Morgunblaðið - 10.01.2003, Blaðsíða 31

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. JANÚAR 2003 31
✝ Sólveig Axels-dóttir fæddist í
Reykjavík 23. desem-
ber 1933. Hún lést á
Landspítalanum 2.
janúar síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Axel Sveinsson
verkfræðingur, vita-
og hafnarmálastjóri
um skeið og yfirverk-
fræðingur hafnar-
mála, f. 3. apríl 1896,
d. 14. nóv. 1957, og
Guðrún Ólafía Sig-
urðardóttir sauma-
kona í Reykjavík, f.
14. okt. 1894, d. 14. júlí 1969.
Hálfsystkini Sólveigar að föður
eru Hulda Sveinsson, f. 6. janúar
1920, dóttir Aðalbjargar Sigur-
björnsdóttir, f. 19. nóvember
1892, d. 6. apríl 1963, og Hlíf
Borghildur, f. 5. okt. 1945, Bjarni
Magnús, f. 18. mars 1947, og Hall-
grímur f. 15. júlí 1948, börn Odd-
nýjar Láru Emelíu Pétursdóttur,
f. 3. nóv. 1912, d. 27. sept. 1989.
Fyrra barn Sólveigar er Sig-
urður Gunnarsson húsasmíða-
meistari, f. 17. júlí 1955. Faðir
hans var Gunnar Erlendsson
tæknifræðingur, f. 2. jan. 1932, d.
28. mars 2002.
Sólveig giftist 14. okt. 1969 Eyj-
ólfi Guðbrandssyni,
f. í Kambsnesi 19.
mars 1931. Dóttir
þeirra er Guðrún
Friðbjörg kennari, f.
3. mars 1970, eigin-
maður er Kristján
Snær Karlsson húsa-
smiður, f. 3. nóv.
1968. Synir þeirra
eru: Karl, f. 25. maí
1994, og Eyjólfur
Axel, f. 9. jan. 2000.
Sólveig ólst upp á
Brekkustíg 7 í
Reykjavík hjá móður
sinni. Hún útskrifað-
ist úr Gagnfræðaskóla Austur-
bæjar 1951 og stundaði nám í St.
Restrup husholdningsskole í Dan-
mörku 1951–1952. Sólveig lauk
námi frá Hjúkrunarskóla Íslands í
okt. 1956. Hún var hjúkrunar-
kona á Kleppsspítala 1956, í Óð-
insvéum í Danmörku 1957, á
Hrafnistu 1958–’60, Slysavarð-
stofunni í Reykjavík og á Land-
spítala 1961–’62, Vífilsstöðum og
Reykjalundi 1963–’64, Borgar-
spítalanum 1965–’68 og á Heilsu-
verndarstöð Reykjavíkur 1969–
’73.
Útför Sólveigar verður gerð frá
Digraneskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
Í ársbyrjun 1953 hófum við 16
ungar stúlkur nám í Hjúkrunar-
skóla Íslands. Sólveig er sú fyrsta
okkar sem yfirgefur þennan heim.
Sólveig var björt yfirlitum, bros-
mild, með léttar hreyfingar. Hjá
henni hafði valið staðið á milli
Íþróttakennaraskóla Íslands og
Hjúkrunarskólans. Hún hafði mik-
inn íþróttaáhuga og fékk viðurkenn-
ingu fyrir besta árangur í íþróttum
á gagnfræðaprófi. Eftir það fór hún
til Danmerkur í húsmæðraskóla en
stundaði jafnframt íþróttanám.
Hjúkrunarfræðin varð þó fyrir val-
inu og hefur umhyggja Sólveigar
fyrir öllum sem voru hjálpar þurfi
eflaust ráðið starfsvali hennar.
Við vorum í heimavist í þrjú ár,
kynntumst vel og bundumst traust-
um vináttuböndum. Frá þeim tíma
eigum við margar skemmtilegar
minningar. Sólveig var svo góð, hún
vildi allt fyrir alla gera, það breytt-
ist ekki þrátt fyrir langa og erfiða
baráttu hennar við sjúkdóm sem
breytti persónuleika hennar. Íþrótt-
ir voru hennar aðal tómstundagam-
an og þegar hún var nemi á Ísafirði
veturinn 1954-’55 stundaði hún
skíðaíþróttina af kappi og fór jafn-
vel á skíði morguninn eftir næt-
urvaktir.
Meðan við vorum í hjúkrunar-
náminu eignaðist Sólveig soninn
Sigurð með unnusta sínum Gunnari
Erlendssyni. Gunnar fór í tækni-
fræðinám í Danmörku og leiðir
þeirra skildu.
Sólveig var einkabarn Guðrúnar
móður sinnar og þær alla tíð mjög
nánar. Hún annaðist barnið og þær
bjuggu saman eftir að Sólveig lauk
náminu. Sólveig kynntist eftirlifandi
manni sínum Eyjólfi Guðbrandssyni
1968 og eignaðist með honum dótt-
urina Guðrúnu. Það var ómetanlegt
fyrir Sólveigu að eignast svo góðan
lífsförunaut sem alltaf stóð eins og
klettur við hlið hennar.
Vegna veikinda sinna gat Sólveig
ekki unnið mikið við það starf sem
hún hafði valið sér og saknaði þess
sárt. Hún var hins vegar duglegust
af öllum í hópnum að halda síma-
sambandi og víst er að við eigum
allar eftir að sakna þess að heyra í
henni, heyra hana segja frá börnum
sínum og barnabörnum sem hún
var svo stolt af.
Fáir sjúkdómar eru þungbærari
en geðrænir sjúkdómar og líðan
sjúklinganna og fjölskyldna þeirra
skilur enginn nema sá sem reynir.
Okkur þótti öllum mjög vænt um
Sólveigu og erum þakklátar fyrir þá
góðvild og umhyggju sem hún sýndi
okkur hverri og einni.
Við þökkum einnig og virðum
Eyjólf fyrir þann stuðning sem
hann veitti Sólveigu í langri baráttu
hennar við erfiðan sjúkdóm.
Við skólasysturnar biðjum Eyjólfi
manni hennar, börnum og barna-
börnum Guðs blessunar um leið og
við vottum þeim okkar innilegustu
samúð.
Bekkjarsystur úr
Hjúkrunarskóla Íslands.
Enn er rofið skarð í litla hópinn
okkar í Vesturbænum er Sollý
æskuvinstúlka okkar lést 2. janúar.
Ef litið er til baka til áhyggjulausr-
ar æsku þar sem alltaf var sól að
manni fannst og dagurinn skemmti-
legur leikur og vinkonurnar fjórar
snertispöl hver frá annarri, þá er
sem liðinn tími sé handan við horn-
ið. Margs er að minnast og gægist
fram hve við vinstúlkurnar gátum
setið tímunum saman á vetrarkvöld-
um og spilað Lúdó og hámark
ánægjunnar var er móðir Sollýjar
gaf okkur hálft epli hverri, það var
ekki á hverjum degi sem hvílíkt
sælgæti var á boðstólum og leikvöll-
urinn var Vesturbærinn. Eða þegar
Sollý bað mig eitt sinn að stytta fal-
lega ljósa hárið sitt og skærin léku
svo létt og hratt í hendi meistarans
og það var svo gaman að klippa hár
og allt í einu var styttingin komin
upp í hnakka og við horfðum angist-
arfullar hvor á aðra, en hárið síkk-
aði og sólin skein. Sollý var einka-
barn móður sinnar og ólst upp í
skjóli hennar og móðurforeldra.
Móðir hennar ræktaði alls kyns
matjurtir í stórum garði er var baka
til við húsið er ekki var algengt í þá
daga, einnig vann hún við sauma-
skap. Sollý var sérstaklega róleg og
viðmótsþýð, það sem hún lagði til
málanna í hópnum ef farið skyldi í
einhverja ævintýraferð var ætíð yf-
irvegað og engin fljótaferð í mál-
unum er farið var langar hjólaferðir
t.d. inn að Landspítala, hvað þá
lengra og höfðu vinstúlkurnar þrjár
oft hófstillt áhrif á einn ærslabelg-
inn er var þar á meðal þeirra. Er
Sollý óx upp varð hún mikill nátt-
úruunnandi og ferðaðist vítt um
landið.
Er æskunni lauk fór Sollý í
Gagnfræðaskóla og síðan í Hjúkr-
unarnám. Um tvítugt trúlofaðist
hún Gunnari Erlendssyni og eign-
uðust þau soninn Sigurð. Þau fluttu
til Danmerkur í nám og starf og tók
Guðrún amma drengsins hann þá til
sín. Með tímanum skildi leiðir með
hinum ungu foreldrum og var það
Sollý sár raun, hin ljúfa lund þoldi
ekki það álag er var aðskilnaðinum
samfara og fór þá að örla á þeim
andlega sjúkdómi sem hún átti eftir
að berjast við í gegnum árin. Seinna
kynntist hún mikið góðum manni
Eyjólfi Guðbrandssyni, þau giftust
og eignuðust dótturina Guðrúnu. Er
móðir Sollýjar dó, tók hún drenginn
sinn til sín og reyndist Eyjólfur
honum góður faðir. Eitt sinn er við
hittumst þá sýndi Sollý mér sinn
fallega blóma- og matjurtagarð sem
hún sinnti af miklum áhuga. Þar
sem við vinstúlkurnar bjuggum
hver á sínu landshorninu var sam-
gangurinn strjáll, en ætíð vissum
við hver af annarri og hittumst þeg-
ar tækifæri gafst til. Heilsu Sollýjar
fór hrakandi með árunum. Börnin
voru að heiman í skóla og vinnu,
dóttir hennar giftist og stofnaði
heimili. Sollý var mjög hreykin af
litlu ömmudrengjunum sínum og
talaði oft um þá. Eiginmaður henn-
ar veitti henni alla þá alúð og
umönnun er í hans valdi stóð í veik-
indum hennar, einnig gætti hann
dótturbarna sinna þegar þörf var á.
Við þökkum æskuvinstúlku okkar
fyrir ljúf og góð kynni og biðjum
henni blessunar. Við vottum eig-
inmanni hennar og börnum okkar
dýpstu samúð.
Guðbjörg Hannesdóttir,
Sigurdís Egilsdóttir.
SÓLVEIG
AXELSDÓTTIR
✝ Gerður GuðrúnÞorvaldsdóttir
fæddist í Reykjavík
10. maí 1951. Hún
andaðist á Hillerød
Sygehus í Danmörku
10. desember síðast-
liðinn. Faðir Gerðar
var Þorvaldur Daní-
elsson frá Kollsá í
Hrútafirði, flugvéla-
virki og húsasmíða-
meistari, f. 8. júní
1920, d. 7. nóv. 1973.
Móðir Gerðar er
Hjördís Oddgeirs-
dóttir frá Múlastöð-
um í Flókadal, f. 12. maí 1929, hús-
freyja og verslunarmaður, til
heimilis á Hrafnistu í Reykjavík.
Systkini Gerðar eru Eva G. Þor-
valdsdóttir forstöðumaður, f. 30.
apríl 1954, búsett í Reykjavík,
kvænt Birni Gunnlaugssyni til-
raunastjóra, f. 14. sept. 1956, Her-
dís (Hedda) B. Þorvaldsdóttir, f.
Hillerød Sygeplejeskole, f. 28. des.
1969, og eru börn þeirra Kaja, f.
10. sept. 2000, og Þorvaldur, f. 29.
nóv. 2002.
Gerður lauk kennaraprófi frá
handavinnudeild Kennaraskóla Ís-
lands 1973. Sama ár gerðist hún
handavinnukennari við Fellaskóla
og starfaði þar til ársins 1976, þeg-
ar hún fluttist búferlum með fjöl-
skyldu sinni til Danmerkur. Í Dan-
mörku kenndi Gerður við
Hareskov skole í Værløse 1977–
1980, Uvelse skole í Slangerup
1980–1987 og frá 1987 við Eng-
holmskolen í Allerød. Gerður afl-
aði sér viðbótarmenntunar í Køb-
enhavns Dag- og aften seminarium
til þess að standast kröfur sem
gerðar eru til kennara þar í landi
og varð fullgildur danskur grunn-
skólakennari1984. Hún lauk prófi í
skólabókasafnsfræðum frá Dan-
marks Pædagogiske Universitet
1999.
Útför Gerðar var gerð 14. des-
ember frá Nørre Herlev Kirke í
Hillerød og hvílir hún í grafreit við
kirkjuna.
Minningarathöfn um Gerði verð-
ur í Laugarneskirkju í Reykjavík í
dag og hefst hún klukkan 16.
10. des. 1955, d. 17.
okt. 1989, og Óskar
Már Þorvaldsson við-
skiptafræðingur, f. 20.
janúar 1962, búsettur
í San Diego í Banda-
ríkjunum.
Eftirlifandi eigin-
maður Gerðar er Tor-
kil Frederiksen, ráð-
gjafi hjá Fræðslu- og
menningarmiðstöð í
Karlebo, f. 18. feb.
1949. Fyrri eiginmað-
ur Gerðar var Finn
Söbjerg Nielsen, mat-
reiðslumaður frá
Kaupmannahöfn, f. 20. júlí 1944,
þau slitu samvistir. Dætur þeirra
eru Þóra Pia Finnsdóttir, nemandi
við Dansk Design Skole í Kaup-
mannahöfn, f. 14. maí 1974, og Ida
Hrönn Finnsdóttir, nemandi við
Kaupmannahafnarháskóla, f. 10.
apríl 1979. Sambýlismaður Þóru
Piu er Jesper Søe, nemandi við
Í Danmörku er siður að flétta
pappírshjörtu fyrir jólin og Danir
segja að jólin séu hátíð hjartans eða
„julen er hjerternes fest“, en elsta
varðveitta jólahjartað er fléttað af H.
C. Andersen árið 1861. Alltaf þegar
ég heimsótti Gerði systur mína í
Danmörku var það mér sannkölluð
hjartans gleði. Það var hátíð í hvert
skipti sem við hittumst, sönn og inni-
leg gleði þegar við gátum faðmað og
kysst hvor aðra að góðum íslenskum
sið. Sömuleiðis þegar Gerður var
væntanleg til Íslands var það sérstök
tilhlökkun fyrir mig og mína fjöl-
skyldu. Hún hafði góða nærveru og
jákvæð áhrif á heimilisfólkið. Eftir
fráfall Gerðar standa eftir kærar
minningar um trygglyndan vin,
næma og gefandi systur og hug-
rakka konu, minningar sem erfitt er
að tjá því að „ef til vill er endurminn-
ingin ein hinn sanni raunveruleiki“.
Bernskuheimili okkar á Tómasar-
haga í Reykjavík stendur fyrir mér í
ævintýraljóma. Þar bjuggum við í
faðmi stórfjölskyldunnar. Á jarðhæð
bjuggu föðurafi og amma ásamt
yngstu föðursystur okkar, í risinu
bjó eldri föðursystir okkar ásamt
fjölskyldu sinni, og við bjuggum svo
á annarri hæðinni ásamt móður-
ömmu okkar. Þetta var dýrmætur
tími sem mótaði fyrstu æskuár Gerð-
ar. Strax í æsku urðum við Hedda,
systir mín, mjög samrýndar, við vor-
um öllum stundum saman, trúðum
hvor annarri fyrir leyndardómum
lífsins og hún var mín besta vinkona
og leikfélagi. Þegar fjölskyldan flutt-
ist í einbýlishús þar sem hvert systk-
ini fékk sitt sérherbergi, leið ekki á
löngu þar til við Hedda fluttum inn í
sameiginlegt herbergi, við vildum
helst vera nálægt hvor annarri og
fara með kvöldbænirnar okkar sam-
an. Þegar Hedda veiktist mynduðust
órjúfanleg tengsl milli okkar Gerðar
sem héldust ævilangt. Það voru ekki
eingöngu erfiðir tímar sem bundu
okkur saman heldur djúp virðing
fyrir lífinu og sönn samskipti systra.
Við nutum þess að hafa samband og
lögðum rækt við að tengja fjölskyld-
ur okkar saman. Gerður var minn
trúnaðarvinur sem ég gat leitað til
öllum stundum. Það skipti ekki máli
þótt hafið skildi á milli okkar. Við
hringdum reglulega til hvor annarr-
ar og þegar tölvutæknin kom til sög-
unnar reyndum við að notast við
tölvupóst en gáfumst fljótlega upp á
því, okkur fundust slík samskipti
ekki nógu persónuleg. Gerður bjó
það lengi í Danmörku að hún var
orðin, eins og hún sagði sjálf, „bæði
íslensk og dönsk“. Torkil og Gerður
áttu samleið í frístundum sem og
faglega og voru góðir vinir. Heimili
þeirra í Hillerød var fallegt og nota-
legt og stóð opið fyrir íslenska vini
og vandamenn. Gerður náði góðum
tökum á dönskunni og tileinkaði sér
danska siði og venjur, en jafnframt
hélt hún í margar íslenskar hefðir.
Danir gera mikið af því að sigla en
það var eitt helsta áhugamál Gerðar
og Torkils. Seglskútur þeirra fengu
allar íslensk heiti, sú fyrsta hét
Trilla, síðan kom Sóley og síðast
Kraka. Gerður hafði unun af því að
sigla, vildi finna vindinn feykja um
sig rétt eins og á Íslandi. Henni
fannst einnig ögrandi verkefni að
sigla, að ná valdi á siglingafræðinni
og vinna samhent með Torkil við
stjórn skútunnar. Í síðustu heim-
sókn Gerðar til Íslands nú í haust var
henni umhugað um að festa kaup á
íslenskum fána fyrir skútuna. Það
gilda ákveðnar reglur um það hve-
nær megi flagga á skútum og Gerður
ætlaði sér að draga bæði danskan og
íslenska fána að húni.
Gerður helgaði sig kennslu og ég
fékk að fylgjast með því hvernig hún
þroskaðist sem kennari. Við deildum
saman áhuga okkar á fræðslu- og
skólamálum. Hún sagði mér frá
kennarastarfinu í Danmörku, nýj-
ungum í kennsluháttum, breyttum
gildum og kröfum sem gerðar eru til
kennara. Ég fékk fréttir af safn-
akennslu löngu áður en ég heyrði
getið um slíka kennslu í íslenskum
skólum. Gerður hafði góða yfirsýn og
setti sér ávallt markmið sem hún
reyndi að vinna að á hverju skólaári.
Hún var hugmyndarík og skapandi
og opin fyrir nýjum leiðum í kennsl-
unni og sótti kraft og styrk í endur-
menntunarnámskeiðum fyrir kenn-
ara. Fyrir Gerði var það
grundvallaratriði að hafa vinnufrið í
kennslustund, ég minnist þess ekki
að hún hafi talað um að hún héldi aga
í kennslustundum sínum, heldur
vinnufrið bæði fyrir nemendur og
kennara. Henni var umhugað að
mynda gott samband við foreldra,
oft sagði hún að foreldrasamstarfið
væri það erfiðasta í kennslunni en
jafnframt eitt það mikilvægasta.
Hún hafði tamið sér þolinmæði, nær-
gætni, kunni að hlusta en var samt
ákveðin og vissi að hverju hún
stefndi. Oft bar hún undir mig hug-
myndir sem henni lágu á hjarta og
hún hafði áhuga á að framkvæma.
Einna minnisstæðust er mér ákvörð-
un hennar, þegar hún gerðist um-
sjónarkennari í nýjum bekk, að
skapa hefð fyrir því að fara út í skóg
með nemendur einu sinni í viku allt
skólaárið og dvelja þar hálfan dag í
hvaða veðri sem var með skólatöskur
og nesti. Markmiðið var að kynnast
náttúrunni á mismunandi árstíðum,
læra um lífverurnar í skóginum, taka
þátt í gróðursetningu, teikna, syngja
saman og læra að klæða sig eftir
veðri. Þetta heppnaðist svo vel að
þessi siður hélst í sjö ár eða þar til
Gerður hætti að hafa umsjón með
bekknum.
Dætur Gerðar, Þóra Pia og Ida,
eru mér ákaflega kærar. Báðar hafa
þær verið duglegar að sækja Ísland
heim og dvalið hér í lengri eða
skemmri tíma, ýmist við vinnu eða á
ferðalögum. Snemma kom í ljós að
þær voru mjög stoltar af íslenskum
uppruna sínum og hafa lagt sig fram
við að tala íslensku, kynnast ætt-
mennum sínum og íslenskri náttúru.
Þær eru samrýndar systur, sam-
band þeirra er náið og þær hafa stutt
hvor aðra í gegnum tíðina. Hjarta
þeirra rýmir ást og kærleika systra.
Torkil, Ida, Þóra Pia og Jesper,
ástvinamissir ykkar er mikill en þið
geymið minningu um Gerði í hjarta
ykkar, fagrar minningar sem Kaja
og Þorvaldur fá hlutdeild í þegar þau
vaxa úr grasi, því að „minningin lifir
þó maðurinn deyi – björt eins og sól
á sumardegi“.
Eva G. Þorvaldsdóttir.
GERÐUR G.
ÞORVALDSDÓTTIR
Minningarkort
Minningar- og
styrktarsjóðs
hjartasjúklinga
Sími 552 5744
Gíró- og kreditkortaþjónusta
LANDSSAMTÖK
HJARTASJÚKLINGA
A
u
g
l.
Þ
ó
rh
.
1
2
7
0
.9
7