Morgunblaðið - 03.03.2004, Blaðsíða 33

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. MARS 2004 33
✝ Þuríður Billichfæddist á Lauga-
vegi 54 12. ágúst
1913. Hún lést
þriðjudaginn 24.
febrúar síðastliðinn.
Þuríður var dóttir
hjónanna Jóns Sig-
urðssonar járnsmiðs,
f. 2. júlí 1871, og Sig-
urborgar Jónsdóttur
húsmóður, f. 9. jan-
úar 1881. Þuríður
ólst upp á Laugavegi
54 í hópi sjö systk-
ina, þau eru: Sigur-
jón, f. 12. júní 1906,
kvæntur Önnu Jónsdóttur, f. 31.
desember 1912, Vilborg Hjalte-
sted, f. 13 maí 1908, gift Kjartani
Hjaltested, f. 17. október 1902,
Ólöf Hólmfríður, f. 6. apríl 1910,
Ögmundur, f. 17. nóvember 1911,
kvæntur Ingibjörgu Sigurðar-
dóttur, f. 24. nóvember 1917,
Gunnar, f. 6 júlí 1918, kvæntur
Jóhönnu Sveinsdóttur, f. 6. apríl
1926, og Hjalti, f. 13. mars 1923.
Vilborg lifir systkinin og einnig
Ingibjörg, ekkja Ögmundar, og
Jóhanna, ekkja Gunnars.
Þuríður giftist 27. maí 1939
Carli Billich tónlistarmanni, f. í
Vínarborg 23. júlí
1911, d. 23. október
1989. Bjuggu þau
lengst af í Barma-
hlíð 30 í Reykjavík.
Dóttir þeirra er Sig-
urborg Elisabeth
Billich meinatækn-
ir, f. 20. febrúar
1951, gift Odda Er-
lingssyni sálfræð-
ingi, f. 13 mars
1950. Þau eiga tvo
syni, Karl Erling, f.
5. júní 1983 og
Kjartan, f. 20. sept-
ember 1990.
Þuríður gekk í Kvennaskólann
í Reykjavík og auk þess Pitman’s
College í London. Hún starfaði
ung á skrifstofu Hótel Borgar og
síðar var hún verslunarstjóri í
versluninni Feldinum um árabil.
Seinna starfaði hún í Miðbæjar-
markaðinum við verslunarstörf
en síðustu starfsárin starfaði hún
á elliheimilinu Grund, þar sem
hún síðan bjó síðasta eina og
hálfa ár ævi sinnar í góðu yfir-
læti.
Útför Þuríðar verður gerð frá
Dómkirkjunni í dag og hefst at-
höfnin klukkan klukkan 15.
Í dag kveð ég Þuríði Billich, eða
Þuru systur eins og Villa systir
hennar kallaði hana alltaf.
Þura var fjórða í röðinni af sex
systkinum og voru þau öll fædd hér í
Reykjavík, á Laugavegi 54 þar sem
faðir þeirra rak járnsmiðju til
margra ára. Öll eru þau nú látin
nema Vilborg er lifir í hárri elli 96
ára.
Sem unglingur dvaldi Þura á Völl-
um í Ölfusi hjá ættingjum föður-
fólksins yfir sumartímann. Er árin
liðu og skólagöngu lauk snerist hug-
ur Þuru til verslunarstarfa. Hún hóf
störf í Feldinum hjá þeim Lárusi og
Arnbirni, varð fljótlega verslunar-
stjóri og vann þar í mörg ár enda
annálaður fagurkeri og fylgdi tísk-
unni vel eftir í þá daga.
Í maí 1939 gekk Þura að eiga Carl
Billich, austurrískan hljómlistar-
mann er spilaði á Hótel Íslandi. Carl
var hár og myndarlegur og ekta
„Gentleman“ er vann hug allra. Þau
lifðu í ástríku hjónabandi í 50 ár eða
þar til Carl féll frá 1989. Mikið áfall
varð þegar Bretar hertóku Ísland en
þá voru allir Þjóðverjar og Austur-
ríkismenn teknir og fluttir til Eng-
lands. Með mikilli harðfylgni og
seiglu tókst Þuru að fara út og frelsa
Carl og koma með hann heim aftur
til Íslands.
Þura og Carl eignuðust eina dótt-
ur, Sigurborgu Elísabetu, sólar-
geislann mikla í þeirra lífi. Hún er
gift Odda Erlingssyni og eiga þau
tvo syni, Karl Erling og Kjartan,
augasteinana hennar Þuru.
Þura var ekki há í lofti en kvik og
létt á fæti líkt og móðurfólk hennar
frá Hallbjarnarstöðum í Skriðdal.
Þær systur Þura og Villa voru mjög
samrýndar en að mörgu leyti ólíkar,
önnur rauðhærð en hin dökkhærð,
og eins og faðir þeirra vildu þær allt
fyrir alla gera. Ég er þakklátur
Þuru fyrir að líta inn til Villu síðustu
árin en þær dvöldu báðar á Dvalar-
og hjúkrunarheimilinu Grund.
Við fjölskylda mín kveðjum þessa
góðu konu með söknuði og þakklæti.
Elsku Þura mín hafðu þökk fyrir
allt og allt. Bestu kveðjur frá Villu
systur þinni.
Ég og fjölskylda mín sendum
Siddu, Odda og strákunum okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Walter Hjaltested.
Í dag kveðjum við með djúpri
virðingu og söknuði merkiskonuna
Þuríði Billich. Þura var okkur öllum
afar kær, hún var heimskona í orðs-
ins fyllstu merkingu, gáfuð, glæsileg
og hafði sérstaklega skemmtilegan
húmor og sýndi okkur alla tíð mik-
inn kærleika.
Við systkinin vorum svo heppin að
alast upp í Barmahlíð 30 þar sem
Þura, Carl og Sidda Lísa bjuggu á
efri hæðinni. Þetta voru mikil for-
réttindi, því heimili Þuru og Carls
stóð okkur alltaf opið, sem veitti
okkur mikið öryggi öll okkar upp-
vaxtarár. Við nýttum þetta vel, jafn-
vel misnotuðum.
Heimili Þuru og Carls var mjög
fallegt og sérlega snyrtilegt, og oft
var handagangur í öskjunni þegar
innrásarliðið af neðri hæðinni var í
heimsókn, því oft var sagt „komum
upp til Þuru“. Alltaf vorum við vel-
komin til þeirra, og hún Þura var
svo skemmtileg og í kringum hana
var alltaf gleði og hlátur. Í dag væri
þetta ekki boðlegt og myndi flokkast
undir heimilisófrið eða eithvað slíkt,
umburðarlyndi Siddu Lísu að deila
foreldrum sínum með „fimm villing-
um“ af neðri hæðinni ber að þakka.
Engan þekkjum við sem sagði
betur frá en hún af lífinu og tilver-
unni, og þegar hún sagði okkur
brandara, sem var nú ekki sjaldan,
fór hún alveg á kostum, hún var svo
fyndin að við grétum alveg úr hlátri.
Þura og Carl máttu líða ýmislegt
þegar þau voru í tilhugalífinu á
stríðstímum, en ást þeirra og virð-
ing hvort til annars var svo mikil, að
eftir erfiðan aðskilnað náðu þau
saman að nýju og þá varð ekki aftur
snúið. Sólargeislinn í lífi þeirra var
Sidda Lísa, hún lýsti upp hjörtu
þeirra og þau bæði gáfu henni alla
þá ást sem hægt er að gefa.
Þegar við vorum orðin eldri og
flutt upp í ris var gott að eiga Þuru
sem vin, því stundum var betra að
fara inn um útidyrnar hjá henni þeg-
ar við vorum að læðast heim um
nætur. Þura var okkar trúnaðarvin-
kona, við hana gátum við rætt um öll
mál, t.d. ástamál, það þótti Þuru
ekki leiðinlegt, hún hlustaði á vanda-
málin og reyndist ávallt ráðagóð.
Það var oft mjög mannmargt á
heimilinu hjá þessum frábæru hjón-
um, bæði áttu þau góða vini og fjöl-
skyldu, einnig var Carl að æfa heilu
söngleikina, undirbúa tónleika og
alls kyns uppákomur, að ógleymdum
barnaleikritum, með virtasta tónlist-
arfólki landsins, ásamt því að Carl
kenndi á píanó í mörg ár inni á
heimilinu. Alltaf var húsfreyjan hún
Þura í sínu fínasta pússi og sérlega
opin og hlý og Carl þessi rólegi þús-
undþjalasmiður sem alltaf var tilbú-
inn að aðstoða okkur og kenna.
Nú þegar amstri lífsins og lífsbar-
áttu er lokið hjá Þuru, þá drúpum
við höfði í virðingarskyni við þessa
frábæru konu sem var með okkur í
gegnum allt okkar líf og við þökkum
henni fyrir allt, fullviss þess að
margir hafa beðið lengi eftir þessum
gleðigjafa og þar er örugglega ekki
leiðinlegt í dag, því Þura er mætt.
Með þessum orðum viljum við
kveðja Þuru sem lifði yndislegu lífi
umvafin kærleika eiginmanns með-
an hans naut við og yndislegrar
dóttur sem umvafði foreldra sína ást
og umhyggju.
Elsku Sidda, megi góður Guð
styrkja þig og þína fjölskyldu.
Blessuð sé minning Þuru.
Systkinin Barmahlíð 30.
Þuríður Billich, elskuleg vinkona
mín, er mér nú horfin. Ég sá hana
fyrst fyrir mörgum árum, þegar við
báðar stunduðum leikfimi sem ung-
lingar, þar gekk hún fremst í flokki,
því hún var bæði lipur og dugleg.
Það var ekki fyrr en mörgum ár-
um seinna að ég kynntist henni náið,
eða í stríðsbyrjun, þegar makar okk-
ar beggja voru fluttir, að ósekju, frá
Íslandi til Bretlands. Þá myndaðist
með okkur góður vinskapur sem
aldrei bar skugga á.
Þuríður var góður vinur vina
sinna. Ég átti því láni að fagna að
eiga hana sem vinkonu í yfir 60 ár.
Ég minnist margra yndislegra
stunda sem ég og maðurinn minn
áttum, að stríði loknu, með þeim
hjónum Þuríði og hennar prúða
manni Carli Billich.
Þura, en svo var hún kölluð, var
framúrskarandi minnug á það sem
var löngu liðið og var gaman að
heyra hana segja frá prakkarastrik-
um sínum í bernsku, sem öll voru þó
í meinlausari kantinum. Hún átti
gott með að sjá spaugilegu atvikin
sem komu fyrir og ekki síst hvað
hana sjálfa snerti.
Á stríðsárunum vann hún sem
verslunarstjóri í „Feldinum“ sem þá
var stór dömuverslun í Austur-
stræti. Það vissi ég að eigendur
verslunarinnar voru heppnir að hafa
svo góðan starfsmann sem Þuríður
var.
Það var okkur báðum gleðiefni að
geta talast við á hverjum degi. Þótt
fréttirnar væru ekki miklar í ellinni
þá fannst okkur gott að geta sagt þó
ekki væri nema – góða nótt.
Nú kveð ég elskulega vinkonu
mína og þakka henni öll elskulegheit
í minn garð.
Fríður Guðmundsdóttir.
Þegar ég var lítil, aðeins tveggja
ára, var ég svo lánsöm að búa með
foreldrum mínum í Barmahlíðinni.
Þar kynntist ég henni Siddu vinkonu
minni. Þau kynni hafa haldist allt
mitt líf síðan. Það á ég henni Þuru
að þakka. Þura var alveg einstök
kona. Þótt langt yrði á milli okkar
Siddu, landfræðilega, tveimur árum
eftir kynnin, ég aðeins fjögurra ára
þá sá Þura til þess að vinskapur
okkar héldist. Símasamband lítið og
samgöngur erfiðar, það stóð ekki
fyrir henni Þuru.
Það var mikil reynsla og ánægja
fyrir mig að njóta heimilis Þuríðar
og Karls Billich, lítil stelpa. Mér
fannst ég alltaf eins og prinsessa
heima hjá þeim, Karl færði okkur
Siddu morgunmat í rúmið og grape
fruit-ávöxturinn fylgdi alltaf með.
Slíkan ávöxt fékk ég hvergi annars
staðar.
Aðdáun mín á Þuru var mikil og
ég skemmti mér aldrei betur en
þegar hún sagði mér sögur frá æsku
sinni og prakkarastrikum. Enginn
önnur manneskja, fullorðin, sagði
mér slíkar sögur og ekki var verra
að sögunum fylgdi dillandi, smitandi
hlátur Þuru.
Oft var ég látin njóta þess, líkt og
ég væri systir Siddu, þegar hún fékk
eitthvað fallegt. Mér er sérstaklega
minnisstætt þegar ég fékk heima-
smíðað dúkkueldhús sem afi Siddu í
Austurríki, hafði smíðað handa okk-
ur. Enginn annar en við Sidda átti
slíka gersemi.
Líf Þuru og Karls var mjög
óvenjulegt eftir seinni heimsstyrj-
öldina, og Þura sagði mér oft sögur
af því. Hún vann margar hetjudáð-
irnar og óþrjótandi seiglan og þor
Þuru voru mér mikið aðdáunar- og
umhugsunarefni. Þura veitti mér
innsýn inn í veröld mér framandi og
er ég henni þakklát fyrir þann
þroska sem það veitti mér. Hún gaf
mér möguleika á að setja mig í spor
þeirra sem þurfa að þola stríð. Þvílík
lífsreynsla.
Þura var að öllu leyti einstök
manneskja. Það var mikil blessum
fyrir mig að fá að kynnast henni og
fá hlutdeild í lífi hennar. Ég votta
vinkonu minni, Siddu, og fjölskyldu
hennar, mína dýpstu samúð. Villa
frænka, systir Þuru, lifir systur
sína. Hennar missir er mikill. Guð
blessi hana.
Drífa Kristjánsdóttir.
Þuríður Billich var nett og fínleg
kona og málshátturinn „margur er
knár, þótt hann sé smár“ hefði auð-
veldlega getað verið saminn um
hana.
Leiðir okkar Þuríðar lágu fyrst
saman þegar ég var lítil telpa og
horfði aðdáunaraugum á austur-
ríska píanóleikarann Carl Billich og
Þuríði konu hans. Þá hafði ég auð-
vitað enga hugmynd um þá lífs-
reynslu sem þau hjón höfðu upplifað
né þær hindranir sem Þuríður hafði
rutt úr vegi á leið sinni til að fá eig-
inmann sinn til Íslands eftir stríðið,
þar sem hann hafði dvalið í fanga-
búðum.
Við kynntumst aftur árið 1996,
þegar Lízella dóttir mín benti mér á
ótrúlega lífssögu konu sem hún
kynntist á Elliheimilinu Grund í
þáttinn „Milli mjalta og messu“. Það
var konan sem hafði sagt nettu ung-
lingsstúlkunni að hún skyldi nú bara
líta á sig, sér hefði verið sagt að dýr-
mætustu hlutirnir kæmu í minnstu
pakkningunni. Sú kona var Þuríður
Billich.
Síðar, þegar mér hafði verið falið
að skrá bók úr nokkrum þáttanna,
leitaði ég aftur til Þuríðar eftir sögu
hennar, sem er í raun merkileg
heimild um Ísland og Evrópu eft-
irstríðsáranna.
Við áttum gott og lærdómsríkt
samstarf. Hún var minnug, hnyttin
og hafði ríka frásagnargáfu. Ein-
staklega vænt þótti mér um hlýhug
hennar til Tékka og þá virðingu sem
hún bar fyrir tékknesku þjóðinni.
Þegar kom að blaðamannafundi
vegna útgáfu bókarinnar sagði ég
Þuríði að þar yrði boðið upp á kaffi
og kökur: „Og sherry…“ bætti hún
við og hló. Hún kunni þetta, verald-
arvana heimskonan Þuríður.
Hún sagði í lok bókarkaflans í Lit-
rófi lífsins, að hún væri ekki viss um
að hún myndi hitta eiginmann sinn
aftur. „Á hinn bóginn vil ég gjarna
að svo sé og að Carl og þeir sem eru
farnir á undan mér taki á móti mér
þegar minn tími kemur.“
Ég trúi því að svo hafi verið.
Ég sendi hlýjar kveðjur til Vil-
borgar, eftirlifandi systur Þuríðar,
sem saknar hennar sárt og þakka
þeim systrum þá alúð og rækt sem
þær sýndu dóttur minni í upphafi
starfsferils hennar.
Einkadótturinni Sigurborgu El-
ísabetu, eiginmanni hennar og son-
um færi ég einlægar kveðjur frá
okkur Lízellu.
Myndina af hefðarkonunni Þuríði
Billich geymi ég í hjarta mér og bið
Guð að varðveita minningu hennar.
Anna Kristine Magnúsdóttir.
ÞURÍÐUR
BILLICH
 Fleiri minningargreinar
um Þuríði Billich bíða birtingar og
munu birtast í blaðinu næstu daga.
Mig langar í örfáum orðum að
minnast móðurbróður míns, Gests
Jónssonar, sem ég kynntist á lífsleið-
inni.
Síðustu æviár hans var hann mikill
einstæðingur. Hann blandaði ekki
geði við fólk og var fastur fyrir,
snyrtimenni var hann, allt varð að
vera í röð og reglu og alltaf sópað og
þurrkað af þó svo að hann hafi verið
hættur að geta hugsað um sínar per-
sónulegu þarfir. Hann var fróður
GESTUR
JÓNSSON
✝ Gestur Jónssonfæddist á Sæbóli
á Siglunesi 20. júní
1921. Hann lést á
Heilsustofnun
Blönduóss 24. febr-
úar síðastliðinn. For-
eldrar hans voru Jón
Gestsson, f. 1884, og
Kristjana Jóna Guð-
jónsdóttir, f. 1888 í
Otradal. Systkini
hans voru: Baldur
Ármann, f. 1914, Jó-
hanna, f. 1918, Jó-
hann, f. 1918, Vil-
borg, f. 1923, og
Jónína Andrós, f. 1925. Þau eru nú
öll látin nema Vilborg.
Gestur ólst upp við Breiðafjörð
en flutti til Akraness 1937 og það-
an til Blönduóss 1969, þar sem
hann lést.
Útför Gests verður gerð frá
Akraneskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 16.
maður, fylgdist vel með
gangi mála í þjóðfélag-
inu en var ekki alltaf
sammála. Hann elskaði
náttúruna og fylgdist
vel með flóði og fjöru,
tók veðrið oft á dag og
enginn mátti trufla
hann á meðan. Mér
finnst ég vera betri
manneskja og skilja
betur annmarka þjóð-
félagsins eftir að hafa
kynnst honum frænda
mínum.
Okkur varð vel til
vina og ég minnist
handtaks hans síðast þegar við hitt-
umst, þétt og ákveðið og þakkaði
mér fyrir allt.
Að fæðast, komast á legg, þrosk-
ast að visku og vexti, verða fullorð-
inn, eldast og deyja með reisn er lífs-
ins gangur. Menn fæðast á
mismunandi tímum og við marg-
breytilegar aðstæður. Lífsbaráttan
reynist mörgum misgjöful eins og
gengur. Hver einstaklingur markar
sín spor í samtímanum. Við ferðarlok
skilja menn eftir sig minningar um
gleði og sorg.
Þeim fer nú óðum fækkandi þeim
einstaklingum sem fæddir eru um og
upp úr aldarmótum 1900. Samfélag
þess tíma einkenndist af atvinnu-
leysi og harðri lífsbaráttu við kulda
og vosbúð. Atvinnuöryggi var
óþekkt og líf fólks snerist um það að
þrauka frá degi til dags. Lífsbjörgin
var sótt í hafið við erfiðar aðstæður.
Gestur missir föður sinn ungur að
árum í hafið. Móðirin verður að
tvístra barnahópi sínum og fara í
ráðsmennsku. Gestur á því láni að
fagna að fá að fylgja henni. Árið 1937
flytjast þau til Akraness, þar sem
hann fer í Iðnskólann og lærir skipa-
smíði. Hann vann verkamannastörf,
aðallega hjá Haraldi Böðvarssyni, til
ársins 1942. Þá er hann búinn að
ljúka námi og vinnur við nýsmíði og
viðgerðir í skipum á Akranesi í ein
tuttugu ár.
Gestur byggði íbúðarhúsið á
Skagabraut 42 og bjó með móður
sinni þar til hún lést 1964. Mjög kært
var með þeim mæðginum og missir
hans var mikill. Segja má að hann
hafi misst fótanna eftir að móðir
hans lést. Árið 1969 flytur hann til
Blönduóss þar sem hann festir kaup
á Vallholti. Hann vinnur þar algenga
verkamannavinnu í vélsmiðjunni
Vísi, hjá hreppnum og Kaupfélagi
Húnvetninga, ásamt því að vera með
smábúskap. Hann var laghentur
mjög, smíðaði árabáta og dundaði
sér við að gera líkön af skipum og
skar einnig út.
En nú er komið að leiðarlokum og
kveð ég elskulegan frænda minn
með þakklæti í huga fyrir allar þær
stundir sem við áttum saman.
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vörn í nótt.
Æ, virst mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Sveinbjörn Egilsson.)
Blessuð sé minning þín.
Þín frænka
Nanna.