Morgunblaðið - 12.10.2003, Blaðsíða 24

LISTIR
24 SUNNUDAGUR 12. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
LISTMUNAUPPBOÐ
verður haldið í kvöld kl. 19.00 á Hótel Sögu, Súlnasal.
Verið velkomin að skoða verkin í Galleríi Fold, Rauðarárstíg 14-16, í dag kl. 12.00-17.00.
Boðin verða upp um 160 verk, þar á meðal fjöldi verka gömlu meistaranna.
Hægt er að nálgast uppboðsskrána á netinu: www.myndlist.is Rauðarárstígur 14-16,
sími 551 0400.Þorvaldur Skúlason
* Koffín
Eykur orku og fitubrennslu.
* Hýdroxísítrussýra
Minnkar framleiðslu fitu.
* Sítrusárantíum
Breytir fitu í orku.
* Króm pikkólínat
Jafnar blóðsykur og minnkar nart.
* Eplapektín
Minnkar lyst.
* L-Carnitine
Gengur á fituforða.
BYLTING Í FITUBRENNSLU!
- ÖFLUGAR BRENNSLUTÖFLUR
Perfect bu
rner töflu
r 90 stk.
Hagkvæm
ustu kaup
in!
Söluaðilar:
Hagkaupsverslanir, Heilsuhúsið, Hreysti,
Lyfjuverslanir og helstu líkamsræktarstöðvar.
Perfect burner er því lausnin á því að tapa
þyngd á árangursríkan, skynsaman og
endingagóðan hátt.
Þ
AÐ er merkilegt að
skoða blaða- og
tímaritsdóma um yf-
irstandandi Tvíæring
í Feneyjum, en flest-
ir eru þeir neikvæðir
svo vægt sé til orða
tekið. Klaus Biesenbach, sýning-
arstjóri hjá P.S.1 í New York, og
listrænn stjórnandi Kunst-Werke í
Berlín telur að heildin hafi verið
svo slök að hún hafi meir að segja
dregið niður þá góðu list sem finna
má á svæðinu. Enginn tekur þó
eins djúpt í árinni og Kim Levin
hjá New
York-blaðinu
Village
Voice, sem
kallar við-
burðinn „al-
gjöra hörm-
ung“ og
„ósamstæðan hrærigraut“. Hann
segir að fyrstu dagana hafi gagn-
rýnendur reynt að bera blak af
Francesco Bonami, aðalsýning-
arstjóra þessa fimmtugasta Fen-
eyjatvíærings, en á þriðja degi hafi
þeim öllum verið lokið. Hversu
göfug sem markmiðin voru telur
Levin að þessi stærsti og umfangs-
mesti Tvíæringur allra tíma hafi
jafnframt verið sá losaralegasti.
Vissulega er þetta ekki sterkasti
Tvíæringur síðustu tíu ára, öðru
nær. En hann er engan veginn
eins afleitur og þeir Levin og
Biesenbach vilja vera láta. Gagn-
rýni þeirra á yfirstjórn aðalsýning-
anna, einkum Bonami og helstu
meðreiðarsveina hans á að vísu
fyllilega rétt á sér. Í þeim hópi eru
meðal annarra Hans Ulrich Obrist,
Carlos Basualdo, Catherine David,
Gabriel Orozco, Molly Nesbit,
Daniel Birnbaum og Rikrit Tirav-
anija, sem öll höfðu frjálsar hend-
ur um að gera það sem þeim sýnd-
ist í nafni yfirskriftarinnar,
„Draumar og átök: Einræði áhorf-
andans“.
Ef til vill var það þar sem vand-
ræðin hófust. Meðsýningarstjór-
arnir ellefu – í þeim hópi eru
margfrægir listamenn og sýningar-
hönnuðir – létu reka á reiðanum í
samræmi við þá undarlegu fullyrð-
ingu Bonami að dagar hinna miklu
þematísku sýninga væru senn tald-
ir og þar með einnig dagar hinna
áhrifamiklu sýningarstjóra. Nú
væri runnin upp öld áhorfandans
sem ætti að fá fullt frelsi til að sjá
út úr hlutunum það sem hann kysi.
Svo virðist sem þetta hafi ekki ver-
ið annað en léleg afsökun komm-
issars sem ekki náði utan um verk-
efni sitt, því ef dagar sýningar-
stjóranna eru taldir, hví tók
Bonami og ellefu aðrir þá að sér að
skipuleggja sýninguna?
Bonami áleit að skipulegþemasýning undir sterkrihandleiðslu eins sýning-arstjóra næði ekki að lýsa
margbreytileik þeirrar heims-
myndar sem blasir við okkur í
samtímanum, þar sem listmenning
heimsálfanna fimm tekst á um at-
hygli okkar sem aldrei fyrr. Hon-
um fannst sem fjölbreytni heims-
ins kæmist ekki til skila nema
óreiðan fengi að leika lausum hala.
Fátt lýsir betur misskilningi þessa
víðfræga gagnrýnda en sú trú hans
að óreiða í framsetningu verði best
tryggð með lélegu skipulagi. Það
er ámóta snjallt og það að ætla að
hljóðfæraleikari sem leikur af
fingrum fram geri það best með
því að kasta til höndunum.
En hafi Bonami ekki staðið und-
ir nafni og dregið niður orðspor
sumra meðreiðarsveina sinna –
ekki síst þeirra Obrist, Molly
Nesbit og Rikrit Tiravanija, sem
lentu út í móa með á þriðja hundr-
að þekktra listamanna sem þeim
tókst engan veginn að höndla und-
ir yfirskriftinni „Utopia Station“
eða „Sæluríkisstöð“ – tókst honum
ekki að eyðileggja þennan tíma-
mótatvíæring eins og þeir Levin
og Biesenbach láta að liggja. Trú-
lega er Tvíæringurinn í Feneyjum
of viðamikil og gamalreynd stofn-
un til að stöku slys nái að skekja
undirstöður hennar svo nokkru
nemi. Því ræður einnig sýn-
ingafjöldinn undir regnhlífinni
Tvíæringurinn í Feneyjum.
Þótt ĺArsenale, eða Corderia
della Tana – Donverska hamp-
iðjan, þangað sem Feneyingar
fluttu allan hamp til kaðlagerðar
fyrir skipaflota sinn frá árósum
Donar – sé 315 metra langt og 20
metra hátt pakkhús frá end-
urreisnartímanum, með heilum 84
risasúlum, er þessi nær endalausi
skáli, sem alltaf er verið að lengja,
ekki nema einn hluti Tvíæringsins
í Feneyjum. Hin áttskipta sýningin
sem þar var að finna fær slæma
útreið hjá gagnrýnendum. Á köfl-
um gengur hún þó ágætlega upp,
einkum þar sem hún er hvað
óreiðukenndust og verkin – mörg
hver rafræn, hljóðræn og skjá-
bundin – æpa á athygli sýning-
argesta. Vissulega skortir öll skörp
skil milli sýningarhluta, en það er
eins og vera ber ef lýsa skal iðandi
og ólgandi heimsmenningarflæðinu
eins og það blasir við okkur á nýj-
um aldatug.
Hvergi eru listaverkin eins yf-
irþyrmandi og einmitt á mótum
þeirra sýningarhluta sem þeir
stjórna, kínverski gagnrýnandinn
og sýningarstjórinn Hou Hanru –
sýning hans kallast „Zone of Urg-
ency“, eða „Bráðasvæðið“ – og
argentínski listfræðingurinn og
kommissarinn Carlos Basualdo, en
sýning hans, „The Structure of
Survival“ eða „Uppistaða björg-
unar“, er óneitanlega allsvartsýn. Í
miðju þessu kraðaki má vera að
gestum og gagnrýnendum fallist
hendur og þeir fari að sakna list-
sýninga sem búi yfir meiri friði og
ró, svona rétt eins og gerðist með-
an listheimurinn var einskorðaður
við hinn vestræna heim. En án
allrar óreiðunnar sem asískar og
suður-amerískar áherslur bera
með sér væri sýningin heldur ekki
sú mynd af heiminum sem henni
er ætlað að vera. Sjálfsagt væri
hún markvissari, en hætt er við að
hana skorti um leið allt æv-
intýralegt áræði.
Reyndar er sjöundi hluti sýning-
arinnar, „The Everyday Altered“,
eða „Umskipti hins hversdags-
lega“, sem mexíkanski listamað-
urinn Gabriel Orozco stjórnar sá
hreinlegasti og gott ef ekki besti.
Þar er úthýst öllum tæknibrögð-
um, sem og tvívíðum verkum og
stólað alfarið á hversdagshluti í
raunverulegu rými. Orozco heldur
eins vel utan um sína temmilegu
sex manna sýningu og Francesco
Bonami, sjálfur yfirkommissar
þessa viðamikla afmælistvíærings
tekur skakkan pól í hæðina með
málverkasýningu í Correr-safninu
á Markúsartorginu, sem hann kall-
ar „Málverk: Frá Rauschenberg til
Murakami, 1964–2003“. Trúlega er
þetta versta sýningin á öllum
Tvíæringnum þetta árið og er þá
mikið sagt.
Sýninguna prýða fimmtíuverk eftir jafnmarga list-málara, alla heimsþekkta.En það dugar skammt að
stilla saman einvalaliði málara þeg-
ar aðeins eitt verk eftir hvern er
látið duga. Útkoman er eins og
forsendulaus salónsýning. Byrjað
er á Róbert Rauschenberg (1925–)
vegna þess að hann kom, sá og
sigraði á Tvíæringnum 1964, og
hlaut gullna ljónið fyrstur „ungra“
listamanna. Verk hans „Kite“, frá
1963, nær þó engan veginn að
miðla eitt og sér þeirri áru sem
stafaði af list hans um það leyti
sem hann hreppti gullna ljónið,
síst af öllu þar sem það er nú hulið
gleri líkt og safngripurinn Móna
Lísa.
Engin skýring er gefin á vali
listamanna eða verka, en í fæstum
tilvikum er um mikilvæg tíma-
mótaverk að ræða. Oft spyrja gest-
ir sig hví þessi málari en ekki hinn
varð fyrir valinu. Snöggtum betra
hefði verið að velja tíu listamenn
með fimm málverk hver, því engin
rökræn skýring styður þetta
breiða val. Fyrir vikið nær sýn-
ingin engu flugi né neinum raun-
verulegum tökum á gestum. Að-
eins eitt verk dró að sér ómælda
athygli, enda bar það af öðrum.
Þetta var „Window Pane“, eða
„Gluggarúða“, skoska listmálarans
Peter Doig (1959– ), frá 1993.
Þetta undursamlega verk nær að
blása nýju og fersku lífi í hugtakið
impressjónismi, og mátti heyra
hrifningarandvarp frá áhorfendum.
En eitt gott verk er of lítið fyrir
fimmtíu verka sýningu og því hlýt-
ur sýningarstjórinn Francesco
Bonami einnig falleinkunn fyrir
þetta framlag sitt til Tvíæringsins
í Feneyjum.
Misleitur Tvíæringur
Málverk Peters Doigs, „Gluggarúða“, 1993, var eina málverkið á sýningu
Bonamis, „Málverk frá 1964–2003“, sem dró að sér verðskuldaða athygli.
„Cosmic Thing“, 2001, eftir Mexíkanann Damián Ortega, á sérsýningu landa
hans Gabriels Orozco, þótti athyglisverð afbygging á ekta Volkswagen-bjöllu.
AF LISTUM
Eftir Halldór Björn
Runólfsson
halrun@ismennt.is