Morgunblaðið - 01.07.2003, Blaðsíða 19

AUSTURLAND
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. JÚLÍ 2003 19
LANDSVIRKJUN opnaði um
helgina sýningu í Végarði í Fljótsdal
um Kárahnjúkavirkjun, aðdraganda
hennar, undirbúning, framkvæmdir
og áhrif þeirra.
Þorsteinn Hilmarsson, upplýsinga-
fulltrúi Landsvirkjunar, sagði í opn-
unarræðu mikilvægt að tryggja að-
gengi fólks að upplýsingum um
starfsemi fyrirtækisins og að virkjan-
ir væru hluti af útivistinni og ferða-
mennsku á viðkomandi svæðum. „Nú
eru að fara í hönd þessar miklu fram-
kvæmdir hér og við teljum ekki ólík-
legt að stór hluti þjóðarinnar muni
leggja leið sína um þessar slóðir á
næstu árum.“
Hrönn Hjálmarsdóttir er kynning-
arfulltrúi Kárahnjúkavirkjunar. Hún
sér um gestastofuna í Végarði og er
tengiliður við virkjanaframkvæmd-
irnar. „Á sýningunni eru upplýsingar
um virkjanaframkvæmdina,“ segir
Hrönn. „Hvernig þetta mun líta út í
lokin og hvað er hægt að gera hér og
skoða, gönguleiðir, allt sem markvert
er að skoða í Fljótsdal og uppi á há-
lendinu. Hvernig framkvæmdum
verður háttað, stutt myndband með
tölvugrafík sýnir hvernig byggingar
og mannvirki verða. Svo er þrívíddar-
líkan af virkjanasvæðinu fengið að
láni úr Íslandslíkani Ráðhússins í
Reykjavík.“
Þá hefur Landsvirkjun gefið út
kort með gönguleiðum, slóðum og
vegum á virkjanastað og nærsvæð-
um. Hrönn segir að í haust verði kom-
inn góður akvegur úr Fljótsdal upp að
Kárahnjúkum, en byrjað verði að
leggja á hann bundið slitlag í sumar.
Landsvirkjun hefur leigt Végarð
næsta áratug og mun sýningin standa
allan framkvæmdatímann. Lands-
virkjun hyggst endurbyggja hið 50
ára gamla félagsheimili, og verður því
gert hlé á sýningunni frá hausti og
fram í febrúar.
Landsvirkjun leigir gestastofu í Végarði í Fljótsdal
Sýning opnuð um
Kárahnjúkavirkjun
Morgunblaðið/Steinunn
Gestir skoða upplýsingar um Kárahnjúkavirkjun. Sýningin sem er í
Végarði í Fljótsdal stendur allan framkvæmdatíma virkjunarinnar.
Egilsstaðir
MARKAÐSSTOFA Austurlands hefur í fjögur
ár unnið að eflingu ferðaþjónustu í fjórð-
ungnum. Framkvæmdastjóri hennar, Jóhanna
Gísladóttir, lætur nú af störfum og við tekur
Gunnar Hermannsson markaðsfræðingur. Þau
eru sammála um að ýmislegt þurfi að laga í
austfirskri ferðaþjónustu til að hún standi und-
ir nafni, en nefna uppbyggingu gönguleiða sem
dæmi um metnaðarfullan framgang greinar-
innar á Austurlandi.
Starfssvið framkvæmdastjóra Markaðsstofu
Austurlands felst í að vera n.k. ferðamála-
fulltrúi fyrir svæðið frá Bakkafirði til Djúpa-
vogs og sjá um að kynna það með ýmsum
hætti, svo sem með útgáfu, greinaskrifum, aug-
lýsingum og markaðssetningu. Þá skal Mark-
aðsstofa stuðla að einingu og samkennd innan
svæðisins og þróun ferðaþjónustunnar. Jó-
hanna hefur verið framkvæmdastjóri Markaðs-
stofunnar frá upphafi, eða í fjögur ár.
Hún segir að enn sé eftir að vinna mjög mik-
ið í að byggja Austurland upp þjónustulega séð
og að samgöngumálin séu í ólestri, því menn
komist sums staðar ekki milli byggðarlaga.
Bæta þurfi aðgengi að ferðamannastöðum og
náttúruperlum og fagmennska sé ekki nægj-
anleg, m.a. vegna þess hversu ferðamannatím-
inn er stuttur og þjónusta oft rekin á stöðugt
nýju sumarstarfsfólki.
„Þetta gerir greinina veika, eins og annars
staðar á landsbyggðinni,“ segir Jóhanna.
Við notum ekki almenningssamgöngur
„Ég sé fátt sem bendir til þess að þetta sé að
lagast hjá okkur. En hvers vegna veit ég ekki.
Menn bera því við að þetta beri sig ekki. Mað-
ur spyr sig hvor hið opinbera þurfi ekki að
koma meira að ferðaþjónustunni með öflugri
styrkjum við einmitt samgöngumálin, eins og
maður sér að er gert í nágrannalöndunum, þar
sem almenningssamgöngur fá mjög mikla fjár-
muni, enda notaðar af almenningi. Við Íslend-
ingar erum svo miklir einstaklingshyggjumenn
og viljum bara vera á okkar einkabílum. Við
sjálf notum ekki almenningssamgöngur, þær
eru mestan part fyrir útlendinga. Það er
kannski mergurinn málsins að af því að við not-
um þetta ekki sjálf, þá skapast ekki grundvöll-
ur fyrir rekstri slíkra samgangna. Svo verður
að segjast að gisting berst víða í bökkum á
okkar svæði eins og annars staðar, þó sem bet-
ur fer séu líka til ánægjuleg dæmi um vel
rekna og blómstrandi gististaði.“
Fyrsta verkefni Gunnars verður að heim-
sækja ferðaþjónustuaðila fjórðungsins og und-
irbúa Vestnorden-ferðakaupstefnuna, sem hald-
in verður í Færeyjum í haust.
Hópferðamennska gefur
færi á uppbyggingu
„Fyrirliggjandi verkefni er að ákvarða þá
merkisstaði í fjórðungnum sem við erum tilbúin
til að fá hópferðamennina á og byggja þá upp.
Þetta vantar okkur í markaðssetninguna,“ seg-
ir Gunnar. „Við höfum hálendið og gönguferð-
irnar ásamt fleiru fyrir einstaklingana, en hóp-
ferðamennskan gefur færi á uppbyggingu á
hótelum og meiri þjónustu og því meira fjár-
magn getum við fengið í markaðssetningu frá
stærri aðilum. Hvað áhrif af virkjun og stóriðju
varðar þá er augljóst að því fleira fólk sem er á
svæðinu því meiri peningar koma í ferðaþjón-
ustuna. Öll umfjöllun um Austurland og upp-
bygging skilar sér. Fleira fólk þýðir hraðari
uppbyggingu,“ segir Gunnar. Hann leggur
áherslu á að öll fyrirtæki séu í ferðaþjónustu
og að samstöðu skorti meðal þessara aðila. „Ef
allir taka þátt er hægt að búa til öflugra mark-
aðsstarf.“
Jóhanna bendir á að ákveðin viðhorfsbreyt-
ing þurfi að verða hjá sveitarstjórnum og al-
menningi gagnvart ferðaþjónustu. „Ferðaþjón-
ustu þarf að taka miklum mun alvarlegar en nú
er og sveitarstjórnir þurfa í öllu sínu starfi að
líta á hana sem burðargrein eins og sjávar-
útveg og iðnað.“
Hún tekur sem dæmi að Fjarðabyggð gæti
með skipulagðri vinnu náð inn fjármagni til að
gera svæðið að ferðaþjónustubæ tengdum sjáv-
arútvegi. „Þar er allt til staðar sem þarf, minj-
ar um gamlar hvalstöðvar, söfn sem tengjast
sjávarútvegi, fiskvinnsla á öllum stigum, há-
karl, rækja, loðnubræðsla og trillukarlar. Á
Djúpavogi væri hægt að byggja upp ferðaþjón-
ustu tengda Pöpunum. Fáskrúðsfirðingar hafa
samsamað sig frönskum sjómönnum og tekist
mjög vel,“ segir Jóhanna.
Jóhanna og Gunnar telja ýmislegt hafa áunn-
ist. Í sumar komi ferðamennirnir fyrr, sem
stafi hugsanlega að hluta til af markaðsstarfi
Ferðamálaráðs og að fólk átti sig á að jaðar-
tíminn er ódýrari til ferðalaga. Þau eru sam-
mála um að uppbygging síðustu ára á göngu-
leiðum og útgáfa gönguleiðakorta í
fjórðungnum sé lofsverð. „Það er starf sem vel
hefur verið unnið og maður getur skammlaust
boðið upp á þetta,“ segir Jóhanna. „Gönguleið-
irnar eru mislangt komnar eftir svæðum, en
uppbygging er alls staðar í gangi. Sóknarfærin
í fjórðungnum liggja þar. Gönguferðir eru auð-
vitað takmarkaðan tíma ársins í boði, en næsta
skref er að þróa vetrargönguferðir. Gunnar
minnir á að á Austurlandi séu afar góðir leið-
sögumenn. „Það er kominn fjöldinn allur af
reynslumiklu fólki í geirann sem er tiltækt og
hægt að byggja á.“
Lífsnauðsyn fyrir Markaðsstofuna
að efla starfsemina
Markaðsstofa Austurlands er fjármögnuð af
fimmtán sveitarfélögum, frá Bakkafirði til
Djúpavogs. Sveitarfélögin ætluðu á tveimur ár-
um að minnka framlög sín og á móti áttu að
koma vaxandi fjárframlög frá ferðaþjónustuað-
ilum. Staðan er hins vegar sú að á þeim fjórum
árum sem liðin eru hefur reynst erfitt að ná
fjármagni hjá þeim og óbreyttir samningar við
sveitarfélögin fimmtán hafa verið endurnýjaðir
í tvígang. Ferðaþjónustuaðilar hafa þó lagt
mikið fé af mörkum með því að taka á móti og
þjónusta boðsgesti í kynnisferðum, en það er
liður í markaðssetningu svæðisins.
Jóhanna telur að þeim tímapunkti sé náð í
starfi Markaðsstofunnar að annaðhvort verði
að efla hana til muna fjárhagslega eða leggja
hana niður. Hún segir ekki á valdi einnar
manneskju að vinna það starf sem þarf að
ferðamálum fjórðungsins og að það verði að
vera hægt að ráða inn fleiri og efla markaðs-
starfið. „Þegar við kvörtum yfir því að Austur-
land sé ósýnilegt í markaðssetningu erlendis
hafa mörg stórmenni í íslenskri ferðaþjónustu
sagt að það skipti engu máli, því fólk komi bara
til Íslands, en ekki á sérstakan stað á landinu.
Eitthvað er til í þessu, en fólk fer náttúrulega
ekki á staði sem það veit ekki að eru til.“
Gönguleiðir á Austurlandi metn-
aðarfullt framtak í ferðaþjónustu
Morgunblaðið/Steinunn
Jóhanna Gísladóttir lætur nú af starfi sem fram-
kvæmdastjóri Markaðsstofu Austurlands og
Gunnar Hermannsson tekur við. Þau segja að
ýmsu þurfi að breyta varðandi uppbyggingu
ferðaþjónustu á Austurlandi.
Egilsstaðir
UMHVERFISRÁÐHERRA, Siv
Friðleifsdóttir, ferðast nú um Aust-
urland og skoðar svæði sem tilgreind
eru í drögum að náttúruverndar-
áætlun, sem lögð verður fyrir Al-
þingi í haust. Ætlar hún að skoða 39
svæði sem spanna allt að Lakagígum
á Suðurlandi, en í gær fór hún um
Fljótsdalshérað.
Í gær afhenti umhverfisráðherra
oddvita sveitarstjórnar Borgarfjarð-
ar eystri Bláfánann fyrir hönd Land-
verndar. Bláfáninn er alþjóðleg við-
urkenning um að unnið hafi verið að
verndun umhverfis smábátahafna og
hafa Borgfirðingar staðið vel að
verki við uppbyggingu og endurbæt-
ur í smábátahöfninni. Þar er einnig
myndarleg aðstaða til sjófuglaskoð-
unar.
Umhverf-
isráðherra
skoðar 39
svæði
Egilsstaðir
Í KLAUSTURSELI á Jökuldal rekur
Aðalsteinn Jónsson dýragarð sam-
hliða búi sínu. Þar má finna tvær
hreindýrskýr, refi, fashana, álftina
Hreiðar, hænsnfugla og endur, gæs-
ir, kindur, kanínur og íslenska
smalahunda. Aðalsteinn segir að um
tvö þúsund manns hafi farið í gegn
hjá honum í fyrrasumar og býst við
öðru eins þetta árið. Kona hans,
Ólavía Sigmarsdóttir, rekur hand-
verkshús í Klausturseli, þar sem hún
selur sérsaumaða gripi og flíkur úr
hreindýraleðri. Geta ferðamenn
skyggnst um þar inni með heitan
kaffisopa í hönd, eftir að hafa vitjað
íslensku húsdýranna utandyra.
Hér segir Aðalsteinn hópi af Pat-
reksfirðingum frá íslensku hrein-
dýrunum.
Hreindýr og
álftin Hreiðar
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Jökuldalur
♦ ♦ ♦
Á MINJASAFNI Austurlands eru
fimmtudagar þjóðháttadagar, þar
sem hæfileikafólk sýnir handverk og
forna hætti með sýnikennslu. Hér er
Hlynur Halldórsson á Miðhúsum að
kynna gestum safnsins undirstöðu-
atriði tínugerðar. Tínur eru box úr
sveigðu birki og voru þær gjarnan
skreyttar með saumi úr birkirót og
til dæmis notaðar undir laufabrauð
eða eitthvað smálegt.
Tínur bróder-
aðar með
birkirót
Morgunblaðið/Steinunn
Egilsstaðir