Morgunblaðið - 04.09.2005, Page 18

18 SUNNUDAGUR 4. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
Það eru mörg ljón í veginum og reynist hægara sagt en gert fyrir fótbolta-
stjörnuna Óttar Þór að koma út úr skápnum.
leika og er fullviss um að ég sé
ekki góður leikari. Sennilega léleg-
asti leikari sem til er. Ég tel mig
hins vegar hafa tilfinningu fyrir
því hverjir eru góðir leikarar. Ég
hef minn smekk og byggi á honum.
Það er hins vegar önnur saga að
verk losnar aldrei við höfund sinn.
Útlendingar sem hafa kynnst mér,
kannski í stuttan tíma, og hafa síð-
an séð myndir eftir mig, byrja iðu-
lega að tala um að þeir sjái heil-
mikið af mér í þeim. Að ég sem
persóna sé þarna einhvers staðar.
Ég bý hins vegar ekki til neitt al-
ter egó til að vera fulltrúi minn í
myndunum, alls ekki, en hlýt óhjá-
kvæmilega að setja spor mín á
þær. Annað væri óeðlilegt.“
Hann segir þó aðalpersónuna,
hýra KR-inginn Óttar Þór, tæpast
uppfylla það skilyrði, hvorki varð-
andi persónuleika, kynhneigð eða
annað. Hann sé hins vegar ánægð-
ur með túlkun Björns Hlyns Har-
aldssonar á boltamanninum sem
hrífst af eigin kyni. „Björn Hlynur
veldur hlutverki sínu mjög vel og
gæti orðið næsti stórleikari Ís-
lands. Ímynd hans er mjög karl-
mannleg, hann er hár og dökkur,
karl af því tagi sem aðrir karlar
vilja líkjast og konur vera með –
eða öfugt. Ég virði það líka við
Björn Hlyn að hann tekur leik-
listina alvarlega. Það eru til leik-
arar sem mæta á tökustað, illa
undirbúnir og þess fullvissir að
reynslan og sjarminn fleyti þeim í
gegnum myndina, en Björn Hlyn-
ur ber virðingu fyrir starfinu og
það skilar sér í leiknum. Því þótt
leiklistin sé ekki starfsgrein sem
bjargar endilega mannslífum,
skiptir hún máli og það á að um-
gangast hana í samræmi við það.“
Fleira er þess valdandi að Ró-
bert hefur lítinn áhuga á að standa
fyrir framan tökuvélina; leikarar
þurfa stundum að deila athyglinni
með öðrum. „Það fyrirfinnst ekki
meiri egóisti en leikstjórinn og ef
ég væri ekki að stýra kvikmyndum
væri ég eflaust að stýra sinfón-
íuhljómsveit eða gera eitthvað
annað sem gerði manni kleift að fá
útrás fyrir þessa þörf,“ segir hann.
„Mér finnst að vísu alltaf jafn-
hallærislegt þegar frægir leik-
stjórar út í heimi láta setja nafn
sinn risastórum stöfum en titill
myndarinnar og nöfn leikaranna
koma þar fyrir neðan með smáa
letrinu.“ Hann glottir. „En það eru
líka ýmis önnur ráð fyrir leikstjór-
ann til að vekja athygli á sér sér-
staklega. Þegar þekktur leikstjóri
notar t.d. óþekkta leikara fær leik-
stjórinn meiri athygli en ella.“
Mennirnir sem reisa ekki fána
Talið berst að upptökum á mynd
Clint Eastwoods, Flags of Our
Fathers, sem hafa vakið umrót
hérlendis. Þar skeiða bandarískar
hetjur á móti vélbyssuskothríð á
Iwo Jima (öðru nafni Krýsuvík) og
sex þeirra ná síðan því eftirsótta
takmarki að reisa bandaríska fán-
ann á gígbarmi Suribachi-fjallsins,
atvik sem er svo merkingarþrung-
ið í huga Bandaríkjamanna að það
hefur á sér goðsögulegan blæ.
Munurinn á nálgun bandarísku
kvikmyndagerðarmannanna og
hins íslensk-írska Róberts Douglas
er bersýnilega mikill.
„Ef ég hefði skrifað handrit að
mynd um innrásina í Iwo Jima,
uppsetningu fánans og allt það,
myndi ég sjálfsagt fara mínar eig-
in leiðir,“ segir Róbert. „Þetta yrði
kvikmynd um þá sem fóru ekki og
reistu fánann, heldur sátu eftir á
skipinu og spjölluðu saman. Maður
fer ósjálfrátt eftir eigin takti,
hvert svo sem verkefnið er. Yf-
irleitt hefur húmorinn verið ná-
lægur og ég sé ekki fyrir mér að
gera húmorslausa mynd, nema
kannski ef einhver annar skrifaði
handritið frá grunni. En ég reyni
ekki markvisst að gera fyndnar
myndir, málið er einfaldlega að
maður er yfirleitt að semja til-
brigði við sama stefið. Maður sem
hefur tvær gjörólíkar sögur að
segja er trúlegast snillingur. Ég
held að ég hafi bara eina sögu að
segja, en ég vil segja hana á sem
skemmtilegastan og fjölbreytileg-
astan hátt.“
Hann kveðst – eins og við er að
búast – vera bíósjúklingur og hafa
sem slíkur áhuga á flestöllum teg-
undum mynda. Við erum einhuga í
dálæti okkar á Once upon a time in
America eftir Sergio Leone, ekki
þarf að spyrja um The Godfather
eftir Coppola, og Lukas Moodyson
hinn sænski er sömuleiðis leik-
stjóri sem erfitt er að þrátta um.
John Cassavettes er einnig nefnd-
ur. Það kemur hins vegar ögn á
óvart að jafnlágstemmdur leik-
stjóri og Róbert dáist að David
Lean. „Ég hrífst að honum fyrir
það hvernig hann málar myndirnar
sínar og að þrátt fyrir stórmynd-
arsvipinn fjalla þær samt um ein-
staklinga. Gott dæmi um þetta er
Lawrence of Arabia. Þótt þeir
virðist ólíkir stendur Lean í raun
nálægt því sem t.d. Ken Loach
gerir, þótt myndir þess fyrrnefnda
séu epískar og myndmálið stórt en
þess síðarnefnda einfaldar og hrá-
ar. Kannski má segja að það sé
innihald þrátt fyrir umgjörðina, öf-
ugt við t.d. The English Patient,
sem var algjört kjaftæði, innantóm
stæling á því sem Lean og aðrir
meistarar gerðu margfalt betur.
Annað dæmi um þetta er kín-
verska myndin To live, eftir Zhang
Yimou, sem rekur sögu fjölskyldu
frá borgarastyrjöldinni í Kína til
loka menningarbyltingarinnar. Þar
er stórmyndarbragurinn ótvíræður
en samt alltaf fólk í forgrunni. Það
gerir gæfumuninn.“
Kvikmyndagerð frá æsku
Róbert byrjaði sjálfur að fást við
kvikmyndagerð á unga aldri, ís-
lenska kvikmyndavorið svokallaða
var nýhafið í lok 8. áratugarins
þegar hann var byrjaður að gera
stórmyndir sem fæstir vissu af.
„Pabbi er dellukarl og átti 8 mm
standard-kvikmyndavél sem við
krakkarnir fengum að leika okkur
með. Filmurnar í þeim voru
þriggja mínútna langar og mynd-
irnar urðu því að vera stuttar og
hnitmiðaðar, auk þess sem þær
voru án hljóðs þannig að mynd-
málið varð að koma sögunni til
skila. Síðan var hann einn af þeim
fyrstu til að eignast vídeótökuvél
og þegar hann fékk einhverjar nýj-
ar græjur fengum við krakkarnir
að nota þær gömlu,“ segir Róbert.
En er upphafspunktinn ekki að
finna fyrr? Engin ljóð, smásögur,
skólaleikrit? Róbert hristir höfuðið
en hikar svo. „Ég var að vísu stöð-
ugt að teikna þegar ég var lítill,
kópieraði Tinna og Sval og Val í
minnstu smáatriðum, en breytti þó
kannski einum ramma eða per-
sónum. Og ég setti sjálfan mig
alltaf inn í söguna. Þannig gerði ég
teiknimyndasögur um Ævintýri
Robba í Afríku eða Ævintýri
Robba í Tíbet eða Robbi og skurð-
goð með skarð í eyra eða hvað
þessar bækur hétu allar. Þegar ég
fékk hins vegar tökuvél í hendur
hætti ég alveg að teikna. Allt frá
upphafi reyndi ég að nota vélina til
að segja sögu, hafa atburðarás,
klippingar og persónur, í stað þess
að taka bara myndir af einhverju
út í loftið. Þetta voru alls konar
myndir, gamanmyndir, glæpa-
myndir og geimvísindamyndir.
Ég byggði t.d. geimsett í her-
berginu mínu og tók innrásina frá
Mars eða eitthvað álíka tólf ára
gamall. Setti síðan rauða plast-
filmu á linsuna og fór upp í grjót-
námu upp á Kjalarnesi til að nota
hana fyrir landslagið á Mars.“
Hann segir að áralöng elja við
kvikmyndagerð á unglingsaldri
hafi skilað miklu af efni, en óvíst
sé um gæðin. „Ég gaf mömmu og
pabba einhvern tímann allar stutt-
myndirnar mínar, eins og þær
lögðu sig, í jólagjöf að mig minnir.
Þær eru núna í skápum og skúff-
um hér og þar. Ég hef ekki lagt í
að horfa á þetta efni, og veit því
ekki hvort þarna birtist einhver
stíleinkenni sem sjáist í verkum
mínum í dag. Efast þó um það. Þar
eru alla vega engir samkynhneigð-
ir fótboltamenn.“
STRÁKARNIR okkar rekja vegferð fótboltastjörnunnar Óttars Þórs til
nýrrar vitundar um sjálfa sig og það eru ýmis ljón í veginum. Hann hættir
með KR og tekur til við að spila með utandeildarliði sem skipað er öðrum
hommum og þjálfað af fyrrum atvinnufótboltamanni, fremur vitgrönnum.
Fjölmiðlar landsins fyllast kæti yfir þeirri uppljóstrun að stjarnan úr KR sé
hommi, en faðir hans, þjálfari KR, er í öngum sínum og vill að hann afneiti
samkynhneigð sinni og byrji aftur að spila með liðinu. Sonur Óttars er á
viðkvæmum unglingsaldri og á erfitt með að sætta sig við nýja ímynd föð-
ur síns, ekki síður en barnsmóðir Óttars, fyrrum fegurðardrottning með
virka tárakirtla. Eftir mikla togstreitu og margvíslega atburði samþykkir
Óttar að spila að nýju með KR, en með því skilyrði þó að „risinn“ í Vest-
urbænum mæti hommaliðinu í fótboltaleik, leik sem fer fram á Gay Pride.
Spurt er að leikslokum.
Kvikmyndin er framleidd af Kvikmyndafélagi Íslands, sem Júlíus Kemp
og Ingvar Þórðarson standa á bak við, finnska framleiðslufyrirtækinu Sol-
arFilm og breska framleiðslufyrirtækinu FAME. Kostnaðaráætlun mynd-
arinnar hljóðar upp á 120 milljónir króna. Leikstjórn er í höndum Róberts I.
Douglas og er hann einnig handritshöfundur ásamt Jóni Atla Jónassyni.
Með aðalhlutverk fara leikararnir Björn Hlynur Haraldsson, Sigurður Skúla-
son, Helgi Björnsson, Lilja Nótt Þórarinsdóttir og hinn bráðefnilegi Arn-
aldur Ernst.
Barði Jóhannsson sér um tónlistina í myndinni ásamt orkuboltunum í
Mínus og er hið taktþunga hjarta hljómsveitarinnar, Björn Stefánsson
trommari, í miklum ham á ellefu laga plötunni sem kemur út af þessu til-
efni. Einnig má búast við að Mínus sýni á sér nýjar og óvæntar hliðar í
samvinnunni við Barða.
Þess má geta að Strákarnir okkar hefur verið valin til sýningar á al-
þjóðlegu kvikmyndahátíðinni í Toronto, sem haldin er 8.–17. september.
Óttar Þór uppgötvar sjálfan sig og eigið kyn
Barnsmóðir Óttars Þórs og fyrrverandi kærasta (Lilja Nótt Þórarinsdóttir)
grætur mörgum tárum og skilur ekki neitt í neinu þegar hún fréttir að áhugi
hans beinist nú að öðrum körlum.