Morgunblaðið - 10.03.2004, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 MIÐVIKUDAGUR 10. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
BALDVIN Á FLOT Í DAG?
Hætt var við að reyna að ná
Baldvini Þorsteinssyni, sem fékk
nót í skrúfuna í fyrrinótt, af
strandstað í Skarðsfjöru í gær-
kvöldi þar sem m.a. vantaði nógu
langa vírtaug til að draga skipið á
flot. Reynt verður að koma skipinu
á flot í kvöld. 16 skipverjum var
bjargað um borð í TF-LÍF í gær. Í
skipinu eru 1.800 tonn af loðnu.
Hafnir sameinaðar
Ákveðið hefur verið að sameina
hafnir í Reykjavík, Akranesi,
Grundartanga og Borgarnesi frá 1.
janúar 2005. Þá hefur jafnframt
verið hætt við áformaða höfn í
Geldinganesi. Aðstandendur nýs
hafnarfyrirtækis hvetja til þess að
lagningu Sundabrautar verði flýtt.
Bætt hei lsufar
Bæta verður heilsufar með
heilsueflingu á víðum grunni þar
sem allir sem hafa hag af bættri
þjóðarheilsu axla ábyrgð og vinna
að sameiginlegum markmiðum.
Þetta er meðal þess sem fram
kemur í skýrslunni Áherslur til
heilsueflingar, sem Landlækn-
isembættið og heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytið hafa
kynnt.
Samrýmist markmiðum
Aðalhagfræðingur Seðlabankans
segir að þegar litið sé yfir allt
samningstímabilið virðist við
fyrstu skoðun að kjarasamningur
atvinnurekenda við SGS og Flóa-
bandalagið samrýmist verðbólgu-
markmiðum Seðlabankans. Ná-
kvæmt tölulegt mat á áhrifunum
verði hins vegar birt 17. mars nk.
Pútín lýkur uppstokkun
Vladimír Pútín, forseti Rúss-
lands, lauk við að stokka upp í rík-
isstjórn landsins í gær. Hann skip-
aði Sergei Lavrov, sem verið hefur
sendiherra Rússa hjá Sameinuðu
þjóðunum, í stað Ígors Ívanovs í
embætti utanríkisráðherra. At-
hygli vakti að forsetinn fækkaði í
ráðherraliðinu úr 24 í 17. Nokkrir
lykilmenn úr fyrri stjórn, m.a. í
ráðuneytum varnar- og efnahags-
mála, héldu stöðum sínum í hinni
óvæntu uppstokkun.
Y f i r l i t
Í dag
Sigmund 8 Viðhorf 30
Viðskipti 14 Minningar 30/34
Erlent 15/16 Kirkjustarf 35
Minn staður 17 Skák 37
Höfuðborgin 18 Myndasögur 38
Akureyri 19 Bréf 38
Suðurnes 20 Dagbók 40/41
Landið 20 Staksteinar 40
Daglegt líf 21 Íþróttir 42/45
Listir 22/23 Fólk 46/49
Umræðan 24 Bíó 46/49
Forystugrein 26 Ljósvakamiðlar 50
Þjónusta 29 Veður 51
* * *
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri,
asv@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Ólafur Stephensen, aðstoðarritstjóri, olafur@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Listir menning@mbl.is Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfulltrúi,
orri@mbl.is Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Hallur Þorsteinsson, hallur@mbl.is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson Dagbók|Kirkjustarf Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir
sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Fólk í fréttum Skarphéðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Andrea Guðmundsdóttir, andrea@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
VIÐ fyrstu skoðun og þegar á heild-
ina og yfir allt samningstímabilið er
litið virðist nýgerður kjarasamning-
ur atvinnurekenda við Flóabanda-
lagið og Starfsgreinasambandið geta
samrýmst verðbólgumarkmiðum
Seðlabankans. Þetta segir Már Guð-
mundsson, aðalhagfræðingur Seðla-
bankans, en tekur jafnframt fram að
nákvæmt tölulegt mat af hálfu Seðla-
bankans á nýundirrituðum kjara-
samningum og á áhrifum þeirra á
spá bankans um verðbólguhorfur
verði birt 17. mars.
Már segist telja að samningurinn
ógni ekki stöðugleika í hagkerfinu.
„Þá er ég að líta til þess að í
kjarasamningnum er gert ráð fyrir
að árleg launahækkun sé að meðal-
tali rétt rúm 3½%. Í venjulegu ár-
ferði má kannski bæta við það 1%
eða svo vegna launaskriðs og annars,
þannig að við erum líklega að tala um
4½% hækkun á ári. Miðað við þá
framleiðniaukningu sem reikna má
með að meðaltali og að gefnum for-
sendum um erlenda verðbólgu er
það tala sem getur til lengdar ágæt-
lega samrýmst 2½% verðbólgu-
markmiði.“
Opnar möguleika fyrir áfram-
haldandi framleiðnivöxt
Már bendir á að hækkunin sé
nokkru meiri fyrsta árið eða rúmlega
5% þegar 1% hefur verið bætt við
umsamdar launahækkanir og annan
kostnaðarauka.
„Það er í efri kantinum og mun
hærra en í viðskiptalöndunum. Á
móti kemur að okkur virðist sem
mikil framleiðniaukning hafi verið í
fyrra og að samningurinn opni fyrir
frekari möguleika á hagræðingu og
sveigjanlegum vinnutíma sem gefur
þá færi á áframhaldandi framleiðni-
aukningu. Það er auðvitað óvissa um
hversu miklu þetta mun skila en það
gæti komið á móti því að launahækk-
anir eru meiri til að byrja með og
jafnvel vel það.“
Már segir ánægjulegt hvað samið
hafi verið til langs tíma og eins hitt
að miðað sé við verðbólgumarkmið
Seðlabankans í samningnum.
„Það undirstrikar mikilvægi þess
að það haldi. Og síðan má segja að
samningurinn feli í sér að væntingar
um launamyndun í landinu eru ef til
vill að færast nær því sem til lengdar
samrýmist þessu verðbólgumark-
miði og því sem gerist í löndunum í
kringum okkur því undir lokin, þ.e.
árin 2006 og 2007, eru umsamdar
launahækkanirnar 2,5% og 2,25%.
Meðaltalshækkunin í þessum samn-
ingi er 3,6% en í fjögurra ára kjara-
samningnum sem gerður var árið
2000 var meðaltalshækkunin 4,5%.
Þannig að þetta er að færast nær
meira raunsæi og það er auðvitað já-
kvætt,“ segir Már.
Getur samrýmst verðbólgu-
markmiði Seðlabankans
RÖGNVALDUR K. Sigurjónsson
píanóleikari var jarðsunginn frá
Dómkirkjunni í Reykjavík í gær að
viðstöddu fjölmenni. Séra Gunnar
Björnsson jarðsöng. Líkmenn
voru:
Magnús Harðarson og Jónas
Ingimundarson, Guðrún Egilson
og Sigrún Björnsdóttir, Runólfur
Sæmundsson og Jón Nordal og
Atli Heimir Sveinsson og Runólfur
Þórðarson.
Morgunblaðið/Jim Smart
Útför Rögnvaldar Sigurjónssonar
TVÖ HUNDRUÐ og þrjátíu millj-
ónum verður varið úr ríkissjóði til að
standa undir kostnaði við raforku-
dreifingu í dreifbýli samkvæmt
frumvarpi sem kynnt var á fundi rík-
isstjórnarinnar í gær.
Frumvarpið er samið í kjölfar
frumvarps til laga um breytingu á
raforkulögum og er að finna í því
nánari útfærslu á heimild til að hafa í
gildi sérstaka gjaldskrá fyrir raf-
orkudreifingu á dreifbýlissvæðum
þar sem kostnaður við raforku er
hærri en í þéttbýli.
Fjámunirnir munu renna til al-
mennra raforkukaupenda í dreifbýli
í réttu hlutfalli við raforkunotkun og
verður þeim dreifiveitum sem um
ræðir falið að verja fénu til lækkunar
á dreifingarkostnaði. Samkvæmt
frumvarpinu er ráðherra falið að
ákveða viðmiðunarmörk dreifingar-
kostnaðar.
Frumvörp um stofnun flutnings-
fyrirtækis raforku og breytt lög
vegna flutnings og dreifingar hafa
verið samþykkt í þingflokki Sjálf-
stæðisflokksins en áður hafði þing-
flokkur Framsóknarflokksins sam-
þykkt þau. Einar K. Guðfinnsson,
formaður þingflokks Sjálfstæðis-
flokksins, tekur fram að einstaka
þingmenn flokksins hafi gert fyrir-
vara við frumvörpin.
230 millj-
ónir úr
ríkissjóði
í raforku-
dreifingu
LYF gegn sársjúkdómi og maga- og
vélindabakflæði var söluhæsta lyfið á
Íslandi í fyrra samkvæmt tölum frá
Tryggingastofnun yfir söluhæstu
pakkningar hvers lyfjaheitis og
greiddi TR sem svarar um 265 mkr.
vegna þess. Lyfið sem um ræðir
heitir Nexium og var í fimmta sæti
listans árið á undan. Að sögn Ingu
Arnardóttur, forstöðumanns lyfja-
mála hjá TR, má rekja aukna notkun
á lyfinu til þess að notkun á öðru
sambærilegu lyfi frá sama framleið-
anda, Losec MUPS, hefur dregist
verulega saman síðustu misseri.
Notkunin meiri hér á landi
Framleiðendur setji oft annað
sambærilegt lyf á markað þegar
einkaleyfi á framleiðslu fellur niður
til að viðhalda markaðshlutdeild eins
og í umræddu tilviki.
Að sögn Sigurðar Guðmundssonar
landlæknis er notkun á sýrubindandi
lyfjum meiri hér á landi en víða í ná-
lægum löndum og er þeim ávísað
jafnt af heilsugæslulæknum og sér-
fræðingum án þess þó að ástæðurnar
fyrir mikilli notkun séu alltaf kunnar.
Hann bendir á að á sama tíma og
notkun sýrubindandi lyfja hafi aukist
jafnt og þétt síðustu áratugi hafi
skurðaðgerðir vegna magasára nán-
ast lagst af.
„Hins vegar er vafalítið of mikið
gert af því að ávísa þessum lyfjum út
af ósértækum kviðarholsóþægindum
sem sennilega hefðu í flestum til-
vikum batnað af sjálfu sér og tengj-
ast ýmsum öðrum þáttum eins og
t.d. álagi.“ Sigurður bendir á að að-
gengi að læknum hér á landi sé einn-
ig mjög gott og margir sjúklingar
leggi áherslu á að fá fljóta lausn
sinna mála. Þá var síðla sumars 2002
efnt til vitundarvakningar um vél-
indabakflæði á Íslandi sem kann að
skýra mikla notkun að einhverju
leyti.
Að sögn Sigurðar er ráðgert að
taka lyfjagagnagrunn í notkun næsta
haust þar sem lyfjanotkun lands-
manna verður skráð og upplýsing-
arnar geymdar dulkóðaðar í þrjú ár.
Með lyfjagagnagrunni verði unnt að
gera ýmsar staðtölulegar og faralds-
fræðilegar athuganir sem hjálpi til
við að leggja mat hvernig lyfjanotk-
un sé háttað eftir aldri og kyni og í
tilvikum eftir klínískum ábendingum.
Lyf gegn vélindabakflæði er söluhæsta lyfið hér á landi
Talið að oft sé ávísað
vegna minni óþæginda
ÝMIS streitubundin lífsstílsvanda-
mál, s.s. ofþyngd og þunglyndi,
ógna einna helst heilsufari lands-
manna að því er kemur fram í nýrri
og viðamikilli skýrslu Landlækn-
isembættisins og heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytisins,
Áherslur til heilsueflingar sem
kynnt var í gær.
Jón Kristjánsson heilbrigð-
isráðherra sagði að sú hætta væri
til staðar að ofgnóttin í samfélaginu
leiddi til ofneyslu af ýmsu tagi og
veruleikaflótta vegna neyslu vímu-
efna. „Við höfum kannski tapað
okkur í ákafri neyslu og eftirsókn
eftir efnislegum gæðum á kostnað
almennra lífsgilda,“ sagði Jón.
Streitutengd
vandamál
ógna heilsu
 Ofþyngd/11
♦♦♦