Morgunblaðið - 01.07.2003, Blaðsíða 17

AKUREYRI
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. JÚLÍ 2003 17
HELDUR var kaldara í veðri norð-
anlands í gær en verið hefur síð-
ustu daga, en þá nutu heimamenn
og gestir þeirra einstakrar veð-
urblíðu. Þrátt fyrir það halda
menn sínu striki, enda þýðir lítið
annað en njóta sumardaganna þótt
veðrið sé misjafnt. Bara taka því
rólega og fá sér smávegis í gogg-
inn eins og þessi snáði sem festist á
filmu ljósmyndara á leið um
miðbæinn.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Heldur kaldara nyrðra
LÖGREGLAN á Akureyri átti ró-
lega helgi. Þó var talsverð umferð en
hún gekk stórslysalaust fyrir sig.
Fimmtán ökumenn voru kærðir
fyrir of hraðan akstur og níu öku-
menn voru kærðir fyrir að vera ekki
með bílbelti við aksturinn.
Talsvert fólk var á skemmtistöð-
um bæjarins og í miðbænum um
helgina enda veður með ágætum.
Þurfti lögreglan nokkrum sinnum að
stilla til friðar þar sem slest hafði
upp á vinskapinn.
Róleg helgi hjá
lögreglunni
Í kvöld verður söngvaka í Minja-
safnskirkjunni á Akureyri kl. 20.30.
Flutt verða sýnishorn úr íslenskri
tónlistarsögu frá dróttkvæðum til
veraldlegra söngva nítjándu og tutt-
ugustu aldar. Flytjendur verða Íris
Ólöf Sigurjónsdóttir og Hjörleifur
Hjartarson.
Í DAG
FORNLEIFAUPPGRÖFTUR á
Gásum, í Hörgárbyggð í Eyjafirði,
hefst í dag og er það í sambandi við
Gásaverkefnið. Þetta er þriðja árið í
röð sem grafið er í búðunum og
stendur uppgröfturinn að þessu
sinni í átta vikur eða fram í ágústlok.
Gásaverkefnið, sem skipulagt er
af Minjasafninu á Akureyri, hófst ár-
ið 2001. Ferðamálasetrið kemur að
kynningar- og fræðslumálum verk-
efnisins, en helstu samstarfsaðilar
eru Þjóðminjasafn Íslands, Forn-
leifastofnun Íslands og Náttúru-
fræðistofnun Íslands, Akureyrarset-
ur. Verkefnið er sett upp sem
fornleifarannsókn til sex ára, kort-
lagning á gróðri og fuglalífi og jarð-
sögu- og jarðmyndunarrannsóknir.
Þungamiðja verkefnisins eru leifar
miðaldakaupstaðarins, en náttúru-
farsrannsóknir ná til alls svæðisins
sem er á náttúruminjaskrá.
Fornleifarannsóknin er í höndum
Fornleifastofnunar Íslands, um 15
manns munu vinna að uppgreftrin-
um í sumar og er þetta fjölþjóðlegur
hópur fornleifafræðinga, nema í
fornleifafræði og sagnfræðinga. Auk
þess mun Náttúrustofnun ríkisins,
Akureyrarsetur, halda áfram nátt-
úru- og gróðurfarsrannsóknum sín-
um á svæðinu í sumar.
Kristín Sóley Björnsdóttir, kynn-
ingarfulltrúi Gásaverkefnisins, sagði
við Morgunblaðið að það væri alltaf
að koma eitthvað meira og meira í
ljós svo þau væru mjög sátt við þann
árangur sem hefur náðst.
„Auðvitað vill maður alltaf finna
eitthvað meira og merkilegra. Í sum-
ar verður svæðið stækkað, svo nú
verður farið á svæði þar sem aldrei
hefur verið grafið áður. Þeir verða
samt áfram í holunni sem Daníel
Bruun gróf 1907 en fara meira í vest-
ur en áður hefur verið gert. Þeir fara
einnig í aðrar tóftir svo við vonumst
eftir að finna eitthvað nýtt í sumar,
fleiri muni eða eitthvað svoleiðis,“
sagði Kristín.
„Fornleifarannsóknir síðustu tvö
sumur gefa til kynna umsvif á staðn-
um mun lengur en talið hefur verið
áður. Nú er jafnvel talið hugsanlegt
að verslun á Gásum hafi staðið allt
þar til kaupmenn hófu að versla á
Akureyri um 1550. Ljóst er að út-
flutningur á brennisteini frá Gásum
hefur verið töluverður og einnig hef-
ur komið fram að hann hafi verið
hreinsaður á staðnum. Fram til
þessa hefur verið talið að slík hreins-
un hafi ekki verið reynd á Íslandi
fyrr en á 18. öld en ummerkin á Gás-
um eru frá síðmiðöldum, það er að
segja 14.–16. öld. Taldar eru líkur á
að handverk og sala hafi verið stund-
uð á verslunarstaðnum, að minnsta
kosti járnsmíði og hugsanlega smíði
úr góðmálmum. Enn hafa ekki fund-
ist mannvistarleifar eldri en frá ca.
1300 og mun áframhaldandi rann-
sókn skera úr um elstu og yngstu
tímamörk,“ segir Kristín.
Á Minjasafninu á Akureyri er búið
að setja upp þá muni sem fundist
hafa við fornleifarannsóknir síðustu
tveggja ára og eru þeir þar til sýnis á
á meðan safnið er opið.
Eins og tvö síðustu sumur munu
Ferðamálasetur Íslands og Minja-
safnið á Akureyri standa fyrir
gönguferðum með leiðsögn um
svæðið. Þær verða í boði alla virka
daga kl. 13, 14 og 15.30 en 11.30, 13,
14 og 15.30 á laugardögum. Ferða-
menn geta þar fræðst um sögu stað-
arins um leið og þeir fá nýjustu upp-
lýsingar um framvindu fornleifa-
rannsóknarinnar. Auk þess geta þeir
virka daga horft á fornleifafræð-
ingana að störfum. Gönguferðirnar
hefjast við bílastæðið við Gáseyrina.
Fornleifauppgröftur að Gásum í Hörgarbyggð að hefjast, þriðja sumarið í röð
Grafið á stærra
svæði en áður
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Aldrei of seint! Líklega táknræn orðsending á treyju þess er þarna grefur í
rústunum við fornleifauppgröft að Gásum í Eyjafirði í fyrrasumar.
HÉRAÐSDÓMUR Norðurlands
eystra hefur sýknað karlmann af
ákæru sem lögreglustjórinn á
Húsavík höfðaði gegn honum fyrir
manndráp af gáleysi. Manninum
var samkvæmt ákæru gefið að sök
að hafa föstudaginn 11. janúar árið
2002 ekið bifreið sinni suður svo-
nefndan Kísilveg, upp blindhæð
norðan við sæluhúsið á Hólasandi á
röngum vegarhelmingi, sem varð
þess valdandi að bíll hans lenti á
öðrum bíl sem ekið var til norðurs
eftir sama vegi. Afleiðingar árekst-
ursins urðu þær að ökumaður bíls-
ins sem kom úr gagnstæðri átt lést
og tveggja ára sonur hans sem var í
aftursæti bifreiðarinnar slasaðist.
Myrkur var er áreksturinn varð,
en slysið átt sér stað undir kvöld.
Ákærði var einn í bifreið sinni, en í
hinum bílnum voru ökumaður, sem
úrskurðaður var látinn á vettvangi,
eiginkona hans og sonur þeirra.
Ákærði andmælti fyrir dómi að hafa
ekið upp á blindhæðina á röngum
vegarhelmingi og neitaði refsiverðri
sök, en staðfesti önnur atriði lög-
regluskýrslu. Kvaðst hann hafa
blindast af ljósum bifreiðarinnar
sem á móti kom á hábungu blind-
hæðarinnar, en reynt að halda bíl
sínum beinum á akbrautinni sam-
hliða því að hemla og draga úr öku-
hraða. Taldi hann að bifreið sín
hefði snúist á veginum með þeim af-
leiðingum að árekstur varð.
Aðstæðum á vettvangi er lýst
þannig að bláhæðin sé nokkuð slétt
og lárétt, en kröpp beyja þegar ekið
er suður af henni, vegsýn sé því
mjög skert og akbrautin ekki
breikkuð eða skipt til að aðgreina
akstursstefnur og loks að engin við-
vörunarmerki séu á svæðinu.
Fram kemur í niðurstöðu dóms-
ins það álit, m.a. að virtum rann-
sóknarskýrslum lögreglu og áliti
dómskvaddra matsmanna, að
ákæruvaldi hafi ekki tekist að
hnekkja frásögn ákærða um akst-
urslag sitt umrætt sinn. Að mati
dómsins er ekki hægt að meta öku-
manninum það til gáleysis að hafa
reynt að hægja á bifreiðinni við þær
aðstæður sem sköpuðust á vett-
vangi og er talið ósannað að hann
hafi gerst sekur um refsivert gá-
leysi og hann því sýknaður af kröf-
um ákæruvalds. Ríkissjóði var gert
að greiða sakarkostnað. Ólafur
Ólafsson héraðsdómari kvað upp
dóminn ásamt meðdómsmönnunum
Ásgeiri Pétri Ásgeirssyni héraðs-
dómara og Herði Blöndal bygginga-
verkfræðingi. Snædís Gunnlaugs-
dóttir sýslumannsfulltrúi sótti
málið, en verjandi var Hilmar
Gunnlaugsson, hdr.
Ökumaður sýknaður af
manndrápi af gáleysi
SÍÐUSTU daga hefur peningalykt
sem stundum er kölluð svo, megn
„Krossanesfýla“, gert íbúum Akur-
eyrar og ferðamönnum lífið leitt.
Einn starfsmanna verksmiðj-
unnar sagði í samtali við Morgun-
blaðið að það væri verið að bræða
glænýtt hráefni.
„Ástæðan er ekki sú að við séum
að bræða gamalt hráefni. Hún er
einfaldlega sú að góða veðrið hefur
verið að gera okkur óleik. Því vegna
þess mikla hita sem hefur verið und-
anfarið, þá úldnaði dagsgamalt hrá-
efni í tönkunum hjá okkur. Verk-
smiðjan er með mjög fullkominn og
góðan hreinsibúnað, en það er mjög
erfitt að eiga við lyktina þegar
ástandið verður svona slæmt.“
Egill Einarsson, starfsmaður hjá
Umhverfisstofnun, segir að engar
kvartanir hafi lengi borist vegna
verksmiðjunnar í Krossanesi.
„Hvort sem fyrir er að þakka veð-
urfarsaðstæðum eða nýja hreinsi-
búnaðinum sem þeir settu upp fyrir
um þremur árum, þá höfum við
fundið mikinn mun á kvörtunum eft-
ir að hann var settur upp. Við getum
því verið sáttir við búnaðinn sem er í
Krossanesi. Það er ekki til sá hreins-
unarbúnaður sem hreinsar full-
komlega alla lykt, fiskimjölsverk-
smiðja lyktar alltaf eitthvað. Þetta
er spurning um hversu mörg pró-
sent verða eftir af upphaflegu lykt-
arefnunum. Sumarloðnan er reynd-
ar dálítið viðsjárverð og við verðum
strax varir við aukningu kvartana
víða af landinu þegar byrjað er að
bræða hana,“ sagði Egill við Morg-
unblaðið.
Peningalykt
vegna veðurs