Morgunblaðið - 12.10.2003, Blaðsíða 14

14 SUNNUDAGUR 12. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ARNOLD Schwarzenegg-er hefur þegar hafiðundirbúning að valda-töku sinni sem rík-isstjóri Kaliforníu. Á
öðrum fréttamannafundi sínum eft-
ir kjörið beindi hann þeim til-
mælum til fráfarandi ríkisstjóra,
Grey Davis, að hann stillti sig um
stöðuveitingar og reglugerðasetn-
ingar á síðustu embættisdögunum.
Þá hefur Schwarzenegger gefið til
kynna að hann muni afnema reglu-
gerð sem Davis setti nýlega og
skyldar alla stærri atvinnurek-
endur í ríkinu til að sjá starfs-
mönnum sínum fyrir sjúkratrygg-
ingum. „Fyrirtækin hafa ekki efni
á því núna,“ sagði hann við frétta-
menn.
Schwarzenegger mun sverja
embættiseið eftir að úrslit kosning-
anna hafa verið formlega staðfest, í
síðasta lagi í lok næsta mánaðar.
Hefur hann skipað hóp manna til
að undirbúa valdaskiptin. Fyrir
honum fer David Dreier, þingmað-
ur Repúblikanaflokksins frá Los
Angeles, en meðal annarra helstu
ráðgjafa hans eru Pete Wilson, for-
veri Davis í ríkisstjóraembættinu,
og George Schultz, sem var utan-
ríkisráðherra í forsetatíð Ronalds
Reagans.
Þá hefur Schwarzenegger út-
nefnt Donnu Arduin, fjármálastjóra
Flórídaríkis, til að fara rækilega of-
an í fjármál Kaliforníu. Arduin hef-
ur þegar tekið til starfa og kveðst
munu ljúka verkinu áður en nýi
ríkisstjórinn leggur fram frumvarp
til fjárlaga fyrir næsta ár í janúar.
„Látum sólina skína inn,“ sagði
Schwarzenegger við fréttamenn, og
kvaðst þess fullviss að mikil óráðsía
kæmi í ljós við rannsóknina.
Fjárlagahallinn erfiðasta
viðfangsefnið
Slæm fjárhagsstaða Kaliforníu-
ríkis var helsta ástæða þess að efnt
var til kosninganna um að víkja
Grey Davis úr embætti og nýi
ríkisstjórinn á erfitt verk fyrir
höndum við að rétta fjárhaginn af.
Í valdatíð Davis jukust útgjöld rík-
isins um 40% en tekjurnar einungis
um 25%, og hallinn á fjárlögum
þessa árs gæti numið allt að 20
milljörðum dollara.
Schwarzenegger hét því í kosn-
ingabaráttunni að grípa ekki til
skattahækkana til að ráða bót á
fjárlagahallanum, en hann hefur
hins vegar ekki lagt fram ítarlegar
tillögur um hvar hann hyggist þá
skera niður. Fyrir kosningarnar
svaraði hann því jafnan til að fyrst
vildi hann sjá niðurstöðu úr óháðri
rannsókn á bókhaldi ríkisins, sem
hann hefur nú fengið Arduin til að
sinna, og ítrekaði þá afstöðu sína á
fimmtudag. En fjármálasérfræð-
ingar hafa dregið í efa að rann-
sóknin muni leiða í ljós stóra og
óvænta eyðsluliði sem myndu
breyta miklu um fjárhag ríkisins.
Það auðveldar ekki málið fyrir
nýja ríkisstjórann að hann hefur af-
ar nauman tíma til stefnu. Leggja
skal fjárlagafrumvarpið fram 10.
janúar næstkomandi, en það þarf
að vera tilbúið til prentunar strax í
desember.
Demókratar, sem eru í meiri-
hluta á ríkisþingi Kaliforníu, hafa
ennfremur varað Schwarzenegger
við því að það muni reynast honum
erfiðara ef hann ætli að skera fjár-
lögin niður, ekki síst í ljósi þess að
í síðustu fjárlögum hafi verið dreg-
ið úr fjárveitingum til ýmissa
helstu verkefna ríkisins.
En Schwarzenegger hefur gefið
til kynna að hann muni ekki láta
andstöðu þingsins hindra sig í því
að koma stefnumálum sínum í
framkvæmd. „Ef ég kem ekki mín-
um málum í gegn mun ég leita
beint til fólksins,“ sagði Schwarze-
negger og átti við að hann myndi
leggja mál í dóm kjósenda með því
að beita sér fyrir almennum at-
kvæðagreiðslum um einstakar ráð-
stafanir.
Átök við ríkisþingið fyrirsjáanleg
Víst þykir að til árekstra muni
koma milli ríkisþingsins og nýja
ríkisstjórans vegna fleiri mála en
fjárlaganna. Þegar eru fyr-
irsjáanleg átök vegna tveggja mála
sem mikið var vísað til í baráttunni
fyrir því að koma Davis frá völdum;
annarsvegar vill Schwarzenegger
lækka skatta á bifreiðar, sem Davis
Hasarhetjunnar bíða raunve
Reuters
Arnold Schwarzenegger á fréttamannafundi á fimmtudag. Bak við hann standa David Dreier, sem mun stjórna valdaskiptunum, og Donna Arduin, sem fengin hefur verið til að rannsaka fjárhag ríkisins.
Stjórnmálaskýrendur bíða þess
nú með eftirvæntingu að sjá
hvernig Arnold Schwarzenegger
muni takast að glíma við þau
ærnu vandamál sem við blasa í
Kaliforníuríki. Aðalheiður Inga
Þorsteinsdóttir fjallar um
umskiptin í Kaliforníu.
MARIA Shriver, eiginkona hins
nýkjörna ríkisstjóra, hverfur nú
aftur til starfa sem fréttamaður
hjá NBC-sjónvarpsstöðinni, en
hún var í launalausu leyfi með-
an á kosningabaráttunni stóð.
Shriver er þekkt sjónvarps-
kona í Bandaríkjunum og hefur
starfað sem fréttamaður og
fréttaþulur hjá NBC síðan 1986.
Hefur hún meðal annars verið
einn umsjónarmanna fréttaþátt-
arins Dateline, sem sýndur hef-
ur verið hér á landi. Neal Shap-
iro, forstöðumaður fréttadeildar
sjónvarpsstöðvarinnar, sagði
eftir kjör Schwarzeneggers að
hann byggist ekki við að það
hefði áhrif á störf Shriver, að
öðru leyti en því að hún myndi
að sjálfsögðu ekki flytja fréttir
af stjórnmálum Kaliforníuríkis
eða málum sem ríkisstjórinn
gæti þurft að skera úr um.
„Hún er reyndur, hæfi-
leikaríkur og samviskusamur
fréttamaður,“ sagði Shapiro.
„Ég fæ ekki séð hvers vegna
starfsframi hennar ætti að
þurfa að líða fyrir það að eig-
inmaður hennar hefur haslað
sér völl í stjórnmálum.“
Á þátt í sigrinum
Stjórnmálaskýrendur telja að
Maria Shriver eigi nokkurn þátt
í sigri Schwarzeneggers, eink-
um með því að bæta ímynd hans
meðal kvenna og sannfæra
hefðbundna kjósendur Demó-
krataflokksins um að óhætt
væri að greiða repúblikananum
atkvæði, enda tilheyrir hún sem
kunnugt er Kennedy-fjölskyld-
unni, sem enn er áhrifamikil
innan Demókrataflokksins. Fað-
ir hennar, Sargent Shriver, var
háttsettur embættismaður í
Hvíta húsinu í forsetatíð Johns
F. Kennedys á sjöunda áratugn-
um og móðir hennar, Eunice
Kennedy Shriver, er systir
Kennedybræðranna. Sjálfur hóf
Schwarzenegger sigurræðu sína
á því að þakka eiginkonu sinni
stuðninginn og kvaðst gera sér
grein fyrir því að hún hefði
tryggt sér ófá atkvæði.
Schwarzenegger og Shriver
kynntust á góðgerðarsamkomu
árið 1977 og gengu í hjónaband
níu árum síðar. Þau eiga fjögur
börn á aldrinum fimm til þrett-
án ára og hafa haldið heimili í
Los Angeles og Sun Valley í
Idaho.
Reuters
Maria Shriver fær koss frá frambjóðandanum á kosningafundi.
Ríkisstjórafrúin aftur á skjáinn