Morgunblaðið - 03.04.2004, Page 49

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. APRÍL 2004 49
BALDUR
SKARPHÉÐINSSON
✝ Baldur Skarp-héðinsson fædd-
ist í Dagverðarnesi í
Skorradal 19. júní
1928. Hann lést að
Borgarbraut 65 í
Borgarnesi 29. mars
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Skarphéðinn Magn-
ússon, f. 27. 1. 1890,
d. 19.11. 1981, og
Kristín Sigurlaug
Kristjánsdóttir, f.
22.1. 1896, d. 30.4.
1983.
Baldur ólst upp í
Dagverðarnesi og átti þar heima
fram á fullorðinsár. Hann stund-
aði vinnu hjá Skógrækt ríkisins
og á mörgum bæjum í Borgar-
firði. Seinustu árin var hann á
Dvalarheimili aldraðra í Borgar-
nesi. Hann var ókvæntur og
barnlaus.
Útför Baldurs verður gerð frá
Hvanneyrarkirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Þjóta vindar, þiðnar snær,
þeyr um vanga líður.
Óður vorsins ómar skær
angurvær og blíður.
Öldur rísa út um sæ,
árdagsgeislar flóa.
Yfir sérhvern bóndabæ,
brekkur sund og móa.
Skorradals er ljómar sól
á skóg og vatnið fríða.
Lifnar allt sem áður kól
um sumardaga blíða.
Aftan sunna á bárur blá
breiðir geisla flóðið.
Aftan kyrrðin eykur þrá,
örar streymir blóðið.
(Magnús Skarphéðinsson)
Með þessu ljóði sem bróðir okkar,
Magnús, orti um dalinn okkar fagra
viljum við kveðja þig, kæri bróðir, og
þakka þér samfylgdina. Guð blessi
þig.
Þínar systur
Sigríður og Þuríður.
✝ Ásdís Kjartans-dóttir fæddist að
Hólslandi í Eyja-
hreppi 31. desember
1909. Hún lést 26.
mars síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Kjartan Einar
Daðason, f. 15. sept.
1876 á Bólstað í
Haukadal, og Guð-
ríður Guðmundsdótt-
ir, f. 14. jan. 1876 í
Þorgeirsstaðahlíð í
Miðdölum. Ásdís átti
níu systkini og var
hún sjöunda í röð-
inni. Öll eru þau nú látin.
Ásdís ólst upp í Dölum, mest
með föður sínum á ýmsum bæjum
þar sem hann var í vinnu-
mennsku, eftir að kona hans lést.
Veturinn 1932 var Ásdís í Hús-
mæðraskólanum á Blönduósi. Tvo
vetur vann hún í Reykjavík, á
Kleppsspítala.
Í Dalina kom hún svo aftur og
hóf búskap með manni sínum
Kristjáni Einari Guðmundssyni
frá Dunkárbakka, f. 4. okt. 1904,
d. 23. nóv. 1997. Þau
bjuggu allan sinn bú-
skap í Hörðudals-
hreppi, fyrst í Selár-
dal til ársins 1949, en
fluttu þá að Bugðu-
stöðum. Börn Ásdís-
ar og Kristjáns eru:
1) Erla Guðrún
Kristjánsdóttir, bú-
sett á Selfossi, gift
Halldóri Magnús-
syni. Dóttir þeirra er
Ásdís Erna, gift
Tómasi Gunnars-
syni, synir þeirra
eru Rúnar Már og
Halldór Ari. Sonur Ásdísar og
Guðmundar Þórs Hafsteinssonar
er Davíð Örn, í sambúð með Sess-
elju Sumarrós Sigurðardóttur,
sonur þeirra er Alexander Bjarki.
2) Gunnar Breiðfjörð Kristjáns-
son, bóndi á Bugðustöðum. 3)
Kristín Inga Kristjánsdóttir, bú-
sett í Búðardal ásamt sambýlis-
manni sínum Magnúsi Jónssyni.
Útför Ásdísar fer fram frá
Snóksdalskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
Elskuleg móðursystir mín, Ásdís
Kjartansdóttir, hefur nú lagt aftur
augun sín í hinsta sinn. Þó ævi
hennar hafi verið orðin löng, rúm-
lega 94 ár, er maður aldrei tilbúinn
til að kveðja. Söknuður og tregi
sækir á. Ég á margar góðar minn-
ingar um Dísu frænku mína, eins og
við kölluðum hana, og eru þær
minningar mér mjög dýrmætar.
Í samtali okkar í vetur barst talið
að minni fyrstu heimsókn í Selárdal,
þar sem Dísa og fjölskylda hennar
bjuggu áður en hún flutti að Bugðu-
stöðum. Ég var 11 ára og mamma
mín, Sigríður Kjartansdóttir, ákvað
að fara með okkur systkinin sem
heima vorum í heimsókn til systur
sinnar. Það var heilmikið ferðalag
að fara frá Flatey og inn í Dali á
þessum árum. Ferðin hófst á sigl-
ingu með flóabátnum Konráð upp
að Kinnarstöðum þar sem við gist-
um. Síðan var ferðast með rútu að
stað sem heitir Skógstagl. Þar beið
Kristján, eiginmaður Dísu, eftir
okkur með hesta en það var síðasta
farartækið okkar þar til við kom-
umst á leiðarenda. Á hlaðinu í Sel-
árdal beið Dísa frænka ásamt
Kjartani föður sínum og afa mínum.
Einnig tóku á móti okkur Erla,
Didda og Gunnar, börn Dísu og
Kristjáns, og var okkur fagnað inni-
lega.
Í samtali okkar Dísu rifjaðist það
upp að mamma hafði saumað kjóla á
Erlu og Diddu og eflaust hef ég líka
fengið nýjan kjól fyrir ferðina. Erla
man eftir þessu og ekki vorum við
frænkurnar meiri prinsessur en það
að við hikuðum ekki við að skella
okkur á hestbak og þar að auki ber-
bakt. Þegar ég hugsa um þennan
tíma er yfir honum mikill ævintýra-
ljómi, lítill foss, sól, rigningarúði og
regnbogi svo fallegur að ég man
ekki annan fegurri.
Hjá þeim systrum mömmu og
Dísu ríkti líka gleði með þessa heim-
sókn. Ég man að þær hlógu og röbb-
uðu mikið. Ég hef það á tilfinning-
unni að þær hafi notið þessara
stunda því það var langt síðan þær
höfðu hist. Samskiptin á þessum ár-
um voru aðallega í gegnum bréfa-
skriftir og eflaust ekki mikill tími til
slíks á stórum heimilum.
Þegar við bjuggum í Flatey var
sannarlega vík milli vina. Eftir að
við fluttum úr Flatey í Stykkishólm
var ferðalag í Dalina auðveldara en
áður. Dísa og fjölskylda hennar
fluttust að Bugðustöðum og þangað
var gott að koma. Þegar okkur bar
að garði var okkur fagnað innilega
og á augabragði töfraði Dísa frænka
fram veisluborð. Hvernig fór hún
Dísa að þessu? Hún átti ekki ísskáp
eða frystikistu á þessum tíma. Hún
fór upp í stiga, lyfti upp lúgu og kom
svo með hverja kökuna á eftir ann-
arri. Mjólkina bar hún alltaf fram í
könnu en ekki fernu og er það okkur
minnisstætt. Í síðustu ferðinni okk-
ar Einars til Dísu að Bugðustöðum
kom hún með nýbakaðar pönnukök-
ur. „Fórstu að baka þetta fyrir okk-
ur?“ sagði Einar. Svaraði hún þá að
bragði: „Nei, nei, þær eru eldgaml-
ar, síðan í fyrra.“ Það var alltaf stutt
í grínið og á glettnum svörum stóð
ekki.
Ég hafði þann sið að leyfa Dísu
frænku minni að fylgjast með fólk-
inu sínu, afkomendum Sigríðar
systur hennar og sýndi hún því mik-
inn áhuga. Í síðasta samtali okkar
sagði ég henni frá langömmubarni
Pálínu systur minnar sem fæddist á
afmælsidegi hennar (Dísu) 31. des-
ember 2003.
Dísu frænku minni þakka ég og
fjölskylda mín fyrir liðnar stundir.
Innilegar samúðarkveðjur, elsku
Erla, Gunnar, Didda og aðrir ást-
vinir.
Gréta.
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vörn í nótt.
Æ, virst mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka,
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Þýð. S. Egilsson)
Guð geymi þig, elsku amma.
Takk fyrir allt.
Ömmubörnin þín.
Ásdís Kjartansdóttir er látin á 95.
aldursári. Dísa eins og hún var köll-
uð var ein af þessum sístarfandi
sveitakonum sem féll aldrei verk úr
hendi. Hún gekk iðulega síðast til
hvílu og fór fyrst á fætur. Kristján
Guðmundsson maður Dísu lést 1997
en hann var ömmubróðir minn. Ég
kom fyrst að Bugðustöðum að ég
man, með móður minni Ásu Krist-
jánsdóttur fjögurra ára gömul og
var ég meira og minna í sveit þar á
sumrin frá fimm til tólf ára aldurs.
Má segja að Bugðustaðir hafi verið
mitt annað heimili.
Margt er minnisstætt frá þessum
sumrum. Í minningunni var oftast
sól og blíða. Dísa átti fallegar ís-
lenskar hænur sem hún nostraði
við. Eitt sinn hvarf aðal ungahænan
og eftir mikla leit fannst hún í
blómagarðinum og var búin að
koma sér fyrir í miðjum blóma-
runna og byrjuð að liggja á. Eftir
það bar Dísa mat og vatn til hæn-
unnar svo hún gæti ótrauð legið á
eggjunum. Alltaf fóru þau hjónin
Stjáni og Dísa í fjósið kvölds og
morgna og mjólkuðu kýrnar. Dísa
var handfljót og mjólkin bunaði í
fötuna. Starfi minn var að sækja
kýrnar og alltaf vissi Dísa hvert
kýrnar höfðu farið. Ég var oft undr-
andi á þessu og fannst hún sjá
lengra en nef hennar náði.
Dísa sannaði svo sannarlega mál-
tækið: Margur er knár þótt hann sé
smár - lítil, lipur og nett og dökk á
brún og brá.
Þegar mest lét, var hún með þrjá
kartöflugarða og man ég eftir að
hafa baksast með hjólbörurnar með
henni að taka upp kartöflur.
Gestkvæmt var á Bugðustöðum
og reiddi Dísa þá fram hlaðborð fyr-
ir gestina, þannig að æðimargir
kaffibollarnir hafa verið drukknir
þar.
Símstöð var á Bugðustöðum og
þurfti Dísa þá að fara heim í miðjum
heyskap til að svara í símann. Þá
skokkaði hún léttstíg heim í bæ upp
túnið á rósóttum bómullarkjól og í
sandölum úr kaupfélaginu. Raf-
magnið kom 1967 þegar ég var tíu
ára. Fram að því var gamla olíu-
eldavélin í fullri notkun og olíulamp-
ar notaðir þegar dimma tók á haust-
in. Dísa var mjög heimakær og fór
sjaldan af bæ. Hún fylgdist þó vel
með öllu og vissi nákvæmlega hver
var hvurs og hvurs var hvað. Það
var alveg aðdáunarvert hvað hún
hélt góðri heilsu og mikilvægt fyrir
hana að geta verið heima til hinstu
stundar.
Með þessum orðum vil ég þakka
kærlega fyrir dvöl mína á Bugðu-
stöðum og það var ómetanlegt fyrir
borgarstelpuna að fá að kynnast
sveitalífinu og búskaparháttum.
Erla, Gunnar, Didda, Ásdís og
fjölskyldur, ég sendi ykkur samúð-
arkveðjur.
Dísa mín, hafðu þökk fyrir allt og
allt. Hvíl þú í friði.
Dagný Jónsdóttir.
Þú ert, litli lækur minn,
líkur sem í fyrri daga
ennþá sama sönginn þinn
syngurðu út í grænum haga.
Blómin ungu elska þig
eins og fyrr í bernsku minni,
spjátrungsleg þau sperra sig
og spegla sig í skuggsjá þinni.
(Jóh. Sigurjónss.)
Þegar ég frétti látið hennar Dísu
á Bugðustöðum fannst mér sem þar
væri farinn sterkur hlekkur frá
æsku minni.
Hjónin á Bugðustöðum voru góð-
ir vinir foreldra minna og góður
kunningsskapur hefur ætíð verið
með okkur Drangasystkinum og
systkinunum frá Bugðustöðum.
Það eru hlýjar minningar sem
leita á hugann þegar ég lít til baka
til þess er ég kom með föður mínum
fyrst að Bugðustöðum. Systkinin á
Bugðustöðum eru á svipuðum aldri
og við Drangasystkinin og því var
kærkomið að hitta þau. Hlýtt og
glaðlegt viðmót var alltaf í fyrirrúmi
hjá fjölskyldunni á Bugðustöðum.
Gestkvæmt var þar á bæ og virt-
ist alltaf vera tími til að taka vel á
móti gestum þrátt fyrir að alltaf
væru vissulega næg verkefni við bú-
skapinn. Búið óx og byggð voru ný
hús á jörðinni og ræktuð tún.
Faðir minn var póstur og fór
póstferðir á milli Stykkishólms og
Búðardals. Póstafgreiðsla var á
Bugðustöðum og var því alltaf kom-
ið við þar í póstferðum.
Það er erfitt að ímynda sér hvern-
ig það var á fyrri árum þegar ár
voru óbrúaðar og allt varð að fara á
hestum að vetri til þótt hægt væri
að komast á bíl yfir sumartímann.
Oft var kuldalegt hjá póstinum í
vetrarferðum á hestum og þá var
gott fyrir menn og hesta að koma að
Bugðustöðum. Ég minnist þess að
faðir minn talaði um að Dísa hefði
þurrkað af honum vettlingana á
meðan hann stóð við. Þannig var
hún Dísa, hlý og góð og þannig er
minningin um hana.
Tíminn líður ótrúlega hratt. Við
höfum lifað miklar breytingar á
vegum og farartækjum. Nú tekur
innan við klukkutíma að fara það
sem var dagleið á hesti. En eitthvað
virðist vanta í sveitirnar því alltaf
fækkar fólkinu þar.
Systurnar á Bugðustöðum fluttu
að heiman og stofnuðu fjölskyldur.
Gunnar bjó áfram með foreldrum
sínum og síðan með móður sinni að
föður sínum látnum. Hann býr nú
einn á Bugðustöðum og Drangar
eru í eyði.
Margs er að minnast frá fyrri
tíma, en fleira verður ekki rakið hér
en þakkað fyrir liðnar samveru-
stundir.
Er sólin skein frá himindjúpi háu
og héluð blómin kyssti þýtt sem móðir
Þá mælti ég ósjálfrátt: hve guð er góður
að gefa öllu, bæði háu og lágu,
ástríka móður. Móðurhjartað blíða
er mynd, er geislabrot af drottni sjálfum.
Svo mælti ég og tók með huga hálfum
í hönd mér litla sóley undurfríða,
er óx hjá vegi, og ég horfði hljóður
á hennar fagurgulu blöðin smáu.
En heiðalóu hátt í lofti bláu
ég heyrði syngja blítt um guð og móður.
(Jóh. Sigurjónss.)
Elsku Gunnar, Didda og Erla.
Með þessum fátæklegu orðum send-
um við ykkur og fjölskyldum ykkar
innilegustu samúðarkveðjur. Guð
veri með ykkur öllum.
Valborg, Jón og Emilía
frá Dröngum.
Yndisleg ferð í dásamlegu veðri
var farin fyrir stuttu að heimsækja
Dísu og Gunnar á Bugðustöðum.
Dísa var svo hress og eftir góð-
gjörðir að venju, fórum við út. Við
gengum góðan spöl, fram og til
baka, hún sýndi mér hvað allt var
orðið fínt og gamla húsið horfið.
Mitt fólk kom bara og tók til hend-
inni sagði hún hreykin og það er
rétt, börnin hennar léttu henni lífið.
Dísa naut þess að eiga góða að og þá
ekki síst Gunnar sem alltaf var í
kallfæri ef svo má segja.
Dísa mun hafa átt erfitt á stund-
um í æsku og þurfti oft að skipta um
heimili. En þá voru nú aðrir tímar
en nú. Dísa tók því sem sjálfsögðum
hlut og part af uppeldi sínu eins og
hún sagði sjálf.
Dísa kom sem engill inn í líf okkar
á Dunkárbakka, þá ung að árum og
ég veit að ég fékk að kúra hjá henni
fyrstu næturnar í lífi mínu. Heima
kynntist hún manni sínum og þar
missti hún líka móður sína.
Skin og skúrir skiptust á, en lífið
hélt áfram. Þau Ásdís og Kristján
hófu búskap í Selárdal og áttu börn-
in sín þrjú einmitt þar. Þar var oft
gaman að koma og kátt í koti upp til
fjalla. Dísa var heimakær og hugs-
aði vel um sína og alla sem inn í líf
hennar komu, bæði menn og mál-
leysingja. Ansi er ég hrædd um að
smalahundurinn góði sakni hennar
nú líkt og aðrir lifendur.
En nú hefur hún Dísa brugðið sér
af bæ, svo ekki er hægt að sjá hana.
En við sem þekktum hana finnum
ljúfan blæ streyma um okkur þegar
við minnumst samverustunda með
þessari nettu en samt sterku Dala-
konu. Dalakonu sem virti og unni
sveitinni sinni og þeim sem þar
vildu búa. Hún mundi líka eftir okk-
ur hinum sem áður voru í sveitinni
hennar. Hún mundi allt og var samt
komin á tíræðisaldurinn. Síðasta
samveran með ógleymanlegri per-
sónu er að baki.
Blessuð sé minning Ásdísar
Kjartansdóttur. Ég votta aðstand-
endum hennar samúð mína.
Gunnhildur.
Það er með miklum söknuði sem
ég kveð hana Dísu mína sem í dag
verður til moldar borin frá Snóks-
dalskirkju í Dalasýslu. Ekki er ætl-
un mín að skrifa einhverja lofrollu
um Dísu því ekki hefði það verið
henni að skapi. En mig langar bara
til að þakka fyrir allt sem hún hefur
kennt mér og gefið í lífinu. Tíu ára
gömul fór ég til hennar í sveitina og
dvaldi þar sumarlangt nokkur ár í
röð. Þar kynntist ég sveitasælunni,
náttúrunni, kyrrðinni og síðast en
ekki síst lærði ég að vinna. Dísa var
alltaf að, féll ekki verk úr hendi og
nú síðustu árin þegar hún þurfti að-
eins meira á hvíld að halda, þá há-
öldruð kona, taldi hún það vera leti í
sér.
Minningabrotin úr sveitinni eru
mörg, allar ferðirnar okkar Dísu
niður að sjó að tína egg, gönguferð-
irnar upp á háls til að horfa yfir í
Selárdal, þvottahúsið og hún sjálf
lituð af rauðu bleki þegar hún stakk
gat á úðabrúsann.
Í huga mér var Dísa einstök, allt-
af kát og glettin, laus við allt stress,
fylgdist vel með öllu og öllum. Hún
undi vel sínum hag og allt heimsins
prjál snerti hana ekkert. Mann
langar svo til að hafa bara örlítið af
þessum eiginleika.
Hin síðari ár hafa reglulegar
heimsóknir til Dísu og Gunnars á
Bugðustöðum verið fastir liðir í lífi
mínu og minnar fjölskyldu. Við
komum eins og farfuglarnir á vorin
til að kíkja á sauðburðinn, lítum við í
sumarfrínu og leitirnar eru alltaf til-
hlökkunarefni. Í vor verður allt á
sínum stað í sveitinni, nema Dísa
hefur brugðið sér af bæ.
Dísa mín, ég kveð þig að sinni.
Hafðu þökk fyrir allt og allt.
Sigrún.
ÁSDÍS
KJARTANSDÓTTIR
Afmælis- og minningargreinum má skila í tölvupósti (netfangið er minning@mbl.is, svar er
sent sjálfkrafa um leið og grein hefur borist) eða á disklingi. Ef greinin er á disklingi þarf út-
prentun að fylgja. Nauðsynlegt er að tilgreina símanúmer höfundar og/eða sendanda (vinnu-
síma og heimasíma). Þar sem pláss er takmarkað getur þurft að fresta birtingu greina, enda
þótt þær berist innan hins tiltekna frests. Nánari upplýsingar eru á mbl.is. Um hvern látinn
einstakling birtist formáli og ein aðalgrein af hæfilegri lengd á útfarardegi, en aðrar greinar
skulu ekki vera lengri en 300 orð, u.þ.b. 1.500 slög (með bilum) eða um 50 línur í blaðinu (17
dálksentimetrar). Tilvitnanir í sálma eða ljóð takmarkast við eitt til þrjú erindi. Einnig er
hægt að senda örstutta kveðju, HINSTU KVEÐJU, 5–15 línur, og votta virðingu án þess að
það sé gert með langri grein. Greinarhöfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en ekki
stuttnefni undir greinunum.