Morgunblaðið - 01.12.2002, Page 16

AÐRIR geta velt framtíðminni fyrir sér, en ég nýtstundarinnar og leiðialdrei hugann að þvíhvað ég geri eftir að bæj-
arstjóratíð minni lýkur. Reyndar held
ég að fólk eigi ekki að einblína á fram-
tíðina, það getur komið í veg fyrir að
það nái árangri. Ef ég ætlaði á þing
eða í fyrirtækjarekstur, gæti það leitt
til að ég hætti að taka af skarið í erf-
iðum málum hér; hætti að vinna af
heilindum með hag Garðabæjar að
leiðarljósi. Ég er svo lánsöm að ég
velti þessu ekkert fyrir mér. Kannski
er þessi afstaða mótuð af því að ég hef
búið víða og gegnt ýmsum störfum.
Mér hefur lærst að taka því sem að
höndum ber og veit að skjótt skipast
veður í lofti,“ segir Ásdís Halla
Bragadóttir, bæjarstjóri í Garðabæ.
Ásdís Halla er 34 ára, fædd í
Reykjavík 6. júlí 1968. Foreldrar
hennar eru Sigríður Sívertsdóttir
Hjelm og Bragi Eyjólfsson. Fjöl-
skyldan flutti til Ólafsvíkur þegar Ás-
dís Halla var nokkurra mánaða göm-
ul og var þar næstu níu árin. „Þetta
voru yndisleg ár í litlu sjávarþorpi og
mér fannst alltaf jafn skrítið að koma
til höfuðborgarinnar,“ segir hún.
Síðar bjó fjölskyldan í Svíþjóð í
hálft annað ár, í Noregi í tæpt ár og
settist svo að á Akranesi þegar Ásdís
Halla var tólf ára. Þá var Bragi faðir
hennar farinn að vinna hjá Járn-
blendiverksmiðjunni á Grund-
artanga. Á heimilinu voru tveir eldri
bræður hennar og yngri systir, en að
auki á hún tvær eldri hálfsystur, sam-
feðra. „Ég bjó á Skaganum þar til ég
hafði lokið stúdentsprófi frá Fjöl-
brautaskólanum á Akranesi 1987, en
flutti þá til Reykjavíkur.“
Áhuginn á stjórnmálum kviknaði
snemma. „Ég hef alltaf haft mikinn
áhuga á umhverfi mínu og held að tíð-
ir flutningar fjölskyldunnar hafi ýtt
undir þann áhuga. Ég velti fyrir mér
af hverju lífið í Ólafsvík væri svo frá-
brugðið lífinu í Gautaborg og hafði
gaman af að velta fyrir mér ólíkri
hugmyndafræði. Í Ólafsvík var skóla-
kerfið rekið á samkeppni, en í Svíþjóð
voru próf bönnuð. Þetta fannst mér
mjögáhugavert, en var lítið hrifin af
sænska kerfinu.“
15 ára gömul var hún virk í starfi
Sjálfstæðisflokksins á Akranesi og á
því 19 ár að baki í stjórnmálunum.
„Ég var í stjórn félags ungra sjálf-
stæðismanna á Akranesi. Í mínum
huga kom aldrei annar flokkur til
greina en Sjálfstæðisflokkurinn; ég
var sjálfstæðismaður frá barnsaldri.
Á heimilinu var aldrei talað um póli-
tík, en ég vissi að pabbi kaus Sjálf-
stæðisflokkinn. Mér fannst réttast að
kjósa þann flokk. Árið 1980 lenti ég í
tilvistarkreppu í pólitíkinni. Þá lang-
aði mig mjög að kjósa Vigdísi Finn-
bogadóttur í embætti forseta, en
fannst ég ekki geta það, því hún var
ekki sjálfstæðismaður. Þegar ég átt-
aði mig á að ég mætti ekki kjósa,
enda bara 12 ára, létti mér stórum og
ég var afskaplega ánægð þegar
Vigdís náði kjöri. Á þessum árum
ætlaði flokkshollustan mig lifandi að
drepa.“
Opin fyrir annarri hugmyndafræði
Þegar Ásdís Halla hóf nám í Há-
skóla Íslands ákvað hún að innrita sig
í lögfræði, en þar réð pólitískur áhugi
hennar líklega meiru en sérstakur
áhugi á lögum. „Ég hafði auðvitað
tekið eftir að margir stjórnmálamenn
voru lögfræðimenntaðir og taldi þetta
því kjörið nám fyrir mig, sem hafði
alltaf haft mikinn áhuga á pólitík. En
ég náði engum tengslum við lögfræð-
ina og ég ákvað að leggja frekar
stund á eitthvað sem vekti áhuga
minn. Ég færði mig því yfir í stjórn-
málafræðina og lauk BA-prófi 1991.“
Í laganáminu kynntist Ásdís Halla
eiginmanni sínum, Aðalsteini E. Jón-
assyni lögmanni. Synir þeirra eru
tveir, Jónas 12 ára og Bragi, sem er
að verða 4 ára.
Hún hóf nám í stjórnmálafræði
með opnum huga; segist hafa gert sér
grein fyrir að hún hafi vitað lítið um
stjórnmál. Reyndar var hún ekki viss
um af hverju hún hefði alltaf fylgt
Sjálfstæðisflokknum. „Ég ákvað að
reyna að vera opin fyrir annarri hug-
myndafræði, en þegar ég fór að
kynna mér stefnu og sögu íslenskra
stjórnmálaflokka komst ég fljótt að
raun um að stefna Sjálfstæðisflokks-
ins var sú eina sem höfðaði til mín.
Frelsi einstaklingsins var þar grund-
vallaratriðið. Ég sætti mig ekki við
kerfi miðstýringar, eins og í Svíþjóð,
þar sem einstaklingar fengu ekki að
njóta sín. Í stjórnmálafræðinni fann
ég að tvær meginstoðir Sjálfstæð-
isflokksins, íhaldssemin og frjáls-
lyndið, með einstaklingsframtaki og
lágmarksafskiptum stjórnvalda, var
sú stefna sem ég trúði að væri þjóð-
félaginu til mestra hagsbóta.“
– Þegar þú bauðst þig fram til
embættis formanns Sambands ungra
sjálfstæðismanna 1997 sagðir þú að
eitt mikilvægasta hlutverk SUS væri
að halda frjálslyndum viðhorfum
stöðugt á lofti, en þér hefði stundum
þótt sá angi sjálfstæðistefnunnar
sem kenndur væri við íhaldssemi
vera of áberandi í störfum flokksins.
Ertu enn þeirrar skoðunar?
„Já. Kannski tengist þetta því að
telji ég breytinga þörf, vil ég að þær
gerist hratt eins og gerðist þegar
Sjálfstæðar konur, félagsskapur
kvenna innan Sjálfstæðisflokksins,
voru settar á laggirnar. Okkur fannst
flokkurinn of mikill karlaflokkur og
áherslu skorta á jafnréttismál og ým-
is mál sem við höfðum áhuga á, til
dæmis fæðingarorlof karla. Við
ákváðum að vinna þessum málum
brautargengi innan flokksins af krafti
og þarna ruddist fram stór hópur
kvenna með ákveðnar hugmyndir.
Við vorum ósáttar við að ná ekki öllu
fram á fyrsta landsfundi flokksins, en
héldum áfram.“
Ákváðu að ná formannsembættinu
– Þær raddir heyrðust, bæði innan
flokks og utan, að Sjálfstæðar konur
væru klíka kvenna, sem hefði það
markmið að koma félögum sínum á
framfæri innan flokksins.
„Við lágum ekkert á því að við vild-
um áhrif til að koma hugmyndafræði
okkar á framfæri. Okkar fyrsta verk
okkar var að móta stefnuskrá Sjálf-
stæðra kvenna, þar sem við lýstum
okkur m.a. andvígar kynjakvótum,
við vildum fæðingaorlof karla og jafn-
rétti í raun. Okkur fannst ekki nóg að
semja þessa stefnuskrá, heldur vild-
um hrinda henni í framkvæmd. Því er
ekki að leyna að þar treystum við
engum betur en Sjálfstæðum konum.
Okkur fannst strákarnir í SUS ekki
vinna eftir þessari stefnu og ákváðum
að einhver okkar yrði næsti formaður
SUS. Á þeim forsendum leitaði ég
eftir stjórnarsetu í SUS, með það í
huga að styðja konu til formennsku í
sambandinu. Á þeim tíma voru tvær
ungar konur að búa sig undir það
verkefni. Svo breyttust þeirra hagir
og ég sat sjálf uppi með embættið.“
– Telur þú þá að stefnuskrá Sjálf-
stæðra kvenna hafi skilað sér inn í
stefnu flokksins?
„Já, það er engin spurning og kon-
ur eru miklu sterkari í flokksstarfinu
en áður. Í landsfundarályktunum og
stefnu flokksins má víða sjá fingraför
Sjálfstæðra kvenna. Sjálfstæðar kon-
ur tóku ýmis mál upp innan SUS, sem
okkur þótti hafa einblínt um of á efna-
hagsmál, þótt mikilvæg væru. Við
urðum fyrsti hópurinn innan Sjálf-
stæðisflokksins til að álykta um ætt-
leiðingar samkynhneigðra og mót-
uðum víðtækari stefnu í mannrétt-
indamálum en áður hafði komið fram.
Enn er þó ýmislegt óunnið, en konur
innan flokksins starfa áfram saman,
þótt í óformlegum hópum sé. Einn
hópur heldur úti vefsíðunni tikin.is og
mér sýnist þeim hópi svipa töluvert til
Sjálfstæðra kvenna. Ég bind miklar
vonir við þessar stelpur en ein þeirra,
Guðrún Inga Ingólfsdóttir, náði
ágætum árangri í prófkjörinu í
Reykjavík á dögunum.“
Frelsinu fylgir ábyrgð
– Hvar stendur þú innan Sjálf-
stæðisflokksins? Tilheyrir þú svoköll-
uðum frjálshyggjuarmi hans?
„Ég hef líklega farið hringi í hug-
myndafræðinni. Á háskólaárunum
var ég eins mikil frjálshyggjumann-
eskja og hægt er að vera. Ég var
hlynnt frelsi á öllum sviðum. En fljót-
lega fór ég að sjá þetta í víðara sam-
hengi og tengja hugmyndafræðina
betur við þann veruleika sem við bú-
um við. Frelsinu verður að fylgja
ábyrgð og á sumum sviðum er óhjá-
kvæmilegt að ríki og sveitarfélög
komi til skjalanna. Við eigum að
styðja og styrkja velferðarkerfið, ríki
og sveitarfélög eiga að bera ábyrgð á
að börn og unglingar fái bestu mennt-
un sem völ er á og í gegnum skatt-
kerfið eigum við að styðja mjög vel
við menntakerfið og heilbrigðiskerfið.
En þó að hið opinbera beri ábyrgð á
fjármögnuninni, þá er það ekki svo að
ríki og sveitarfélög eigi að reka alla
skóla eða alla þjónustu. Sjálfsagt
myndi ég skilgreina mig þannig að ég
sé mjög hlynnt einkaframtakinu, en á
sama tíma á hið opinbera að bera
ábyrgð við fjármögnun ákveðinnar
þjónustu. Ég hef til dæmis trú á því
að fleiri einkaaðilar eigi eftir að reyna
fyrir sér í rekstri skóla og fyrr í vik-
unni fékk Garðabær ósk frá Hjalla-
stefnunni ehf. um að fá að reka
grunnskóla í bæjarfélaginu fyrir 5–9
ára börn. Þetta fyrirtæki rekur nú
þegar stærsta leikskólann í Garðabæ
og ég veit að margir foreldrar eru
áhugasamir um að börnin þeirra geti
haldið áfram í skóla á vegum þessara
aðila. Erindið verður tekið til umfjöll-
unar í næstu viku og mér finnst
spennandi að sjá hvort ekki sé for-
senda fyrir því að Garðabær taki þátt
í að koma nýjum einkareknum
grunnskóla á laggirnar.“
– Hverjir eru þínir nánustu sam-
herjar í pólitíkinni?
„Í gegnum tíðina hafa mínir nán-
ustu samherjar verið samstarfsmenn
í Valhöll og menntamálaráðuneytinu,
félagar mínir í SUS og Sjálfstæðum
konum og reglulega hitti ég marga
þeirra. Nánustu samstarfsmenn í
starfi mínu nú eru bæjarfulltrúarnir í
Garðabæ. Ég var kjörin bæjarfulltrúi
í sveitarstjórnarkosningunum í vor,
en var áður ráðin bæjarstjóri án þess
að sitja í bæjarstjórn. Ég er mjög
ánægð með það samstarf ekki síst þar
sem bæði Laufey Jóhannsdóttir, for-
seti bæjarstjórnar, og formaður bæj-
arráðs, Erling Ásgeirsson, búa yfir
ómetanlegri reynslu. Ég kann vel að
meta fólk sem býr yfir öðrum eig-
inleikum en ég. Við sem erum nýrri í
starfi getum komið með ýmsar hug-
myndir og það er gott að nýjar hug-
myndir og reynsla haldist hönd í
hönd.“
– Þrátt fyrir pólitískan áhuga frá
barnsaldri virtist þú ætla að láta
stjórnmálin eiga sig um tíma, þegar
þú hættir störfum sem aðstoð-
armaður Björns Bjarnasonar, þáver-
andi menntamálaráðherra, og fórst til
náms í Bandaríkjunum.
„Já, ég hef nokkrum sinnum hætt í
pólitík. Ég man að þegar ég flutti frá
Akranesi 18 ára var ég ákveðin í að
finna mér önnur áhugamál samhliða
námi en pólitík. Svo leiddist ég út í
stúdentapólitíkina, en var lítið hrifin
af henni. Mér fannst fólk vera að gera
sér upp skoðanir og búa til ágreining
út af ótrúlegustu málum. Ég hef ekki
gaman af að deila og sækist ekki eftir
þrasi. Ef ég hef djúpa sannfæringu
fyrir einhverju hika ég ekki við að
taka þann slag, en málfundaræfingar
heilla mig ekki. Ég fékk leið á þessu
og hugsaði með mér að ég ætti að
nýta áhuga minn á pólitík í blaða-
mennsku. Ég varð blaðamaður á
Morgunblaðinu og kom ekki nærri
störfum í Sjálfstæðisflokknum í
nokkur ár, þar til Geir Haarde bauð
mér starf sem framkvæmdastjóri
þingflokksins. Ég ákvað að prófa það
um tíma, af því að ég taldi mig verða
betri blaðamann ef ég fengi að kynn-
ast störfum þingsins í návígi. Þetta
átti að verða eins konar starfsnám, en
mér fannst starfið svo skemmtilegt
að ég gleymdi mér í pólitíkinni um
hríð. Eftir kosningarnar 1995 varð ég
aðstoðarmaður Björns Bjarnasonar,
sem var mjög lærdómsríkt. Undir
hans forystu var stjórnsýslan í ráðu-
neytinu mjög öguð, fagleg og mark-
viss. Hins vegar er alltaf töluverð tog-
streita í mér gagnvart pólitíkinni.
Þetta hefur verið dálítið „haltu mér,
Langar ekki að nálgast
stjórnmálin sem brauðstrit
Morgunblaðið/RAX
„Að loknum vinnudegi vil ég geta sagt við sjálfa mig að ég hafi tekið þátt í að bæta samfélagið í þágu einstaklinganna.“
Ásdís Halla Bragadóttir, 34
ára bæjarstjóri Garðabæjar,
segir að sig langi ekkert í
landsmálapólitík. Hún ræddi
við Ragnhildi Sverrisdóttur
um pólitískan áhuga sinn frá
barnsaldri, formann Sjálf-
stæðisflokksins, áform um
mikla uppbyggingu Garða-
bæjar og tilfinningaþrungna
umræðu um Evrópumál.
’ Ég hef ekki gamanaf að deila og sækist
ekki eftir þrasi. Ef ég
hef djúpa sannfær-
ingu fyrir einhverju
hika ég ekki við að
taka þann slag, en
málfundaræfingar
heilla mig ekki. ‘
16 SUNNUDAGUR 1. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ