Morgunblaðið - 22.12.2003, Blaðsíða 16

ERLENT
16 MÁNUDAGUR 22. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÓTTAST er að allt að sextíu
ólöglegir innflytjendur hafi far-
ist við Tyrkland um helgina
þegar bátur þeirra sökk, að
sögn Anatolia-fréttastofunnar
tyrknesku. Strandgæslan leit-
aði ákaft í gær að skipbrots-
mönnum við suðvesturströnd
landsins. Íraskur karlmaður
sem komst af sagði að fjöldi
Íraka, Jórdana og Afgana, alls
55 manns, hefði verið um borð í
fjórtán metra löngum báti á leið
frá Tyrklandi til grísku eyjunn-
ar Rhodos þegar hann sökk.
Deilt um
kjarnasam-
runaofn
JAPANAR sögðust í gær
myndu halda áfram að vinna að
því að fyrsti stóri kjarnaofninn
til fjölþjóðlegra rannsókna á
svonefndri kjarnasamrunaorku
yrði reistur þar í landi en ekki í
Frakklandi. Ofninn mun kosta
um 12 millarða dollara, 865
milljarða króna. Tæknin mun
byggjast á sömu lögmálum og
kjarnasamruni sólarinnar og
verða uppspretta nær ótæm-
andi orku ef vel tekst til. Fund-
ur um staðsetninguna fór út um
þúfur í Washington á laugar-
dag. Bandaríkjamenn, Kanada-
menn, Japanar og Suður-Kór-
eumenn vilja að ofninn verði í
Japan en Evrópusambandið,
Rússland og Kína að hann verði
í Frakklandi.
Var Díana
barns-
hafandi?
BRESKA blaðið Independent
on Sunday hafði í gær eftir
heimildarmanni innan frönsku
lögreglunnar
að Díana,
prinsessa af
Wales, hefði
verið með
barni þegar
hún lést í um-
ferðarslysi í
París árið
1997 ásamt
Dodi Faeyd,
unnusta sínum. Lögreglumað-
urinn vísar hins vegar á bug
vangaveltum um morðsamsæri.
Til stendur að hefja í janúar
formlega réttarrannsókn í
Bretlandi á dauða Díönu,
Fayeds og Frakkans Henris
Pauls, sem ók bílnum.
Vopnabúr
fannst í Róm
LÖGREGLA í Róm sýndi í gær
vopn, skjöl og ýmsa hluti sem
lagt var hald á í húsleit í kjall-
ara fjölbýlishúss í borginni en
talið er að um sé að ræða
vopnabúr hryðjuverkasamtak-
anna Nýju rauðu herdeildanna.
Níu félagar í samtökunum voru
handteknir í október og var
húsleit gerð eftir yfirheyrslur
yfir þeim. Meðal þess sem
fannst í kjallaranum var skjal,
þar sem samtökin lýsa ábyrgð á
morði á starfsmanni verkalýðs-
samtaka í fyrra á hendur sér.
Nýju rauðu herdeildirnar
eru arftaki Rauðu herdeild-
anna, sem stóðu fyrir fjölda
morða og mannrána á áttunda
og níunda tug síðustu aldar.
STUTT
Skipbrot
við strönd
Tyrklands
Díana prinsessa
UM áramótin taka gildi í Noregi nýj-
ar reglur um að fólk sem sótt hefur
um hæli í landinu megi framvegis
ekki búa í miðstöðvum fyrir flótta-
fólk sé búið að hafna umsókninni,
segir á fréttavef Aftenposten. Um
eitt þúsund manns missa því öll rétt-
indi og verða að yfirgefa miðstöðv-
arnar. Flóttafólk fær þar frítt hús-
næði og mat auk þess sem það fær
vasapeninga. Reglurnar gilda ekki
um börn og barnafjölskyldur.
Ólöglegir útlendingar fá 14 daga
frest til að koma sér burt eftir að þeir
hafa fengið bréf um nýju reglurnar
og verður það á hendi lögreglunnar
að framfylgja reglunum. Sumir ólög-
legir útlendingar segjast verða í lífs-
hættu ef þeir snúi aftur til heima-
landsins og benda einnig á að erfitt
sé að hafast við á götum úti að vetri
til í jafnköldu landi og Noregi.
Um 60.000 manns sóttu um hæli í
Noregi á fimm ára tímabili, 1998–
2003, að sögn norska útlendingaeft-
irlitsins, UDI. Auk þess er talið að
fjöldi útlendinga sé í landinu án þess
að til séu um það nokkur opinber
gögn.
„Það sendir umsækjendum um
hæli röng skilaboð ef þeir sem hafa
fengið höfnun fá ókeypis mat og
húsaskjól,“ segir yfirmaður UDI,
Trygve G. Nordby. „Almenningur
verður að geta treyst því að kerfið
láti ekki peninga í hendur þeim sem
dvelja hér með ólöglegum hætti.“
Óttast aukna glæpatíðni
Veittir eru 1,7 milljarðar norskra
króna, nær 19 milljarðar ísl. kr., ár-
lega til aðstoðar við landflótta fólk í
Noregi en gert er ráð fyrir að nú
verði hægt að spara um 100 millj-
ónir, nær 1,1 milljarð ísl. kr.
Lögreglumenn hafa áhyggjur af
því að margir sem missa réttindin
muni hverfa „undir jörðina“ eins og
sagt er, þ.e. ekki fara úr landi en
reyna að fela sig fyrir lögreglunni og
komast af.
„Einhvern veginn verða þeir að
hafa í sig og á,“ segir Arne Huuse,
hjá afbrotadeild ríkislögreglunnar.
„Mikil hætta er á að það muni þeir
gera með afbrotum. Konur gætu far-
ið út í vændi.“ Hann bætir þó við að
alls ekki eigi að stimpla alla ólöglega
flóttamenn sem glæpamenn þótt yf-
irvöld geti átt erfitt með að átta sig á
því á hverju þeir lifa.
Talsmenn félagsmálaráðuneytis-
ins í Ósló segja að ástandið verði
metið þegar fram líður en hafna því
að menn muni glata yfirsýn. Til séu
myndir og fingraför af öllu fólkinu og
auk þess sé Noregur fámennt land.
Morten Tjessem, framkvæmda-
stjóri NOAS, samtaka er starfa fyrir
umsækjendur um hæli, segir að þeir
sem ekki fái samþykki fyrir landvist
megi ekki búast við að fá áfram að
vera gestir í landinu til eilífðarnóns.
Lögmætt geti verið að herða regl-
urnar vegna þeirra sem haldi áfram
að búa í umræddum miðstöðvum og
neiti öllu samstarfi um könnun á því
hvort þeir geti snúið aftur heim.
Fólk sem hafi fengið höfnun sé byrði
á flóttamannakerfinu sem komi nið-
ur á þeim sem raunverulega þurfi að
fá hæli.
„En taka verður tillit til þeirra
sem af ýmsum ástæðum geta í reynd
ekki snúið aftur heim. Þeir verða nú
á köldum klaka,“ segir Tjessem.
Herða reglur
um ólöglegt
flóttafólk
Um 1.000 útlendingar í Noregi missa
alla opinbera aðstoð um áramótin
GERT er ráð fyrir því að Jóhannes
Páll II. páfi muni senn taka Karl
1., síðasta keisara Austurríkis-
Ungverjalands, í tölu blessaðra, að
sögn fréttavefjar BBC. Blessun er
síðasta skrefið áður en fólk er tek-
ið í heilagra manna tölu í Páfa-
garði en þá þarf kirkjan að hafa
sannfærst um að umræddur ein-
staklingur hafi stuðlað að krafta-
verki.
Brasilísk nunna sem bað til
Guðs um að Karl yrði blessaður
læknaðist á sínum tíma af banvæn-
um sjúkdómi og voru þegar í fyrra
gerðar fyrstu ráðstafanir til bless-
unar.
Karl ríkti árin 1916 til 1918 en
þá geisaði heimsstyrjöldin fyrri
sem lauk 1918. Keisaradæmið
mikla hafði staðið í um þúsund ár
en hrundi 1918 og hefur Karl því
stundum verið nefndur Karl síð-
asti. Í yfirlýsingu Páfagarðs sagði
að hann hefði verið réttlátur
stjórnandi.
„Hann leitaði friðar, hjálpaði fá-
tæklingum og var einlægur í and-
legu starfi sínu,“ sagði í yfirlýs-
ingunni.
Karl I. blessaður?
ÍRANAR gagnrýndu í gær þá
ákvörðun Frakka að banna múslíma-
konum, jafnt nemendum sem kenn-
urum, að bera hefðbundna höfuð-
klúta og önnur áberandi trúartákn í
frönskum ríkisskólum. „Við teljum
þetta vera aðgerð í anda ofstækis og
markmiðið sé að koma í veg fyrir að
íslömsk gildi geti þróast í Frakk-
landi,“ sagði talsmaður utanríkisráð-
herra Írans. Hann bætti við að
ákvörðunin væri í andstöðu við lög
um mannréttindi og myndi grafa
undan áliti Frakka í löndum íslams.
Frönsk stjórnvöld segja að hefð sé
fyrir því að skólarnir séu veraldlegar
stofnanir og hvorki múslímar né aðr-
ir trúflokkar geti breytt því.
Schröder segir kennara
ekki mega bera klútana
Gerhard Schröder, kanslari
Þýskalands, hefur tekið af öll tví-
mæli um að hann vilji að kennslukon-
um verði meinað að bera höfuðklút í
ríkisreknum skólum. Schröder segir
í viðtali við vikublaðið Bild am Sonn-
tag að þessi klæðnaður múslímskra
kvenna sé ekki viðeigandi klæðnaður
opinberra starfsmanna í Þýskalandi.
Mikil umræða hefur verið í land-
inu um það hvort meina ætti músl-
ímskum kennslukonum að bera höf-
uðklút í starfi en hæstiréttur
landsins kvað upp úrskurð í septem-
ber sl. um að slíkt bæri að leyfa nema
það sé bannað með skýrum laga-
ákvæðum. Schröder hefur ekki tekið
afstöðu til málsins fyrr en nú að hann
segir að Þýskaland sé veraldlegt ríki
og þar af leiðandi eigi starfsmenn
þess ekki að klæðast fatnaði með
trúarlega tilvísun þegar þeir séu í
vinnunni.
„Ég get ekki meinað skólastúlkum
að nota höfuðklúta þegar þær eru í
skólanum,“ segir kanslarinn.
Enn sem komið er hefur aðeins
verið undirbúin löggjöf gegn klútun-
um í sambandsríkjunum Baden-
Württemberg og Bæjaralandi.
Bannið við notkun höfuðklúta múslímakvenna í ríkisreknum skólum
Íranar saka Frakka um
ofstæki gegn múslímum
Teheran, Berlín. AFP.
Reuters
Múslímastúlkur efndu til mótmælagöngu í Strassborg og París um helgina vegna bannsins við því að bera hefð-
bundna höfuðklúta í ríkisreknum skólum. „Lög gegn höfuðklútum eða gegn íslam“ stendur á mótmælaborðanum.
BJÖRGUNARMENN á Filipps-
eyjum bera á brott lík sem fannst í
Leyte-héraði um helgina. Enn er
leitað að fólki sem grófst undir aur-
skriðum er féllu á nokkrar borgir og
fjölda þorpa í Leyte-héraði og á
Mindanao-eyju aðfaranótt laug-
ardags. Staðfest er að 83 lík hafa
fundist en óttast að fórnarlömbin
séu mun fleiri, allt að 200 þar sem
um 120 manna er enn saknað. Um
100.000 manns hafa misst heimili sín
eða verið fluttir á brott tímabundið
vegna hamfaranna.Víða urðu menn
að notast við skóflur eða hendurnar
einar við að grafa lifandi fólk og lík
upp úr eðjunni. Ríkisstjórnin í Man-
ila sendi um 700 hermenn af stað í
þyrlum en slæmt veður í Leyte hef-
ur gert erfitt að nota þær.
Skriðurnar urðu í kjölfar mikilla
rigninga sem stóðu dögum saman.
Sérfræðingar segja að ólöglegt
skógarhögg, sem losar um jarðveg-
inn, og óvenjulegt veðurfar í fjöll-
unum hafi valdið úrkomunni.
Reuters
Enn leitað á Filippseyjum