Morgunblaðið - 03.08.2004, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 3. ÁGÚST 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Hundar hafa fyrirlöngu sannað gildisitt við leit að
fíkniefnum en kostir
þeirra komu enn og aftur í
ljós um liðna verslunar-
mannahelgi þegar fíkni-
efnaleitarhundar, ásamt
lögreglumönnum og toll-
vörðum, komu upp um tugi
fíkniefnamála á Akureyri
og í Vestmannaeyjum.
Á báðum stöðum voru
fíkniefnaleitarhundar frá
tollgæslunni í Reykjavík
og á Keflavíkurflugvelli
auk þess sem fíkniefnaleit-
arhundur lögreglunnar í
Vestmannaeyjum var við
leit í Eyjum.
Það þýðir þó lítið að senda fíkni-
efnaleitarhunda eina á útihátíðir
því árangur þeirra byggist á þekk-
ingu og hæfni þeirra lögreglu-
manna og tollvarða sem vinna með
þeim.
Lögregla og tollgæsla á Íslandi
hafa um árabil notast við fíkniefna-
leitarhunda og á síðustu árum hef-
ur þeim fjölgað talsvert.
Í dag ræður lögreglan í Reykja-
vík yfir sjö hundum og jafnmargir
lögregluhundar eru hjá embætt-
unum á landsbyggðinni. Tollgæsl-
an í Reykjavík á tvo hunda. Jafn-
margir eru hjá tollgæslunni á
Keflavíkurflugvelli og í haust bæt-
ist þriðji hundurinn við.
Þjálfun lögreglu- og toll-
hundanna er misjöfn. Samkvæmt
upplýsingum á vefsvæði lögregl-
unnar í Reykjavík eru hundar
hennar þjálfaðir til margvíslegra
nota en hverjum hundi er kennt að
leita að fíkniefnum, vopnum, spor-
um og hlutum auk þess sem hund-
unum er ætlað að verja umráða-
mann sinn og aðstoða hann við
handtökur.
Allir lögregluhundarnir á lands-
byggðinni eru sérþjálfaðir til fíkni-
efnaleitar, að sögn Guðmundar
Guðjónssonar, yfirlögregluþjóns
hjá ríkislögreglustjóra, en emb-
ættið styrkir landsbyggðaremb-
ættin sem eru með hunda. Toll-
hundarnir fjórir í Reykjavík og á
Keflavíkurflugvelli eru einnig að-
eins þjálfaðir til fíkniefnaleitar.
Að sögn Vals Kristinssonar,
deildarstjóra fíkniefnadeildar toll-
gæslunnar á Keflavíkurflugvelli,
eru allir hundar tollgæslunnar
þjálfaðir eftir kerfi sem norska
tollgæslan notast við. Norskur
hundaþjálfari velur hundana og í
Noregi er þeim veitt grunnþjálfun
áður en þeir eru sendir til Íslands
þar sem þjálfun þeirra heldur
áfram. Valið byggist einkum á eðl-
iseiginleikum hundanna og er
einkum horft til þess að þeir séu
vinnusamir, að þeir hafi gaman af
því að „mæta í vinnuna“. Þá er lögð
mikil áhersla á að fylgjast með
frammistöðu hundanna og eru þeir
prófaðir á hverju ári. Þeir sem
ekki standa sig eru felldir og þar
með reknir úr tollgæslunni.
Hundarnir eru notaðir til að
leita að fíkniefnum nánast hvar
sem er, hvort sem er í bílum, vöru-
húsum eða í farþegasal. Valur seg-
ir að leit á fólki í farþegasal sé erf-
iðust enda þurfi hundarnir að finna
lykt af fólki sem hreyfist til en ekki
af vörum sem standa kyrrar.
Aðspurður sagði Valur hundana
hafa reynst mjög vel og orðið til
þess að upplýsa fjölda fíkniefna-
mála á flugvellinum.
Þó að fíkniefnaleitarhundarnir
þiggi ekki laun kostar talsvert að
hafa þá í vinnu. Þjálfun hundanna
og umsjónarmanna þeirra er dýr-
ust. Einnig felst nokkur kostnaður
í því að kaupa sérútbúna hundabíla
auk þess sem umsjónarmönnum er
greitt aukalega fyrir umönnun
þeirra. Lögregluembættin á lands-
byggðinni hafa reyndar sparað
með því að nota ekki sérstaka
hundabíla.
220 milljón lyktarnemar
Nefin á hundunum eru auðvitað
lykillinn að þessu öllu saman.
Venjulegur hundur hefur um 220
milljón lyktarnema í nefinu en
menn hafa „einungis“ um fimm
milljónir. Í nefinu eru gríðarnæm-
ar lyktarhimnur sem eru svo um-
fangsmiklar að væru þær teknar
úr hundinum og flattar út, myndu
þær þekja svæði sem væri stærra
en hundurinn sjálfur. Maðurinn
hefur hvergi nærri jafnnæmt lykt-
arskyn og til enn frekari saman-
burðar má nefna að lyktarhimnur
hunds eru um sjö fermetrar en
himnan í mönnum er aðeins um
hálfur fermetri.
Nefið í hundum er ekki einungis
ákaflega næmt heldur líka einstak-
lega skilvirkt. Ef mikið liggur við
geta hundar dregið loft inn um nef-
ið allt að 300 sinnum á mínútu. Það
er fátt sem sleppur undan slíku
nefi.
Lyktarskynið er í senn þróað-
asta skynfæri hundsins og um leið
sá eiginleiki sem helst er sóst eftir
í vinnuhundum nútímans. Hundar
hafa svo háþróað lyktarskyn að
þeir geta numið og þekkt lykt sem
er svo veik að jafnvel fullkomnustu
rannsóknartæki nema hana ekki.
Dæmi eru um að hundar hafi, með
lyktarskynið að vopni, gefið til
kynna yfirvofandi flogaveikiskast
eiganda síns, hálftíma áður en
kastið reið yfir.
Eins og býsna margir urðu
áþreifanlega varir við um verslun-
armannahelgina munar hunda því
ekki um að finna lykt af nokkrum
grömmum af fíkniefnum.
Fréttaskýring | Fíkniefnaleitarhundar
í stórræðum um helgina
Fátt sleppur
undan nefinu
Notkun lögreglu og tollgæslu á fíkni-
efnaleitarhundum hefur aukist
Hundunum þarf að finnast gaman í vinnunni.
Um 20 lögreglu- og toll-
hundar með ofurnæm nef
 Samtals komu hátt í hundrað
fíkniefnamál upp á Akureyri og í
Vestmannaeyjum um verslunar-
mannahelgina. Á báðum stöðum
gegndu fíkniefnaleitarhundar
stóru hlutverki við að þefa fíkni-
efnin uppi. Lögregla og tollgæsla
á Íslandi ráða nú yfir tæplega 20
hundum sem flestir eru sérþjálf-
aðir til fíkniefnaleitar. Nef
hundanna eru svo næm að þeir
finna lykt sem fullkomnustu
rannsóknartæki mæla ekki.
runarp@mbl.is
YFIR 70 manns tóku þátt í fyrsta
skipulagða Jökulsárhlaupinu sem
fram fór um helgina. Hlaupið var
annarsvegar frá Dettifossi niður í
Ásbyrgi, um 32,7 kílómetra leið og
hinsvegar úr Vesturdal í Ásbyrgi,
um 13 kílómetra leið.
Í Dettifosshlaupinu hlupu þrjátíu
manns, karlar og konur, og luku öll
hlaupinu. Hlaupið var frá Dettifossi
niður í Hólmatungur, þaðan með-
fram Stallánni í Hljóðakletta og
sem leið lá að Kvíum og að Klöpp-
um á barmi Ásbyrgis. Þaðan að
Tófugjá og að lokum niður í Ás-
byrgið í mark við skógarvarðar-
húsið.
Milli tuttugu og þrjátíu sjálf-
boðaliðar unnu við hlaupið þar á
meðal björgunarsveitarmenn frá
Björgunarsveitinni Garðari á Húsa-
vík og Björgunarsveitinni Núpum,
Kópaskeri. Auk þess naut hlaupið
mikillar aðstoðar þjóðgarðsvarðar í
Þjóðgarðinum í Jökulsárgljúfrum.
Sigurvegari í hlaupinu frá Detti-
fossi að Ásbyrgi varð Eymundur
Matthíasson Kjeld frá Reykjavík á
2:34,24. Bestum árangri kvenna
náði Áslaug Helgadóttir frá
Reykjavík, 3:12,03.
Í Vesturdalshlaupinu hlupu yfir
fjörutíu manns, karlar, konur og
börn. Sigurvegari varð Haraldur
Haraldsson frá Húsavík, 1:00,06.
Fyrst kvenna í mark var Rann-
veig Oddsdóttir, 1:06,39.
Á sama tíma bauð þjóðgarðurinn
í Jökulsárgljúfrum upp á göngu úr
Vesturdal í Ásbyrgi undir leiðsögn
landvarðar. Tóku yfir tuttugu
manns þátt í þeirri göngu.
Góð þátttaka var í fyrsta skipulagða Jökulsárhlaupinu
Ljósmynd/Þór Gíslason
Sigurvegarar í karlaflokki, Eymundur Matthíasson Kjeld (1. sæti), Björn Halldórsson og Andres Ramon (l.t.h.).
Hlupu yfir 30 kílómetra leið
,,VIÐ erum stöðugt að vinna að því
að treysta og styrkja tengslin milli
Íslands og Norður-Dakota og gift-
ingin eflir þau enn frekar, segir
Curtis Olafson, formaður Íslend-
ingafélagsins í Mountain, en hann
gekk að eiga Björk Eiríksdóttur frá
Íslandi á laugardag.
Sumarhátíð Íslendingafélagsins í
Mountain fór fram um helgina og
var nú haldin í 105. sinn. Íbúar í
Mountain eru innan við 100 en talið
er að um 5.000 manns hafi tekið
þátt í dagskránni frá föstudegi til
sunnudags. Þar á meðal voru rúm-
lega 200 Íslendingar frá Íslandi,
Skagfirska söngsveitin, Rótarý-
félagar og fólk í bændaferð.
Að vanda var boðið upp á fjöl-
breytta dagskrá frá morgni til
kvölds. Skagfirska söngsveitin sló
enn einu sinni í gegn og kunnu
gestir vel að meta framlag hennar.
Geir H. Haarde, fjármálaráðherra,
flutti hátíðarræðu og Rótarý-
félagar í Kópavogi komu færandi
hendi og gáfu um 700 dollara í söfn-
unarsjóð vegna framkvæmda þar
sem Þingvallakirkja í Norður-
Dakota stóð þar til hún brann til
grunna í fyrrasumar. Þá þökkuðu
þeir Magnúsi Olafson fyrir braut-
ryðjendastarf í eflingu samskipt-
anna við Ísland og færðu honum
bók að gjöf.
,,Ég er ánægður með hátíðina og
að þessu sinni var giftingin há-
punkturinn hjá mér,“ segir Curtis
en séra Brynjólfur Gíslason frá Ís-
landi gaf hann og Björk saman.
Morgunblaðið/Steinþór Guðbjartsson
Curtis Olafson söng ástarsöng fyrir Björk Eiríksdóttur áður en séra Brynj-
ólfur Gíslason gaf þau saman. Athöfnin fór fram í Mountain í Kanada.
Giftingin eflir tengslin
Mountain. Morgunblaðið.
LANDSSAMTÖK hjartasjúklinga
fagna því samkomulagi sem heil-
brigðisráðherra, Jón Kristjánsson,
hefur gengið frá við lyfjaframleið-
endur. Samtökin telja mikilli óvissu
eytt með þessu samkomulagi og telja
að merkum áfanga hafi verið náð í
baráttunni fyrir lægra lyfjaverði.
„Sú staðhæfing að heildsöluverð
lyfja á Íslandi verði innan tveggja
ára sambærilegt og á hinum Norður-
löndunum er stór og mikill áfangi í
átt að lækkuðu lyfjaverði. Lands-
samtökin treysta því að þessi verð-
lækkun muni ganga til neytenda af
fullum þunga og treysta því jafn-
framt að heilbrigðisráðuneytið muni
tryggja að svo verði.
Landssamtökin gagnrýndu máls-
aðila harkalega, þegar þessi deila
var uppi. Það er því afar ánægjulegt
að hægt skyldi að setja þessa hörðu
deilu niður með samningum, sem
báðir aðilar virðast vera ánægðir
með. Eftir er að sjá hversu mikil
ánægja sjúklinga verður þegar lyfja-
verðslækkanir fara að skila sér,“
segir í ályktun landssamtakanna.
Fagna sam-
komulagi
um lyfjamál
BJÖRGUNARSVEITIN Kyndill á
Kirkjubæjarklaustri var kölluð út í
fyrrakvöld eftir að bílslys varð aust-
an við Kirkjubæjarklaustur. Talið
var á tímabili að þörf væri fyrir
klippur til að ná slösuðum út úr bíln-
um en fljótlega kom í ljós að svo var
ekki og var þá aðstoðarbeiðnin til
björgunarsveitarinnar afturkölluð.
Bílslys við
Klaustur
♦♦♦