Morgunblaðið - 08.07.2003, Qupperneq 14

BRESK þingnefnd komst að þeirri
niðurstöðu í gær að þarlend stjórn-
völd hefðu ekki beitt blekkingum í að-
draganda Íraksstríðsins varðandi þá
ógn sem stafaði af Saddam Hussein.
Aftur á móti gagnrýndi nefndin Tony
Blair forsætisráðherra fyrir að birta
óáreiðanleg leyniþjónustuskjöl.
Í skýrslu um niðurstöðu nefndar-
innar, utanríkismálanefndar neðri
deildar, sagði ennfremur að helsti að-
stoðarmaður Blairs, Alastair Camp-
bell, hefði ekki gerst sekur um að
hafa „beitt áhrifum sínum á óviðeig-
andi hátt“ í tengslum við samningu
skýrslu frá leyniþjónustunni. Sagði
nefndin Campbell ekki hafa átt neinn
þátt í því að í skýrslunni var sagt að
Saddam gæti beitt gereyðingarvopn-
um sínum með 45 mínútna fyrirvara.
Breska ríkisútvarpið, BBC, hafði á
sínum tíma eftir heimildarmanni inn-
an leyniþjónustunnar að Campbell
hefði krafist þess að málsgrein um
þennan 45 mínútna fyrirvara yrði
sett í skjöl leyniþjónustunnar – og
þar með styrkt málstað þeirra sem
fylgjandi voru herförinni – þrátt fyrir
að leyniþjónustumenn hefðu efa-
semdir um téða málsgrein. Hafa
þessar ásakanir orðið kveikjan að
hörðum deilum á milli BBC og rík-
isstjórnar Verkamannaflokksins.
Blair hefur undanfarnar vikur
sætt mikilli gagnrýni fyrir hlutdeild
sína í Íraksstríðinu. Í skoðanakönnun
sem gerð var í síðustu viku kváðust
tveir af hverjum þrem kjósendum
ekki treysta honum og í síðasta mán-
uði leiddi önnur könnun í ljós að flest-
ir kjósendur töldu bresk og banda-
rísk stjórnvöld hafa viljandi ýkt
vísbendingar um að Írakar byggju
yfir gereyðingarvopnum í því skyni
að vinna stuðning við herförina.
Meintum 45 mínútna fyrirvara
gefið of mikið vægi
Í niðurstöðum þingnefndarinnar,
sem birtar voru í gær, sagði að í
skýrslu stjórnvalda er gefin var út í
september sl. hefði fullyrðingunni
um 45 mínútna fyrirvarann verið gef-
ið of mikið vægi og að orðalag skýrsl-
unnar hefði verið „afdráttarlausara
en venjan er í skjölum leyniþjónust-
unnar“.
Í skýrslunni segir: „Niðurstaða
okkar er sú, að fullyrðingin um 45
mínúturnar hafi ekki átt skilið það
vægi sem henni var gefið í skjölun-
um, vegna þess að hún var byggð á
einni, óstaðfestri heimild. Mælum við
með því að stjórnvöld útskýri hvers
vegna umræddri fullyrðingu var gef-
ið það vægi sem raun bar vitni.“
Þingmennirnir halda áfram: „Við
mælumst ennfremur til þess að í
svari sínu við þessari skýrslu geri
stjórnvöld grein fyrir því hvort þau
telji enn að það sem sagt er um 45
mínútna fyrirvarann í skjölunum frá í
september standist í ljósi þess sem
síðan hefur gerst.“
En þingmennirnir töldu engan
ráðherra hafa reynt að villa um fyrir
þinginu. Þar eð ekki liggi fyrir „nein-
ar áreiðanlegar vísbendingar um að
leyniþjónustustarfsmenn hafi annað-
hvort kvartað undan eða reynt að þvo
hendur sínar af innihaldi skjalanna
[frá í september] er ekki hægt að
staðfesta ásakanir um pólitísk af-
skipti“.
En nefndin gagnrýndi harðlega
önnur skjöl sem stjórnvöld birtu í
febrúar og sagði að Blair hefði óafvit-
andi „gefið ranga mynd af mikilvægi
þeirra“ með því að tjá þinginu að í
skjölunum væru „frekari upplýsing-
ar frá leyniþjónustunni“. Þessi um-
ræddu skjöl, sem birt voru í febrúar,
voru af fjölmiðlum og stjórnmála-
mönnum stundum kölluð „undan-
bragðaskjölin“ og í þeim var meðal
annars vitnað í lokaritgerð eftir
bandarískan námsmann sem fengist
hafði á Netinu, án þess að heimildar-
innar væri getið.
Sagði nefndin að það væri „með
öllu óviðunandi“ að stjórnvöld gerð-
ust með þessum hætti sek um rit-
stuld. „Ennfremur er það niðurstaða
okkar að með því að skírskota í
þinginu til þessara skjala sem „frek-
ari upplýsinga“ hafi forsætisráð-
herrann – sem hafði þá ekki fengið
upplýsingar um uppruna þeirra –
gefið ranga mynd af mikilvægi
þeirra“.
Niðurstöður breskrar þingnefndar um aðdraganda Íraksstríðsins
Stjórnvöld ekki talin hafa
gerst sek um blekkingar
Harðlega gagnrýnd fyrir ritstuld
London. AFP, AP.
ERLENT
14 ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
TVEIR menn ýta hér hjóli niður
götu í borginni Nanjing í Jiangsu-
héraði í Kína. Yfir 300.000 manns
hafa orðið að flýja heimili sín vegna
flóða í fljótunum Yangtze og Huai
sem orðið hafa í kjölfar mikilla
rigninga undanfarið í austur- og
miðhluta landsins.
Algengt er að árnar flæði yfir
bakka sína í kjölfar sumarrigninga
en þær hafa víða verið stíflaðar í
þeim tilgangi að fá land undir hús-
næði og ræktun. Þegar hafa yf-
irvöld sprengt sjö stíflur í Huai-
ánni til að létta á rennslinu en þurft
hefur að hleypa vatni yfir bæi og
þorp sem þegar hafa verið rýmd. Ef
ekki dregur úr flóðunum á næst-
unni eru yfirvöld tilbúin að
sprengja 15 stíflur í viðbót.
Um 160 manns hafa látist af völd-
um flóðanna og 5.300 hafa slasast
við flutninga eða veikst af því að
drekka vatn sem hefur blandast
menguðu árvatni. Fjárhagslegt tjón
er talið nema um 55 milljörðum
króna.
AP
Þorp rýmd vegna flóða
Eldflaug sem
dregur
til Ísraels
Teheran. AFP.
ÍRANAR hafa lokið við tilraunir með
eldflaug sem dregur 1.300 km. Þannig
eru Ísraelar, „fjandmenn hins ísl-
amska ríkis“, nú í skotfæri, að því er
íranska utanríkisráðuneytið greindi
frá í gær. Tilraunirnar áttu sér stað
fyrir nokkrum vikum og er eldflaugin
nú til reiðu fyrir Íransher, að sögn
talsmanns ráðuneytisins.
Um leið og fyrrnefnd tilkynning
var send út áréttaði klerkastjórnin að
hún myndi ekki heimila aukið eftirlit
Sameinuðu þjóðanna með kjarnaor-
kuáætlun landsins. Bandaríkjastjórn
telur áætlunina vera skálkaskjól fyrir
framleiðslu kjarnavopna í Íran og Ísr-
aelar kváðust í gær „mjög áhyggju-
fullir“ vegna eldflaugatilrauna Írana.
♦ ♦ ♦
Umbóta-
sinnar guldu
afhroð
Kúveit-borg. AFP.
UMBÓTASINNAR guldu afhroð í
þingkosningum í Kúveit í gær en
ljóst er að fimmtíu manna fulltrúa-
þing mun að mestu verða skipað ísl-
ömskum bókstafstrúarmönnum.
Kosningaúrslitin komu þeim
Kúveitum, sem aðhyllast nánari
samskipti við Vesturlönd, í opna
skjöldu en margir þeirra hafa stað-
ið í þeirri trú að lýræðisbylgja
gengi nú um Mið-Austurlönd – m.a.
í kjölfar þess að Bandaríkjamenn
tóku öll völd í Írak. Töldu lýðræð-
issinnar að áhugi væri fyrir því í
hinu íhaldssama Kúveit að breyta
til.
Annað kom hins vegar á daginn
og fækkaði fulltrúum lýðræðisafl-
anna úr átta í þrjá í kosningunum í
gær. „Ég held að við þurfum að
stokka spilin, endurhugsa baráttu-
aðferðir okkar,“ sagði Mohammed
al-Saqer, einn af leiðtogum lýðræð-
isaflanna, en hann náði að halda
sæti sínu á þingi. Andstæðingar
hans fögnuðu því hins vegar að
fengist hefði staðfest að Kúveit
væri sannkallað íslamstrúarríki.
Rúmlega 136 þúsund karlar voru
á kjörskrá en konur hafa ekki kosn-
ingarétt í Kúveit. Tæplega 900 þús-
und manns búa í Kúveit.
ÆVAREIÐIR aðskilnaðar-
sinnar á Korsíku sprengdu
fjögur sumarhús í loft upp að-
faranótt mánudags. Húsin, sem
voru mannlaus, voru öll í eigu
Frakka en aðskilnaðarsinnar
gripu til aðgerðanna eftir að
íbúar eyjunnar höfnuðu tillög-
um um takmarkaða sjálfsstjórn
í þjóðaratkvæðagreiðslu á
sunnudag. Róstusamt hefur
verið á eynni sl. 30 ár en að-
skilnaðarsinnar beita ofbeldi í
baráttunni fyrir sjálfstæði.
Pútín beitir
harðari
aðgerðum
VLADIMIR
Pútín Rúss-
landsforseti
sagði í gær
að hart yrði
brugðist við
sjálfmorðs-
árásum téts-
enskra
uppreisn-
armanna í
Moskvu um helgina er tvær
konur sprengdu sig í loft upp á
rokktónleikum í borginni. „Það
verður að draga þá úr felum
upp úr kjöllurum og hellum og
drepa þá,“ sagði Pútín á ríkis-
stjórnarfundi sem sjónvarpað
var á ríkissjónvarpsstöðinni
Rossiya. Þá sagðist Pútín koma
til með að beita harðlínuhern-
aðaráætlun gegn Tétsníu auk
þess sem hann útilokaði með
öllu viðræður við téténska upp-
reisnarsinna. „Árásir á Tétsníu
verða að vera nákvæmar og vel
skipulagðar,“ sagði forsetinn.
Unglingar í
drápshug
LÖGREGLAN í New Jersey í
Bandaríkjunum handtók í gær
þrjá unglinga sem talið er að
hafi ætlað að fremja morð í út-
hverfi Philadelphiu. Ungling-
arnir, drengir á aldrinum 14 til
18 ára, voru vopnaðir rifflum,
skammbyssum og sverðum er
þeir voru gripnir. „Við vitum að
þessir einstaklingar ætluðu að
myrða þrjá unglinga hér í bæn-
um,“ sagði lögreglumaður í
Philadelphiu í viðtali við AFP.
Að hans sögn ætluðu drengirn-
ir svo að myrða eins margt fólk
af handahófi og þeir gætu þar
til þeir yrðu stöðvaðir. Ekki er
vitað hvaða ástæður lágu að
baki fyrirætlunum drengjanna.
Kjærsgaard
styður
Berlusconi
PIA Kjærsgaard, leiðtogi hins
hægrisinnaða Danska þjóðar-
flokks, lýsti í gær yfir stuðningi
við Silvio Berlusconi, forseta
Ítalíu. Sagði hún hann hafa
fengið óréttláta meðferð fyrir
Evrópuþinginu í liðinni viku er
hann líkti þýskum þingmanni
við nasista en að sögn Kjærs-
gaard voru ummælin aðeins
saklaus brandari. Þá sakaði
hún þingið um að hafa tekið á
móti forsetanum á „skammar-
legan hátt“ er hann tók við for-
sæti í Evrópusambandinu
(ESB). „Hann var ekki velkom-
inn,“ sagði hún.
STUTT
Aðskiln-
aðarsinn-
ar æfir
Vladimir Putín
BRASILÍSKIR karlar eru þeir af-
brýðisömustu í heimi samkvæmt
nýrri rannsókn sem nær til ýmissa
landa og unnin er af breskum sál-
fræðingi. Japanar af báðum kynjum
eru minnst afbrýðisamir en sænsk-
ar konur eru afbrýðisamar á sama
hátt og karlar, að því er fram kemur
á fréttavef BBC.
Líkt og í fyrri rannsóknum kom í
ljós að í flestum löndum finna karlar
til mestrar afbrýðisemi við tilhugs-
unina um að kona þeirra sængi hjá
öðrum karlmanni. Konur hafa hins
vegar mestar áhyggjur af því að
karl þeirra myndi andlegt samband
við aðra konu. Þannig virðast karlar
hafa áhyggjur af að hinn elskhuginn
sé betri en þeir, á meðan konur ótt-
ast að karlinn elski hina konuna.
Sænskar konur eins og karlar
Þetta hefur lengi verið þekkt og
hafa sálfræðingar deilt um hvort
ástæðurnar séu menningarlegar
eða líffræðilegar. Þeir sem hallast
að líffræðilegum skýringum telja að
mismuninn megi rekja til þess að
karlar geti aldrei verið alveg vissir
um að þeir séu feður barna sinna og
þaðan komi ótti við að konur þeirra
sofi hjá öðrum. Afbrýðsemi kvenna
megi hins vegar rekja til þess að
þær leggi töluvert í sölurnar þegar
þær eignist barn með karli og vilji
ekki að tíma þeirra og orku sé sóað
með því að makinn verði ástfanginn
af annarri. Samkvæmt annarri til-
gátu er munurinn vegna þess að
karlar telji að ef kona stundi kynlíf
með karlmanni hljóti hún líka að
vera tilfinningalega tengd honum.
Munurinn á milli kynjanna var
mestur í Brasilíu en einnig kom í
ljós að afbrýðisemin hjá sænskum
konum lýsir sér í því að þær hafa
mun meiri áhyggjur af því að karlar
þeirra eigi líkamlegt samneyti við
aðrar konur en andlegt. Þannig eru
sænskar konur afbrýðisamar á
sama hátt og karlar annars staðar.
Afbrýðisemi kynjanna ólík