Morgunblaðið - 05.02.2005, Blaðsíða 16

Morgunblaðið/Ómar
Samstarf í samkeppni Ifor Ffowcs-Williams segir þörf á að skilgreina
hvaða mynstur starfsemi eða sérhæfingar skapar auðlegð svæða.
GAGNLEGT er fyrir fyrirtæki sem
eiga í samkeppni og eru staðsett á
sömu landsvæðum að starfa saman á
ýmsum sviðum og mynda með sér
fyrirtækjaklasa, segir Ifor Ffowcs-
Williams framkvæmdastjóri Cluster
Navigators á Nýja-Sjálandi.
„Klasamyndun verður þegar
ákveðin starfsemi hópast saman á til-
teknum stöðum, hvort sem það er í
verslunarmiðstöð eða við höfnina.
Þetta er ekki nýtt fyrirbæri en það er
þörf á því að skilgreina á hverju
svæði hvaða mynstur starfsemi eða
sérhæfingar það er sem skapar auð-
legð svæðisins. Þannig má fá skilning
á því hvernig hægt er að byggja á
þeirri starfsemi m.a. til að skapa um
hana fleiri störf. Klasamyndun geng-
ur út á að fá lík fyrirtæki til að starfa
saman auk háskóla og annarra rík-
isrekinna stofnana. Þannig má efla
svæðið í heild sinni,“ segir Ffowcs-
Williams.
Þekkt dæmi um klasamyndun á
ákveðnum landssvæðum segir hann
vera Hollywood sem kvikmyndamið-
stöð og Kísildalinn sem upplýsinga-
tæknimiðstöð. Hér á landi nefnir
hann dæmi um sérhæfingu sem teng-
ist humri á Höfn í Hornafirði og sér-
hæfingu í framleiðslu á fiskvinnslu-
búnaði á Ísafirði. Þarna sé tilvalið að
þróa klasaverkefni en Ffowcs-Will-
iams hefur tekið þátt í að koma á fót
sérstökum vaxtarsamningum í þessa
veru hér á landi, þar sem áherslan er
á sérhæfingu einstakra svæða.
„Samkeppni er mikilvæg og heil-
brigð. Samkeppni þvingar fyrirtæki
til nýsköpunar, til kostnaðaraðhalds
og til að leita leiða inn á nýja markaði.
En það er einnig mikilvægt að keppi-
nautar geti starfað saman og lagt
krafta sína saman á einstökum svið-
um,“ segir Ffowcs-Williams. „Hér er
ekki um að ræða samruna og yfirtök-
ur á milli fyrirtækjanna eða að þau
öðlist einokunarvald á markaðnum,“
segir hann. „Klasamyndun snýst ekki
um að fyrirtækin nái stærri hluta
kökunnar heldur hvernig þau geti
tekið höndum saman um að baka
stærri köku til hagsbóta fyrir alla.
Keppinautar
starfi saman
16 LAUGARDAGUR 5. FEBRÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
Canada's fastest growing franchise
is now expanding into Iceland.
See us at www.fibrenew.com
VIRK samkeppni er mikilvæg innan
vaxandi hagkerfa, enda er hún til þess
fallin að laða til sín fjárfesta og renna
enn styrkari stoðum undir þau. Þetta
segir Edward Henneberry, fram-
kvæmdastjóri hjá írsku samkeppnis-
stofnuninni, en hann hélt ræðu á aðal-
fundi Félags íslenskra stórkaup-
manna sem fram fór í gær.
Henneberry segir margt líkt með
samkeppnisumhverfinu á Írlandi og á
Íslandi. Um sé að ræða tvö tiltölulega
lítil eyríki en með afkastamikil hag-
kerfi þar sem ríki hörð samkeppni.
„Ein helsta ástæða þess hve mikill
vöxtur hefur verið í írsku efnahagslífi
er stefna okkar í samkeppnismálum.
Við styðjumst mjög við þessa stefnu
til að bæta framleiðni og það dregur
til sín fjárfesta.
En við höfum einnig glímt við
ákveðin vandamál, ekki ósvipuð þeim
og kollegar okkar á Íslandi og þá sér-
staklega mál sem snúa að neyslu. Við
höfum til dæmis nýverið fjallað um
málefni olíufélaganna á Írlandi en það
hefur ekki verið mikil samkeppni á
þeim markaði fram til þessa. Við höf-
um einnig fjallað mikið um vandamál
á smærri stöðum þar sem eru fá fyr-
irtæki starfandi á tilteknu sviði og
hvernig megi takast á við fákeppni við
slíkar aðstæður. Auðvitað verður í
slíkum tilfellum aldrei samkeppni
milli margra fyrirtækja en okkar
hlutverk er þá að tryggja að ekki séu
fyrir hendi neinar gervihindranir fyr-
ir nýja aðila til að koma inn á mark-
aðinn. Breskir stórmarkaðir og bygg-
ingavöruverslanir hafa til að mynda
verið að koma sér fyrir á írska mark-
aðnum að undanförnu, við lítinn fögn-
uð þeirra sem þar voru fyrir. En við
höfum reynt að tryggja að allir fái
sömu tækifæri og að samkeppni er
virk.“
Henneberry segir að í vaxandi hag-
kerfum, líkt og á Íslandi og Írlandi,
verði samkeppni nánast til af sjálfu
sér. Írland standi í sjálfu sér ekki
framarlega hvað varðar samkeppnis-
reglur í Evrópu en bæti það upp með
mikilli framleiðni. „Við reynum að
fylgjast með sameiningum, hringa-
myndunum og stjórnvaldsreglugerð-
um til að draga úr kostnaði í viðskipt-
um á Írlandi. Írska samkeppnis-
stofnunin hefur orðið nokkuð mikil
völd, að mér sýnist ekki ósvipað sam-
keppnisyfirvöldum á Íslandi,“ segir
Henneberry og bætir við að stofnunin
hafi vísað mörgum málum til dóm-
stóla á síðasta ári. Hann segir sam-
keppnismál enda njóta vaxandi at-
hygli, forsíður fjölmiðlanna vitni um
það og samkeppnismál séu eitt það
fyrsta sem fólk velti fyrir sér þegar
spyrst af stórum sameiningum.
Henneberry segir að írsk sam-
keppnisyfirvöld hafi nú til skoðunar
samkeppni á tryggingamarkaði,
bankamarkaði og háan lögfræði-
kostnað þar í landi.
Samkeppnismál njóta
sívaxandi athygli
Morgunblaðið/Þorkell
Samkeppni ofarlega á baugi Edward Henneberry, framkvæmdastjóri hjá
írsku samkeppnisstofnuninni, ávarpar aðalfund FÍS í gær.


     


 

!"
 
 !  "##
 ;<$=/
>?=/
>@4$
#"4$ );
#' '@
2$' $5 
A>5 
A? 
: $5 2$' $
%'
%<#' 
"$/

B"

#"4$ 5)
C$$
$ 
% 

#$@2$' $
*>= 
*/@"
*@!$$)D-$B . E@5 
:F $"-@
GHB"

2#

'4I' 
@' $

?'@$?@B@!$B)
J!  @$?@
 $'$?@
D-@.
F5
&
'   ( ;$5
#$'K!""@
: $$2$' $ JFF
()

01KL

@$
@$)@
  
     

  
 .
.
.
 .
.


.
.
.
.
  .
.
.
 >! 4
!@$)@
. . . .
.
.
.
.
. .
.
. .
.
.
.
.
.
.
.
.
36
3
6
3 6
3. 
6
3. 6
3 6
36
3 6
3 6
36
3 6
3 6
36
3.6
.
.
.
.
.
3. 6
.
.
3. 
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3 6
*'@$/
 $ $
J'5@' $+
A/
'
) ) ) )
)  ) ) )


)

)

)
)
)  )
) ) .

.
) .
.
)
.
.
.
.
 .
.
.
        

 

 




 

.
 


    
 

   
     

  
 .
  
  .


 

 @$/(&$))
;J*)M;B  '$ #"?'
@$/










.

.


.
.

.
.
.
.


.
.
.

;J*).N$$4B' $?'B'"4);J*).

!''@' "!?'5@B$ $)
SAS áformar að fljúga
milli Óslóar og New York
SAS flugfélagið í Noregi er með í
undirbúningi að hefja beint flug á
milli Óslóar og New York. Frá þessu
var greint í frétt á vefmiðli norska
blaðsins Dagens Næringsliv.
SAS hætti að fljúga beint á milli
Óslóar og New York í marsmánuði á
síðasta ári. Fram að því var árlegt
tap félagsins af þessari flugleið um
100 milljónir norskra króna, eða
tæpur milljarður íslenskra króna.
Segir í frétt DN að stjórnendur SAS
og talsmenn flugmanna félagsins
muni ræða þessi mál á næstunni og
að ákvörðunar sé að vænta fljótlega.
Þar kemur einnig fram að til greina
geti komið að leigja flugvél til þessa
flugs af Icelandair.
Guðjón Arngrímsson, upplýsinga-
fulltrúi Flugleiða, segir að félagið sé
stöðugt að leita fyrir sér með verk-
efni í leiguflugi. Engin áform séu
hins vegar uppi á þessu stigi um að
leigja flugvél til SAS-flugfélagsins.
Gjaldþrotum fjölgar
í Bretlandi
● GJALDÞROT einstaklinga í Bret-
landi á síðustu þremur mánuðum
ársins 2004 voru nærri 35% fleiri
en á sama tímabili árið áður, að því
er fram kemur á fréttavef BBC.
Samtals voru 13.013 einstaklingar
gjaldþrota á tímabilinu frá október
til desember. Gjaldþrotum fyr-
irtækja fækkaði hins vegar um
0,9% milli ára.
Segir í frétt BBC að talið sé að
hækkun vaxta á umliðnum mán-
uðum sé væntanlega farin að segja
til sín. Englandsbanki hefur hækk-
að stýrivexti sína alls fimm sinnum
frá því í nóvember 2003, úr 3,5% í
4,75%.
Flugleiðir kaupa eigin
hlutabréf af Sjóvá
● FLUGLEIÐIR hafa keypt tæplega
64 milljónir króna að nafnverði eigin
hlutabréfa af
Sjóvá. Verðið í
viðskiptunum var
13,9 krónur á
hlut og heildar-
kaupverðið því
tæpar 900 millj-
ónir. Eftir við-
skiptin eiga Flugleiðir samtals
110.917.449 eigin hluti eða tæp-
lega 4,4% heildarhlutafjár í félaginu.
Frá þessu var greint í tilkynningu til
Kauphallar í gær.
Aukning í fjárfest-
ingum erlendra
hér á landi
● NETTÓKAUP erlendra fjárfesta á
íslenskum verðbréfum jukust um
87% árið 2004 miðað við 2003
samkvæmt Morgunkorni Íslands-
banka.
Mest voru kaupin á síðasta fjórð-
ungi ársins en alls námu þau rúm-
um 43 milljörðum króna á fjórð-
ungnum. Heildarkaup á árinu námu
um 33,1 milljarði króna og þar af
voru hlutabréfakaup fyrir um 21,7
milljarða og skuldabréfakaup fyrir
um 11,7 milljarða. Árið 2003 voru
hlutabréfakaup neikvæð um tæpa
3,8 milljarða en skuldabréfakaup
voru jákvæð um ríflega 20 millj-
arða.
ÞETTA HELST ...
VIÐSKIPTI
HAGNAÐUR breska flugfélagsins
British Airways (BA) á tímabilinu frá
október til desember á síðasta ári,
fyrir skatta, var um 40% lægri en á
sama tímabili árið áður. Afkoman var
engu að síður yfir væntingum. BBC
hefur eftir stjórnendum félagsins, að
hátt eldsneytisverð hafi dregið hagn-
aðinn niður.
Hagnaður BA fyrir skatta á síðustu
þremur mánuðum ársins 2004 var um
75 milljónir punda, sem svarar til um
8,8 milljarða íslenskra króna, en var
125 milljónir punda á sama tímabili
ársins á undan.
BA lagði sérstakt eldsneytisgjald á
hvern seldan flugmiða á síðasta ári.
Var gjaldið 10 pund frá október á
lengri leiðum. Á styttri flugleiðum var
gjaldið frá október 4 pund. Áætlanir
BA gera ráð fyrir að árlegar tekjur
félagsins af þessu gjaldi nemi um 160
milljónum punda. Það dugi þó ekki til
að standa undir þeim kostnaðarauka
sem félagið hafi orðið fyrir vegna
hækkunar á eldsneytisverði, sem
nemi um 250 milljónum punda á ári.
Hagnaður
BA minnk-
ar um 40%
Reuters
Eldsneytisverð Hátt eldsneytisverð
hefur áhrif á afkomu British Air-
ways eins og annarra flugfélaga.
Mest viðskipti með
Landsbankann
● HEILDARVIÐSKIPTI í Kauphöll Ís-
lands í gær námu 5,1 milljarði
króna. Þar af voru viðskipti með
hlutabréf fyrir um 2,1 milljarð.
Mest viðskipti voru með bréf
Landsbankans fyrir um 858 milljónir
króna. Mest hækkun varð á bréfum
Marel (2,9%) en mest lækkun varð á
bréfum Jarðborana (-0,9%).
Úrvalsvísitala aðallista hækkaði
um 0,74% og er nú 3767 stig.
Krefjast verðlækk-
unar hjá Telia Sonera
● SÆNSK
póst- og síma-
málayfirvöld
hafa krafist þess að Telia Sonera
lækki verð til annarra fjarskiptafyr-
irtækja. Þetta kemur fram í frétt
frá fréttaþjónustunni Direkt.
Telia Sonera var einkavætt
1992 og á félagið grunnfjar-
skiptanetið í Svíþjóð. Verð félags-
ins til annarra aðila á markaði er
að mati yfirvalda of hátt og er
þess því krafist að Telia Sonera
lækki verðið um 10% fyrir lok febr-
úarmánaðar.
G$O

P, 

!"
!

#J
K
9;Q
"#"
"#
!
!

1;1 %Q
#$
$%
!
!

A#Q
G
#
%
!"
&!

01KQ 9RE $
%
$
!
!