Pressan - 19.12.1991, Qupperneq 22

22
FIMMTUDAGUR PRESSAN 19. DESEMBER 1991
um jólin
Gudmundur Andri Thorsson
ÍSLENSKI ORAUMURINN
(Mál og menning)
Andri er öðrum fremur
spúttnikk þessarar jólaver-
tíðar. Hann leyfir sér að
vera orðmargur og útúr-
dúrasamur og passar sig vel
á að vera aldrei leiðinlegur.
Mottóið að höfundar eigi
ekki að gefa út bækur
nema þeim sjálfum þyki
þær skemmtilegar er gott.
Það var líka kominn tími til
að nánustu samtímamenn
Andra eignuðust sína epík;
það ótrúlega ósmarta fólk
sem fæddist á bilinu
1957—^63, eða um það bil.
Háskólabíó
TVÖFALT LÍF VERÓNIKU
Krysztof Kieslowski er það
sem kvikmyndaiðnaðurinn
leitar stöðugt að en finnur
sárasjaldan — snillingur.
Það þarf ekki frekari vitna
við en myndanna tíu sem
hann orti út af boðorðunum
tíu og voru sýndar hér í
sjónvarpi fyrir rúmu ári.
Það eru gerðar ofboðslegar
væntingar til Kieslowskis;
hann stendur hérumbil und-
ir þeim í þessari mynd, sem
lætur engan ósnortinn.
Gudjón Fridriksson
MEÐ SVERÐIÐ í ANNARRI
HENDI OG PLÓGINN í HINNI
(Iðunn)
í aðra röndina var Jónas
Jónsson frá Hriflu náttúr-
lega kolóður maður sem fór
hamförum gegn andstæð-
ingum sínum, svívirti þá og
níddi. í hina röndina var
hann stjórmálaskörungur og
hugsjónamaður sem átti
stóran þátt í að breyta
ásýnd íslands. Ólíkt flestum
ævisöguriturum íslenskra
stjórnmálamanna skrifar
Guðjón ekki í hrifningar-
leiðslu, heldur reynir hann
að sjá bæði kost og löst á
þessum furðulega náunga.
Það er góð tilbreyting.
Isaac Basheuis Singer
GALLAGRIPUR
HJÖRTUR PÁLSSON ÞÝDDI
(Setberg)
Fólk sem byggir horfinn
heim sem á landakorti var
einhvers staðar á mörkum
Póllands, Úkraínu og Rúss-
lands; heimur sem er út-
þurrkaður nema í vöku-
draumum flóttamanna og
eftirlegufólks. Þar á meðal
er Singer, að mörgu leyti
einna geðfelldastur Nóbels-
verðlaunahafa; stórkostlega
gamansamur, hugljúfur og
fullur skilnings á breyskleika
mannfólksins. Að auki: snill-
ingur að segja góða sögu.
Sororicide
SORORICIDE
(Skífan)
Börnin orguðu en það
heyrðist ekki í þeim, ömm-
ur vötnuðu músum, foreldr-
ar hugsuðu þjóðhátíðar-
nefnd þegjandi þörfina.
Þetta var þegar piltarnir í
Sororicide (áður Infusoria)
spiluðu í Lækjargötunni
sautjánda júní. Við hverju ei
líka að búast af hljómsveit
sem kennir sig við systur-
morð? í alvöru: Þessir strák-
ar eru kóngar íslenska
dauðarokksins, þeir kunna
að spila á hljóðfæri, músíkin
er þung og taktföst. Ef for-
eldrarnir kunna ekki að
meta þetta, þá er það bara
kynsióðabil.
Hvad erþaö besta uid jólin?
— Kærleikurinn.
Huaö er þad uersta viö jól-
in?
— Að ekki skuli alltaf vera
jól.
Huaö uiltu fá í jólagjöf?
— Góðar bækur og gleði í
hjarta.
Huaö helduröu aö þá fáir I
jólagjöf?
— Ég hef ekki hugmynd.
Huer er eftirminnilegasta
jólagjöf sem þú hefur fengiö?
— Dúkka frá frænda mín-
um sem var sporvagnsstjóri í
Kanada. Hún leit út eins og
Elísabet Taylor og átti ballett-
kjól með strúttpilsi, ballett-
skó, síðkjól og háhælaskó.
Mig minnir að þetta hafi verið
1956, svo brúðan var mikið
fágæti.
Manstu eftir jólum sem
uoru nóestum búin aö klúör-
ast?
— Nei. Jólin klúðrast aldr-
ei.
Huenœr hœttiröu aö trúa á
tiluistjólasueinsins?
— Eg hef aldrei trúað á jóla-
sveininn en kannski hef ég
einhvern tíma haldið að hann
væri til.
Huaö er í jólamatinn hjá
þér?
— Yngsta dóttirin ræður
matseðlinum í ár, en fjöl-
skyldan hefur aldrei verið á
eitt sátt um hvað sé ákjósan-
legast. Það verður hamborg-
arhryggur og að sjálfsögðu
möndlugrautur.
Feröu í kirkju á jólunum?
— Ég hef farið í kaþólska
jólamessu í tæp tuttugu ár og
á ekki von á því að bregða út
af þeirri reglu núna þótt al-
menn kirkjusókn mín mætti
vera betri.
Feröu í fjölskylduboö?
— Við systkinin, mamma,
makar og börn komum öll
saman í laufabrauðsskurð 16.
desember, skerum laufa-
brauð allt síðdegið og snæð-
um hangikjöt á eftir. Það
verða mín „litlu jól". Kannski
fylgja fjölskylduboð í kjölfar-
ið en ég á erfiðara um vik því
ég verð fyrir norðan.
Huaö eyöiröu miklum pen-
ingum í jólin?
— Öllum handbærum.
Uppáhaldsjólalag?
— „Máríá, mild og há,
móðir guðs á jörð," í söng
Karmelsystra.
Huer er þér efst í huga á jól-
unum?
— Börnin mín.
Huaö er þér efst í huga á
jólunum?
— Ást og friður.
£ÍUt Q.
Bjarnadóttir
Elín G. Bjarnadóttir er fram-
kvæmdastjóri Bridgesam-
bandsins. Á meðan heims-
meistaramótið í bridge stóð
yfir gerði hún eiginlega ekki
síðri lukku en íslenska keppn-
issveitin, vegna tilgerðar-
lausrar og skörulegrar fram-
komu í fjölmiðlum.
Hvaö œtlaröu aö gera á jól-
unum?
— Ég ætla að vera í hús-
móðurstörfunum heima hjá
fjölskyldunni.
Huaöa þýöingu hafa jólin
fyrir þig?
— Hver jól eru tímamót í
mínum huga og ég ætla alltaf
að vera búin að gera þetta og
hitt fyrir þessi jól. Hvort það
svo tekst alltaf er önnur saga.
Huaö er þaö besta viö jólin?
— Þessi sérstaki og góði
jólamatur.
Hvaö er þaö versta uiö jól-
iri?
— Öll vinnan við matar-
undirbúninginn og sífelldur
frágangur eftir matinn!
Hvaö uiltu fá í jólagjöf?
—- Mér finnst engin jól ef ég
fæ ekki bók. Agatha Christie
er í sérstöku uppáhaldi hjá
mér, en þessi jól tek ég Ólaf
Jóhann fram yfir hana og
auðvitað Bermudabrosið,
bókina um heimsmeistarana.
Huaö helduröu aö þú fáir í
jólagjöf?
— Ég fæ nú yfirleitt það
sem ég bið um í jólagjöf.
Huer er eftirminnilegasta
jólagjöfin sem þú hefur feng-
iö?
— Ég fékk skauta þegar ég
var 12 ára. Það var mjög lang-
þráð gjöf.
Manstu eftir jólum sem
uoru nœstum búin aö klúör-
ast?
— Nei.
Hvenœr hœttiröu aö trúa á
tiluistjólasueinsins?
— Eg man ekki eftir að ég
hafi trúað að jólasveinninn
væri til. Jólasveinninn var
ákveðinn maður í sveitinni
þar sem ég ólst upp og hann
var bara jólasveinninn þann
klukkutíma sem hann lék
jólasvein á jólaballinu.
Huaö er í jólamatinn hjá
þér?
— Hamborgarhryggur
með rauðvínssósu.
Feröu í kirkju á jólunum?
— Það er ekki fastur siður,
en kemur fyrir.
Feröu t fjölskylduboö?
— Ég fer í fjölskylduboð ef
þau eru, og held oftastnær
fjölskyldumatarboð um jólin.
Uppáhaldsjólalag?
— Jólahjól með Snigla-
bandinu.
Huaö eyöiröu miklum pen-
ingum í jólahaldiö?
— Ég tek það ekki saman
fyrr en eftir jólin.
Huer er þér efst í huga á jól-
unum?
— Fjölskyldan.
Hvaö er þér efst í huga á
jólunum?
— Jólaboðskapurinn og há-
tíðarstemmningin sem kem-
ur alltaf með jólunum.
fJaJzoh
Magnússon
Jakob Magnússon tók sér
mestanpart hlé frá tónlist fyrr
á þessu ári og gerðist dipló-
mati í staðinn. Hann er
menningarfulltrúi íslenska
sendiráðsins í Lundúnum.
Huaö œtlaröu aö gera á jól-
unum?
— Ég mun að sjálfsögðu
iðka villtan búkslátt, en þess
á milli reyna að hvílast, nær-
ast og mærast í faðmi fjöl-
skyldunnar.
Huaöa þýöingu hafa jólin
fyrir þig?
— Fyrir mér eru jólin hátíð
Ijóssins í skammdeginu, hátíð
gleði og friðar sem hefur alla
tíð verið mér mikið tilhlökk-
unarefni.
Huaö erþaö besta uiö jóliri?
— Hvað nema barnanna
heiðskíru bros.
Hvaö er þaö versta viö jól-
in?
— Álagið á blessuðum
mömmunum.
Huaö viltu fá í jólagjöf?
— Mátulega blöndu af
mjúkum pökkum og hörðum,
nærhöldum, bókum, sokka-
plöggum og tónlist í bland.
Hvaö helduröu aö þú fáir í
jólagjöf?
— Ég frétti af manni sem
var svo óforskammaður að
gefa konunni sinni keðjur á
bílinn sjnri. Ég vona bara að
ég eigi ekkert slíkt í vændum.
Huer er eftirminnilegasta
jólagjöfin sem þú hefur feng-
iö?
— Ætli það sé ekki banda-
rísk polyester-eftirlíking af
panda-bjarndýri, sem var
mun stærra en ég þegar ég
fékk það í jólagjöf árið 1955.
Manstu eftir jólum sem
voru nœstum búin aö klúör-
ast?
— Eitt sinn gleymdist að
setja möndluna í hrísgrjóna-
grautinn, en málinu var
bjargað fyrir horn rétt áður
en grauturinn kláraðist. Ég
hreppti að sjálfsögðu
möndlugjöfina, en annað
heimilisfólk fékk magapínu
af ofáti.
Huencer hœttiröu aö trúa á
jólasueininn?
— Þegar ég var 6 ára kom í
heimsókn fremur mjóróma
jólasveinn í nælpnsokkum og
á pinnaskóm. Ég varð þess
fljótlega fullviss að þar færi
Sigga Dóra frænka mín í
heimasaumuðum jólasveins-
galla. Eftir það setti ég
gúmmískóinn aldrei út í
glugga.
Hvaö er í jólamatinn hjá
þér?
— Rjúpur, grænmeti og
hrísgrjónagrauturinn ómiss-
andi með týndu möndlunni.
Feröu í kirkju á jólunum?
— Stundum á jólum, alltaf á
páskum.
Feröu í fjölskylduboö á jól-
unum?
— Fjölskylduboðin höldum
við sjálf.
Huaö eyöiröu miklum pen-
ingum í jólahaldiö?
— Allt of miklum.
Uppáhaldsjólalagiö?
— Mitt fyrsta verkefni sem
launaður hljóðfæraleikari
var að leika á 12 jóiaböllum í
Tónabæ árið 1972, með fé-
lögum mínum, Tómasi, Þórði
og Ásgeiri.
Huer er þér efst í huga á jól-
unum?
— Foreldrar mínir. Blessuð
sé minning þeirra.
Hvaö er þér efst í huga á
jólunum?
— Um hver jól orna ég mér
við notalegar minningar frá
jólum liðinna ára. Ég óska
börnum mínum þess innilega
að þau eignist sambærileg
minnisbankahólf í sínum sál-
arkrikum.
Jónas Þórisson er fyrrum
kristniboði sem nú gegnir
starfi framkvæmdastjóra
Hjálparstofnunar kirkjunnar.
Eins og áður gengst hjálpar-
stofnunin fyrir söfnun til
styrktar bágstöddum fyrir
þessi jól.
Hvaö œtlaröu aö gera á jól-
unum?
— Njóta samvista við fjöl-
skyldu og vini.
Hvaöa þýöingu hafa jólin
fyrir þig?
— Jólin eru önnur stærsta
trúarhátíð manna ásamt
páskum. Sem kristinn maður
gleðst ég yfir boðskap jól-
anna. Stærstá gjöf sem gefin
hefur verið var gefin á jólun-
um, jólabarnið sjálft.
Huaö er þaö besta viö jóliri?
— Jólaboðskapurinn og
það kærleikshugarfar sem þá
ríkir hjá flestum.
Hvaö er þaö uersta uiö jól-
in?
— Stress og gegndarlaus
fjárútlát og allt prjálið sem
skyggir á hið raunverulega
innihald jólanna.
Hvaö viltu fá í jólagjöf?
— Að allir noti gíróseðilinn
og leggi Hjálparstofnun lið.
Hvaö helduröu aö þú fáir í
jólagjöf?
— Hef ekki minnstu hug-
mynd.
Hver er eftirminnilegasta
jólagjöfin sem þú hefur feng-
iö?
— Það eru gjafirnar sem
dætur mínar gerðu sjálfar eitt
árið þegar fjölskyldan bjó í
Eþíópíu og þær voru á heima-
vistarskóla. Með þessum gjöf-
um, sem voru einfaldar og
ódýrar, sýndu þær hug sinn
til mín betur en þær hefðu
gert með dýrum gjöfum.
Manstu eftir jólum sem
uoru nœstum búin aö klúör-
ast?
— Jólin geta ekki klúðrast
ef hugarfarið er rétt.
Huenœr hœttiröu aö trúa á
tilvistjólasueinsins?
— Eg hef aldrei trúað á jóla-
sveina.
Hvaö er í jólamatinn hjá
þér?
— Lamba- eða svínasteik.
Feröu í kirkju á jólunum?
— Já, að sjálfsögðu — og
ekki bara á jólum.
Feröu í fjölskylduboö?
— Já, til vina og ættingja.
Huaö eyöiröu miklum pen-
ingum í jólahaldiö?
— Eins litlu og hægt er?
Uppáhaldsjólalag?
— Heims um ból.
Huer er þér efst í huga á jól-
unum?
— Jólabarnið.
Huaö er þér efst í huga á
jólunum?
— Þakklæti til Guðs og
manna.
BcddaUt
Jónsson
Þetta hefur verið ár umskipta
hjá Baldvini Jónssyni. Þessi
fyrrum auglýsingastjóri
Moggans hætti sem markaðs-
stjóri hjá Stöð tvö til að reyna
að koma fótunum undir Aðal-
stöðina, eina minnstu systur-
ina í fjölmiðlabransanum.
Huaö œtlaröu aö gera á jól-
unum?
— Vera sem mest heima og
njóta friðar og hvíldar.
Huaöa þýöingu hafa jólin
fyrir þig?
— Énn einn toppurinn á til-
verunni.
Huaö erþaö besta uiö jólin?
— Þau koma á hverju ári á
besta tíma.
Huaö er þaö versta viö jól-
in?
— Ekkert vont við jólin.
Huaö viltu fá í jólagjöf?
— Hlýtt handtak og guðs
blessun.
Hvaö helduröu aö þú fáir í
jólagjöf?
— Ferðaútvarpstæki.
Huer er eftirminnilegasta
jólagjöfin sem þú hefur feng-
iö?
— Allar gjafir góðar.
Manstu eftir jólum sem
uoru nœstum búin aö klúör-
ast?
— Nei.
Hvenœr hœttiröu aö trúa á
tilvistjólasueinsins?
— Eg hef ekki enn hætt að
trúa á hann?
Hvaö er í jólamatinn hjá
þér?
— Rjúpur.
Feröu í kirkju á jólunum?
— Já.
Feröu í fjölskylduboö?
— Já, vonandi hjá Óla
bróður.
Huaö eyöiröu miklu í jóla-
haldiö?
— Ég eyði ekki, ég fjárfesti
í jólunum.
Uppáhaldsjólalag?
— Heims um ból.
Hver er þér efst í huga á jól-
unum?
— Jólasveinninn.
Huaö er þér efst í huga á
jólunum?
— Þakklæti.
Anna Mjöll Ólafsdóttir er
nýstirni á festingu íslenskrar
dægurlagatónlistar eftir að
hún sigraði í Lands-
lags-söngvakeppninni í sjón-
varpinu á dögunum. Hún á
heldur ekki langt að sækja
tónlistargáfuna, því hún er
dóttir þeirra heiðurshjóna Ól-
afs Gauks og Svanhildar.
Hvaö œtlaröu aö gera á jól-
unum?
— Njóta lífsins og hrekkja
jólasveininn.
Hvaöa þýöingu hafa jólin
fyrir þig?
— Á jóiunum er gleð’ og
gaman hó hó hó ...
Hvaö er þaö besta viö jólin?
— Þau eru bara svo
skemmtileg.
Huaö er þaö uersta viö jól-
in?
— Þau eru bara einu sinni á
ári.
Hvaö uiltu fá í jólagjöf?
— Eitt stykki Harley David-
son.
Huaö helduröu aö þú fáir í
jólagjöf?
— Ja, ef maður vissi það.
Hver er eftirminnilegasta
jólagjöfin sem þú hefur feng-
iö?
— Fyrsta úrið mitt, sem
gerði það að verkum að mér
fannst ég vera orðin rosalega
fullorðin. Ég var þá sex ára.
Manstu eftir jólum sem
voru nœstum búin aö klúör-
ast?