Morgunblaðið - 22.12.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 MÁNUDAGUR 22. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Þeir eru að óska þér til hamingju með daginn og bjóða þig velkominn í klúbbinn.
Ritraðir Smáríkjaseturs
Tvö fyrstu ritin
líta dagsins ljós
Smáríkjasetur Al-þjóðastofnunar Há-skóla Íslands hefur
hafið útgáfu ritraða á
ensku. Fyrstu tvö ritin eru
komin út. Annað er eftir
Neill Nugent, prófessor
við Metropolitan-háskól-
ann í Manchester, og
fjallar um Kýpur og ESB
og hvað það þýðir að vera
smáríki í því samhengi, en
hitt er eftir Tryggva Þór
Herbertsson og Gylfa
Zoëga um Ísland sem ör-
ríki þar sem engu að síður
næst hagkvæmni stærðar-
innar, t.d. í fiskveiðum.
Morgunblaðið lagði nokkr-
ar spurningar fyrir Neil
Nugent og fara svör hans
hér á eftir.
– Segðu okkur fyrst
eitt og annað um hlutverk Smá-
ríkjasetursins og hugmyndafræð-
ina þar að baki ...
„Smáríkjasetur Alþjóðamála-
stofnunar Háskóla Íslands var
stofnsett á þessu ári og tengist
Háskóla Íslands eins og nafnið
gefur til kynna. Smáríkjasetrið
tengir saman fræðimenn, stefnu-
markendur og efnahags- og al-
þýðumál á Íslandi við samstarfs-
aðila í nágranna- og
samstarfslöndum. Flestir sam-
starfsaðilarnir sem um ræðir eru
á Norðurlöndunum, en einnig eru
nokkrir í öðrum Evrópulöndum
og í Bandaríkjunum. Smáríkja-
setrinu er stjórnað af forstöðu-
manni, framkvæmdastjóra og
stjórn. Íslenska utanríkisráðu-
neytið, Vinnuveitendasambandið
og Samtök iðnaðarins eiga full-
trúa í stjórn Smáríkjasetursins.
Hlutverk Smáríkjasetursins er
þríþætt. Í fyrsta lagi stjórnar það
rannsóknarverkefnum og er leið-
andi í rannsóknarverkefnum sem
snúa að smáríkjum. Í öðru lagi á
Smáríkjasetrið að stuðla að náms-
áætlunum í samvinnu við önnur
smáríki. Slíkar námsáætlanir
skuli ná yfir vítt svið. Og í þriðja
lagi á Smáríkjasetrið að halda úti
verkefnum og rannsóknum fyrir
einkageirann og hið opinbera á
sviði alþjóðamála.“
– Hvað með útgáfumálin sem
nú eru til umfjöllunar?
„Útgáfa er hluti af starfsemi
Smáríkjasetursins og hefur það
nú stofnsett tvær útgáfur, eða rit-
raðir. Önnur gefur út sjálfstæð
rit, hin vinnurit. Þessi rit eru öll til
reiðu bæði prentuð og á Netinu og
eru ætluð öllum þeim sem áhuga
hafa á því að skilja þá þætti sem
einkenna smáríki og þá sam-
keppni sem þau mæta í heimi þar
sem sjálfstæði færist í aukana.
Ritin, sem eru á ensku, eru skrif-
uð út frá hinum ýmsu sjónarhorn-
um og vangaveltum og rannsókn-
um. Þau geta ýmist fjallað um
smáríki í samanburðarljósi, eða
brugðið kastljósinu á ríkin ein og
sér. Sjálfstæðu ritin eru ekki stór.
Þetta eru ekki bækur og eru yf-
irleitt um það bil 7000 til 8000 orð
að lengd og eru fullunnin verk.
Vinnuritin eru styttri,
5000 til 6000 orð, og er
efni þeirra verkefni og
rannsóknir sem standa
yfir.“
– Og nú eru tvö
fyrstu ritin komin út,
segðu okkur aðeins frá
þeim.
„Já, það er rétt. Tvö
þau fyrstu hafa verið
gefin út, eitt vinnurit og eitt sjálf-
stætt rit. Vinnuritið er eftir þá
Tryggva Þór Herbertsson hjá Há-
skóla Íslands og Gylfa Zoëga hjá
Birkbeck-háskólanum í Lundún-
um. Þeir fjalla um Ísland sem
smáríki þar sem engu að síður
næst hagkvæmni stærðarinnar.
Höfundarnir fjalla sérstaklega um
gildi nýsköpunar og sérhæfingar.
Þeir fjalla um það hvernig sérhæf-
ing í sjávarútvegi hefur skilað sér
í 13. stærsta sjávarútvegi í heim-
inum, stærð sem ber fjölda Ís-
lendinga í heildarmyndinni ekki
beinlínis vitni og er með ólíkind-
um. Titill rits þeirra Tryggva Þórs
og Gylfa er: „A Microstate with
Samll Economies: The Case of
Iceland.“
– Og ritið þitt?
„Mitt rit fjallar um Kýpur og
ESB og hvað það þýðir að vera
smáríki í því samhengi. Kýpur er
vandræðaeyja í Miðjarðarhafinu.
Hvers vegna segi ég það? Vand-
ræðin stafa af því að eyjan öll,
þ.e.a.s. kýpverska þjóðin, á að
ganga í Evrópusambandið 1. maí
á næsta ári. En eins og kunnugt
er, hefur norðurhluti eyjunnar
verið á valdi Tyrkja síðan árið
1974. Sá hluti eyjunnar, sem kall-
ar sig Tyrkneska lýðveldið í Norð-
ur-Kýpur, er einungis viður-
kenndur af Tyrklandi, og er á
margan hátt einangraður frá um-
heiminum. Kýpur-Tyrkir hafa
barist hatrammlega gegn inn-
göngu Kýpur í ESB og þvertaka
fyrir að gera svo fyrr en að Tyrk-
land sé í það minnsta
gengið í sambandið. Í
riti mínu leita ég skýr-
inga á því hvers vegna
Kýpur-Grikkir hafa
leitað jafn fast eftir inn-
göngu í ESB og raun
ber vitni. Ég skoða sér-
staklega þann ávinning
sem það hefur í för með
sér fyrir smáríki á borð
við Kýpur að ganga inn í svo viða-
mikið samfélag sem Evrópusam-
bandið er. Heiti míns rits er:
„Cyprus and the European
Union: The Significans of Being
Small.“
Neill Nugent

Neill Nugent er prófessor í
stjórnmálafræði og Jean Monet
prófessor í Evrópumálum við
Metropolitan-háskólann í Man-
chester í Englandi. Meðal rita
hans eru The Government and
Politics of the European
Union, 5. útgáfa, gefið út af
Palgrave-MacMillan á þessu
ári,The European Comission,
einnig gefið út af Palgrave-
MacMillan 2001 og The En-
largement of the European
Union, sem væntanleg er hjá
sama forlagi í maí á næsta ári.
Nugent er jafnframt formaður
ritnefndar ritraðar Smáríkja-
seturs Alþjóðamálastofnunar
Háskóla Íslands og höfundur
annars tveggja rita þess sem
komið hafa út.
…hvernig sér-
hæfing í sjáv-
arútvegi hef-
ur skilað sér í
13. stærsta
sjávarútvegi í
heiminum
...núna á þremur stöðum
Smáralind
Sími 545 1550
Glæsibæ
Sími 545 1500
Kringlunni
Sími 575 5100
www.utilif.is
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
U
TI
2
28
82

11
/2
00
3

Gjafabréf Útilífs
hentar öllum.
jólagjöf
Hugmynd að
LYFJAFRÆÐINGAFÉLAG Ís-
lands hefur sent forstjóra og
stjórnarnefnd Landspítala – há-
skólasjúkrahúss opið bréf þar sem
harmað er að spítalanum sé svo
naumt skammtað fé að ráðast þurfi
í stórfelldar sparnaðar- og hagræð-
ingaraðgerðir og að þær leiði til
fjöldauppsagna starfsmanna.
Í bréfi Lyfjafræðingafélagsins
segir m.a.: „Lyfjafræðingafélag Ís-
lands vonar að friður fari að skap-
ast um rekstur apóteks Landspítala
– háskólasjúkrahúss, en starfsfólk
þess hefur þurft að þola að rekstri
apóteksins var breytt í hlutafélag
og síðan aftur fellt inn í ríkisrekst-
urinn með nokkurra ára millibili.
Félaginu þykir ólíklegt að svo örar
skipulagsbreytingar leiði til sparn-
aðar. Það er von félagsins að rekst-
ur sjúkrahússins geti farið að snú-
ast um að lækna fólk, í stað þess að
þeirri starfsemi sé stefnt í hættu
með aðgerðum sem leitt geta til at-
gervisflótta.“
Þá segir í bréfinu að félaginu
þyki óviðkunnanlegt ef einstakir
starfsmenn spítalans þurfi að lesa
um fyrirhugaðar uppsagnir í blöð-
um. Dæmi sé um að slíkt hafi gerst.
Í bréfinu er einnig skorað á yf-
irstjórn LSH að bæta „umsvifalaust
úr lögbroti því sem framið var þeg-
ar viðskiptafræðingur, sem ekki er
lyfjafræðingur, var ráðinn sem
sviðsstjóri lyfjasviðs, með öðrum
orðum sem forstöðumaður sjúkra-
húsapóteksins. Lyfjastofnun, Land-
læknisembættið og Lyfjafræðinga-
félag Íslands hafa bent á að þessu
ráðning stangist á við lög nr. 93/
1994, og hvatt til þess að bætt yrði
úr sem fyrst,“ segir einnig í bréf-
inu.
Lyfjafræðingafélagið skrifar stjórnarnefnd LSH
Harma að grípa þurfi til uppsagna