Morgunblaðið - 24.03.2005, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. MARS 2005 39
UMRÆÐAN
JÓN Stefánsson leigubifreiða-
stjóri ritar dæma-
lausa grein í Morg-
unblaðið í gær. Svo
margar rangfærslur
eru í greininni um
Umferðarstofu að
ekki er hægt annað
en leiðrétta þær full-
yrðingar.
Fullyrðir Jón að
það séu vitlausar full-
yrðingar að notkun
bílbelta bjargi
mannslífum. Þetta er
nú tæpast svaravert
þar sem allar rann-
sóknir í áratugi benda til þess
gagnstæða. Auk þess er það nið-
urstaða Rannsóknarnefndar um-
ferðarslysa að miklar líkur bendi til
þess að sex þeirra sem létu lífið á
síðasta ári í umferðarslysum hefðu
lifað af slysið hefðu beltin verið
spennt. Að sjálfsögðu ber okkur
skylda til að koma þeim upplýs-
ingum á framfæri. Jón segir í grein
sinni að ökumenn breyttra jeppa í
leiguakstri með ferðamenn í
óbyggðum þurfi ekki að hafa
meiraprófið og engin leyfi fyrir
slíkri starfsemi séu áskilin. Þetta
er hvort tveggja rangt Til að aka
þessum bílum eins og öllum öðrum,
þar sem farþegar greiða fyrir ferð-
ina, þurfa ökumenn að hafa aukin
ökuréttindi, annaðhvort til aksturs
leigubifreiðar eða hópbifreiðar. Frá
því eru engar undantekningar.
Einnig er áskilið að viðkomandi
hafi leyfi frá Vegagerð ríkisins til
slíkrar starfsemi.
Jón segir að Umferðarstofa og
Vegagerðin setji engar reglur
varðandi tryggingar bíla í þessari
starfsemi. Þetta er auðvitað mis-
skilningur hjá Jóni. Um tryggingar
er byggt á umferðarlögum og eru
öll ákvæði í þeim efnum skýr.
Jón segir í grein sinni að fyrir
dyrum standi breytingar á reglu-
gerð um hópferðabíla, þannig að
hægt verði að nota
strætisvagna í hóp-
ferðaflutningum og öf-
ugt. Umferðarstofu er
ekki kunnugt um að
slíkar breytingar standi
fyrir dyrum.
Enn ein rangfærslan
hjá Jóni er sú að hjá
Umferðarstofu sé hægt
að skrá fólksbíla sem
jeppa og öfugt. Stað-
reyndin er sú, að jepp-
ar fyrir 8 farþega eða
færri eru skráðir sem
fólksbílar og auðkennd-
ir sérstaklega ef um breytta bíla er
að ræða. Jeppar sem slíkir eru ekki
skráðir sérstaklega.
Umferðarstofa hefur eins og
margir aðrir efasemdir um aksturs-
eiginleika mikið breyttra jeppa og
hefur rannsakað slys hjá breyttum
jeppum og fólksbílum almennt.
Meðal annars þess vegna hefur
Umferðarstofa birt á heimasíðu
sinni lögfræðilega úttekt á gildandi
heimildum í íslenskum reglum um
breytingar á bílum. Við vitum að í
árekstri fólksbíls og jeppa eru
meiri líkur á að ökumaður eða far-
þegar í fólksbílnum slasist heldur
en þeir sem eru í jeppanum. Gildir
þetta að sjálfsögðu alltaf þegar
minni bíll lendir í árekstri við
stærri bíl. Rannsóknir hafa einnig
leitt það í ljós að ökumenn og far-
þegar í jeppa eru í meiri hættu á
að slasast í bílveltu heldur en þeir
sem eru í fólksbíl. Það er því ekki
tóm sæla að vera ökumaður eða
farþegi í óbreyttum eða breyttum
jeppa.
Í umferðaröryggismálum er ekki
til neinn stóri sannleikur. Við sem
vinnum á þeim vettvangi leitumst
við að afla sem bestra upplýsinga
og þekkingar í þágu allra lands-
manna.
Hagur almennings
skiptir mestu
Sigurður Helgason svarar
grein Jóns Stefánssonar ’Svo margar rang-færslur eru í greininni
um Umferðarstofu að
ekki er hægt annað en
leiðrétta þær fullyrð-
ingar.‘
Sigurður Helgason
Höfundur er verkefnastjóri
hjá Umferðarstofu.
AF OG til birtast fréttir í fjöl-
miðlum um að sjúklingar með geð-
raskanir hafi takmarkaðan aðgang
að bráðaþjónustu á Landspít-
alanum, að þeir fái
óþægilegt viðmót frá
fagfólki og sé jafnvel
ekki sinnt sem skyldi
leiti þeir á bráða-
móttökuna. Geðdeild
Landspítalans hefur
um árabil haft bráða-
móttöku sem staðsett
er á Hringbraut í
geðdeildarbyggingu.
Aðsóknin í þessa
þjónustu hefur farið
vaxandi seinustu árin
og á síðasta ári leit-
uðu 4.765 ein-
staklingar á bráðaþjónustu geð-
deildar samanborið við 2.793 árið
2001. Í desember 2004 var gerð
gæðakönnun á viðhorfum sjúk-
linga til þjónustunnar og gátu ein-
staklingar sem þangað leituðu
skilað inn skriflegum svörum sem
ekki voru persónugreinanleg. Af
þeim sem svöruðu var yfirgnæf-
andi meirihluti (80–90%) ánægður
með þjónustuna, og var m.a. spurt
um viðmót starfsmanna, hvort
starfsmenn sýndu skilning á veik-
indum viðkomandi, hvort upplýs-
ingar um veikindin og meðferðina
væru gagnlegar og hvort ein-
staklingurinn væri sáttur við fyr-
irhugaða meðferð eða úrlausn
mála. Í heild töldu rúm 80% að
þjónustan væri til fyrirmyndar.
Helstu annmarkar á könnuninni
voru að þátttakendur voru of fáir
og er fyrirhugað að endurtaka
hana með stærra úrtaki.
Bráðaþjónusta geðdeildar er
staðsett í geðdeildarbyggingu
Landspítala við Hringbraut og er
húsið opið frá kl. 8 að
morgni til kl. 23 að
kveldi alla virka daga
og frá kl. 13 til 21 um
helgar og á frídögum.
Utan þess tíma geta
sjúklingar með bráð-
an geðrænan vanda
leitað til almennu
bráðamóttökunnar við
Hringbraut og er þá
haft samband við
vaktlækni á geðdeild,
sem annaðhvort lætur
opna fyrir sjúkling í
geðdeildarbyggingu
eða fer sjálfur á almennu bráða-
móttökuna og metur viðkomandi
þar. Að auki leita fjölmargir á
bráðamóttökuna í Fossvogi á öll-
um tímum sólarhrings eftir sjálfs-
skaða og er þá vaktlæknir af geð-
deild kallaður þangað til að meta
viðkomandi.
Geðdeildin hefur að auki sam-
starf við Hjálparsíma Rauða
krossins, síma 1717, og geta
starfsmenn hjálparsímans sent
símtöl beint til hjúkrunarfræðinga
eða vaktlækna geðdeildar ef um er
að ræða mál sem þeir telja sig
ekki geta leyst úr.
Nýverið var í fréttatíma á Stöð
2 haldið fram að sjúklingar með
geðraskanir væru ekki lagðir inn
eftir kl. 17 að degi til. Þetta er að
sjálfsögðu á miklum misskilningi
byggt og þjónar ekki hagsmunum
þeirra fjölmörgu sem þurfa á þjón-
ustunni að halda að hafa slíka um-
ræðu uppi í fjölmiðlum. Flestar
innlagnir á geðdeild fara nú í
gegnum bráðaþjónustuna, margar
eðli málsins samkvæmt á kvöldin,
um helgar eða jafnvel að næt-
urlagi. Eins og á öðrum deildum
sjúkrahússins eru bráðainnlagnir
ákveðnar af vaktlæknum að und-
angenginni skoðun og faglegu
mati. Innlagnir á áfengis- og vímu-
efnadeild hafa nokkra sérstöðu en
þar er talið æskilegt sjúklingur sé
metinn fyrir innlögn af sérhæfðu
teymi áfengis og vímuefnadeildar
en þessi mál geta verið mjög flók-
in og innlögn ekki alltaf besta úr-
ræðið. Þessi regla er þó síður en
svo án undantekninga og ein-
staklingar með áfengis- og vímu-
efnaraskanir eru lagðir inn á vökt-
um sé það mat vaktlæknis að sú
ráðstöfun sé nauðsynleg.
Um aðgengi að bráðamót-
töku geðdeildar Landspítala
Halldóra Ólafsdóttir fjallar
um aðgengi að bráðamóttöku
geðdeildar Landspítala ’Flestar innlagnir ágeðdeild fara nú í gegn-
um bráðaþjónustuna,
margar eðli málsins
samkvæmt á kvöldin,
um helgar eða jafnvel að
næturlagi.‘
Halldóra Ólafsdóttir
Höfundur er yfirlæknir ferli- og
bráðamóttöku geðdeildar LSH.
Fréttir á SMS