Morgunblaðið - 11.03.2004, Blaðsíða 54

MINNINGAR
54 FIMMTUDAGUR 11. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Eftirfarandi grein og athuga-
semdum hefur verið synjað um
rými í Frímerkjablaðinu.
Nýstárlegar kenningar
Í 1. tölublaði 3. árgangs Frí-
merkjablaðsins birti Þór Þorsteins
mjög svo undarlegar kenningar
um uppruna og tilgang þeirrar
frægu yfirprentunar þrír á fimm
aura frímerkið græna. Um þessa
yfirprentun, sem fór fram árið
1897, hefur mikið verið fjallað á
liðnum hundrað árum, og allir, sem
þekkja til íslenzkrar frímerkja-
sögu, hafa talið sig vita, að þessi yf-
irprentun hafi orðið til vegna hörg-
uls á þriggja aura frímerkjum á
pósthúsinu í Reykjavík síðsumars
1897. Um það liggja fyrir margs
konar heimildir, en misgóðar, eins
og við má búast. Engu að síður
hafa menn í áranna rás þótzt eygja
nokkurn veginn hið rétta í þessu
dularfulla máli í póstsögu okkar,
þótt aldrei sé fyrir það að synja, að
eitthvað nýtt komi fram, þegar að-
gangur er veittur að gömlum skjöl-
um, sem hafa ekki áður legið á
lausu. Það hlýtur þess vegna alltaf
að vekja athygli, þegar fram koma
heimildir, sem hugsanlega varpa
nýju ljósi á frímerkjasögu okkar
frá haustinu 1897 og hvað gerðist
þá raunverulega bak við tjöldin?
Þór Þorsteins er áhugamaður
um íslenzka frímerkja- og póst-
sögu og hefur kannað margs konar
skjöl og skilríki í Þjóðskjalasafni
Íslands og einnig í fórum Póstsins.
Það starf ber að þakka, því að við
íslenzkir frímerkjasafnarar vitum,
að enn er víða lítt plægður akur í
þessum efnum. Þess vegna hljóta
nýjar uppgötvanir á þeim akri að
vekja athygli. Nú telur Þór Þor-
steins sig hafa fundið nýja lausn á
því, hvernig raunverulega stóð á
þeirri þörf, sem skyndilega mynd-
aðist 1897 fyrir að yfirprenta fimm
aura frímerki og gera þau að
þriggja aura merkjum. Þetta hlýt-
ur að vekja sérstaka athygli allra,
sem safna íslenzkum frímerkjum.
Þór tekur fram í upphafi greinar
sinnar, að „í ýmsum prentuðum
greinum og bókum hafi birst upp-
lýsingar um þessa útgáfu og ýtar-
legast í bók Jóns Aðalsteins Jóns-
sonar: Íslenzk frímerki í hundrað
ár.“ Hann klykkir svo út með því að
segja eftirfarandi: „Í flestum þess-
ara greina gætir nokkurs misskiln-
ings og rangfærsla, eins og hann
segir orðrétt. Ég hlýt að taka þessi
ummæli að einhverju leyti til mín,
þar sem hann tekur einungis fram
bók mína, sem ég samdi fyrir Póst-
og símamálastjórnina á sínum
tíma. Ég reyndi að sjálfsögðu að
rekja sögu yfirprentunarinnar þrír
eftir beztu fáanlegum heimildum,
bæði áður prentuðum og óprent-
uðum, sem ég hafði aðgang að, og á
eins hlutlausan og sögulegan hátt
og mér var unnt. Ýmislegt nýtt
kom fram við athuganir mínar, svo
sem lesa má um í bók minni. Af
þessu gefna tilefni er rétt að líta
nokkru nánar á grein Þórs og at-
huga ýmsar fullyrðingar hans.
Af sjálfu sér leiðir í öllum sögu-
legum ritum, að ýmislegt í þeim
getur eitthvað breytzt í áranna rás
og þá einkum, þegar nýjar og áður
óþekktar heimildir koma fram. En
það segir ekki, að misskilnings eða
rangfærslna þurfi að gæta í fyrri
greinum eða ritum.
Þór lætur liggja að því – og með
nokkrum drýgindum –, að „vegna
nýrra gagna, sem fundist hafi í
Þjóðskjalasafni Íslands“ og ýms-
um öðrum söfnum sé „nú hægt að
leiðrétta margt af því sem áður
hefur verið haldið fram“.
Ég hef áður talið þörf á að leið-
rétta ýmsar ályktanir og fullyrð-
ingar Þórs um önnur efni í Frí-
merkjablaðinu vegna lesenda þess
og tel, að ýmislegt geti eins orkað
tvímælis í skilningi hans og fullyrð-
ingum um yfirprentunina frá 1897.
Hér verður staðar numið að
sinni, en framhald þessarar grein-
ar birtist í næsta þætti.
Yfirprentunin þrír frá 1897
FRÍMERKI
Jón Aðalsteinn Jónsson
Mágur minn Hilm-
ar Hjálmarsson lést
hinn 12. feb. síðastlið-
inn, langt fyrir aldur
fram, aðeins 49 ára gamall. Hilli
eins og hann var kallaður kom í
fjölskyldu mína árið 1972 þegar
hann flutti í forstofuherbergið á
Ásabrautinni í Keflavík til Steinu
systur, kærustu sinnar og jafn-
öldru, þegar þau voru 17 ára göm-
ul. Ég var þá ellefu ára og man
hvað mér þótti spennandi þegar
hann flutti inn með flottu græj-
urnar sínar og stóra plötusafnið.
Fljótt varð hann eins og einn af
fjölskyldunni og hefur verið æ síð-
an. Hilli og Steina trúlofuðu sig á
aðfangadagskvöld 1973 og er sú
stund mér svo minnisstæð þegar
þau sátu ung, glæsileg og svo ást-
fangin, hún með sitt síða fallega
rauða hár og hann með álíka sítt
hár eins og tískan hjá strákum var
þá, í sófanum í stofunni nýbúin að
setja upp hringana í leyni eftir
kvöldmatinn að bíða eftir að við
hin í fjölskyldunni gerðum okkur
grein fyrir hvað hefði gerst. Árið
1974 fluttu þau svo að heiman og
hófu sinn búskap í lítilli íbúð á
Suðurgötunni og 17. okt. sama ár
fæddist þeim til mikillar gleði svo
frumburðurinn Þóra Björg eftir
langa og erfiða fæðingu á Land-
spítalanum í Reykjavík.
Hinn 30. apríl 1977 giftu þau sig
með pomp og prakt í Keflavík-
urkirkju að viðstöddum ættingjum
og vinum og var haldin veisla á
Víkinni á eftir. Mitt hlutverk í
veislunni var að hugsa um litlu
frænku, sem þá var um tveggja og
hálfs árs gömul, og var það mikið
starf því sú litla vildi vera á hlaup-
um allan tímann eða þar til hún
sofnaði í fanginu á frænku, orðin
dauðuppgefin. Um kvöldið var
fagnað í fyrstu íbúðinni sem þau
keyptu sér á Heiðaveginum með
vinahópnum og fékk ég þá að vera
með smástund í gleðinni sem stóð
langt fram undir morgun, þeim ný-
giftu til mikils ama eins og æsku-
vinkonur þeirra Imba og Sirrý
voru að rifja upp ekki alls fyrir
löngu. Síðan liðu árin, Hilli vann
við smíðar og spilaði fótbolta af
miklum krafti bæði hér heima með
Keflavík og einnig úti í Svíþjóð um
tíma.
Árið 1984, 26. mars, tíu árum
eftir fæðingu frumburðarins, eign-
uðust Hilli og Steina Hildi Hlíf á
Sjúkrahúsi Keflavíkur. Ég fékk
þann heiður að vera viðstödd fæð-
ingu hennar og kom það til mest-
megnis vegna þess hversu erfið
fæðing Þóru Bjargar hafði verið
og Steina hafði áhyggjur af því að
Hilli myndi guggna á að vera við-
staddur ef illa gengi, en svo þegar
á hólminn var komið gekk fæð-
ingin vel, Hilli stóð eins og hetja
við hlið Steinu allan tímann og
systirin hékk út um gluggann til
að líða ekki út af.
Ég gleymi aldrei hve stoltur
hann var þar sem hann stóð og
horfði á þegar var verið að baða
HILMAR
HJÁLMARSSON
✝ Hilmar Hjálm-arsson fæddist í
Keflavík 1. janúar
1955. Hann lést á
Landspítalanum –
háskólasjúkrahúsi
Fossvogi 12. febrúar
síðastliðinn og var
útför hans gerð frá
Keflavíkurkirkju 20.
febrúar, í kyrrþey að
hans eigin ósk.
nýfædda dóttur hans,
hann var að rifna. Og
ekki var hann síður
stoltur rúmu ári
seinna, 1. júní 1985,
þegar svo prinsinn
fæddist á sama
sjúkrahúsi, en þá var
undirrituð skilin eftir
heima að passa stelp-
urnar og Hilli var
einn viðstaddur.
Strákurinn var
skírður í höfuðið á
pabba sínum, Hilmar
Davíð.
Hilli var mikill
barnakall og það eru margar góðar
minningar sem koma upp í hugann
um hann með börnunum sínum og
þótti þeim gott að kúra uppi í sófa
hjá pabba þegar hann var að
leggja sig eftir langan vinnudag.
Hilli og Steina voru gift í rúm
tuttugu ár og var ekki alltaf dans
á rósum eins og hjá flestum en þó
var það alveg augljóst öllum sem
þau þekktu hversu mikla ást þau
báru hvort til annars og gátu helst
ekki séð hvort af öðru. Þegar Þóra
var orðin 18 ára, Hildur 8 og
Hilmar 7 greindist móðir þeirra
með alvarlegan sjúkdóm sem hún
barðist við í sex ár og að lokum
varð hennar banamein, aðeins 44
ára. Þessi tími var alveg gífurlega
erfiður fyrir fjölskylduna og mikill
harmur fyrir þau og alla sem
henni unnu þegar hún lést. Því er
það tvöfalt reiðarslag fyrir börnin
þeirra þegar pabbi þeirra deyr
einungis fimm árum seinna.
Hilli var hógvær maður, hafði
einstaklega stórt hjarta og vildi
allt fyrir alla gera. Hann var alltaf
fyrstur á staðinn þegar einhvern
úr fjölskyldunni vantaði hjálp,
reiðubúinn að taka til hendinni.
Hann var ekki fyrir mikið umstang
sér til handa og var það því lýs-
andi á gamlárskvöld, sem við
eyddum alltaf saman fjölskyldan
meðan Steina lifði, þegar hann
hljóp í felur á miðnætti því það
mátti ekki gera neitt úr afmælinu
hans en hann átti afmæli 1. janúar.
Á síðustu árum sínum kynntist
Hilli Ástu, en þau hófu sambúð
fyrir um tveimur árum og var um
það rætt í fjölskyldu okkar hversu
ánægð við værum fyrir hans hönd
að hann væri búinn að kynnast
góðri konu og væri að höndla ham-
ingjuna aftur. Ég vil fyrir hönd
fjölskyldu minnar votta Ástu og
börnum hennar okkar dýpstu sam-
úð.
Kæru Helga, Hjalli, Albert, Lís-
bet, Gummi og fjölskyldur, þið eig-
ið alla okkar samúð þar sem þið
standið nú í sömu sporum og við
gerðum fyrir fimm árum, við vit-
um hversu erfitt þetta er en minn-
ingin um Hilla mun ylja ykkur um
ókomin ár.
Elsku Þóra, Hildur og Hilmar,
fallegu börnin þeirra Steinu og
Hilla, það er með ólíkindum
hversu mikla sorg á að leggja á
ykkur á unga aldri en þið eruð svo
sterk og dugleg að þið eigið eftir
að verða þeim góður vitnisburður
um veru þeirra hérna á jörðinni og
þið megið vita fyrir víst að þau
munu bæði um ókomna framtíð
fylgja ykkur, styðja og styrkja.
Kæri Hilli, ég vil þakka þér
samveruna öll þessi ár frá mér,
mömmu og pabba, Togga, Stínu og
fjölskyldum okkar. Guð blessi þig
og hvíl í friði.
Guðrún Karítas
Karlsdóttir.
Afmælis- og minningargreinum má skila í tölvupósti (netfangið er minning@mbl.is, svar er
sent sjálfkrafa um leið og grein hefur borist) eða á disklingi. Ef greinin er á disklingi þarf út-
prentun að fylgja. Nauðsynlegt er að tilgreina símanúmer höfundar og/eða sendanda (vinnu-
síma og heimasíma). Þar sem pláss er takmarkað getur þurft að fresta birtingu greina, enda
þótt þær berist innan hins tiltekna frests. Nánari upplýsingar eru á mbl.is. Um hvern látinn
einstakling birtist formáli og ein aðalgrein af hæfilegri lengd á útfarardegi, en aðrar greinar
skulu ekki vera lengri en 300 orð, u.þ.b. 1.500 slög (með bilum) eða um 50 línur í blaðinu (17
dálksentimetrar). Tilvitnanir í sálma eða ljóð takmarkast við eitt til þrjú erindi. Einnig er
hægt að senda örstutta kveðju, HINSTU KVEÐJU, 5–15 línur, og votta virðingu án þess að
það sé gert með langri grein. Greinarhöfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en ekki
stuttnefni undir greinunum.
Málstofa um umferðarmál mið-
bæjar Reykjavíkur Í dag, fimmtu-
daginn 11. mars, verður haldin mál-
stofa í umhverfis- og byggingar-
verkfræðiskor Háskóla Íslands, í
húsi verkfræðideildar VR-II, Hjarð-
arhaga 2-6, í stofu 157, kl. 16.15–18.
Erindi halda: Gunnar Ingi Ragn-
arsson, verkfræðingur og Jónas Elí-
asson, prófessor.
Gunnar Ingi er einn af aðalhöf-
undum þeirrar umferðarkerf-
istillögu sem er í rammatillögu borg-
arinnar.
Jónas mun kynna þá tillögu sem
hann og Hrafnkell Thorlacius hafa
sett fram í fjölmiðlum nýlega, en
þeir hafa nú útfært hana nánar með
hugmynd um áfangaskiptingu.
Að lokum framsöguerindunum
munu frummælendurnir setjast í
pallborð og svara spurningum fund-
armanna.
Fundarstjóri verður Trausti Vals-
son, prófessor.
Í DAG
Spánsk-íslenska verslunarráðið
heldur fund um stjórnmál á Spáni á
morgun, föstudaginn 12. mars kl. 16,
í fundarsal Verslunarráðs Íslands.
Á fundinum verða hvort tveggja
rædd stjórnmál samtímans og fyrri
daga.
Forsætisráðherraefni flokkanna
verða til umræðu svo og kosninga-
baráttan sem nú stendur yfir.
Guðbergur Bergsson rithöfundur
flytur framsögu og Ásgeir Sverr-
isson, blaðamaður á Morgunblaðinu,
segir fréttir frá Spáni.
Þátttöku þarf að ská fyrirfram hjá
Verslunarráði Íslands, segir í frétta-
tilkynningu.
Á MORGUN
Opin ráðstefna: „Þekking í þágu
skógræktar“ verður haldin laug-
ardaginn 13. mars kl. 13–18, í stóra
sal Ferðafélags Íslands, í Mörkinni
6, í Reykjavík.
Erindi halda: Aðalsteinn Sig-
urgeirsson, Guðmundur Hall-
dórsson, Halldór Sverrisson, Ólafur
Eggertsson og Bjarki Þór Kjart-
ansson, Brynjar Skúlason, Lárus
Heiðarsson, Þröstur Eysteinsson,
Bjarki Þór Kjartansson, Adriana
Binimelis Saez, Karl S. Gunnarsson
og Hrefna Jóhannesdóttir, Arnór
Snorrason og Bjarki Þór Kjart-
ansson, Hreinn Óskarsson og Sigríð-
ur Júlía Brynleifsdóttir. Ráð-
stefnustjórar er Jón Loftsson og
Vilhjálmur Lúðvíksson.
Ráðstefnuna halda Skógræktarfélag
Íslands og Rannsóknastöð Skóg-
ræktar ríkisins á Mógilsá.
Ísbrú: félag fólks sem starfar að
fræðslumálum útlendinga/tví-
tyngdra heldur aðalfund laugardag-
inn 13. mars kl. 13 í íþróttasal
Fræðslumiðstöðvar Reykjavíkur.
Ragnhildur Zoëga frá Alþjóðaskrif-
stofu háskólastigsins mun kynna
styrkjaleiðir fyrir kennara, Hulda
Karen Daníelsdóttir kennsluráðgjafi
á Fræðslumiðstöð Reykjavíkur
kynnir sumarnámskeið fyrir fé-
lagsmenn og Birna Arnbjörnsdóttir
dósent við Háskóla Íslands heldur
erindi um hvað hefur áhrif á tungu-
málanám fullorðinna. Einnig verður
kynning á námsefni í íslensku sem
erlendu máli.
Á NÆSTUNNI
I.O.O.F. 11
1843118

Í kvöld kl. 20.00
Lofgjörðarsamkoma.
Carol og Freddy Filmore tala.
Allir velkomnir.
Landsst. 6004031119 VII
I.O.O.F. 5
1843118
Bk 5h
Fimmtudagur 11. mars
Almenn samkoma í Þríbúðum,
Hverfisgötu 42, kl. 20:00.
Predikun Róbert Condon.
Mikill söngur og vitnisburðir.
Allir eru hjartanlega velkomnir.
Föstudagur 12. mars
Opinn AA-fundur kl. 20:00.
Mánudagur 15. mars
Biblíulestur í Þríbúðum,
Hverfisgötu 42, kl. 19.30.
Þriðjudagur 16. mars
UNGSAM í Þríbúðum,
Hverfisgötu 42, kl. 19:00.
Uppbyggilegt starf fyrir
ungt fólk í bata.
www.samhjalp.is