Morgunblaðið - 20.03.2004, Síða 23
COLIN Powell, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, hrósaði bandarísk-
um hermönnum og starfsmönnum
hernámsliðsins í Írak þegar hann
ávarpaði þá í Bagdad í gær í tilefni af
því að ár er liðið frá því að stríðið í
Írak hófst. Powell kvaðst ekki telja
að stríðið í Írak hefði valdið óstöð-
ugleika í heiminum og aukið hættuna
á hryðjuverkum.
„Þið og félagar ykkar hafið fjar-
lægt skelfilega einræðisstjórn sem
ógnaði eigin borgum, grannríkjun-
um og öllum heiminum,“ sagði Pow-
ell. Hann benti á að í mánuðinum var
þess einnig minnst að sextán ár eru
liðin síðan her Saddams Husseins,
fyrrverandi forseta Íraks, varð 5.000
Kúrdum að bana í gasárás og þrett-
án ár eru liðin frá því að Sameinuðu
þjóðirnar hófu rannsókn á meintum
gereyðingarvopnum Íraka eftir
Persaflóastyrjöldina árið 1991.
„Við þurfum ekki að hafa áhyggj-
ur af þessu lengur, nú þegar við
minnumst þess að ár er liðið síðan
stríðið hófst,“ sagði utanríkisráð-
herrann. „Verið stolt af starfi ykk-
ar.“
Blaðamenn gengu af fundi
Síðar um daginn gengu arabískir
blaðamenn af blaðamannafundi sem
Powell hélt í Bagdad. Með þessu
mótmæltu þeir drápi á tveimur
íröskum fréttamönnum en talið er að
þeir hafi fallið fyrir byssukúlum
bandarískra hermanna.
Arabískur blaðamaður stóð upp
og las yfirlýsingu um leið og Powell
gekk inn í sal ráðstefnuhallar í Bagd-
ad. Hann sagði að ári eftir að stríðið
hófst gætu Bandaríkjamenn ekki
tryggt öryggi í Írak og krafðist rann-
sóknar á dauða fréttamannanna.
Nokkrum sekúndum síðar gengu um
20 blaðamenn af fundinum.
Powell kvaðst harma mannfall
meðal blaðamanna, hermanna,
hjálparstarfsmanna og óbreyttra
íraskra borgara.
Fréttamaður við arabísku sjón-
varpsstöðina Al-Arabiya lést í gær af
völdum sára sem hann fékk kvöldið
áður þegar bandarískir hermenn
skutu á hann og myndatökumann
sem lést á staðnum. Þar með hafa
fimm blaðamenn beðið bana í Írak á
tæpum sólarhring.
Powell sagði á blaðamannafundin-
um að stríðið í Írak hefði ekki kynt
undir óstöðugleika og hryðjuverkum
í heiminum. „Út um allan heim hafa
hryðjuverkamenn gert árásir sem
tengjast á engan hátt Írak.“
!"#$ % #&
' %
()# %&
* ++ ,#)+&
--"./+
0*11# *. #1
2
-3" #
4 1#
- " #
+% 5 1 16)
#7+5 "
%
#
*++
8" +
9
9
:7%*+
/ &5 595*%1
!" # !
%5):/ 1#+55 9
+):/ 5:7
9
*1;
!
"
"
" #
<"=< + 3">!3
$
$% & '
>"<8=+?"!@3
%&
'(
=?!
>-
=<
))*+ ,"
-
Segir stríðið
ekki hafa leitt
til óstöðugleika
Bagdad. AFP.
Colin Powell og L. Paul Bremer á
blaðamannafundi í Bagdad í gær.
AP
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. MARS 2004 23
www.mennta.is
N
O
N
N
I
O
G
M
A
N
N
I
I
Y
D
D
A
/
s
ia
.i
s
/
N
M
1
1
6
4
5
SKRÚFUDAGUR
St‡rimannaskólans í Reykjavík
Vélskóla Íslands og
KYNNINGARDAGUR
Allir velkomnir!
OPI‹ HÚS VER‹UR Í SJÓMANNASKÓLA ÍSLANDS
LAUGARDAGINN 20. MARS KL. 13.00-16.30
FYRIRTÆKI ME‹ KYNNINGU:DAGSKRÁ OG †MIS AFfiREYING:
Framtak, Sparisjó›ur vélstjóra, Marel, STG ísvélar,
Fálkinn, Slysavarnaskólinn, Spennubreytar,
Vélstjórafélag Íslands, Endurmenntun vélstjóra,
Barkasu›a Gu›mundar, VIT – Vi›halds- og
i›na›artækni, Fiskifréttir, Landssamband íslenskra
útvegsmanna, Hlerager›in, Sindri, Samskip.
NEMENDAFÉLÖG SKÓLANNA
Hópur úr Kvennakór Reykjavíkur flytur létt sönglög.
Nemendur úr skólunum flytja tónlist.
Gestir geta fari› upp í n‡uppger›an turn skólans
og noti› fla›an glæsilegs úts‡nis til allra átta.
Siglinga- og vélhermar ver›a á fullri fer›.
Nemendur og kennarar kynna hluta af námsefni
skólans.
Gó›gæti og gos í bo›i nemendafélaganna.
Kvenfélögin Hrönn og Ke›jan bjó›a veitingar
á vægu ver›i.
OLESYA Lahtionova er besti nem-
andinn í sínum bekk í menntaskóla
nr. 46 í Riga, höfuðborg Lettlands.
Er skólinn aðeins fyrir nemendur,
sem eiga rússnesku að móðurmáli.
Lahtionova, sem er 15 ára gömul,
óttast hins vegar, að einkunnirnar
eigi eftir að breytast til hins verra
því að brátt mun kennslan að mestu
fara fram á lettnesku, tungumáli,
sem Lahtionova er ekki sleip í.
Ný lög, sem segja, að 60% kennsl-
unnar í lettneskum skólum skuli fara
fram á lettnesku, hafa valdið mikilli
óánægju hjá rússneska minnihlut-
anum í landinu og þetta vandamál
hverfur ekki með inngöngu Lett-
lands í Evrópusambandið, ESB, í
maí. Hefur sambandið þó lagt bless-
un sína yfir þessa skipan mála enda
hafði það áður fengið stjórnvöld til
að milda upphaflegu lagadrögin.
Rússar, sem drottnuðu í Lettlandi
á sovéttímanum, lögðu sig lítt eftir
lettneskunni og Olesya segist ekki
hafa skilið ýmis orð í lettnesku vís-
indamáli, til dæmis orðið „tilpums“,
sem merkir magn. Hún og bekkjar-
félagar hennar segjast einfaldlega
vera eins og byrjendur í stærðfræði
þegar kemur að lettneskunni.
Vaxandi spenna
Lettneska ríkisstjórnin segir, að
lögin, sem koma til framkvæmda í
haust, séu í mörgu sniðin að hags-
munum rússneskumælandi fólks en
það er þriðjungur landsmanna, sem
eru alls 2,3 milljónir. Bendir hún
einnig á, að vilji fólk vera nýtir,
lettneskir þegnar, verði það að sjálf-
sögðu að kunna lettnesku, meðal
annars til að eiga kost á góðu starfi.
Lettlandsrússar eru samt ekki
sáttir og hafa þeir efnt til mestu
mótmæla í landinu frá því það end-
urheimti sjálfstæði sitt árið 1991.
Ráðgera þeir einnig mikil mótmæli
1. maí næstkomandi en þá munu
Lettar fagna inngöngunni í ESB.
Talsmenn mannréttindasamtaka
segja, að tungumáladeilan auki þá
spennu, sem fyrir var í samskiptum
Letta og rússneska minnihlutans, og
geti beinlínis varðað öryggishags-
muni ríkisins. Saka sumir Lettar
stjórnmálamenn í Rússlandi um að
kynda undir enda eigi margir þeirra
enn erfitt með að sætta sig við sjálf-
stætt Lettland. Aðrir segjast gera
sér litla rellu út af Moskvustjórninni
og benda á, að hótanir hennar hafi
hingað til reynst orðin tóm.
Stjórnvöldum í Rússlandi er hins
vegar full alvara þegar þau saka yf-
irvöld í Lettlandi og Eistlandi um að
brjóta mannréttindi á rússneska
minnihlutanum. Hafa þau beðið
mannréttindastofnun Sameinuðu
þjóðanna að kanna málið og Júrí
Fedetov, aðstoðarutanríkisráðherra
Rússlands, sagði nú um miðjan
mars, að „alvarlegur og langvarandi
lýðræðishalli“ ríkti í þessum tveimur
Eystrasaltslöndum.
Sumir lettneskir Rússar telja
raunar, að með nýju lögunum séu
Lettar að ná fram hefndum á Rúss-
um og yfirráðum þeirra áður fyrr.
Fagna ESB-aðild
til að komast burt
„Á sovéttímanum voru Lettar
sviptir réttindum sínum sem þjóð og
nú eru þeir að hefna þess,“ sagði
Max Dombrauskis, 17 ára gamall
nemandi við menntaskóla nr. 46.
„Mér finnst það þó ekki rétt, að það
skuli nú bitna á börnunum.“
Lettar binda miklar vonir við að-
ildina að Evrópusambandinu og það
gerir líka Olesya og bekkjarfélagar
hennar. Fyrir þau er ástæðan sú, að
aðildin mun gera þeim auðveldara að
koma sér burt. „Ég lít á lögin sem
árás á rússneska tungu,“ segir hún.
„Þess vegna vil ég fara.“
Eðlileg aðlögun eða hefnd?
AP
Um 6.000 rússneskir námsmenn efndu til mótmæla í Riga í síðasta mánuði
vegna nýju lettnesku tungumálalaganna sem koma til framkvæmda í
haust. Á borðanum stendur á rússnesku „Látið skólana í friði“.
Lettneska tekin upp í
skólum rússneska
minnihlutans í Lettlandi
þótt hann kunni lítið
sem ekkert í málinu.
Riga. AP.
ANNELI Jäätteenmäki, fyrrver-
andi forsætisráðherra Finnlands,
var í gær sýknuð í undirrétti af
ákæru um að hafa með ólöglegum
hætti komist yfir og nýtt sér leynileg
skjöl ríkisstjórnarinnar um Íraks-
stríðið þegar hún var leiðtogi stjórn-
arandstöðunnar.
Aðstoðarmaður Finnlandsforseta,
Martti Manninen, sem lét Jäätteen-
mäki hafa skjölin, var aftur á móti
fundinn sekur í gær, um að hafa rofið
embættistrúnað og sektaður um sem
nemur áttatíu daga launum, eða
3.600 evrur (313.000 krónur).
„Úrskurður
undirréttarins er
mér mikill léttir,“
sagði Jäätteen-
mäki í yfirlýs-
ingu. „Ég vona að
hér með ljúki
þessu langdregna
og erfiða máli.“
Hún er nú í
Strassborg í
Frakklandi þar
sem hún hefur boðið sig fram til Evr-
ópuþingsins fyrir finnska Miðju-
flokkinn.
Jäätteenmäki sýknuð
Helsinki. AFP.
Anneli
Jäätteenmäki