Morgunblaðið - 05.01.2005, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. JANÚAR 2005 35
MINNINGAR
vinna mikilvægt verkefni eða tilraun.
Tilraun sem snerist um að vera í
heimi andstæðna (ljóss og myrkurs) í
grimmasta, gráðugasta og kynferð-
islegasta spendýri (bíl) jarðar. Þú
sagðir að við værum hér til að læra og
nú er lexíu þinni lokið, þú ert farinn
heim.
Pabbi vildi alltaf að ég leitaði að
lexíunni í öllu. Spurði mig alltaf:
,,Hvað getur þú lært af þessu?“.
Sagði að það skipti ekki máli hversu
oft maður væri sleginn niður heldur
hversu fljótur maður væri að standa
upp aftur.
Pabbi talaði oft um hvað hann væri
ríkur, þrátt fyrir að eiga ekki mikið af
pening. Hann horfði eitt sinn yfir alla
5 syni sína samankomna og sagði að
þetta væri alvöru ríkidæmi. Peningar
kæmu og færu en annan eins fjársjóð
hefði hann nú aldrei átt eins og syni
sína, konur þeirra, barnabörnin og
barnabarnabörn. Hann náði að sam-
eina okkur öll þrátt fyrir erfiðar að-
stæður og nú stöndum við saman sem
ein sterk heild.
Hann var besti vinur minn. Ég hef
ekki sagt nokkurri annarri mann-
eskju jafn mikið um mig né þorað að
deila mínum skoðunum jafn frjáls-
lega með nokkrum öðrum. Hann tal-
aði alltaf við mig eins og ég væri full-
orðinn og mjög snemma byrjaði hann
að koma fram við mig eins og ég væri
það. Hann spilaði meira að segja við
mig eins og ég væri fullorðinn. Gaf
mér aldrei neitt eftir og leyfði mér
aldrei að vinna. Frægasta rommíspil
okkar var spilað undir Vatnajökli. Við
höfðum ákveðið að sá sem kæmist
fyrst upp í 1000 myndi vinna. Þegar
pabbi var kominn í rúmlega 900 og ég
enn í mínus 300 var ég löngu búinn að
gefast upp og farinn að spila með
hangandi hendi. Hann leið það sko
ekki. Stoppaði leikinn af,z sagði mér
að leiknum væri ekki lokið fyrr en
sigur annars hvors væri í höfn. Ég
man að hann sagði eitthvað meira en
ekki hvað það var. Það eina sem ég
man er að ég fylltist krafti og eld-
móði. Ég setti alla athygli á spilið,
hætti fýluvælinu og vann leikinn.
Þessi reynsla varð mér ómetanleg og
ég sæki enn í hana styrk þegar eitt-
hvað virðist vera óyfirstíganlegt.
Pabbi sagði að maður ætti aldrei að
gera neitt án þess að gera sitt besta.
Setja sér það markmið að vinna,
keyra svo á það en endanlega útkom-
an væri í Guðs höndum. ,,Maður
verður bara að treysta að Guð leiði
mann áfram,“ sagði hann. Pabbi var
alltaf að kenna mér, sama hvort að
það var meðvitað hjá honum eða ekki.
Þegar við vorum eitt sinn í Norðurá
setti ég í um 20 punda lax beint fyrir
neðan veiðihúsið á Bryggjunum. Ég
var búinn að þreyta laxinn heillengi
og hann virtist vera að gefa sig. Ég
byrjaði að beina honum að bakkanum
en þá skaust flugan allt í einu fram
hjá andliti mínu; laxinn hafði sloppið.
Ég var bandbrjálaður og blótaði lax-
inum og aðstæðum. Pabbi sagði að
þetta væri ekki rétt. Hann sagði: ,,Nú
tekur þú að ofan, hneigir þig og þakk-
ar laxinum fyrir leikinn“ sem hann
fékk mig loks til að gera. Ómetanleg
lexía.
Ég vil að þú vitir ,elsku pabbi, að
ég ætla ekki að falla í tómt volæði í
sorg minni, heldur óska þér góðrar
ferðar heim. Ég ætla að syrgja þig
eins og þú vildir láta syrgja þig. Þú
sagðir að allt væri í Guðlegum farvegi
og með það í huga áttir þú að fara
heim núna um jólin. Ég samgleðst
þér. Nú finnur þú ekki lengur til í
fætinum. Um þrjátíu ára þrauta-
göngu með fótasárin er lokið. Ég tek
ofan, hneigi mig og þakka fyrir ynd-
islega tíma með þér. Takk fyrir allar
ánægjulegu stundirnar. Ég á ekki til
orð til að lýsa því hversu mikið ég
sakna þín. En skilnaður okkar mun
ekki vara lengi ef á stóru myndina er
litið. Við hittumst heima þegar lexíu
minni er lokið.
Guðlaugur Bergmann yngri.
Elskulegur tengdafaðir minn er
látinn aðeins 66 ára að aldri. Mig
langar með fáum orðum að þakka
Gulla fyrir ferðalagið sem við höfum
átt saman síðastliðin 14 ár. Á þeim
tíma höfum við átt margar góðar
stundir á Snæfellsnesinu og í árleg-
um veiðiferðum í Hítará og nú síðast í
Norðurá. Í fyrstu veiðiferð okkar
með Gulla færði hann okkur tengda-
dætrum sínum lax. Hann sjónrenndi í
laxinn og rétti okkur stöngina um það
bil þegar laxinn tók. Þannig fór að við
fengum allar lax.
Á Snæfellsnesinu höfum við Óli átt
ómetanlegar stundir með ykkur
Gunnu. Ég veit líka að þar fenguð þið
Óli góðan tíma til að spjalla saman.
Þar lærðum við að takast á við hluti í
lífinu sem við getum ekki breytt og
hver lærdómur okkar er í því. Gulli
var alltaf að finna nýtt púsl í púsluna
um lífið og tilgang þess. Í hvert sinn
sem við Óli keyrðum burt vorum við
uppfull af nýju veganesti sem við höf-
um svo nýtt okkur í dansi okkar við
lífið.
Allt er í guðlegum farvegi eins og
þú sagðir alltaf Gulli minn. Ég hugga
mig við orð þín að nú sért þú kominn
heim í leit að styrk. Ég hugga mig
líka við allar góðu minningarnar sem
ég á um þig og hve vel þér tókst að
vinna með hlutina í lífinu. Eins og þú
sagðir við mig síðast þegar þú komst
og varst að tala um draumana þína.
Þú notaðir drauma þína til að gera
hluti sem þú ekki gast gert í vakandi
lífi eins og til dæmis að dansa. Þessi
hugsun er lýsandi fyrir þá leið sem þú
notaðir í lífinu. Ekki að láta hlutina
draga þig niður því það er alltaf til
önnur leið. Það sem skiptir máli er að
gefast ekki upp heldur halda áfram
ótrauður.
Elsku Gulli minn ég þakka þér fyr-
ir öll fallegu orðin og leiðsagnirnar.
Ég vildi að strákarnir mínir litlu
hefðu fengið að kynnast þér betur í
eigin persónu en það er svo mikið af
þér sem lifir í okkur og við munum
kenna þeim eins og þú kenndir okk-
ur.
Ég kveð þig í bili, þín einlæg
tengdadóttir
Herdís Finnbogadóttir.
Fyrst þegar ég hitti Guðlaug Berg-
mann kom hann á fleygiferð inn á
veitingastaðinn Apótekið í miðbæ
Reykjavíkur. Í bláu millet-dúnúlp-
unni. Hádegisverður með foreldrum
nýja kærastans. Gulli eignaðist stað í
hjarta mínu í desember árið 2000.
Hann var kraftmikill hugsjónamaður
með stórt hjarta og hafði einstaka
löngun til að huga vel að öllum í
kringum sig. Stundum var eins og
hann ætlaði að pabba allan heiminn.
Fyrstu jólin með fjölskyldunni fékk
ég einstakt hrós frá Gulla. Við sátum
við matborðið á Brekkubæ, Gulli
horfði á mig og sagði: „Þú ert með
svona hrossatennur …“ smábið og
svo „… eins og Guðrún kona mín.“
Gulli hafði gaman af að hrista upp í
fólki og oft tókst honum að stríða
mér. Ég er mjög þakklát fyrir að
kynnast Gulla og tilheyra hans fjöl-
skyldu síðastliðin ár. Þótt þau hafi
verið fá þá eru stundirnar og minn-
ingarnar margar. Í desember 2002
eignuðumst við Guðjón son. Gulli var
yndislegur afi og undanfarna mánuði
náðu þeir góðu sambandi. Nánast
daglega vorum við í símasambandi og
afi fékk fréttir af nýjum afrekum
Daníels. Stundum þegar síminn
hringdi þá var sagt: „Ég ætla nú bara
að fá að tala við Daníel.“ Ég mun
sakna þess að heyra í Gulla og hlæja
með honum. Hann minntist á það að
hann og Daníel ættu vel saman, hann
gæti nú fíflast í honum og Daníel haft
gaman af. Því miður verða þær
stundir ekki fleiri en við varðveitum
minningarnar. Gulli fór oft með okk-
ur í gönguferðir á Brekkubæ og þeg-
ar rokið var mikið sagði hann okkur
að berjast ekki við Kára heldur finna
fyrir orkunni. Gulli var einstakur
sögumaður og á þessum gönguferð-
um fór hann með okkur í annan heim,
jafnvel hundruð ára aftur í tímann
eða í aðrar víddir, og gæddi söguna
lífi. Gulli trúði á Guð, kærleikann,
fyrirgefninguna og ljósið í okkur öll-
um. Hann sagðist vera guðleg ljós-
vera að upplifa mannlegt ástand og
að þegar hann myndi deyja færi hann
heim. Ég vil trúa því að nú sé hann
farinn heim.
Jóhanna Bóel Bergmann.
Gulli frændi minn var einn af fjór-
um allsérstæðum bræðrum. Þrír
þeirra eru núna fallnir frá. Faðir
minn Gunnlaugur Birgir var elstur,
Grétar í miðið og síðan Gulli. Bræð-
urnir þrír voru líkir í hátt, snyrtipinn-
ar, glæsilegir á velli, glaðværir og
höfðu einstakt og geislandi bros.
Þetta bros þeirra hófst með litlu
glettnisbliki í augunum, augabrún-
irnar lyftust og svo breiddist brosið
yfir andlit þeirra í fallegum bylgjum.
Oftar en ekki fylgdi síðan einlægur
hlátur sem hristi þá alla og skók. Með
brosinu gátu þeir brætt hvaða hjarta
sem var, hlýjan streymdi frá þeim í
gegnum glaðværð og glettni og allir
áttu þeir það sameiginlegt að láta
hjartað ráða frekar ferðinni en skyn-
semina. Lífshlaup þeirra voru ólík þó
svo að allir væru þeir í sölumennsku
af einhverju tagi alla tíð, enda allir
frábærir sölumenn. Sannfæringar-
kraftur þeirra var ótrúlegur og svo
kom brosið sem enginn gat staðist.
Frá barnæsku minnist ég þess með
stolti að hafa átt Gulla sem frænda.
Hann var þekktur maður í þjóðlífinu
og það var ekki lítil upphefð fyrir
polla að eiga frægan frænda. Síðar
lærði ég að Gulli var ekki bara fræg-
ur frændi heldur traustur vinur og
mikill sálnagræðari. Hann reyndist
okkur systkinunum vel í gegnum tíð-
ina, hjálpaði og leiðbeindi á sinn ein-
staka hátt. Ég hitti Gulla síðast í
haust en þá heimsóttum við bræður
hann upp á Snæfellsnes. Hann var
samur við sig, fræddi okkur um lífið
og tilveruna og göturnar fimm sem
við eigum öll eftir að ganga á lífsleið-
inni. Hann taldi sjálfan sig vera á
fjórðu götunni og búinn að læra að
besta leiðin til að hætta að moka sig
upp úr holunum væri að detta ekki of-
an í þær. Þegar ég skrifa þetta sé ég í
huga mínum Gulla frænda brosa og
ég get ekki annað en klökknað. Bros
bræðranna sem ég elskaði svo heitt
eru núna horfin öll með Gulla en
munu lifa að eilífu hjá okkur sem
þekktum og upplifðum.
Elsku Guðrún og kæru frænd-
systkin, megi allt hið góða í veröld-
inni hugga ykkur og styrkja.
Birgir Gunnlaugsson.
Þessi höfðingi og yndislegi maður
sem átti svo stóran þátt í lífi okkar
systkinanna er allur. Minningarnar
hrannast upp í hugskoti okkar um
góðan og elskulegan mann.
Guðlaugur Bergmann var giftur
móðursystur okkar, Önnu Heiðdal,
og tóku þau okkur eins og sínum eig-
in. Það voru allir velkomnir á heimili
þeirra og tóku þau ávallt á móti öllum
þeim sem til þeirra sóttu, með mikl-
um höfðingjabrag.
Þau eignuðust tvo drengi; Ólaf og
Daníel, en fyrir átti Gulli einn son,
Ragnar. Við systkinin nutum þess að
koma á heimili þeirra og um leið að fá
að alast upp með drengjunum þeirra.
Vorum við öll sem systkin á okkar
uppvaxtarárum þar sem mikill sam-
gangur og vinátta var milli heimila
okkar. Tengsl sem þannig skapast
eru órjúfanleg, og þannig verður það
ávallt. Hann mótaði okkur öll á sinn
hátt og lét sér annt um okkur í dag-
legu amstri. Þannig maður var hann.
Gulli var hjartahlýr maður sem
umvafði fólk sitt hlýju og kærleika.
Útgeislun hans var mikil og lýsti af
góðum eiginleikum mannsins. Nær-
vera hans lét fáa ósnortna. Næmi á
hið mannlega var alltaf með í förinni
og fallega brosið hans vermdi. Hlýtt
og alúðlegt viðmót geymir hver í
hjarta sér. Þannig snart hann.
Þrek hans og dugnaður virtust
óendanleg. Víst er að margir nutu
framtaksins og þeirrar alúðar sem
hann lagði í hvert verk. Hann var
fjörugur og skemmtilegur og aldrei
lognmolla í kringum manninn. Hann
var sögumaður mikill og skemmtileg-
ur svo að hann hélt athygli fólks með
sögum og fróðleik eins og hann lysti.
Hann hafði frásagnarstíl sem unun
var að og hafði hann sjálfur svo mikla
gleði af að hann átti það til að gleyma
stað og stund. Þessi óbilandi kraftur
og lífsgleði laðaði fólk að honum og
með honum. Það var okkur systkin-
unum mikil gleði að fá að vinna í fyr-
irtæki þeirra hjóna – en þetta var á
uppgangstímum Karnabæjar. Það
voru breyttir tímar með nýjum
straumum. Gulli og Anna voru á rétt-
um stað á réttum tíma. Þau voru sam-
stiga í að svara þeim kröfum. Stofn-
uðu þau verslunina Karnabæ sem á
endanum varð eitt af vinsælli versl-
unarfyrirtækjum á Íslandi. Saga þess
fyrirtækis er um margt athyglisverð
og verða því vonandi gerð verðug
skil. Nafn Gulla bar oft hátt á þessum
mikla uppgangstíma. Viðtöl við hann
og fjöldi blaðagreina um hin ýmsu
málefni birtust á síðum tímarita og
blaða. Hann lét sér annt um kynslóð-
ina sem var að alast upp á Íslandi.
Gulli snart líf margra á sinni ævi og
margir eiga honum margt að þakka.
En þannig fór að Gulli og Anna
slitu samvistir. Gulli eignaðist tvo
syni með Guðrúnu seinni konu sinni;
þá Guðjón og Guðlaug.
Hann naut sín í náttúrunni. Naut
sín á ferðalögum um landið og voru
veiðiferðirnar ófáar með fjölskyldu
og vinum. Hin síðari ár átti hann vin-
sældum að fagna í ferðaþjónustu á
Hellnum á Snæfellsnesi, og má nefna
námskeiðahald í andlegum málefnum
og margt fleira.
Á Hellnum fékk hann miklu áork-
að; óbilandi kraftur og meðfæddur
áhugi á viðfangsefninu olli þar miklu
um. Sem áður var hann ekki hræddur
við að fara ótroðnar slóðir og kynnti
fyrir fólki, jafnt Íslendingum sem út-
lendingum, nýja sýn á mannshugann
og tengsl hans við sitt umhverfi og
ósnortna náttúru. Hann snart líf okk-
ar á margan hátt. Við eigum honum
þakkir að gjalda fyrir velvild og leið-
sögn á unga aldri. Það mun ávallt
fylgja okkur. Við þökkum honum all-
an þann tíma sem við áttum með hon-
um og hans fjölskyldum.
Gulla er minnst með hlýhug og
kærleika. Minningin um góðan dreng
lifir áfram í hjörtum okkar.
Megi Guð veita sonum hans, eig-
inkonu og fjölskyldum styrk á tímum
sorgar og saknaðar.
Hildur, Vilhjálmur,
Erla og María.
Fallinn er nú frá góður vinur og fé-
lagi, Guðlaugur Bergmann. Gulla
kynntist ég stuttu eftir að hann flutti
vestur á Snæfellsnes. Samskipti okk-
ur urðu fljótt mikil eftir að ég tók við
starfi bæjarstjóra í Snæfellsbæ. Gulli
var uppfullur af hugmyndum og ákaf-
lega kappsamur og lét verkin tala.
Við í Snæfellsbæ höfum verið svo
heppin að njóta starfskrafta Gulla frá
árinu 1999. Hann var einn að stofn-
endum Framfarafélags Snæfellsbæj-
ar og í forystu þar, hann tók að sér að
stýra vinnu við Staðardagskrá 21,
fyrir hönd Snæfellsbæjar og varð
Snæfellsbær fyrstur allra sveitarfé-
laga á Íslandi til að hljóta viðurkenn-
ingu fyrir þá vinnu. Þar fór fremstur
Guðlaugur Bergmann og hans góða
kona Guðrún. Þau hjónin voru ákaf-
lega samrýmd og unnu sérlega vel
saman. Vinnan við Staðardagskrána
var ekki nóg fyrir Gulla hann vildi
hugsa lengra og voru umhverfismál
honum afar kær svo ekki sé meira
sagt. Hann fór því af stað ásamt Guð-
rúnu til að fá sveitarfélögin á Snæ-
fellsnesi til að vinna að því markmiði
saman að þau fengju vottun Green
Globe 21 fyrir að vera umhverfisvænt
ferðamannasvæði. Gulli tók að sér
forystu í Framkvæmdaráði Snæfells-
ness sem stofnað var til að vinna að
þessu markmiði. Þetta tókst og var
það ánægjuleg stund nú í nóvember
er fulltrúar frá Snæfellsnesi fóru til
London og tóku við skjali þar um. Úti
í London lék Gulli á als oddi og fannst
mér að með þessu væri mikilvægu
takmarki hjá honum í lífinu náð.
Gulli vann ekki einungis að þessum
málum heldur tóku þau hjónin þá
ákvörðun ásamt fleirum að stofnsetja
gistiheimili á Hellnum, sem í dag er
orðið að hóteli. Þessa starfsemi hafa
þau byggt upp af myndarskap og nú
síðast í sumar stækkuðu þau um
helming. Gott var að koma til þeirra
hjóna, gestrisnin átti sér engin tak-
mörk, þau kunnu svo sannarlega sitt
fag. Gulli hafði gaman að taka á móti
gestum og ekki var verra þegar hann
settist niður með þeim og fór að lesa í
stjörnumerkin þeirra. Það gat nú
stundum verið ansi spaugilegt að sjá
hina ýmsu mektarmenn roðna og
blána er Gulli sagði þeim hvernig þeir
væru. Einu sinni sem oftar kom ég
með hóp manna á fund á Hellnum og í
lok fundarins bað ég Gulla að lesa í
stjörnumerkin þeirra. Það gekk
ágætlega þar til kom að einum
stórum og miklum manni. Hann fór
allur í vörn en sagði þó fátt. Ég var
hræddur um að með þessu hefðum
við móðgað viðkomandi. Ég hafði
áhyggjur af þessu og færði þetta í tal
við Gulla litlu síðar. Gulli hló og sagði
við mig; „Kiddi minn, hann móðgaðist
ekki meira en það að hann kom hér
um daginn með stelpurnar af skrif-
stofunni sinni og bað mig að lesa í
stjörnukortin þeirra.“
Hann Gulli gat verið snöggur upp
og var fljótur að reiðast ef honum
mislíkaði eitthvað, sagði að það væri
vogin sem stjórnaði því, þ.e. réttlæt-
iskenndin, en hann var fljótur niður
aftur. Á okkar fundum hvessti stund-
um er hann var að brýna mig en aldr-
ei skildum við ósáttir. Alltaf lauk okk-
ar fundum þannig að þegar hann fór
þá tók hann þéttingsfast utan um mig
með sínu stóra faðmlagi og sagði:
„Erum við ekki sáttir?“
Gulli var afar hreinskiptin maður
og ef til vill of hreinskiptinn stundum
að sumra mati, sjálfum fannst mér
þetta hans stærsti kostur. Fyrir mig
ungan stjórnanda að kynnast Gulla
var ákaflega dýrmæt reynsla. Per-
sónur eins og Gulla hittir maður ekki
oft á lífsleiðinni og því forréttindi að
fá að njóta samvista með slíkum
mönnum. Hann var stöðugt að leið-
beina mér og benda mér á það sem ég
gerði vel og það sem betur mætti
fara. Hann lagði mikla áherslu á já-
kvætt hugarfar og það að menn
stefndu ótrauðir að sínum markmið-
um.
Í mörgum verkefnum er við unn-
um saman að gekk ekki alltaf upp sú
leið sem við ætluðum að fara til að ná
settu marki. Skemmtileg voru við-
brögð Gulla við þessum hindrunum;
„Kiddi ég sé nú að þetta átti að fara
svona, þetta er miklu betra svona,
þetta veitir okkur fleiri tækifæri,
þetta er allt í guðlegum farvegi.“
Gulli trúði ekki á tilviljanir og marg-
oft sagði hann mér að allt sem gerðist
væri fyrirfram ákveðið.
Horfinn er nú á braut litríkur mað-
ur með stórt hjarta sem setti mikinn
svip á okkar litla samfélag Snæ-
fellsbæ, okkar missir er mikill en
mestur er missir Guðrúnar og fjöl-
skyldu. Við Helga sendum Guðrúnu
og fjölskyldu okkar innilegustu sam-
úðarkveðjur. „Þetta er allt í guðleg-
um farvegi.“
Blessuð sé minning góðs vinar.
Kristinn Jónasson.
Í barnæsku á heimili mínu var til
vél sem var undanfari allra nútíma-
afþreyinga – skuggamyndavél. Faðir
minn safnaði saman áhugaverðum
myndum á glerplötum og hafði af og
til sýningar fyrir mig og önnur börn í
götunni. Vélin var þeirrar náttúru að
með sterkri peru og stækkunarlinsu
varpaði hún ævintýralegum myndum
á hvítt tjald. Í einlægri barnslegri
gleði var verið að kenna okkur að
endurminningin, þetta mikilvæga og
dularfulla málverk sálarinnar er eins
og skuggamynd á vegg, sem birtist
þegar minnst varir og mestu máli
skiptir.
Þegar góður maður kveður þetta
líf, leggst til hinstu hvíldar eða leggur
uppí nýtt ferðalag, eftir því hver trú
vor er, skilur hann eftir skugga-
myndir á hvítum vegg, – endurminn-
ingar – eins konar framhaldslíf í sál-
um samferðamannanna, þannig
heldur gleði hans og gáski áfram, sá
látni og hinn sem eftir lifir nálgast ei-
lífðina saman.
Gulli Bergmann var fjörug og
gleðirík skuggamyndasýning í hug-
skoti mínu í nokkra áratugi. Þessi
viðskiptajöfur að gera samning við
ungan jurista á síðari hluta tuttug-
ustu aldar um tískuverslanir í mið-
borg Reykjavíkur. Mörgum árum
síðar ný og persónuleg kynni umvafin
ástúð tveggja vinkvenna, sem jafn-
framt voru kjölfesta í lífi okkar, hvor í
sínu lagi.
Þegar andlátsfregnin barst þyrl-
Fjölskyldan Sólvangi á
Langárbökkum þakkar ára-
tuga vináttu og samveru-
stundir í blíðu og stríðu er
skína sem perlur í minningu
um óviðjafnanlega hjarta-
stóran eldhuga og samferða-
mann. Allar góðar vættir
verndi eftirlifandi ástvini.
HINSTA KVEÐJA