Morgunblaðið - 05.02.2005, Blaðsíða 4

4 LAUGARDAGUR 5. FEBRÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
„ÉG ÆTLA mér ekki að vera í hjólastól það
sem eftir er af ævinni, það er alveg klárt mál,“
segir Arnar Helgi Lárusson, 28 ára Keflvík-
ingur sem var lamaður fyrir neðan brjóst eftir
vélhjólaslys, en hefur nú náð nokkrum bata í
kjölfarið á aðgerð þar sem stofnfrumur voru
græddar í mænu hans.
Arnar lenti í vélhjólaslysi í september 2002,
og segir að hann hafi strax verið ákveðinn í því
að hann myndi ganga aftur. Hann fór í meðferð
hjá lækni í Frakklandi, og í kjölfarið frétti hann
af portúgölskum taugalækni sem hefur náð
góðum árangri með því að græða lyktarskyns-
frumur úr nefslímhúðinni inn í sködduð svæði á
mænu, og fékk strax áhuga á að fara í aðgerð
hjá honum.
Það var ekki hlaupið að því að komast í að-
gerðina, enda læknirinn, Carlos Lima, sá eini í
heiminum sem gerir slíkar aðgerðir, sem enn
eru á tilraunastiginu. Það veldur þó Arnari litlu
hugarangri. „Þetta er að vissu leyti tilrauna-
starfsemi, maður verður bara að taka því sem
gerist og standa eða falla með þeirri ákvörð-
un.“
Þurfti að sannfæra lækninn
Aðeins 41 einstaklingur hefur farið í slíka að-
gerð í dag, og var Arnar sá átjándi. Arnar segir
að mikið hafi þurft til þess að sannfæra lækn-
inn um að Arnar hefði viljann og væri í nægi-
lega góðu líkamlegu formi til að takast á við
miklar æfingar sem þarf til þess að aðgerðin
beri árangur. Með dyggri aðstoð frá Auði Guð-
jónsdóttur hjúkrunarfræðingi sem mikið hefur
beitt sér í málefnum fólks með mænuskaða,
komst Arnar í aðgerð í nóvember 2003, rúmu
ári eftir slysið.
Fyrir aðgerðina þurfti hann að fara í stífar
þjálfunarbúðir í Frakklandi, og þangað fór
hann einnig nokkrum mánuðum eftir aðgerð-
ina og æfði sig í 10 klukkustundir á hverjum
degi. Arnar segir að þegar hann fór að æfa aft-
ur eftir aðgerðina hafi hann fundið mikinn
mun, sem hann þakkar aðgerðinni. Hann segir
þó að sjálfsögðu erfitt að meta hvaða bata hann
hafi hlotið af aðgerðinni sjálfri, og hversu mikill
hluti batans sé til kominn vegna mikilla æfinga.
„Ég vil meina að það sé aðgerðin, en ég get
að sjálfsögðu ekki staðhæft það, og kannski
hefði maður ekki æft svona mikið ef maður
hefði ekki farið í aðgerðina. En það er fólk sem
hefur farið í aðgerðina sem sýnir meiri árangur
en ég, og svo aðrir sem sýna kannski engan ár-
angur.“
Fyrir aðgerðina hafði Arnar enga tilfinningu
í líkamanum fyrir neðan brjóst. Í dag getur
hann stjórnað bakvöðvunum niður að mitti, og
segir að magavöðvarnir séu farnir að koma til
líka. Hann gengur 4-8 klukkustundir á viku á
göngubraut í spelkum, hefur mun betra lík-
amlegt þol, auk þess sem hann segist hafa mun
betri stjórn á þvagi og hægðum.
„Gerist ekkert sjálfkrafa“
„Munurinn virðist kannski ekkert gífurlega
mikill, en hann er samt mikill. Munurinn er það
mikill að ég sé hann bara þegar ég skoða gömul
myndaalbúm, sé göngulagið, jafnvægið og
fleira. Þannig sé ég muninn. Það gerist ekkert
sjálfkrafa, maður þarf að hafa fyrir öllu sem
gerist,“ segir Arnar.
Hann segist bjartsýnn á framtíðina, og seg-
ist alveg reikna með því að það taki næstu tíu
árin að ná markmiðum sínum. „Ég vonast til
þess að geta staulast um, bjargað mér eitthvað
á löppunum. Það er engin von til þess að ég
verði eins og ég var fyrir slysið, en ég ætla mér
ekki að vera í hjólastól það sem eftir er af lífinu,
það er alveg klárt mál. Þetta kemur að sjálf-
sögðu til með að verða mitt hjálpartæki allt
mitt líf, en þá bara hjálpartæki, ekki lappirnar
mínar eins og stóllinn er í dag,“ segir Arnar.
„Ég finn alltaf að ég er að verða betri og betri,
og stóra skrefið á einhverntíma eftir að koma,
ég er klár á því.“
Arnar segir þann stuðning sem hann hefur
fengið frá heilbrigðisyfirvöldum hér á landi lít-
inn, og hann hefur sjálfur staðið straum af
kostnaði við aðgerðina, þjálfunina í Frakklandi,
spelkurnar sem hann þarf til að ganga, göngu-
brettið sem hann æfir sig á og margt fleira.
Hann segir að kostnaðurinn sé trúlega á bilinu
5-6 milljónir króna, en um tvær milljónir komu
inn í söfnun fyrir nokkrum árum, sem nýttust
að hans sögn mjög vel.
Sagt að það þýddi ekki að reyna
„Ég sótti um að fá spelkur hérna heima en
fékk neitun, það var sagt við mig að það þýddi
ekkert að reyna þetta, þetta væri ekki hægt.“
Arnar segir að það eigi ekki að meta það hvort
menn fái spelkur út frá þeim skaða sem þeir
urðu fyrir eingöngu, meta þurfi einstaklinginn,
líkamlegt form hans og annað, ekki eingöngu
þann skaða sem hann varð fyrir. „Ég sótti um
þetta í æfingarskyni til þess að ég gæti gengið í
framtíðinni, en ég gat eiginlega ekki fengið
þetta nema ég gæti gengið strax í upphafi, sem
er svolítið hallærislegt.“
Arnar segist þó ekki láta mótlæti og nei-
kvætt viðhorf sem hann segir alltof algengt í ís-
lenska heilbrigðiskerfinu hafa áhrif á sig. „Ég
er svo þrjóskur að ef það blæs á mig þá blæs ég
bara betur á móti.“
Er lamaður en hefur fengið nokkurn bata eftir stofnfrumuígræðslu
Hefur mikið fyrir batanum
Morgunblaðið/Golli
Arnar ákvað að fara í aðgerðina sem er enn á tilraunastiginu. „Þetta er að vissu leyti tilrauna-
starfsemi, maður verður bara að taka því sem gerist og standa eða falla með þeirri ákvörðun.“
SÉRFRÆÐINGUR norsku toll-
gæslunnar í þjálfun fíkniefna-
hunda, Rolf von Krogh, segir að
samstarf ríkislögreglustjóra og
tollgæslunnar í Reykjavík og á
Keflavíkurflugvelli í þjálfun fíkni-
efnahunda sé einstakt. Lögreglan
og tollgæsla í öðrum löndum geti
horft til Íslands og lært af reynsl-
unni hér, ekki síst varðandi gæði
þjálfunar og eftirlits með starf-
seminni.
Rolf hefur síðustu fjórar vikur
verið með námskeið hér á landi
fyrir lögreglumenn og tollverði
sem stjórna leitarhundum. Síðast
hélt hann svona námskeið árið
2003 en þá eingöngu fyrir toll-
verði. Alls tóku sjö manns þátt í
námskeiðinu nú og jafnmargir
leitarhundar og í samtali við
Morgunblaðið segist Rolf vera
mjög ánægður með árangurinn.
Mun hann koma aftur til landsins í
maí nk. og halda námskeiðinu
áfram. Að þessu sinni luku sex af
sjö stjórnendum fyrri hluta nám-
skeiðsins með sérstakri útskrift
og fimm hundar af sjö stóðust það
próf sem fyrir þá var lagt.
Rolf hefur langa reynslu af
störfum sínum fyrir norsku toll-
gæsluna og stjórnar nú þjálfun
leitarhunda þar í landi. Jafnframt
hefur hann eftirlit með hundunum
og passar upp á að þeir fullnægi
öllum kröfum sem gerðar eru,
sem og til stjórnenda þeirra. Eru
miklar kröfur gerðar og vel fylgst
með að árangur náist í fíkniefna-
leit.
„Ef við sjáum ekki árangur frá
leitarhundum okkar í Noregi yfir
lengra tímabil, kannski eitt ár, þá
er það hlutverk mitt að finna
ástæðuna fyrir því og endurskoða
þjálfun og stjórnun viðkomandi
hunda ef með þarf,“ segir Rolf en
norska tollgæslan er með 35 leit-
arhunda á sínum snærum og
norska lögreglan annað eins.
Ásamt Rolf var Ester Pálma-
dóttir, yfirtollvörður á Keflavík-
urflugvelli, leiðbeinandi á nám-
skeiðinu en hún stjórnar
hundaþjálfun tollgæslunnar hér á
landi. Hún hlaut þjálfun hjá Rolf
og félögum í Noregi fyrir rúmum
áratug en útskrifaðist sem leið-
beinandi fyrir tveimur árum.
Fyrsti fíkniefnaleitarhundurinn
sem hlaut þjálfun hjá Rolf kom
hingað til lands frá Englandi árið
2001. Síðan þá hafa fjórir hundar
bæst við, þrír eru á Keflavíkur-
flugvelli og tveir í Reykjavík. Mun
Ester stjórna þjálfun hundanna
hér eftir, undir eftirliti og ráðgjöf
frá Rolf.
Hundarnir skila árangri
Rolf segir samstarf Norðmanna
og Íslendinga hafa skilað góðum
árangri á allra síðustu árum og
Ester tekur undir það. Hundarnir
hafi náð að finna talsvert af fíkni-
efnum sem reynt hafi verið að
smygla inn til landsins. Hún segir
árangurinn hafa batnað stórlega
eftir að hundarnir fengu þjálfun
samkvæmt aðferðum norsku toll-
gæslunnar. Ánægjulegt sé að
heyra jákvæð ummæli frá Rolf og
þau sýni að Íslendingar séu á
réttri leið. Þar eigi Theódór Krist-
jánsson, sem starfar hjá embætt-
inu, þökk skilið fyrir sitt frum-
kvæði innan lögreglunnar.
Norskur sérfræðingur í þjálfun fíkniefnahunda með námskeið á Íslandi
Samstarf lögreglunnar og
tollgæslunnar einstakt hér
Morgunblaðið/Júlíus
Rolf von Krogh og Ester Pálmadóttir bera saman bækur sínar á nám-
skeiðinu fyrir stjórnendur fíkniefnahunda sem lauk í gær.
HAGNAÐUR Knattspyrnusambands Íslands
varð á síðasta ári 45,9 milljónir króna og hefur
aldrei verið meiri. Hagnaðurinn er að verulegu
leyti tilkominn vegna ágóða
af vináttulandsleik Íslands
og Ítalíu á Laugardalsvelli í
sumar. Heildartekjur KSÍ-
samstæðunnar 2004 voru
457,6 milljónir og heild-
argjöld 411,7 milljónir.
Hagnaður varð því 45,9
milljónir, eftir að greidd
hafði verið út 21,6 milljónir
til aðildarfélaga KSÍ.
„Eins og hjá öllum góðum
fyrirtækjum þá byggist hagnaður á því að
menn hugsi út í hverju þeir eyða og það sé vel
haldið utan um hlutina, passað upp á að eyða
ekki í óþarfa og tilkostnaði haldið niðri við þau
verkefni sem farið er í. Í öðru lagi myndaðist
þessi hagnaður að verulegu leyti af vin-
áttulandsleik við Ítalíu sem tókst mjög vel og
skilaði miklum tekjum, bæði hvað varðar
áhorfendur og í sjónvarpstekjum. Ég gæti trú-
að að nettó gæti hann hafa skilað um 40 millj-
ónum,“ sagði Eggert Magnússon, formaður
KSÍ. Þá hefði fótboltamót í Englandi þar sem
leikið var við landslið Englands og Japans gef-
ið ágætlega af sér.
Græddur er geymdur eyrir
Aðspurður í hvað eigi að eyða gróðanum
segir Eggert að það eigi alls ekki að eyða hon-
um. Það hafi verið takmark KSÍ að eiga vara-
sjóð, annars vegar til að geta tekist á við óvænt
og spennandi verkefni og hins vegar til að
geyma til mögru áranna. „Því það er í fótbolt-
anum eins og í öðru að það skiptast á góð ár og
slæm ár,“ sagði hann. Knattspyrnusambönd í
nágrannalöndunum miði við að eiga varasjóð
sem jafnast á við veltu eins árs og nú eigi KSÍ
u.þ.b. hálfsársveltu í sjóðum og þurfi helst að
gera betur.
Hagnaður KSÍ á liðnu ári, 45,9 milljónir, hef-
ur aldrei verið meiri að sögn Eggerts. „Það
getur vel verið að við hefðum viljað skipta ein-
hverju af þessum hagnaði út fyrir betri úrslit
en það er ekki okkar að ákveða það. Vonandi
verður meiri jöfnuður í því á þessu ári.“
Methagnaður
af rekstri
KSÍ í fyrra
Uppistaðan er
hagnaður af vináttu-
landsleik við Ítali
Eggert Magnússon
ÓLAFUR Ragnar Grímsson, forseti Ís-
lands, átti í gær fundi með forseta Ind-
lands, A.P.J. Abdul Kamal, og Soniu
Gandhi, leiðtoga Kongressflokksins, en
Ólafur er nú staddur á Indlandi þar sem
hann flutti m.a. setningarávarp á ráðstefnu
um loftslagsbreytingar og sjálfbæra þróun.
Á fundi sínum með Kamal ræddi Ólafur
um opinbera heimsókn forseta Indlands til
Íslands sem fyrirhuguð er í lok maí að því
er fram kemur í tilkynningu frá skrifstofu
forseta Íslands. Einnig var rætt um við-
brögð við vaxandi ógn vegna loftslags-
breytinga og framlag Íslendinga til sjálf-
bærrar þróunar á sviði orkumála, ekki síst
nýtingu jarðhita.
Á fundinum með Gandhi var meðal ann-
ars rætt um breytingar sem nú eru að
verða á efnahag Indlands, svo sem
framþróun hátækniiðnaðar. Einnig var
framlag Indlands til lýðræðisþróunar í
heiminum rætt, enda Indland fjölmennasta
lýðræðisríki heims. Gandhi lýsti því einnig
yfir að hún hefði mikinn áhuga á að styðja
við bakið á samstarfi íslenskra og ind-
verskra fyrirtækja á sviði lyfjaframleiðslu.
Í dag mun svo Ólafur Ragnar opna viða-
mikla tækni- og vísindasýningu sem eink-
um er helguð nýjungum sem ætlað er að
draga úr mengun og útblæstri skaðlegra
lofttegunda.
Forseti Íslands á Indlandi
Ræddi lofts-
lagsbreyt-
ingar við for-
seta Indlands