Morgunblaðið - 01.08.2003, Qupperneq 11

* %"
.%








)
!" )
!"
;"2  -.2"

;$&
*"&

*"
"%

"
&&" +2"
%$ 

/"&
/"&
#$" !%
 ;$&
-.
 "

4"' + 5 
-
"
&"
"
2 
(
" 
(
" 
(
" 
9& 59
+1"C  4"8 8

*2"&
8
@@
(
" 
(
" 
(
" 



















 
 6"& 2  "
&="
ÁRMANN Ármannsson, Borg-
arfjarðarsveit, greiðir hæstu op-
inberu gjöldin í Vesturlands-
kjördæmi, samkvæmt álagn-
ingarskrá skattstjórans, 19,6
milljónir króna. Rannveig Böðv-
arsson, Akranesi, kemur næst
með rúmar 19 milljónir og Run-
ólfur Hallfreðsson, Akranesi,
greiðir rúmar 16 milljónir króna.
Hæsta útsvar greiðir Ólafur
Ólafsson, Eyja- og Miklaholts-
hreppi, 2,9 m.kr. og Gísli Runólfs-
son, Akranesi, greiðir 2,4 m.kr.
Hæstan eignarskatt greiðir
Haraldur Guðmundsson, Snæ-
fellsbæ, 620 þúsund krónur, og
næst kemur Rannveig Böðvarsson
sem greiðir rúmar 490 þúsund
krónur.
Ármann
Ármanns-
son greiðir
mest
lista yfir gjaldahæstu einstaklinga
FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. ÁGÚST 2003 11
ÚR VERINU
Í NIÐURSTÖÐUM bandarískrar
rannsóknar segir að magn eiturefn-
isins PCB í eldislaxi sé meira en í
nokkurri annarri matvöru sem seld
er þar í landi. Meðal annars var
magn efnisins í íslenskum eldislaxi
mælt og réðu skýrsluhöfundar fólki
frá því að borða hann oftar en einu
sinni í mánuði.
Guðjón Atli Auðunsson, efnafræð-
ingur á Rannsóknastofnun fiskiðn-
aðarins, segir magn PCB í eldislax-
inum, samkvæmt þessari rannsókn,
langt undir þeim hámörkum sem
gilda hér á landi.
Samtökin Environmental Work-
ing Group (EWG) stóðu fyrir þessari
rannsókn. Eldislax frá tíu framleið-
endum, sem seldur er í matvörubúð-
um í Bandaríkjunum, var rannsak-
aður. Fjórir þeirra voru kanadískir,
einn bandarískur, einn skoskur, einn
íslenskur, tveir frá Chile og í einu til-
viki var upprunalandið óþekkt.
Mismunandi reglur eru í gildi um
leyfilegt PCB-magn í mat. Þannig
leyfir Matvæla- og lyfjastofnun
Bandaríkjanna (FDA), sem fer eftir
reglum frá 1984, 500 sinnum meira
magn af PCB heldur en Umhverf-
isverndarstofnun Bandaríkjanna
(EPA) sem styðst við reglugerð frá
1999. Reglur FDA gilda um sjávar-
útveg og fiskeldi almennt, en reglur
EPA um fisk sem veiddur er af tóm-
stundaveiðimönnum.
Umhverfisverndarsamtökin EWG
telja að reglur FDA séu úreltar, og
styðjast því við viðmið EPA.
Guðjón Atli segir magnið af PCB,
sem fannst í eldislaxinum frá Íslandi,
vera langt undir íslenskum viðmið-
unarmörkum. Þau mörk séu ein þau
ströngustu í Evrópu og undir mörk-
um sem Bandaríkjamenn setja.
Þarna sé einungis verið að bera sam-
an magn efnisins í eldislaxi miðað við
önnur matvæli á markaðnum.
Íslenskir söluaðilar á eldislaxi í
Bandaríkjunum höfðu samband við
Guðjón í gær vegna þessarar
skýrslu, uggandi yfir niðurstöðunni.
Óþarfi að minnka fiskneyslu
Efnið PCB safnast upp í fitu. Til
eru 209 afbrigði af PCB en ekki hef-
ur verið sýnt fram á að fleiri en tólf
þeirra hafi svokallaða díoxín-eitur-
virkni. Samkvæmt niðurstöðu
skýrsluhöfunda EWG er magn þess-
ara PCB-eiturefna 0,988 pg/g í eld-
islaxinum frá Íslandi. Samkvæmt ís-
lenskri reglugerð er hámarksmagn
þessara eiturefna í fiskafurðum 4
pg/g.
Guðjón segir ekki ástæðu fyrir
fólk að minnka neyslu á fiski þótt
þetta sýni hlutfall PCB-efna í feitum
fiski í samanburði við aðra matvöru.
Það hafi sýnt sig að kostir þess að
borða fisk vegi þyngra en ókostir,
jafnvel þótt fiskur sé frá menguðum
svæðum. Hann segir æskilegt að
þessi efni væru ekki fyrir hendi og að
það þurfi að minnka magn þeirra.
Í breskri rannsókn frá árinu 2002
á fiskimjöli og -lýsi var m.a. komist
að þeirri niðurstöðu að líklegt væri
að í því hvoru tveggja væri að leita
orsakanna fyrir PCB-mengun í eld-
islaxi. En stór hluti laxafóðurs er
fiskimjöl og -lýsi. Eldislax er fóðr-
aður með það fyrir augum að hann
vaxi hratt í sláturstærð og við það
verður hann feitari en villtur lax.
Skv. gögnum bandaríska landbúnað-
arráðuneytisins (US Department of
Agriculture, USDA) inniheldur ein
únsa (28,35 g) af eldislaxi 52% meiri
fitu en af villtum laxi. PCB safnast,
sem áður sagði, fyrir í fituvef fisksins
og þar af leiðandi safnast meira PCB
fyrir í eldislaxi en í villtum laxi.
Skv. niðurstöðum rannsóknar
EWG er magn PCB fimm til tíu sinn-
um meira í eldislaxi en villtum. Þó að
eldislax væri alinn á sama svæði og
villtur lax dró það ekki úr magni
PCB í honum sem EWG segir benda
til að ástæðunnar sé nær eingöngu
að leita í fóðrinu.
Fitan í laxi er rík af omega-3 fitu-
sýrum en í gögnum USDA segir að
fitan í eldislaxi innihaldi að meðaltali
35% minna magn omega-3 en í villt-
um laxi.
PCB í fiskimjöli
Um 80% af seldum eldislaxi í
Bandaríkjunum árið 2001 voru flutt
inn frá Kanada og Chile (44% og
36%). Áætlað er að 11% hafi verið
innlendur eldislax og 9% hafi komið
frá Noregi, Bretlandi, Kína og 28
öðrum löndum.
Eldislax í þessum löndum er fóðr-
aður á fiskimjöli og fiskilýsi unnu úr
uppsjávarfiski eins og síld, loðnu,
makríl og ansjósu. Ísland, Perú,
Chile og Danmörk eru stærstu fram-
leiðendur fiskimjöls og -lýsis.
Í þremur óháðum rannsóknum á
fiskfóðri kom í ljós að í 37 sýnum frá
6 löndum reyndist vera PCB í nær
hverju sýni. Ekki var um tæmandi
rannsókn að ræða en engu að síður
urðu niðurstöður þær að langmest
var af PCB í sýnum frá Skotlandi,
því næst Kanada, þá Bandaríkjunum
og síðan Rússlandi, Íslandi og Perú.
Óhræddur við þessa umræðu
Jónatan Þórðarson er fram-
kvæmdastjóri Silungs ehf. á Stóru-
Vatnsleysu á Vatnsleysuströnd en
fyrirtækið stendur fyrir eldi á silungi
til útflutnings. Það var eingöngu í
laxeldi áður en það sneri sér alfarið
að eldi á silungi. Hann segir að upp-
sjávarfiskur í Norðaustur-Atlants-
hafi sé með mjög lág gildi af PCB og
díoxíni miðað við t.d. Norðursjávar-
fisk.
Silungur ehf. selur mjög mikið af
framleiðslu sinni til Bandaríkjanna
en Jónatan segist ekki óttast þessa
umræðu, svipuð umræða um lax,
kjúklinga- og svínakjöt komi reglu-
lega upp en lognist út af jafnharðan.
Hann segir að mjög erfitt sé að mæla
PCB í fiski og aðeins nokkrir aðilar í
heiminum séu færir um það, hann
viti reyndar ekki hverjir hafi gert
mælingarnar fyrir EWG.

  !"#$%#& '$ ()**
'






+,
*

$

"
)
$&
"
!
$-.
'
$ ()**
/$01* ," 
11$*"
02((*$




    

 
 
















Eldislax sagður
innihalda of
mikið af PCB
GÍSLI Valur Einarsson greiddi
hæstu opinberu gjöld í Vest-
mannaeyjum 2003, tæpar 12 millj-
ónir króna. Ólafur Ágúst Ein-
arsson, greiddi 10,3 m. kr. í
opinber gjöld en hann greiddi
jafnframt hæsta útsvarið, rúmar
3,2 m. kr. Smári Steingrímsson
greiddi 7,9 m. kr. í opinber gjöld,
Jón Eyfjörð Eiríksson, 7,8 m.kr.
og Guðrún Bára Magnúsdóttir,
greiddi alls rúmar 7,4 m. kr.
Samtals voru álögð gjöld
2.063.497.220 kr. á 3.289 ein-
staklinga. Hækkun á milli ára er
6.7%.
Þá nema barnabætur alls kr.
71.862.896, sem er 5% hækkun,
vaxtabætur nema alls kr.
68.230.555, sem er 10,4% hækkun
á milli ára. Endurgreiðslur nema
alls kr. 213.028.506, og er nettó
álagning því kr. 1.850.468.714 sem
er 6,7% hækkun frá árinu 2002.
* %"
.%
 




 7"
+"

/"&
)' +"

!
 
!
#$ +1&.
 +


' -
" 4"'%$ 

> &
)
9
!%
D !%

 5.
 )
"


*.


 

    
-
8 
*
" ' 
59"
5
"

*.&"2 
!5.  * "& 5
"  *
" ' D".  
D".  
59"
5
" 


  
 

 
 
   6"& * !&"
6,7% hækk-
un á opin-
berum
gjöldum
THEÓDÓR A. Bjarnason, Sauð-
árkróki, greiddi hæstu opinberu
gjöldin í Norðurlandsumdæmi
vestra 2003 eða samtals tæpar 6,8
milljónir króna. Næstur kemur Lár-
us Þór Jónsson, Hvammstanga, með
rúmar 6,3 milljónir króna. Ágúst
Oddsson, Hvammstanga, greiddi 5,8
m.kr., Ómar Ragnarsson, Blönduósi
rúmar 5,4 m.kr. og Andrés Magn-
ússon og Valþór Stefánsson, Siglu-
firði, rúmar 5 milljónir hvor.
Álögð gjöld voru alls
3.319.926.654 kr. en samkvæmt
álagningarskrá 2002 var heild-
arálagning 3.148.977.000 og er
hækkun milli ára 5,43%. Greiðendur
voru alls 7.126. Tekjuskattur í um-
dæminu nam 1.381.892.129 og greið-
endur tekjuskatts voru alls 4.120.
Það er 6,66% hækkun milli ára.
* %"
.%









08 $%$
( -"
"
>
 3$
#$
)' ,%%
/!"
;""

(%
= 4"'
7"<$
&
 /"&

8 *"2
!%
 D!"

2


4 "
"
"

$
*2"!! ""
*2"!! ""
-.%$
&

&

-.%$
"

$
(
"8
@@
"

$

   
  







   6"& 2  "
&="
Opinber
gjöld
hækkuðu
um 5,4%
BRAGI Geir Gunnarsson, Tálkna-
firði, greiðir hæstu opinberu gjöld
í umdæmi skattstjórans á Vest-
fjörðum eða samtals rúmar 8,2
m.kr. Næsthæstu gjöldin greiðir
Jón Björgvin G. Jónsson, Patreks-
firði, tæpar 8,2 m.kr. Þorsteinn
Jóhannesson, Ísafirði, greiðir
rúmar 6,5 m.kr. í opinber gjöld.
Hæst útsvar greiðir Jón Björg-
vin, rúmar 2,5 milljónir, næstur
kemur Þorsteinn Jóhannesson
sem greiðir tæpar 2 milljónir og
Íris Sveinsdóttir, Bolungarvík,
sem greiðir rúmar 1,6 m.kr.
Þórður Júlíusson á Ísafirði
greiðir hæstan eignarskatt ein-
staklinga á Vestfjörðum, rúmar
1,3 milljónir króna. Öðru og
þriðja sæti deila hjónin Ásgeir
Guðbjartsson og Sigríður Brynj-
ólfsdóttir á Ísafirði sem greiða
hvort um sig rúmar 300 þúsund
krónur.
* %"
.%
 34
4




-
"  
"

#$ -.
2  #$
3
  #$8" 
 )
9 

#"5 7" 
"
A
 2 %$ 

,%%
#"5 -"
"
(%
 

"
(5
(
$

*"
!
"
"
0"&

"
&

A"&

A"&

-"
2
-"
2
A"&

A"&

A"&

A"&


    
   



 6"& 2  "
&="
Bragi Geir
Gunnarsson
greiðir
hæstu gjöld