Morgunblaðið - 04.03.2003, Blaðsíða 18

ERLENT
18 ÞRIÐJUDAGUR 4. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
GERHARD Schröder, kanslari
Þýskalands, og jafnaðarmanna-
flokkur hans biðu mikinn ósigur
í sveitarstjórnarkosningum í
sambandslandinu Slésvík-Hol-
stein á sunnudag. Fékk hann nú
29,3% atkvæða en 42,4% í síð-
ustu kosningum. Kristilegi
demókratarflokkurinn var sig-
urvegari kosninganna og fékk
50,8% á móti 39,1% síðast.
Græningjar, samstarfsflokkur
jafnaðarmanna í stjórn, bættu
við sig og fengu nú 8,4% en 6,8%
í síðustu kosningum. Frjálsir
demókratar löguðu einnig stöð-
una og fengu 5,7% en 4,8% 1998.
Mjög hefur hallað á jafnaðar-
menn í kosningum í sam-
bandslöndunum að undanförnu
vegna mikils atvinnuleysis og
samdráttar í efnahagslífinu.
„Réttarhöld
aldarinnar“
„RÉTTARHÖLD aldarinnar“,
sem svo hafa verið kölluð, hefj-
ast í Grikklandi í dag en þá
verða leiddir fyrir dómara 19 fé-
lagar í hryðjuverkasamtökun-
um 17. nóvember. Eru samtök-
in sökuð um 23 morð frá árinu
1975 en meðal fórnarlamba
þeirra voru sendimenn frá
Bandaríkjunum, Bretlandi og
Tyrklandi. Miklar öryggisráð-
stafanir eru vegna réttarhald-
anna en þau verða haldin í sam-
ræmi við sérstök lög um
hryðjuverkastarfsemi. Er þau
hófust var réttarsalurinn yfir-
fullur af fólki og þar var meðal
annarra Dora Bakoyannis,
borgarstjóri í Aþenu, en sam-
tökin eru grunuð um að hafa
myrt eiginmann hennar 1989.
500 ára
skjaldbaka?
SKJALDBÖKU, sem að sumra
mati er meira en 500 ára gömul,
var nýlega forðað frá því að
enda ævina sem hráefni í súpu
og þess í stað sleppt aftur í sjó-
inn. Sagði Kínverska dagblaðið
frá þessu í gær en skjaldbakan
kom nýlega í net í Suður-Kína-
hafi. Var hún 68 cm löng og mun
líklega hafa komið í heiminn á
miðjum valdatíma Ming-keis-
araættarinnar en hún ríkti frá
1368 til 1644 ef aldur hennar var
rétt útreiknaður. Það var
bankamaður á eftirlaunum sem
keypti skjaldbökuna gagngert
til að bjarga lífi hennar, en sum-
ir vísindamenn segjast raunar
vantrúaðir á að aldur hennar
hafi verið jafnhár og af er látið.
Kjúklingum
slátrað
YFIRVÖLD í Hollandi hófu í
gær umfangsmikla slátrun á
kjúklingum eftir að grunur
vaknaði um svokallaða fugla-
flensu á 13 kjúklingabúum í
landinu. Ekki þykir mikil hætta
á að flensan berist í menn en
það hefur þó gerst í Hong Kong.
Þar er fuglinn líka oft seldur lif-
andi ólíkt því sem er í Hollandi
og raunar víðast hvar. Yfirvöld
vilja hins vegar hafa vaðið fyrir
neðan sig enda er mikið í húfi.
Kjúklinga- og hænsnaræktin í
Hollandi er sú stærsta í Evr-
ópu.
STUTT
Schröder
tapar í
Slésvík-
HolsteinHANDTAKA Khalids Shaikhs Mo-hammeds er „mikið áfall“ fyrir al-Qaeda og mun draga mjög úr getu
samtakanna til að fremja umfangs-
mikil tilræði á borð við hryðjuverk-
in í Bandaríkjunum 11. september,
að sögn fréttaskýrenda í gær.
Þeir telja þó að þótt líklega legg-
ist samtökin nú í dvala á meðan þau
eru endurskipulögð í kjölfar hand-
töku Mohammeds, ættu Vesturlönd
að búa sig undir fjölda smærri
hefndaraðgerða.
Mohammed er talinn hafa verið
nákvæmur skipuleggjandi og hafði
jafnan með sér tvo farsíma, hvert
sem hann fór. Sérgrein hans var að
skipuleggja umfangsmiklar og
flóknar árásir á mörg skotmörk en
það eru einmitt slíkar aðgerðir sem
hafa skapað al-Qaeda það orðspor
að vera hættulegustu glæpasamtök
í heimi.
Þegar hann er kominn á bak við
lás og slá munu samtökin neyðast
til að snúa sér aftur að smærri og
einfaldari árásum, segja sérfræð-
ingar. „Þetta er mikið áfall fyrir al-
Qaeda – hann var límið sem hélt
deildum samtakanna saman,“ sagði
Rohan Gunaratna, sem er sérfróður
um aðgerðir al-Qaeda og höfundur
bókarinnar Inside al-Qaeda: Global
Network of Terror (Innanbúðar í
hryðjuverkaheimssamtökunum al-
Qaeda).
Enginn með viðlíka reynslu
„[Mohammed] er einn fárra
hryðjuverkamanna í heiminum sem
gat skipulagt umfangsmiklar að-
gerðir á borð við 11. september.
Það mun líða langur tími þar til al-
Qaeda jafnar sig. Það einfaldlega
er enginn sem hefur jafnmikla
reynslu og hann.“
Mohammed var handtekinn í
Rawalpindi í Pakistan fyrir dögun
á laugardaginn. Margir telja hann
hafa verið hinn eiginlega fram-
kvæmdastjóra al-Qaeda, þótt hann
hafi verið þriðji æðsti maður sam-
takanna, sem starfrækja deildir í 98
löndum.
Gunaratna sagði í grein sem
hann skrifaði í breska blaðið The
Guardian að Mohammed hefði
skipulagt ránið og morðið á banda-
ríska blaðamanninum Daniel Pearl
í fyrra, og í gær sagði lögreglan í
Pakistan að ef til vill fengjust upp-
lýsingar um það mál er Mohammed
verður yfirheyrður.
Fjórir herskáir Islamistar voru í
júlí sl. fundnir sekir um að leggja á
ráðin um ránið og morðið á Pearl í
janúar í fyrra, en þeir voru ekki
viðstaddir er hann var myrtur og
hinir eiginlegu morðingjar hans
hafa aldrei náðst.
Tveir rannsóknarlögreglumenn
sem Time fréttatímaritið ræddi við
í síðasta mánuði sögðu að Fazal
nokkur Karim, sem er í haldi lög-
reglu og mun hafa játað að hafa
rænt Pearl og verið viðstaddur er
hann var myrtur, hafi sagt að Mo-
hammed væri morðinginn.
Yfirmaður rannsóknarlögregl-
unnar í Karachi í Pakistan, Fayyaz
Leghari, tjáði AFP að engar líkur
væru á að Mohammed hefði sjálfur
afhöfðað Pearl, en að lögreglan
væri að rannsaka hvort hann hefði
gefið fyrirskipunina um það.
„[Mohammed] er háttsettur al-
Qaeda-maður. Svo háttsettir menn
gefa aðeins fyrirskipanir,“ sagði
annar rannsóknarlögreglumaður
við AFP.
Pakistanar krafðir skýringa
Í kjölfar handtökunnar á laug-
ardaginn hafa ýmsir stjórn-
málamenn og bandarísk stjórnvöld
beðið pakistönsk stjórnvöld um út-
skýringar á því hvers vegna nokkr-
ir meintir al-Qaeda-liðar hafi fund-
ist á heimilum félaga í
áhrifamiklum stjórnmálaflokki Is-
lamista í landinu, Jamaat-i-Islami
(JI).
Mohammed var handtekinn á
heimili félaga í kvennahreyfingu
flokksins, að sögn öryggismálafull-
trúa. Haft var eftir þeim að hand-
takan á laugardaginn hafi verið ein
af mörgum handtökum á meintum
al-Qaeda-liðum á heimilum félaga í
JI.
Talsmaður pakistanska utanrík-
isráðuneytisins, Aziz Ahmed Khan,
sagði í gær að Mohammed væri enn
í Pakistan þar sem verið væri að yf-
irheyra hann, en pakistanskir og
vestrænir embættismenn sögðu að
ætlunin væri í gær að Bandaríkja-
menn flyttu hann frá landinu til
ónafngreinds staðar.
Bæði pakistanskir og bandarískir
embættismenn yfirheyrðu Moham-
med um helgina, að sögn innanrík-
isráðherra Pakistans.
Glaumgosi á kvöldin
Mohammed notaði daginn til að
leggja á ráðin um hryðjuverk, en
þegar kvöldaði var hann glaum-
gosi. Þetta sögðu embættismenn í
Manila á Filippseyjum í gær, en það
var þar í landi sem Mohammed
lagði grunninn að starfsemi al-
Qaeda í Suðaustur-Asíu.
Mohammed hafi verið búsettur á
Filippseyjum skamma hríð um
miðjan síðasta áratug og notað þar
yfir tuttugu dulnefni til að villa á
sér heimildir, einkum meðal fjöl-
margra vinkvenna sinna, sögðum
rannsóknarlögreglumenn í Manila.
„Samkvæmt skýrslum sem við
höfum undir höndum átti hann
margar kærustur og var tíður gest-
ur í „rauðum hverfum“ borg-
arinnar, þar sem hann kynnti sig
sem ríkan „sheikh“ og jós þær gjöf-
um,“ sagði embættismaður sem
ekki vildi láta nafns síns getið.
Varað við hefndaraðgerðum eftir handtöku á „framkvæmdastjóra“ al-Qaeda
Sérfræðingur í skipulagn-
ingu flókinna tilræða
Hong Kong, Karachi, Islamabad, Manila. AFP.
AP
Khalid Shaikh Mohammed skömmu eftir að hann var handtekinn í Pak-
istan á laugardagsmorgun.
STJÓRN Moammars Gaddafís Líb-
ýuforseta er meiri ógn við araba-
heiminn en erlend stórveldi, og
nauðsynlegt er að hann verði hrak-
inn frá völdum, sagði eitt helsta dag-
blaðið í Sádi-Arabíu í leiðara í gær.
„Fyrsti liðurinn í áætlun um að
bæta hlutskipti araba hlýtur að vera
sá, að tekist verði á við geðveikina í
Gaddafí og mönnum á borð við hann,
annars mun halla undan fæti,“ sagði
blaðið Okaz.
Á sunnudaginn sökuðu sádi-arab-
ísk blöð Gaddafí um að þjóna hags-
munum óvina araba í kjölfar heift-
arlegrar deilu hans við krónprins
Sádi-Arabíu, Abdullah bin Abdul
Aziz, á ráðstefnu er haldin var í
Egyptalandi um Íraksdeiluna.
„Þú ert lygari“
Sjónvarpsáhorfendur hvarvetna í
arabaheiminum fylgdust með í
beinni útsendingu er Abdullah prins
formælti Gaddafí. „Hver var það ná-
kvæmlega sem kom þér til valda?“
spurði prinsinn Gaddafí, og skírskot-
aði þar til sögusagna um að Gaddafí
hefði notið stuðnings Bandaríkja-
manna er hann steypti konungi Líb-
ýu af stóli 1969. „Þú ert lygari og
gröfin bíður þín,“ sagði krónprinsinn
ennfremur.
Gaddafi hafði sakað Sádi-Araba og
önnur Persaflóaríki um að bera
ábyrgð á Íraksdeilunni. Hafði hann
sérstaklega gagnrýnt Sádi-Araba
fyrir að styðja Bandaríkjamenn.
Í gær tilkynntu Líbýumenn að
þeir hygðust kalla sendiherra sinn í
Sádi-Arabíu heim til skrafs og ráða-
gerða, og einnig væri líbýska þingið
að endurskoða tengslin við Sádi-Ar-
abíu og aðild sína að Arababandalag-
inu.
Gaddafí verði steypt
AP
Abdullah, krónprins Sádi-Arabíu, otar fingri að Gaddafí og spyr hver nákvæmlega hafi komið honum til valda.
Riyadh. AFP.
Ætluðu að
ráðast á
Pearl Harbor
Washington. AFP.
FÉLAGAR í hryðjuverkasam-
tökunum al-Qaeda ætluðu að
gera árás á stöðvar bandaríska
hersins í Pearl Harbor á
Hawaii-eyjum, sem Japanir
réðust á í síðari heimsstyrjöld,
að því er bandaríska blaðið
Washington Post greindi frá í
gær.
Blaðið segir, að tilkynningar
frá leyniþjónustumönnum um
yfirvofandi árás á Pearl Harb-
or – þar sem nokkur kjarn-
orkuknúin skip og kafbátar
hafa aðsetur – hafi verið send-
ar háttsettum bandarískum
embættismönnum undanfarinn
hálfan mánuð.
Embættismenn sem séð
hafa þessar skýrslur tjáðu
blaðinu að al-Qaeda-samtökin
hefðu valið Pearl Harbor sem
skotmark vegna táknræns
gildis og vegna þess að hægt
hefði verið að gera árásina úr
lofti.
Ætlunin hafi verið að ræna
flugvélum sem farið hefðu í
loftið frá alþjóðaflugvellinum í
Honolulu og fljúga þeim á kaf-
báta eða skip í höfninni. „Þeir
gætu auðveldlega ráðist á kaf-
báta í höfninni,“ hefur Wash-
ington Post eftir leyniþjón-
ustumanni.