Morgunblaðið - 25.09.2003, Blaðsíða 38

MINNINGAR
38 FIMMTUDAGUR 25. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Hárlaugur vinur
minn í Hlíðartúni hefur
verið kallaður til fyrir-
heitna landsins, þar sem okkur er
öllum búinn staður fyrr eða síðar, að
loknu dagsverki hér á jörð. Það verk
hans var eiginlega stórfenglegt, mik-
ið að vexti og gott.
Um og upp úr miðri síðustu öld
ríkti mikil bjartsýni meðal ungs fólks
HÁRLAUGUR
INGVARSSON
✝ Hárlaugur Ingv-arsson fæddist í
Halakoti (nú Hvítár-
bakka) í Biskups-
tungum 14. júní
1928. Hann lést á
heimili sínu Hlíðar-
túni í Biskupstung-
um 1. sept. síðastlið-
inn og var útför hans
gerð frá Skálholts-
kirkju 10. septem-
ber.
í sveitum landsins þar
sem jörðum var skipt
upp og nýbýli byggð.
Mikið lagt undir. Þar á
meðal á Austurhlíðar-
jörðinni, það gekk
hratt og vel hjá Hár-
laugi að byggja yfir
fólk og fénað, rækta
víðlend tún. Það er
óhætt að segja að
þarna var risið glæsi-
býli sem fékk heitið
Hlíðartún. En hann
stóð ekki aldeilis einn
að þessum verkum.
Guðrún kona hans átti
drjúgan þátt í þessu mikla verki auk
þess að ala honum fjögur börn sem
öll eru virk í þjóðfélagshópnum.
Það var árið 1954 að kynnin við
Hárlaug urðu náin, er hann kom í
Skálholt sem einn af fyrstu endur-
reisnarmönnum. En þá var verið að
færa bóndabýlið ofar í túnið. Það var
svo sannarlega ávinningur að fá að
kynnast þessum bóngóða, bjartsýna
og harðduglega manni sem stóð dag
eftir dag við handlangarastörf,
hræra steypu og bera í fötum hæða á
milli. Alltaf hvetjandi til meiri átaka.
Viðmótið sem börn fengu hjá honum
var kærleiksríkt og fallegt. Okkur
hjónum er það í minni hversu vilj-
ugur hann var að bera dóttur okkar
tveggja ára af gamla staðnum á þann
nýja.
Enda var það almælt þegar Hár-
laugur sá um sundlaugina í Reyk-
holti að þar færi valmenni sem átti
tíma til orðræðu við unga og aldna,
af vörum hans flugu oft gullkorn sem
geymast meðal vinanna.
Hann markaði spor í sögu sveitar
sinnar með sínum fjölþættu störfum.
Ég hygg að ræktun sauðkindarinnar
hafi verið honum hugleikin, en var
kallaður af vettvangi um það leyti er
smölun og réttir voru að hefjast.
Við Maja kveðjum Hárlaug með
virðingu og þökk.
Sendum ástvinum öllum innilegar
samúðarkveðjur.
Björn Erlendsson.
Það myndast þetta
undarlega, óraunveru-
lega tómarúm í tilver-
unni þegar menn sem
maður hefur haft
veruleg samskipti við
um árabil falla frá. Ekki síst þegar
þeir eru kvaddir burt langt um ald-
ur fram. Menn sem stóðu eins og
stólpar í tilverunni og leystu mál og
verkefni með hetjubrag. Maður
skilur með höfðinu að þeir eru farn-
ir en ekki með tilfinningunum og er
ósáttur.
Fyrir tuttugu og fimm árum kom
GUNNAR MAGGI
ÁRNASON
✝ Gunnar MaggiÁrnason fæddist
í Reykjavík 24. des-
ember 1940. Hann
lést á Landspítalan-
um við Hringbraut
23. ágúst síðastliðinn
og var útför hans
gerð frá Grafarvogs-
kirkju 29. ágúst.
ég fyrst í prentsmiðj-
una til Gunna Magga.
Hún var þá í Auð-
brekku. Hitti hann og
konu hans Stefaníu
sem bæði unnu þar af
miklum krafti. Erindi
mitt var að biðja hann
um að prenta plötu-
albúm fyrir Samhjálp
hvítasunnumanna sem
ég þá veitti forstöðu.
Hálfhikandi bar ég
fram erindi mitt. Því
olli slæm staða Sam-
hjálpar vegna nei-
kvæðrar umfjöllunar í
fjölmiðlum um skeið og peninga-
leysi. En Gunni Maggi tók mér vel
og ákveðið var að prenta tvö þús-
und eintök. Þau urðu síðan meira
en tíu þúsund af þessari fyrstu
Samhjálparplötu. Sama ár, um
haustið, kom ég til hans með bók.
Og við sömdum um tvö þúsund ein-
tök. Áður en lauk hafði hann prent-
að um tólf þúsund eintök af henni.
Næstu árin urðu samskipti okkar
og viðskipti veruleg. Prenttækni
prentaði um eitt hundrað þúsund
eintök af bókum og plötuumslögum
þau árin. Og því til viðbótar sá
Gunni Maggi um Samhjálparblaðið
sem kom út fjórum sinnum á ári og
í tólf þúsund eintökum þegar best
gekk.
Það er því engin spurning að
Samhjálp hvítasunnumanna stend-
ur í þakkarskuld við manninn og
fyrirtæki hans. Hann greiddi göt-
una með lipurð og áhuga á starfinu,
veitti kjör og greiðsluform sem
gerðu okkur kleift að byggja upp
stofnunina, á þeim árum sem allar
framkvæmdir varð að fjármagna
með sjálfaflafé.
Við Ásta viljum láta þakklæti
okkar í ljós. Þakklæti til þessa
ágæta drengs. Einnig til konu hans
Stefaníu og dótturinnar Margrétar,
sem unnu með honum öll árin.
Missir þeirra er mikill. Stólpi
þeirra er fallinn. Biðjum við þeim
mæðgum, öðrum skyldmennum og
vinum Gunnars Magga huggunar
og blessunar Guðs á þessum dögum
harms og sorgar.
Óli Ágústsson.
Alúðarþakkir sendum við öllum þeim,
sem sýndu okkur samúð og vinarhug við and-
lát og útför elskulegrar móður okkar, fóstur-
móður, tengdamóður, ömmu og langömmu,
DAGBJARTAR SIGURJÓNSDÓTTUR,
Hjallabraut 33,
Hafnarfirði.
Sérstakar þakkir eru færðar hjúkrunarfólki á
deild 6B á Landspítala Fossvogi.
Sigurður Guðlaugsson, Sveinbjörg Kristinsdóttir,
Þórarinn Guðlaugsson, Þóra Davíðsdóttir,
Agnar Guðlaugsson, Kristbjörg Kristjánsdóttir,
Guðmundur Rúnar Guðlaugsson,
Guðrún Ólafsdóttir, Ásbjörn Vigfússon,
Svanhildur Guðmundsdóttir, Ólafur Ingólfsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma,
langamma og vinkona,
GUÐNÝ GUÐNADÓTTIR,
Egilsbraut 9,
Þorlákshöfn,
verður jarðsungin frá Þorlákskirkju föstu-
daginn 26. september kl. 13.30.
Kjartan Óskarsson, Sigfríður Óskarsdóttir,
Ragnhildur Óskarsdóttir, Pálmi Ragnarsson,
Björg Óskarsdóttir, Þórður Ólafsson,
Hjördís Óskarsdóttir, Ólafur Sæmundsson,
Þórarinn Óskarsson, Valgerður Guðmundsdóttir,
Jensína Óskarsdóttir, Birgir Guðmundsson,
Sigurður Óskarsson, Jónína Sigurjónsdóttir,
Guðmundur Óskarsson, Sveindís Alexandersdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn,
Guðbjörn S. Jónsson.
Hjartans þakkir til allra þeirra, sem auðsýndu
okkur samúð, vinarhug og stuðning við andlát
og útför elskulegs eiginmanns, föður okkar,
tengdaföður og afa,
VALLAÐS PÁLSSONAR,
Dvergabakka 30,
Reykjavík.
Sérstakar þakkir færum við öllu því frábæra
starfsfólki sem annaðist hann í veikindum hans á deildum 13D, 11E og
10K Landspítala við Hringbraut, Heimahlynningar Krabbameinsfélagsins
og L5 á Landspítala Landakoti.
Ólöf Brandsdóttir,
Guðbjörg Vallaðsdóttir, Jón Norðmann Engilbertsson,
Sigrún Vallaðsdóttir,
Kristinn, Bjarnrún, Ólöf og Kristín Rut.
Jóhanna Guðmunds-
dóttir var alla tíð
grönn hafði sterkan
svip og mjúka, þægi-
lega rödd, söngkonurödd. Það var
sagt að hún væri barngóð, en ég
hef aldrei skilið fyllilega hvað það
orð þýðir, mér fannst hún bara góð
yfir höfuð. Hún heilsaði mér alltaf
með kossi. Nema einu sinni. Það
var í mjólkurbúinu á Selfossi og ég
var í starfskynningu með Vinnu-
skóla Kópavogs, í félagsskap há-
værra meinfýsinna unglinga. Þar
rakst ég skyndilega á Jóhönnu
frænku mína á hvítum slopp. Ég
hikaði og í stað þess að faðmast
eins og venjulega tókumst við í
hendur. Mér fannst þetta þvingað
JÓHANNA
GUÐMUNDSDÓTTIR
✝ Jóhanna Guð-mundsdóttir
fæddist á Hurðar-
baki í Flóa 14. apríl
1924. Hún andaðist á
Heilbrigðisstofnun-
inni Selfossi aðfara-
nótt 6. september
síðastliðins og var
jarðsungin frá Sel-
fosskirkju 13. sept-
ember.
og vont og mikið vildi
ég núna gefa fyrir að
hafa verið kysstur
niðrí mjólkurbúi og
orðið að aðhlátursefni.
Þetta hefur verið eins
og sár á samvisku
minni og er ég nú
fyrst að ljóstra þessu
upp.
Þær ólust upp í Vill-
ingaholtshreppi og
voru snemma kenndar
við bæinn gamla,
Hurðarbak. Þær voru
sjö og bræðurnir bara
tveir. Margir muna
eftir Hurðarbakssystrum og fyrir-
ferðarmikilli lífsgleði þeirra og
sumum fannst þær allar vera eins.
Gamlar ljósmyndir sýna þó að ein
þeirra stakk í stúf eitthvað framan
af, Jóhanna, sem var ljóshærð í
dökkleitum hópi. Þær ólust upp við
það boðorð sveitarinnar að mikil
vinna væri góð því unga Ísland
þyrfti krafta þeirra við. Móðir
þeirra, Þuríður Árnadóttir, var
náttúruafl og skörungur að allra
áliti og faðirinn Guðmundur Kr.
Gíslason var hinn prúðmannlegi
græðari jarðarinnar og bæði eru
þau í dýrlinga tölu í fjölskyldunni.
Það er trú mín að það sem systk-
inin lærðu af foreldrunum á Hurð-
arbaki hafi verið þeirra vegvísir í
gegnum lífið.
Hópurinn tvístraðist eins og
gengur, bræðurnir urðu afreks-
menn fyrir sunnan og systurnar
gengu allar út þótt þær héldu alltaf
hópinn. Jóhanna fékk sér mann
sem virtist henni samtaka í einu
sem öllu bæði í hugðarefnum sem í
frjálslegu fasi. Stundum þegar ég
lokaði augunum fannst mér þau
jafnvel hljóma eins.
Sigurður Sigurðsson frá Túni á
Eyrarbakka var af derhúfukynslóð-
inni, sem er næstum því það sama
og ungmennafélagskynslóðin. Ljós-
myndasafnið á Flúðum sýnir ungt
par Jóhönnu og Sigurð sem drekka
í sig gleði lífsins á bjartsýnisdögum
eftirstríðsáranna. Á einni myndinni
er Sigurður meira að segja með
fimleikatilburði við flaggstöngina
niðri í túni og brosir gleitt í der-
húfuhópi.
Þegar ég kom til sögunnar var
Sigurður orðinn miðaldra og löngu
orðinn fastur í sessi í hjóli lífsins,
lengst af sem bensínafgreiðslumað-
ur. Andlitslagið minnti mig alltaf á
kvikmyndaleikarann David Niven,
án yfirskeggs og rétt eins og sá eð-
albreti gat hann í fyrsta bragði
virst stúrinn á svipinn. En þegar
hann var sestur með sinn kaffibolla
og frásagnargleðin tók völdin var
sem svipurinn lyftist og Siggi hló
framan í heiminn.
Þau voru fjögur í heimilinu á
Birkivöllum, Hanna og Siggi, Þur-
íður langamma og Matthías Viðar.
Matti er sonur elstu systurinnar
Guðrúnar Arnýjar, sem vegna veik-
inda sendi hann til Jóhönnu og Sig-
urðar þar sem hann ílentist. Þau
voru barnlaus fyrir og honum
gengu þau í foreldrastað og þau
voru stolt af honum löngu áður en
hann gat sér orð sem bókmennta-
maður.
Matthías þótti feiminn á þessum
árum en ég bar mikla virðingu fyrir
þessum dimmraddaða unglingi og
fór í einu og öllu að þeim reglum
sem hann setti þegar ég fékk að
fletta hinu fágæta myndasögusafni
hans. Þá mátti ekki skreppa frá í
mínútu án þess að þurfa að raða
öllum bunkanum saman aftur í fer-
kantaða tölusetta röð.
Birkivellir 10 var meðalhús en
stórt heimili sem rúmaði öll þau
hundruð ættingja sem fóru í píla-
grímsför til Þuríðar frá Hurðar-
baki, fyrir utan alla hina. Heim-
ilislyktin var góð og bakkelsið
jafnvel betra, en ein besta minn-
ingin er af þeim öllum fjórum sitj-
andi fyrir framan sjónvarpið. Ef
fullorðna fólkinu fannst eitthvað
„þvæla“ þótti Matthíasi það oft
gott, stundum mjög gott en ef á
hinn bóginn hjónunum og gömlu
konunni líkaði eitthvað fannst
Matta það mjög héraleg mynd eins
og Jóhanna orðaði það. En fyrst og
fremst virtist góður andi ríkja þar
inni.
Í ein fimmtán ár hafði Jóhanna
lifað með þeim sjúkdómi sem einu
sinni mátti ekki nefna, þótt hann
herji á annan hvern mann. Allan
þann tíma hef ég verið fjarverandi
en ég veit að hún tók mótlætinu
eins og öllu öðru sem henti hana í
lífinu, með jafnaðargeði. Hún var af
jarðbundnu kynslóðinni sem tók
því sem lífið hafði uppá að bjóða án
spurninga. Hún var ekki fædd í
aldingarðinum Eden heldur suður í
Flóa. Hennar hlutskipti var að vera
góð dóttir, eiginkona, móðir,
frænka, saumakona, starfsstúlka í
MBF og meðlimur í kirkjukór Sel-
foss og mér líkaði hún eins og hún
var.
Lengi vel í útlegð minni lét ég
nægja að biðja fyrir kveðjur til vina
og vandamanna eins og í Hallmark
útgáfu af sunnlenskri frændsemi.
En svo fékk ég vitrun í apríl 1994
og sendi Jóhönnu frænku minni af-
mæliskort. Eftir það voru eins og
flóðgáttir opnuðust og jólasending-
ar og heillaóskir urðu árvissir við-
burðir. Einum í framandi landi er
manninum mikils virði að vita að
hann er ekki gleymdur. Hanna og
Siggi skrifuðu oft að ég ætti að fara
að koma í heimsókn áður en þau
„hrykkju uppaf“. Mér þótti það
orðfæri gefa til kynna að þau ættu
þó nokkuð ólifað. Eftir að Siggi frá
Túni andaðist 1999 lofaði ég sjálf-
um mér að fresta ekki til eilífðar
fleiri endurfundum, en það sem þú
lofar sjálfum þér er auðveldast að
svíkja.
Síðustu og erfiðustu árin voru
ekki án kraftaverka. Það var trú
manna í fjölskyldunni að Jóhanna
hefði lengi óskað eftir barnabarni.
Hvern hefði órað að sá draumur
myndi rætast árið 2001. Seint, en
ekki of seint.
En það var of seint fyrir ým-
islegt annað. Jóhönnu hrakaði mjög
á þessu ári og ég gerði mér grein
fyrir því að við myndum ekki finn-
ast aftur. Nú þegar umskiptin eru
orðin, það sem var er ekki lengur
og allt er um seinan vil ég þó reyna
að efna loforðið við sjálfan mig. Því
hinir látnu eru eins nærri og maður
vill hafa þá í hvaða sólkerfi sem er.
Kristinn Jón Guðmundsson.