Morgunblaðið - 05.01.2005, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. JANÚAR 2005 21
DAGLEGT LÍF
Missir
flúaf
milljónum
í hverri viku
Kauptu mi›
a núna!
Kíktu á neti›
www.das.is
Hringdu núna
561 7757
-dregi› í hverri viku
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
L†
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
D
A
S
24
43
6
04
/2
00
4
Dregi› 52 sinnum á ári um 705 skattfrjálsar milljónir!
Ragnar Sær Ragnarsson,sveitarstjóri í Bláskóga-byggð, og Hilmar ÖrnAgnarsson, tónlistar-
kennari og organisti Skálholtskirkju
heimsóttu fyrir nokkru grunnskóla
og leikskóla í Japan, bæði einka-
rekna og ríkisrekna og kynntu sér
einnig starfsemi tónlistarskóla. Þeir
fengu ferðastyrk frá Sasakawa
Foundation til að kynna sér mennt-
un barna og ungmenna í Japan.
„Kyotoborg undirbjó og skipulagði
ferðalagið. Japanskur fulltrúi á veg-
um Kyotoborgar fylgdi okkur allan
tímann og það var skemmtileg lífs-
reynsla að upplifa allar þær ser-
imoníur og hefðir sem þarna tíðkast
í mannlegum samskiptum.“
Börn kunnu hækur í hundraðavís
„Í einum þeirra leikskóla sem við
heimsóttum var píanó í hverri
kennslustofu. Í þessum skóla var
boðið upp á aðstöðu til samveru með
foreldrum og þarna var mikið af
sjálfboðaliðum en það var nokkuð
framandi fyrir okkur þar sem sjálf-
boðavinna í skólastarfi þekkist vart
hér á landi.“ Þeir heimsóttu líka Su-
zukileikskóla í Tókýó sem er í raun
bæði leikskóli og tónlistarskóli. „Þar
urðum við vitni að því þegar þriggja
til fimm ára krakkar hlustuðu á tón-
list og spiluðu undir á „loftfiðlu“.
Þessi samstilling var alveg mögnuð
og frábært að sjá svona samspil án
hljóðfæra,“ segir Ragnar Sær heill-
aður. Hilmari fannst athyglisvert að
í þessum sama skóla voru börnin lát-
in læra utan að hækur, en það eru
stutt ljóð að japönskum hætti.
„Þetta er gert til að þjálfa hugann og
sett fram sem minnisleikur. Við vor-
um alveg undrandi á því hvað svona
ungir krakkar höfðu lært margar
hækur utan að. Eitt barnið kunni til
dæmis þrjú hundruð hækur. Við
mættum kannski gera meira af því
hér á landi að láta börn læra ljóð ut-
an að frá unga aldri.“
Lítið líf utan skólans
Það sem kom Ragnari Sæ og
Hilmari mest á óvart í skólahaldi í
Japan var „skóli eftir skóla“ eða svo-
kallaður „prófskóli“ (Cram schools
for examinations). „Þetta eru einka-
skólar sem liggja utan við kerfið og
þarna fer fram mikil ítroðsla þar
sem börnin þjálfa sig í að taka próf
til að þau komist í góða menntaskóla
og síðan áfram í háskóla. Börnin fara
á hverjum degi beint úr „venjulega“
skólanum í „prófskólann“ og þar eru
þau jafnvel til klukkan ellefu á
kvöldin. Þetta finnst okkur Íslend-
ingunum hálfgert ofbeldi og við ótt-
umst að þetta geti haft mjög nei-
kvæð áhrif. Þessi börn eiga lítið líf
utan skólans og okkur varð í þessu
samhengi hugsað til hárrar sjálfs-
morðstíðni hjá ungu fólki í Japan.“
Kennarinn er meistarinn
Agamálin í skólum í Japan eru
ekki í neinum ólestri, að minnsta
kosti ekki í þeim skólum sem þeir
Ragnar Sær og Hilmar heimsóttu.
„Við upplifðum mikla reglu á hlut-
unum og góðan aga sem kemur líka
til af því að hjá Japönum er sú hugs-
un mjög sterk að kennarinn sé
meistarinn og fyrir honum bera
nemendur ótakmarkaða virðingu.
Kennarar eru hátt skrifaðir í Japan
og þeir eru vel launaðir.“
Þeir heimsóttu menntaskóla í
Kyoto með sérstaka áherslu á tón-
list. „Þarna var öll áherslan á vest-
ræna tónlist og nemendur voru til
dæmis að æfa Tchaikovsky-píanó-
konsert og kórverk eftir Puccini.
Japanir eru mjög uppteknir af vest-
rænni menningu, sem er óþarfi, því
Japanir eiga svo frábæra tónlistar-
hefð. Ég vildi óska að þeir legðu
meiri rækt við eigin tónlistararf,“
segir Hilmar.
Hljómur úr fornum steinum
Einn fyrrverandi nemandi þessa
virta tónlistrarmenntaskóla er lista-
maðurinn Stomu Yamash’ta.
„Stomu er vinur Halldórs Ás-
geirssonar listamanns sem býr hluta
úr ári í Japan, en við gistum hjá hon-
um og kynntumst Stomu í gegnum
hann. Við fórum á tónleika hjá
Stomu í Kyoto en hann hefur í tón-
smíðum sínum til margra ára verið
að þróa sérstaka ásláttartækni frá
Japan þar sem hann spilar með
mörgum kjuðum í einu. Hann spilar
á japanska steina sem eru þriggja
milljóna ára gamlir. Stomu hefur
spilað með ólíkustu hljómsveitum,
t.d Rolling Stones, og þá hefur hann
einnig unnið með Ragnhildi Gísla-
dóttur í Japan.“ Hilmar og Ragnar
Sær segjast vera að vinna í því að fá
Stomu hingað til Íslands á Listahá-
tíð á næsta ári og þeir stefna að því
að hann verði með tónleika í Skál-
holti í samvinnu við íslenskt tón-
listarfólk.
Rætast draumar Einars Ben.?
Ragnar Sær og Hilmar segja að
eftir að íslenskt sendiráð var opnað í
Japan þá hafi samskiptin milli land-
anna aukist gífurlega. „Ingimundur
Sigfússon sendiherra hefur látið til
sín taka á sviði menningar og við-
skipta og Halldór Ásgeirsson hefur
unnið að stórauknum samskiptum
íslenskra og japanskra listamanna.
Við eigum hiklaust að gera okkur
mat úr auknum áhuga Japana á Ís-
landi. Japanir eru til dæmis ótrúlega
veikir fyrir norðurljósum og við Ís-
lendingar eigum að notfæra okkur
það í ferðamennskunni. Við eigum
að láta drauma Einars Ben. rætast
með því að selja aðgang að norður-
ljósunum. Þau eru vannýtt auðlind,“
segja þeir Hilmar og Ragnar Sær og
það er augljóslega hugur í þeim eftir
Japansförina góðu.
 MENNTUN | Í Japan eru sérstakir prófskólar þar sem nemendur eru þjálfaðir í að taka próf
Börnin læra utanað
til að þjálfa hugann
Ragnar Sær Ragnars-
son og Hilmar Örn
Agnarsson skruppu til
Japans að kynna sér
menntamál. Kristín
Heiða Kristinsdóttir
þáði sake og spjallaði
við þá um ferðina.
khk@mbl.is
Morgunblaðið/Kristín Heiða
Japansfararnir Hilmar Örn og Ragnar Sær komnir heim og dreypa á Sake.
Japanskir krakkar leika á loftfiðlu í Suzuki-leikskóla í Tókýó.