Morgunblaðið - 22.12.2003, Blaðsíða 27

DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 22. DESEMBER 2003 27
Draumagjöfin hennar






















undirfataverslun
Síðumúla 3, sími 553 7355.
Opnunartími:
Opið í dag kl. 11-21,
Þorláksmessa kl. 11-23,
Aðfangadagur kl. 10-13.


Glæsilegur undirfatnaður
Gjafakort Selenu Satínnáttkjólar
Satínsloppar • Satínnáttföt
Silkináttföt
Silkináttkjólar




Laugavegi, sími 511 4533.
Smáralind, sími 554 3960.
Kringlunni, sími 533 4533.
Spurning: Mig langar til að vita
hvort fólk sem fengið hefur berkla-
bakteríuna og yfirunnið hana, þurfi
að vera í sérstöku eftirliti vegna smit-
hættu. Mig langar einnig að vita
hvort tekið sé sýni við eftirlit á
astmasjúklingum vegna þessa. Einn-
ig vil ég vita hvort astmasjúklingum
sem taka steralyf sé meiri hætta búin
en öðrum. Ég heyrði lækni tala um
þetta efni í hljóðvarpi og skildi hann
þannig að eftirlit væri nauðsynlegt.
Ég vil fá það staðfest því hingað til
hefur eftirlit ekki verið talið nauðsyn-
legt.
Svar: Orðið berklar er komið af er-
lenda orðinu tuberkulosis og merkir
sýkingu af völdum berklabakter-
íunnar. Algengast er að berklabakt-
eríusýking sé í lungum en hún getur
einnig orðið annars staðar eins og t.d.
í eitlum eða beinum. Berklar voru
farsótt á 19. öld og fram eftir 20. öld-
inni, sem náði hámarki um 1930, en
eru nú landlægir um allan heim.
Núna eru berklar mikið og vaxandi
heilsufarsvandamál í löndum fyrrum
Sovétríkjanna og sums staðar í Asíu.
Sem merki um hve risavaxið vanda-
mál berklar hafa verið í heiminum er
sú staðreynd að allt að 40% núlifandi
jarðarbúa hafa smitast einhvern tíma
á ævinni. Mannskæðustu smitsjúk-
dómar í heiminum í dag eru berklar,
alnæmi og malaría og talið er að
meira en 300 milljónir manna þjáist
af þessum sjúkdómum og um 5 millj-
ónir deyi árlega af völdum þeirra.
Hér á landi finnast um 10 ný berkla-
tilfelli á ári og er það með því lægsta
sem þekkist. Baráttan við berkla í
heiminum byggist ekki nema að litlu
leyti á læknismeðferð, miklu meira
máli skiptir að fólk hafi gott húsnæði,
nægan mat og aðgang að góðu vatni.
Þessi barátta snýst því aðallega um
stjórnmál, efnahag og fræðslu. Hægt
er að bólusetja við berklum en það
bóluefni sem notað hefur verið er
ekki sérlega virkt og hefur mjög lítið
verið notað hér á landi. Verið er að
þróa ný bóluefni við berklum sem
vonir standa til að verði mun betri en
það gamla. Eftirlit með þeim sem
smitast hafa af berklum fer eftir því
hvort talið er líklegt að tekist hafi að
uppræta berklabakteríuna með öllu
úr líkama sjúklings. Á Íslandi var
tekin upp ný lyfjameðferð við berkl-
um um 1970. Ekki er talið öruggt að
tekist hafi að uppræta berklabakt-
eríuna hjá þeim sem fengu lyfja-
meðferð fyrir þann tíma eða fengu
enga lyfjameðferð og eru þeir í eft-
irliti einu sinni á ári. Ekkert sérstakt
eftirlit er með þeim sem fengu nýju
lyfjameðferðina eftir 1970 vegna þess
að reikna má með að þeir beri ekki
neinar lifandi berklabakteríur í sér.
Sterar (barksterar) bæla ónæmis-
kerfið og auka þess vegna hættu á
hvers kyns sýkingum. Við astma eru
barksterar gefnir á tvenns konar
lyfjaformum, til innúðunar eða til
inntöku (t.d. töflur). Innúðasterar
hafa ákaflega lítil áhrif í líkamanum
nema í berkjum og hafa því lítil áhrif
á ónæmiskerfið. Barksterar til inn-
töku hafa áhrif um allan líkamann,
bæla ónæmiskerfið og geta þannig
valdið því að berklar sem liggja í dái
blossi upp á ný. Það er því ástæða til
sérstaks eftirlits með sjúklingum
sem fengu berkla fyrir 1970 og þurfa
að taka barkstera til inntöku við
astma eða öðrum sjúkdómum.
 Lesendur Morgunblaðsins geta spurt lækn-
inn um það sem þeim liggur á hjarta. Tekið
er á móti spurningum á virkum dögum milli
klukkan 10 og 17 í síma 5691100 og bréfum
eða símbréfum merkt: Heilsa. Fax 5691222.
Einnig geta lesendur sent fyrirspurnir sínar
með tölvupósti á netfang Magnúsar Jóhanns-
sonar: elmag@hotmail.com.
Allt að 40% núlifandi
jarðarbúa hafa ein-
hvern tíma á ævinni
smitast af berklum.
 MAGNÚS JÓHANNSSON LÆKNIR SVARAR SPURNINGUM LESENDA
Er eftirlit með þeim sem
fengið hafa berklabakteríuna?
Ingibjörg er ein af stofnendum Heilsu-hringsins og hefur um árabil skrifaðgreinar og viðtöl í tímarit samtakanna
um hollefni og heilsurækt. „Mér datt í hug að
skrifa bók um það hvernig mér finnst ég hafa
komist betur af en margir aðrir MS-
sjúklingar eftir að ég kynntist óhefðbundnum
lækningaaðferðum fyrir 25 árum, eða kjör-
lækningum eins og ég kýs að kalla þær,“ segir
hún. „Ég held að mér sé óhætt að segja að ég
hafi reynt meira en margur annar til að reyna
að láta mér líða sem best og segi frá því flestu,
m.a. býflugnastungum og ósonmeðferð. En ég
geri mér líka grein fyrir að það er mjög ein-
staklingsbundið hvað hentar hverjum.“
Í bókinni greinir Ingibjörg hispurslaust frá
samskiptum sínum við lækna í gegnum árin
og er ekkert að skafa af skoðunum sínum.
„Ég tíni upp öll samskipti við lækna og segi
frá þeim ráðum sem þeir gáfu mér,“ segir
hún. „Mörg þeirra dugðu mér ekki. Til dæmis
má geta þess að ég veiktist 22 ára gömul en
enginn gat sagt mér hvað væri að mér. Ýmsar
aðferðir voru reyndar á mér, sumar hverjar
harðneskjulegar, og oft voru taugalyf það
eina sem bauðst. Það liðu 13 ár frá því ég
veiktist fyrst þar til ég var greind með MS-
sjúkdóminn. Sama árið fór ég á fyrsta nám-
skeiðið í kjörlækningum. Þá varð fótanudd
fyrir valinu og á þessu námskeiði kynntist ég
mörgu góðu fólki sem varð til þess að ég fór
að kynna mér fleiri slíkar aðferðir.
Frá því að ég varð heilsulaus, kornung
manneskja, var ég alltaf að leita að einhverju
sem gæti hjálpað mér. Á þessum fjörutíu ár-
um hef ég lært að lyfin sem mér hefur verið
bent á að taka hafa ekki gert mér gott. Ég
forðast að taka lyf og leita því frekar að ein-
hverju sem ekki veldur mér aukaverkunum.
Ég er sannfærð um að ég væri ekki eins vel
stödd og ég er núna ef ég væri skemmd vegna
aukaverkana lyfja.
Dans á rósum – með þyrnum
Með því að skrifa bókina er ég að reyna að
segja frá því sem ég hef upplifað og reyni að
hafa hana fræðandi í leiðinni. Hún er þó alls
ekki þurr fræðsla. Þetta er sagan mín og ég
reyni að segja satt og frómt frá. En ég vona
líka að einhverjir geti grætt á því að lesa hana
og hún verði hvatning til annarra að gefast
aldrei upp og hætta aldrei að leita að leiðum
að betri líðan.“
En í bókinni eru ekki bara sagðar sögur af
samskiptum Ingibjargar við lækna því hún er
ekki spör á kímnina og fléttar inn í bókina
skemmtilegum sögum af samferðafólki sínu
og vinnufélögum. „Já,“ segir hún. „Það þýðir
ekki annað en að hafa grínið með.“
Bókartitillinn, Dans á rósum, á eflaust eftir
að koma mörgum á óvart, en þegar hann er
skoðaður í samhengi við myndina á bók-
arkápunni, er hann ef til vill skiljanlegri, því
sú sem þar dansar á rósinni stígur einmitt á
einn af þyrnunum svo úr blæðir.
„Þótt ég viti að ekki séu margir MS-
sjúklingar inni á þessari sömu línu og ég hvet
ég alla til að reyna að fræðast eins og þeir
geta og kynna sér hlutina til að vita hvert þeir
geta leitað. Það er mikilvægt að finna hvað
hægt er að gera til að láta sér líða betur og
velja sér aðferðir sem henta manni. Þetta á
ekkert endilega bara við um MS-sjúklinga,
heldur alla sem þurfa á heilsubót að halda,“
sagði Ingibjörg.
Bókin er seld í bókaverslunum í Reykjavík
og á ýmsum stöðum úti á landi. Einnig er
hægt að panta hana hjá MS-félaginu og hjá
Ingibjörgu á netfanginu inba@mi.is eða í
síma 695 9910.
 HEILSA| Dans á rósum – reynslusaga MS-sjúklings
Verðum að leita að því
sem bætir líðan okkar
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Ingibjörg Sigfúsdóttir: Mikilvægt að finna
hvað hægt er að gera til að láta sér líða betur.
asdish@mbl.is
Áhuginn á að miðla upplýsingum varð til þess að Ingibjörg
Sigfúsdóttir ákvað að skrifa um líf sitt og sjúkrasögu sem spannar
um fjörutíu ár. Hún segist stöðugt leita leiða til bæta líðan sína.