Morgunblaðið - 07.12.2004, Síða 32

32 ÞRIÐJUDAGUR 7. DESEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
E
ngin fíkniefni fundust
í fórum gesta á
Stranglers-
tónleikunum sl.
laugardag en lög-
reglan mætti með leitarhund á
svæðið. Aðeins er farið með leit-
arhunda á tónleika ef líkur eru á að
tónleikagestir neyti fíkniefna. Það
virðist því sem pönkið eigi ekki
samleið með fíkniefnum. Þetta
kom fram í Morgunblaðinu í gær
og ekki lýgur Mogginn. Það væri
hins vegar gaman að vita hvaða
ástæður liggja til grundvallar þeg-
ar tekin er ákvörðun um hvort
þurfi leit-
arhund á tón-
leikum eða
ekki.
Koma
Stranglers til
Íslands fyrir 26
árum markaði að margra mati
upphaf pönksins hér á landi.
Smám saman urðu til misgóðar
hljómsveitir en aðalatriðið var ekki
að syngja vel eða spila heldur ein-
mitt að brjóta sem flest norm og
pönka. Pönkinu fylgdi hugsjón um
líf sem ekki þyrfti að stjórnast af
fyrir fram ákveðnum stöðlum.
Pönkarar merktu sig með sér-
stökum klæðaburði og allt snerist
um að gefa skít í hina venjubundnu
merkingu hlutanna.
Sjálf þekki ég pönktímabilið
ekki af eigin raun enda var ég
ófædd þegar Stranglers komu til
landsins í fyrsta skipti. Í grunn-
skóla horfðum við á Rokk í
Reykjavík en myndin átti að hafa
einhvers konar forvarnargildi og
ég man að ég ákvað að sniffa aldrei
lím.
Ég var skíthrædd við pönkara
og þótti hanakambar sérlega ógn-
andi. Ég vissi sem var að hár átti
alls ekki að vera feitt eða hart og
því síður í skærum litum. Ég
tengdi pönk beint við útlit sem í
mínum huga var ávísun á dóp og
vitleysu. Seinna komst ég að því að
pönk snýst hvað minnst um útlit en
einmitt frekar um lífsstíl og lífs-
viðhorf.
Flestir hópar í samfélaginu nota
föt og glingur til þess að merkja
sig. Mikils metnir lögfræðingar
mæta í kokkteilpartí í sínum gráu
fötum og unga konan, sem gengur
óvart í lit, er kannski ekki sérlega
velkomin. Blaðamenn reyna að
klæða sig „hlutlaust“ enda þykir
hlutleysi mikil dyggð í þeirri stétt.
Í fjármálaheiminum geturðu
gleymt öllum þínum frama ef þú
gengur ekki í jakkafötum eða sam-
bærilegum klæðnaði hönnuðum
fyrir konur sem reyna að taka þátt
í leiknum.
Þetta snýst í raun ekki um
klæðaburðinn heldur einmitt að
skilgreina sinn hóp. Þess vegna er
ekki nóg að setja upp hanakamb til
þess að verða pönkari eða ganga í
jakkafötum til þess að fá völd.
Ég sem áður óttaðist pönkara,
og allt ofbeldið sem þeir myndu
beita mig ef ég rækist á þá ein á
ferð, hef nú gert mér grein fyrir að
ég ætti miklu frekar að óttast hópa
sem hafa meiri völd en ég. Það er
nefnilega þannig að allt ljótasta of-
beldið, sem er til, tengist misbeit-
ingu valds. Gildir þá einu hvort það
er ofbeldi fullorðinna gegn börn-
um, karla gegn konum eða auð-
ugra stórvelda gagnvart fátækari
ríkjum sem minna mega sín.
Í samfélaginu höfum við ótal
skráðar og óskráðar reglur til þess
að þeir sem völdin hafa geti við-
haldið þeim. Skráðu reglurnar
kallast lög. Eignarrétturinn er
skilgreindur fram og aftur til að
gæta þess að viðhalda valdapýra-
mídanum. Fólk sem grípur til ör-
þrifaráða í uppreisn sinni eða falli í
ómannúðlegu samfélagi er sent í
fangelsi þrátt fyrir að allir viti að
þær stofnanir eru síst til þess falln-
ar að bæta nokkurn mann. Rík-
isvaldið (sem endar ekki á orðinu
vald fyrir tilviljun) fær peninga frá
þegnunum til þess að geta ákveðið
hvernig við eigum að haga lífi okk-
ar. Það er í sjálfu sér ekkert at-
hugavert við það að fólk skuli
greiða hluta af tekjum sínum í sjóð
sem ætlað er að sjá til þess að allir
geti dregið fram lífið. En við erum
ansi langt frá því markmiði þegar
þessi sjóður er nýttur í að halda úti
rándýrum valdastofnunum (oft
kallaðar ráðuneyti og sendiráð),
splæsa í móttökur fyrir jakkafata-
hópa og taka þátt í hermannaleik
þeirra stóru.
Þar sem lög og skráðar reglur
viðhalda ekki öllu valdinu (t.d. eftir
að konur fengu jafnan rétt skv.
lögum) er restinni bjargað með alls
kyns óskráðum reglum. Óskráðar
reglur segja hvernig við eigum að
hegða okkur. Viðurlögin við brot-
um eru lúmskari en engu að síður
nógu hörð til þess að halda flestum
okkar frá því að brjóta reglurnar.
Íhaldsöfl eru svo með stöðugan
hræðsluáróður um að ef fólk sam-
þykkir ekki vald sem leikfang fá-
menns hóps leysist allt upp í gríð-
arlegt kaos. Fólki er talin trú um
að það geti ekki lifað án stjórn-
valda því að án þeirra brytist allt
út í ofbeldi og látum. Eins og við
lifum við frið, ást og hamingju í
dag. Hvað segið þið, nefndi einhver
ofbeldi á Íslandi, já eða ástandið í
Írak?
Þrátt fyrir að samfélagsskip-
anin, sem við búum við í dag, geri
út á þætti eins og græðgi og völd
er ekki þar með sagt að þeir þættir
séu órjúfanlegur hluti af mannlegu
eðli. Það er í raun stórkostlegt van-
mat á manneskjunni að halda því
fram að hún geti ekki lifað í sátt og
samlyndi við sjálfa sig og annað
fólk öðruvísi en að það liggi við-
urlög við því að gera það ekki. Í
samfélagi, sem byggist á keppni
um völd, er hins vegar ekki furðu-
legt að ofbeldisglæpir, þjófnaðir,
þunglyndi og geðsjúkdómar séu
eins algengir og raun ber vitni.
Vald verður ekki afnumið með
þrengri skilgreiningu á eignarrétti
og fleiri lögum og reglum heldur
einmitt með því að gefa fólki færi á
andlegum, tilfinningalegum og lík-
amlegum þroska í samfélagi við
annað fólk.
Pönkið er bara ein tilraun af
mörgum til þess að sýna fram á að
reglunum verður viðhaldið ef við
gerum það, annars ekki.
Klæða-
burður eða
lífsviðhorf?
Pönkið er bara ein tilraun af
mörgum til þess að sýna fram á að
reglunum verður viðhaldið ef við
gerum það, annars ekki.
VIÐHORF
Eftir Höllu
Gunnarsdóttur
hallag@mbl.is
DAVÍÐ Logi Sigurðsson, blaða-
maður Morgunblaðsins, spyr í
grein sinni, Viðhorfi, laugardaginn
4. desember: „Getur verið að þeir
[þ.e. Þjóðarhreyfingin] standi í
þeirri trú að The New York Times
sé mest selda dag-
blaðið í Írak? Eða
hafa menn fyrir því
fullvissu að stór hluti
írösku þjóðarinnar
lesi blaðið daglega á
Netinu?“
Mér er ljúft að
svara þessari spurn-
ingu blaðamannsins. Í
yfirlýsingunni „Inn-
rásin í Írak – ekki í
okkar nafni“, sem
birta á í bandaríska
stórblaðinu The New
York Times, er
Bandaríkjamönnum
og – öðrum þjóðum – skýrt frá því
að yfirgnæfandi meirihluti Íslend-
inga hafi í öllum skoðanakönn-
unum sagst vera á móti stuðningi
íslenskra stjórnvalda við innrás
Bandaríkjanna í Írak.
Þegar Davíð Oddsson og Hall-
dór Ásgrímsson ákváðu einir að
Ísland skyldi vera á lista hinna
„viljugu og staðföstu“ banda-
manna Bandaríkjanna var sú
ákvörðun fyrst tilkynnt á blaða-
mannafundi í Washington DC – en
ekki á Íslandi þar sem ákvörðunin
um aðild var tekin. Hinn 19. mars
2003 horfði sá sem þetta ritar á
fréttir á CNN-sjónvarpsstöðinni
þar sem fáni Íslands birtist um
leið og sagt var að Ísland væri eitt
af þeim ríkjum sem lýst hefðu yfir
stuðningi við væntanlega innrás
Bandaríkjanna í Írak!
Hefði ekki verið eðlilegra og
réttara af Davíð og Halldóri að
birta þessa ákvörðun sína fyrst á
Íslandi – í hvers nafni stuðning-
urinn var? Eða, eins og Davíð
Logi Sigurðsson, blaðamaður á
Morgunblaðinu, veltir fyrir sér
með yfirlýsingu Þjóðarhreyfing-
arinnar – hefði ekki verið rökrétt
af Davíð og Halldóri að birta
ákvörðun sína fyrst í Írak og á Ís-
landi, en ekki aðeins í Washington
DC?
Varðandi ákvörðun um birtingu
yfirlýsingarinnar í The New York
Times er rétt að geta þess að yf-
irlýsingin var fyrst
kynnt (á íslensku og á
ensku) á blaðamanna-
fundi hinn 1. desem-
ber sl. á Hótel Borg
og daginn eftir var
hún birt sem heilsíðu-
auglýsing í Morg-
unblaðinu. Yfirlýs-
ingin er kynnt
hérlendis fyrst og síð-
an birt erlendis. Með
birtingu auglýsing-
arinnar í The New
York Times er tryggt
að hún berist til ann-
arra fjölmiðla í öðrum
löndum. The New York Times er
eitt virtasta dagblað veraldar.
Blaðið er gefið út í „höfuðborg
heimsins“, New York, þar sem eru
höfuðstöðvar Sameinuðu þjóðanna.
Í New York hafa öll ríki jarð-
arinnar sínar fastanefndir og
fréttafulltrúa. The New York Tim-
es er árangursríkasti vettvang-
urinn fyrir yfirlýsingu frá íslensku
þjóðinni til umheimsins, þar sem
með henni er m.a. verið að senda
bandarísku þjóðinni skilaboð og
segja henni að áróður Bush for-
seta, bæði innan Bandaríkjanna og
utan, um það að á bak við innrás-
ina standi tugir „viljugra og stað-
fastra“ þjóða sé ekki réttur. Ís-
lenska þjóðin er ekki „viljug og
staðföst“ heldur alfarið á móti ein-
hliða ákvörðun forsætis- og utan-
ríkisráðherra Íslands. Bush hefur
notað þennan lista „viljugra og
staðfastra“ bandamanna til að
sannfæra bandarísku þjóðina um
að stór hluti heimsins standi með
honum í Íraksmálinu. Þannig
hjálpa Íslendingar Bush að veiða
atkvæði og halda völdum.
Þjóðarhreyfingin mun senda yf-
irlýsinguna sem birtist í The New
York Times til fjölmiðla víða um
heim, þ.á m. í Írak, líkt og Norð-
menn gerðu þegar þeir keyptu
heilsíðuauglýsingu í The Wash-
ington Post 12. október sl., þar
sem þeir sögðu frá því að fjórir af
hverjum fimm Norðmönnum væru
á móti innrásinni í Írak og að rík-
isstjórn Noregs hefði brugðist því
hlutverki sínu að skýra frá áliti
meirihluta norsku þjóðarinnar.
Auglýsing Norðmannanna í
bandaríska dagblaðinu vakti gríð-
arlega athygli og birtust fréttir
um yfirlýsinguna í blöðum og ljós-
vakamiðlum um heim allan, og þar
með talið hér í Morgunblaðinu.
Þjóðarhreyfingin mun kynna yf-
irlýsinguna „Innrásin í Írak – ekki
í okkar nafni“, sem búið er að
kynna hérlendis og birtist í The
New York Times, í sem flestum
fjölmiðlum í sem flestum löndum,
og þar á meðal í Írak. Ég skora á
landsmenn að styðja yfirlýsinguna
með því að hringja í söfnunarsím-
ann 90-20000, eða leggja fjár-
framlag inn á söfnunarreikning nr.
833 í SPRON. Yfirlýsinguna, o.fl.
þessu máli viðkomandi, má nálgast
með því að heimsækja vef Þjóð-
arhreyfingarinnar – með lýðræði;
www.thjodarhreyfingin.is.
Hvers vegna The New
York Times?
Hans Kristján Árnason svarar
Davíð Loga Sigurðssyni ’Þjóðarhreyfingin munkynna yfirlýsinguna
[…], sem búið er að
kynna hérlendis og birt-
ist í The New York Tim-
es, í sem flestum fjöl-
miðlum í sem flestum
löndum og þar á meðal
í Írak.‘
Hans Kristján
Árnason
Höfundur er framkvæmdastjóri
Þjóðarhreyfingarinnar.
AUÐHEYRT var af umræðum á
Alþingi í liðinni viku að forsætis-
ráðherra er ekki áfram um að
ræða málefni Íraks. Utanrík-
isráðherra ekki heldur, en hann
brást við eins og jafnan þegar hon-
um þykir umræðan
„vitleysisleg“: Stóryrði
og orðskrípasmíð;
enginn skortur á því –
en fátt um rök.
Ráðherrarnir óttast
yfirvegaða umræðu
um þátt Íslands í
Íraksstríðinu. Þeir
sem lögðu nafn þjóðar
sinnar við innrásina
leita í örvæntingu
réttlætingar á
gjörðum sínum en
neita að horfast í augu
við mistök sín. Fyrir
liggur að innrásin í
Írak var byggð á upplognum ásök-
unum. Eftir að blekkingarnar urðu
ljósar, jafnvel hinum „viljugu“,
voru fundin ný rök fyrir innrásinni,
öll mjög ósannfærandi – þó ekki
fyrst og fremst vegna þess að þau
voru reidd fram eftir á. Síðast en
ekki síst var yfirlýstur stuðningur
Íslands við innrásina löglaus
gjörningur af hálfu ráðherranna
tveggja.
Bætum fyrir eyðilegginguna
Með hliðsjón af þessu og í ljósi
þess að hin misráðna innrás í Írak
hefur kostað a.m.k. tugþúsundir
óbreyttra borgara lífið – örkumlað
enn fleiri þúsundir og eyðilagt
samfélag milljóna manna – kemur
þá ekki til greina að
ráðherrarnir sem
lögðu nafn Íslendinga
við þennan verknað
biðjist afsökunar og
sýni hug sinn í verki?
Það geta þeir með því
að hringja í síma
902 0000 og taka nafn
Íslands af lista hinna
svokölluðu „viljugu
bandamanna.“ Með
símtalinu geta þeir,
eins og aðrir lands-
menn, stutt birtingu
yfirlýsingar í New
York Times með 1.000
kr. Í yfirlýsingunni er kynnt raun-
veruleg afstaða yfirgnæfandi meiri-
hluta Íslendinga til innrásarinnar í
Írak og Írakar beðnir afsökunar á
hörmungunum sem við höfum átt
þátt í að kalla yfir land þeirra. Þá
fyrst getur Ísland lagt skerf til
uppbyggingar í Írak á heiðarlegan
og sannfærandi máta, það er þegar
óöldinni linnir og hægt verður að
hefjast handa við að bæta fyrir
eyðilegginguna. Að horfast í augu
við gjörðir sínar er fyrsta skrefið.
Ábyrgð okkar á innrásinni líður
ekki hjá. Hana þarf að axla.
Því miður er fátt sem bendir til
sinnaskipta ráðherranna tveggja.
Öfugmæli utanríkisráðherra um
friðsæld í Írak og öruggari heim
vegna innrásarinnar vitna um það,
svo skammarleg sem þau eru. Ætti
hann þó öðrum fremur að hringja í
síma 902 0000 því ekki er ofmælt
hjá fyrrum formanni Framsókn-
arflokksins, að stuðningur Íslands
við innrásina í Írak sé sennilega
stærstu afglöp í sögu utanríkismála
okkar. – Ég skora á samlanda
mína að hringja, og láta það ekki
bíða.
Ráðherrarnir tveir
hringi í síma 902 0000
Hjörtur Hjartarson
fjallar um stuðning Íslands
við innrásina í Írak ’Þeir sem lögðu nafnþjóðar sinnar við
innrásina leita í örvænt-
ingu réttlætingar á
gjörðum sínum en neita
að horfast í augu við
mistök sín.‘
Hjörtur
Hjartarson
Höfundur er kynningarstjóri.