Morgunblaðið - 10.03.2004, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 10. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
GIFTUSAMLEG BJÖRGUN
Það er orðið sjaldgæft nú orðiðað stór skip strandi, eins oggerðist í fyrrinótt, þegar tog-
arinn Baldvin Þorsteinsson strand-
aði við suðurströndina eftir að hafa
fengið nót í skrúfu og varð þar með
stjórnlaus.
Skipsströnd og skipsskaðar hafa
fylgt Íslendingum alla tíð og þær eru
fáar fjölskyldur á Íslandi, sem eiga
ekki í sögu sinni dæmi um að ástvinir
hafi týnt lífi við slíkar aðstæður.
Fyrir sex til sjö áratugum voru
landsmenn svo vanmáttugir gagn-
vart náttúruöflunum, að stundum
varð ekkert að gert og dæmi um að
fólk í landi horfði á hvern sjómann-
inn á fætur öðrum hverfa í hafið.
Þegar fréttir berast af skipsstrandi
verður fólk gripið óhug og fyrsta
hugsunin er alltaf sú, hvort skipverj-
ar hafi bjargazt.
Snemma í gærmorgun sýndu
þyrluflugmenn Landhelgisgæzlunn-
ar enn einu sinni sérstaka hæfni í að
bjarga sjómönnum úr sjávarháska.
Öllum skipverjum um borð í Baldvini
Þorsteinssyni var bjargað í land.
Ljóst er að þar kemur til bæði hæfni
og þjálfun þyrluflugmannanna en
jafnframt er þrotlaust starf Björg-
unarskólans við að búa sjómenn und-
ir það sem getur gerzt að skila ár-
angri. Sú þjálfun sem sjómenn hafa
fengið í að bregðast við aðstæðum
sem þessum kemur nú að góðum not-
um.
Fiskiskip okkar eru orðin mjög
fullkomin og líkurnar á því að slys
beri að höndum miklu minni en áður.
Engu að síður erum við alltaf við og
við minnt á, að þrátt fyrir fullkomin
skip og mikinn öryggisbúnað er ekki
hægt að ráða við allt.
Strand Baldvins Þorsteinssonar
minnir okkar á þetta.
Landhelgisgæzlan er ein af þeim
stofnunum, sem Íslendingar bera
hvað mesta virðingu fyrir. Starfs-
menn Landhelgisgæzlunnar, hvort
sem er á sjó eða í lofti, hafa aftur og
aftur áratugum saman sýnt hæfni
sína í þeim störfum, sem af þeim er
krafizt.
Atburðir sem þessir sýna, að á því
hefur engin breyting orðið, að starf
sjómannsins er áhættusamara en
flest önnur störf. Þeir sýna jafn-
framt að í engu má slaka á uppbygg-
ingu Landhelgisgæzlunnar og þjálf-
un starfsmanna hennar svo og í þeim
öryggiskröfum, sem gerðar eru til
fiskiskipa og þjálfunar sjómanna að
takast á við aðstæður sem þessar.
Sextán manna áhöfn af fjöl-veiðiskipinu Baldvini Þor-steinssyni EA-10, semstrandaði í snemma í gær-
morgun í talsverðum sjó í Skarðs-
fjöru á Suðurlandi, um þrjár sjómíl-
ur austur af Skarðsfjöruvita, var
bjargað um borð í TF-LÍF, þyrlu
Landhelgisgæslunnar. Haft var
samband við stjórnstöð Landhelgis-
gæslunnar laust eftir kl. 3 í fyrrinótt
og tilkynnt að skipið hefði fengið
nótina í skrúfuna þar sem það var
við loðnuveiðar skammt undan landi.
Um klukkustund síðar var skipið
strandað í fjörunni.
Áhöfn þyrlunnar var kölluð út kl.
3.28 en í millitíðinni var reynt, án ár-
angurs, að koma traustri línu á milli
skipsins og loðnuskipsins Bjarna
Ólafssonar AK-70 sem fyrst kom á
vettvang til björgunar, en talsverður
fjöldi loðnuveiðiskipa var að veiðum
á þessum slóðum er slysið varð.
Þyrlan fór í loftið frá Reykjavíkur-
flugvelli kl. 4.26 og var komin á
strandstað kl. 6.10. Búið var að
bjarga öllum skipverjum frá borði
fjörutíu mínútum síðar.
Bjarni Ólafsson fyrstur
á vettvang
Fyrst á vettvang, eftir að ljóst var
orðið að Baldvin Þorsteinsson væri í
erfiðleikum, var loðnuskipið Bjarni
Ólafsson AK-70. Vel gekk að koma
línu milli skipanna en þær slitnuðu
og í framhaldinu var ákveðið að kalla
út varðskipið Tý og Tilkynningar-
skylda íslenskra skipa, strandstöðv-
ar og Varnarliðið var upplýst um
ástandið. Fyrst var reynt að koma
taug á milli skipanna en hún slitnaði.
Þá var vír komið milli skipanna en
hann slitnaði einnig og spil gaf sig.
Óskað var þá eftir því að Varn-
arliðið sendi þyrlu til aðstoðar en
sökum veðurs var það ómögulegt að
svo stöddu. Kallaðar voru til björg-
unarsveitir Slysavarnafélagsins
Landsbjargar frá Vík í Mýrdal,
Álftaveri og Kirkjubæjarklaustri og
voru fyrstu björgunarsveitarmenn
komnir niður í Skarðsfjöru um kl. 6 í
gærmorgun. Alls komu 45 björgun-
arsveitarmenn að aðgerðunum í gær
samkvæmt upplýsingum frá Lands-
björgu. Fóru 33 þeirra að strandstað
en 12 undirbjuggu komu skipbrots-
manna í Vík og á Kirkjubæjar-
klaustri.
Þyrla Varnarliðsins fór í loftið
laust eftir 5.30 en var snúið við er
ljóst var að áhöfninni hafði verið
bjargað, samkvæmt upplýsingum
Landhelgisgæslunnar.
Skipið strandað kl. 5
Samkvæmt upplýsingum Land-
helgisgæslunnar barst tilkynning
frá Baldvini Þorsteinssyni um kl. 5
að akkeri hefðu verið látin falla og að
skipið væri komið inn fyrir ytri
brimgarðinn. Stuttu síðar var ljóst
að skipið hefði stöðvast í fjörunni.
Er þyrla Landhelgisgæslunnar
kom á staðinn hófust björgunarað-
gerðir þegar í stað og aðein
mínútum síðar var búið a
öllum skipbrotsmönnunum
flaug með hluta áhafnarinn
ur í Mýrdal þar sem m
fengu mat og gátu hvílt sig
stjórinn og fjórir skipver
fluttir í Skarðsfjöru aftur
þeir fylgdust með gangi má
björgunarsveitarmönnum
partinn í gær. Reyna átti a
inu á flot og var hugmynd
þyrlan kæmi taug í Tý. Und
mat var ákveðið að reyna e
skipinu af strandstað að sin
þyrla Landhelgisgæslunna
sandinum. Ástæðan er með
að það vantar efni í taug, se
þarf á milli Baldvins Þorste
og skipa sem koma til með
að draga hann af strandsta
að útvega taugina erlendis
þess að hún þarf að vera m
og var unnið í að útvega ha
kvöldi.
Fjölveiðiskipið Baldvin Þorsteinsso
Þorsteinn Már Baldvinsson, forstjóri Samherja, á strandstað í gærdag. Skipið er í baksýn en stefnt er a
Sextán man
bjargað um bo
Morgunblaðið/Jónas Er
Þyrlan sótti dráttartóg á land upp en ekki reyndist hægt að nota
SKATTALÆKKANA VÆNZT
Nú þegar kjarasamningar hafatekizt við Starfsgreinasam-
bandið og Flóabandalagið væntir al-
menningur þess að ríkisstjórnar-
flokkarnir efni loforð sín um
skattalækkanir, sem fram komu í
kosningabaráttunni og stefnuyfir-
lýsingu ríkisstjórnarinnar. Í stefnu-
yfirlýsingunni er talið upp meðal
markmiða ríkisstjórnarinnar: „Að
nýta aukið svigrúm ríkissjóðs til að
tryggja aukinn kaupmátt þjóðarinn-
ar með markvissum aðgerðum í
skattamálum. Á kjörtímabilinu verð-
ur m.a. tekjuskattsprósenta á ein-
staklinga lækkuð um allt að 4%, eign-
arskattur felldur niður,
erfðafjárskattur samræmdur og
lækkaður og virðisaukaskattkerfið
tekið til endurskoðunar með það í
huga að bæta kjör almennings. Enn
fremur er ætlunin að auka möguleika
almennings á skattfrjálsum viðbót-
arlífeyrissparnaði. Skattalækkanir
verði nánar ákveðnar í tengslum við
gerð kjarasamninga.“
Davíð Oddsson forsætisráðherra
sagði í umræðum um kjarasamn-
ingana á Alþingi í fyrradag: „Jafn-
framt er rétt að fram komi að þegar
ríkisstjórnin lýsti því yfir í stjórnar-
sáttmála sínum að á þessu kjörtíma-
bili yrðu gerðar breytingar á þar til
greindum sköttum til lækkunar var
fram tekið að þær breytingar hlytu
auðvitað að hafa hliðsjón af og tengj-
ast fyrirvörum um að kjarasamning-
ar almennt gæfu tilefni til þess að
slík skattalækkun ætti sér stað. Það
er mat ríkisstjórnarinnar að með
þessum kjarasamningum, ef þeir
verða mótandi fyrir aðra kjarasamn-
inga, skapist skilyrði til þess að þau
áform öll um skattalækkanir geti náð
fram að ganga. Ljóst er að þær munu
auðvitað að sínu leyti enn auka við
þann kaupmátt sem þessir kjara-
samningar leggja þá grundvöll að
með því að skapa umgjörð stöðug-
leika og sátta í þjóðfélaginu.“
Þetta er mikilvæg yfirlýsing af
hálfu forsætisráðherra og gefur til
kynna að verði almennt samið á sömu
nótum, muni ríkisstjórnin standa við
loforð sín um skattalækkanir – og
ekki bara sum, heldur öll, sem var
auðvitað ekki annað en það sem kjós-
endur máttu gera kröfu um. Mikil-
vægt er fyrir stjórnarflokkana að
skattalækkanaloforðin nái fram að
ganga, því að ekki sízt þeirra vegna
unnu þeir þingkosningarnar í fyrra-
vor.
Það er auðvitað algerlega fráleitt
að gefa í skyn, eins og Steingrímur
Sigfússon, formaður VG, gerði í um-
ræðum á Alþingi, að skattalækkan-
irnar eigi fyrst og fremst að koma
„hátekjufólki“ og „eignafólki“ til
góða. Hvert er „hátekjufólkið“ sem á
að græða á almennri lækkun tekju-
skatts? Lækkun tekjuskattsins hvet-
ur lágtekjumanninn til að verða
millitekjumaður og meðaltekjukon-
una til að verða hátekjukona. Hún
hvetur fólk til að leggja meira af
mörkum, hvar sem það er statt í
tekjustiganum. Og hvert er „eigna-
fólkið“ sem græðir mest á niðurfell-
ingu eignarskatts? Það eru t.d. elli-
lífeyrisþegar og öryrkjar sem eiga
skuldlausar eignir en hafa hvorki
tekjur af þeim né atvinnu, lifa á bót-
um almannatrygginga eða lífeyris-
greiðslum og hafa tæplega efni á að
greiða skatta af fasteignum sínum.
Skattalækkun er án nokkurs vafa
kjarabót fyrir allan almenning og
eðlilegt að fólk vænti þess að við
hana verði staðið.