Morgunblaðið - 13.07.2003, Síða 1

STOFNAÐ 1913 187 . TBL. 91. ÁRG. SUNNUDAGUR 13. JÚLÍ 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
ALLARVERSLANI
R
OPNARÍDAG
FRÁ13-18
Eitursvartur
gálgahúmor
Fyrsta kvikmynd Eiríks
Leifssonar í fullri lengd | Fólk 49
Virða ber
leikreglur
María Jóhannsdóttir hefur búið
í níutíu ár á Flateyri | 20
Mörg járn
í eldinum
Verk Áskels Mássonar flutt
víðsvegar um heim | Listir 24
STUÐNINGURINN við George W. Bush Banda-
ríkjaforseta hefur minnkað meðal almennings og
rúmur helmingur Bandaríkjamanna telur að
mannfallið meðal banda-
rískra hermanna í Írak sé
„óviðunandi“, samkvæmt
skoðanakönnun sem The
Washington Post birti í gær.
52% aðspurðra sögðu að
mannfallið væri óviðunandi,
44% töldu það viðunandi og
3% höfðu ekki gert upp hug
sinn. Að minnsta kosti 32
bandarískir hermenn hafa
beðið bana í árásum í Írak
frá 1. maí þegar bandarísk
stjórnvöld lýstu því yfir að
öllum meiriháttar átökum væri lokið í landinu.
Mikill meirihluti aðspurðra, eða 74%, taldi að
mannfallið yrði enn meira. Jafnmargir sögðust þó
styðja innrásina í Írak og 72% töldu að banda-
ríska hernámsliðið ætti að vera áfram í landinu.
59% aðspurðra sögðust ánægð með störf Bush í
forsetaembættinu og 38% óánægð. Stuðningur-
inn við hann hefur minnkað verulega frá síðustu
könnun The Washington Post, sem gerð var 22.
júní, þegar 68% voru ánægð með störf hans og
29% óánægð. Stuðningurinn við Bush fór síðast
niður fyrir 60% í janúar sl.
Helmingur aðspurðra taldi að stjórn Bush
hefði „af ásettu ráði ýkt sönnunargögn sín fyrir
því að Írakar réðu yfir gereyðingarvopnum“.
Krefjast rannsóknar
Demókratar kröfðust í gær óháðrar rannsókn-
ar á því hvort stjórn Bush hefði villt um fyrir al-
menningi í Íraksmálinu til að réttlæta stríðið.
Þeir kröfðust þess einnig að embættismönnum,
sem bæru ábyrgð á röngum fullyrðingum banda-
rískra ráðamanna um málið, yrði vikið úr emb-
ætti.
George Tenet, yfirmaður CIA, tók á föstudag á
sig sökina á því að Bush fullyrti í stefnuræðu
sinni í janúar að Írakar hefðu falast eftir úrani í
kjarnavopn, en sú fullyrðing reyndist röng.
Vinsældir
Bush minnka
Meirihluti telur mann-
fallið meðal hermanna
í Írak óviðunandi
Washington. AFP.
George W. Bush
MARTA María var ekki sein að nýta sér góða
veðrið á föstudag og dreif sig út í garð með hatt-
inn sinn og leikföng.
Blíða var um land allt á föstudaginn en í gær
þykknaði upp víðast hvar um landið og hiti lækk-
aði nokkuð.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Leikið sér í góða veðrinu
BANDARÍKJAMENN hafa gripið fegins hendi það
tækifæri, sem þeim nú gefst, að skrá símanúmer sín í
gagnagrunn yfir heimili sem ekki kæra sig um að fá upp-
hringingu frá símasölufólki. Er búið að skrá meira en 23
milljónir símanúmera á aðeins hálfum mánuði. Eiga
símasölufyrirtæki yfir höfði sér háar fjársektir virði þau
ekki vilja fólks um að fá að vera í friði.
Símasala hefur lengi verið umfangsmikil í Bandaríkj-
unum. Fæstir áttu þó von á því að svo margir væru orðnir
jafnþreyttir á símasölufólki og raun ber vitni. Talið er að
um 60 milljónir símnotenda muni hafa skráð sig í gagna-
grunninn þegar hann tekur gildi í október.
Enga símasölu
The Washington Post.
SAMVÖXNU tvíburasysturnar, sem dóu í skurð-
aðgerð á þriðjudag þegar þær voru aðskildar,
voru bornar til grafar í gær í heimaþorpi þeirra,
Lohrasb, í Íran. Ættingjar tvíburanna halda hér í
föður þeirra, Dadollah Bijani, sem var bugaður af
sorg þegar hann tók á móti líkkistum dætra sinna
fyrir útförina.
AP
Tvíburarnir
bornir til grafar

Um helmingur/16
ÞÓTT erlendum ferðamönnum
hafi fjölgað í Svíþjóð, Finnlandi og
á Íslandi hefur þeim fækkað veru-
lega í Noregi og af þeim sökum
hafa um 5.000 störf tapast í ferða-
þjónustunni þar í landi á síðustu
þremur árum, að sögn norska
dagblaðsins Aftenposten í gær.
Blaðið segir að Norðmenn hafi
tapað baráttunni um ferðamenn-
ina á Norðurlöndum. Meira en
hundrað fyrirtæki í hótel- og veit-
ingahúsarekstri hafi orðið gjald-
þrota það sem af er árinu. Í fyrra
hafi alls 249 fyrirtæki orðið gjald-
þrota og velta þeirra hafi verið
alls um tveir milljarðar norskra
króna, 20,8 milljarðar íslenskra.
Aftenposten segir að erlendum
gestum í norskum hótelum hafi
fækkað um 20% frá 1999. Ekki
kemur fram í frétt blaðsins hvaða
skýringar geti verið á því að
ferðamönnunum hefur fækkað í
Noregi á sama tíma og þeim hefur
fjölgað í löndum eins og Íslandi.
Um 5.000
störf hafa
tapast
Ferðaþjónustan
í Noregi
GUNNAR Snorri Gunnarsson, ráðuneytis-
stjóri í utanríkisráðuneytinu, telur að það hafi
verið góð og gagnleg ráðstöfun að færa banda-
ríska varnarliðsmanninn, sem ríkissaksóknari
hefur ákært fyrir tilraun til manndráps, yfir í
varðhald til Bandaríkjamanna. Það muni
verða til þess að draga úr spennu í málinu og
auðvelda úrlausn þess.
Eins og fram kom í Morgunblaðinu í gær
var varnarliðsmanninum fylgt af lögreglu til
Keflavíkurflugvallar seint í fyrrakvöld, skv.
ákvörðun ríkissaksóknara og fangelsismála-
stofnunar. Var þetta gert með þeim skilyrðum
ríkissaksóknara að varnarliðið framkvæmdi
gæsluvarðhaldið sem sakborningurinn sætir
skv. úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur.
Björn Bjarnason dómsmálaráðherra kveðst
í samtali við Morgunblaðið ekki tjá sig um þá
stefnu sem mál varnarliðsmannsins hefur tek-
ið eftir ákvörðun ríkissaksóknara og fangelsis-
málastofnunar, en segir að áfram sé unnið að
lausn málsins.
Gunnar Snorri minnir á að með því að færa
varnarliðsmanninn yfir til varnarliðsins sé ein-
göngu verið að skipta um dvalarstað manns-
ins. Utanríkisráðuneytið telji enn að rétt sé að
framselja lögsögu í málinu til bandarískra
stjórnvalda. „Maðurinn verður núna í varð-
haldi hjá Bandaríkjamönnum. Ég held að það
muni verða til þess að draga úr allri spennu í
málinu. Ég held að þetta hafi verið mjög gagn-
leg og góð ákvörðun hjá ríkissaksóknara að
verða við þessari beiðni [Bandaríkjamanna um
að gæsla sakbornings yrði á þeirra hendi] með
þessum skilyrðum.“
Gunnar Snorri segir aðspurður að þessi ráð-
stöfun þýði þó ekki að málinu sé lokið. „Nei,
málið heldur áfram. Við höfum verið í sam-
bandi við ríkissaksóknara og málið er enn til
umræðu og mun vonandi hljóta farsæla lausn
þegar upp er staðið.“
Varnarliðsmaðurinn var færður til Banda-
ríkjamanna upp úr miðnætti í fyrrinótt en fyrr
um kvöldið hafði Gunnar Snorri fengið skrif-
lega staðfestingu frá bandarískum stjórnvöld-
um, undirritaða af yfirmanni varnarliðsins á
Keflavíkurflugvelli, John Waickwicz aðmírál,
um að fyrrgreind skilyrði ríkissaksóknara
hefðu verið samþykkt. Það voru James Irvin
Gadsden, sendiherra Bandaríkjanna á Íslandi
og John Waickwicz aðmíráll sem afhentu
Gunnari Snorra staðfestinguna. Sú staðfesting
var send áfram til ríkissaksóknara og dóms-
málaráðuneytisins og á grundvelli hennar „var
hægt að taka næstu skref,“ segir Gunnar.
Ráðuneytisstjóri utanríkisráðuneytisins um flutning varnarliðsmannsins
Til þess að auðvelda úr-
lausn og draga úr spennu

Ekki haft samráð/4♦ ♦ ♦