á föstudag og stöðvaði bíla á leið
suður brúna, voru tveir ökumenn
teknir fyrir ölvunarakstur. Þetta
reyndust þó vera einu ölvuðu
ökumennirnir af þeim um 700
sem lögreglan stöðvaði frá um
23.30 til 1.30. Þrír voru próf-
lausir og nokkrir tugir höfðu
gleymt ökuskírteininu heima.
Með átakinu vildi lögreglan í
Reykjavík minna ökumenn á að
áfengi og akstur fara ekki saman.
Rætt var við ökumenn og þeim
afhent dreifirit þar sem m.a.
kemur fram að í fyrra hafi 939
ökumenn verið stöðvaðir fyrir
ölvunarakstur í umdæmi lögregl-
unnar. Þeir hafa verið heldur
færri á þessu ári en of snemmt er
að segja til um niðurstöðu ársins
þar sem yfirleitt er mest um ölv-
unarakstur í desember.
Forsmekkurinn
„Þetta er bara forsmekkurinn,“
sagði Jóhann Karl Þórisson lög-
reglumaður þegar Morgunblaðið
ræddi við hann á Gullinbrú í gær-
kvöldi. Næstu vikur muni lög-
reglan setja upp vegatálma víðs
vegar um borgina og kanna
ástand ökumanna. „Fólkið tekur
vel í þetta. Það er líka ágæt til-
breyting að lögregla sé ekki að
sekta heldur fyrst og fremst að
ræða við ökumenn.“ Yfirleitt séu
nokkrir ökumenn stöðvaðir sem
hafi fengið sér neðan í því. Aðal-
atriðið sé þó forvarnargildið sem
felst í slíkum aðgerðum.
Jóhann Karl ljóstraði því upp
að lögreglan ætlaði að vera með
sams konar umferðarátak í borg-
inni á laugardagskvöld en eins og
við var að búast neitaði hann að
gefa upp tíma og stað.
Morgunblaðið/Júlíus
„Maður er alveg bláedrú á föstudagskvöldi. Þetta náttúrlega gengur ekki,“ sagði Stefán Harald Berg Petersen en
var augljóslega ekki full alvara. „Nei, auðvitað verður þetta að vera svona enda er maður á bíl.“ Stefán og Þor-
steinn M. Kristinsson voru á leið í Garðabæinn þegar lögregla stöðvaði þá á Gullinbrú og allt var í stakasta lagi.
Lögreglan eykur eftir-
lit í jólamánuðinum
SAMKOMULAG hefur náðst milli
forráðamanna Raufarhafnarhrepps
og eftirlitsnefndar með fjármálum
sveitarfélaganna um að sveitarfélag-
ið yrði aðstoðað eftir megni við fjár-
hagslega endurskipulagningu. Að
sögn Garðars Jónssonar, starfs-
manns nefndarinnar og skrifstofu-
stjóra sveitarstjórnarmála í félags-
málaráðuneytinu, stendur til að gera
samning við sveitarfélagið um nauð-
synlegar aðgerðir. Litið sé svo á að
með þeim aðgerðum verði fjárhags-
vandi Raufarhafnarhrepps leystur.
Eins og fram hefur komið í Morg-
unblaðinu hefur sveitarfélagið þurft
að glíma við mikla fjárhagserfið-
leika, svo mikla að um tíma í haust
leit út fyrir að starfsmenn fengju
ekki greidd laun. Verst mun lausa-
fjárstaðan vera. Hefur vandinn m.a.
verið rakinn til fjárfestinga hrepps-
ins í innlendum og erlendum hluta-
bréfum sem ekki skiluðu tilætluðum
arði. Þannig tapaði það umtalsverð-
um fjármunum vegna þessa árið
2000. Voru hlutabréfin keypt eftir
ráðgjöf frá verðbréfafyrirtæki þegar
Raufarhafnarhreppur seldi hlut sinn
í útgerðarfyrirtækinu Jökli fyrir um
580 milljónir króna. Á þeim tíma
hvíldi 300 milljóna króna lán á sveit-
arsjóði sem greitt var upp.
Raunhæfar áætlanir
„Sveitarfélagið þarf að fara í gegn-
um endurfjármögnun skammtíma-
skulda þannig að þeim verði breytt í
langtímaskuldir. Einnig þarf rekstr-
arhagræðing að eiga sér stað, sem
forráðamenn hreppsins hafa sýnt
fram á með raunhæfum hætti að geti
gengið. Til að styrkja þetta taldi eft-
irlitsnefndin rétt, samkvæmt reglum
hennar, að gera samning við sveitar-
félagið um þær aðgerðir sem grípa
þarf til,“ sagði Garðar. Ekki hafa
nein tímamörk verið sett en Garðar
sagði stjórnendur sveitarfélagsins
hafa verið með í höndum raunhæfar
áætlanir um rekstur þess til næstu
þriggja ára.
Raufarhafnarhreppur semur við eftir-
litsnefnd með fjármálum sveitarfélaga
Endurfjármögnun
skulda og rekstr-
arhagræðing