Fréttablaðið - 01.05.2004, Blaðsíða 21

hugsa um hagnaðinn; vilja styðja
ákveðin mál. Takmörkin í þessu
frumvarpi eru svo mikil að ég sé
ekki annað en fjölmiðlafyrirtækin
verði í bullandi vandræðum með að
fá fé.“
Mikið hefur verið rætt um hætt-
una á afskiptum eigenda af fjöl-
miðlum. „Ég sé ekki að það eigi að
banna eiganda algjörlega að hafa
afskipti af fyrirtæki sínu,“ segir
Sigurður. „Eigandinn hlýtur að
marka einhverja meginstefnu. Ég
vil leggja rækt við þjóðerni okkar;
ef ég ætti fjölmiðil sem væri meira
eða minna á ensku myndi ég krefj-
ast breytinga. Ég teldi mig hafa
fullt leyfi til þess. Mér dytti hins
vegar ekki í hug fara að stjórna
umfjöllun frá degi til dags. Þarna
verður að greina á milli. Það þarf
til dæmis enginn að segja mér að
eigendur blaða, eins og Morgun-
blaðsins, skipti sér ekkert af
meginstefnu þess. Ég hef að vísu
engar sannanir fyrir því, en ég trúi
því ekki að þeir hafi aldrei gert
athugasemdir.“
Marx er ekki dauður
Hvað finnst þér um það að það
sé eindreginn stuðningur við frum-
varpið í ríkisstjórninni?
„Mér er það gjörsamlega óskilj-
anlegt. Þetta er þvert á stefnu og
boðskap Sjálfstæðisflokksins, sér-
staklega yngra fólksins. Á sínum
tíma var talað um uppreisn frjáls-
hyggjunnar og hún talin vænlegust
til umbóta í þjóðfélaginu, jafnvel
þannig að mér hefur þótt nóg um.
En nú er eins og byltingin hafi etið
börnin sín. Ég aðhyllist frjáls-
hyggju sem meginstefnu með opin-
bera aðila til viðstuðnings þegar
markaðurinn bregst og eitthvað fer
þar úrskeiðis, enda sé gætt hóf-
semi um alla íhlutun.
En nú hefur frjálshyggjan
ummyndast í eins konar miðstýrða
eftirlits-frjálshyggju, sem minnir
alltof mikið á frelsishugmyndir
kommúnista og marxista, þannig
að Marx er sannarlega ekki dauður.
Hann er sprelllifandi og honum
skýtur upp á ólíklegustu stöðum.
Frelsishugmyndir marxista snúast
um að menn verði að beygja sig
undir hina óhjákvæmilegu þróun
sem birtist í rétthugsun vald-
hafanna sem einir skilja lögmál
þróunarinnar og stýra þjóðfélaginu
með boðum sem þegnarnir skulu
lúta. Við slíkar aðstæður eru um-
ræður óþarfar. Lögin verða því
ekki til með lýðræðislegri umræðu
og málamiðlun þannig að allir eign-
ist nokkurn hlut í þeim heldur ein-
hliða valdboð.
Í frumvarpinu birtast lögin sem
hið háskalega tæki valdsins. En ég
held nú samt enn í vonina um að
það séu til þeir þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins sem sjái til þess að
nafn flokksins verði ekki öfugmæli
aldarinnar.“
Íhlutun Stóra bróður
Kemur þér á óvart að Þorgerður
Katrín Gunnarsdóttir menntamála-
ráðherra skuli styðja frumvarpið?
„Stuðningur hennar kemur mér
á óvart og sömuleiðis stuðningur
Birgis Ármannssonar og Sigurðar
Kára Kristjánssonar, en þeir hafa
verið ákafir talsmenn frelsis. Þetta
eru gamlir nemendur mínir en ég
veitti þeim enga pólitíska leiðsögn,
heldur einungis lögfræðilega, en
hér skiptir lögfræðin máli.“
Þú hefur fylgst með pólitískri
þróun í gegnum árin. Finnst þér þú
vera að sjá eitthvað nýtt í umræðu
um þetta frumvarp?
„Mér finnst ég fyrst og fremst
sjá ótrúlega ósamkvæmni í orðum
og athöfnum sjálfstæðismanna á
þingi og það kemur mér á óvart
hversu rök talsmanna frumvarps-
ins eru léttvæg. Ég hefði haldið að
innan Sjálfstæðisflokksins yrði
meiri andstaða við frumvarpið. Ég
veit reyndar að ýmsir sjálfstæðis-
menn eru andvígir frumvarpinu og
ungir og efnilegir menn hafa
ályktað gegn því eins og stjórn
Heimdallar. Einnig óháð samtök
eins og Frjálshyggjufélagið og
Deiglumenn. En ég er hræddur um
að ekkert verði hlustað á þá og
menn láti þetta ganga þegjandi yfir
sig. Í Sjálfstæðisflokknum hafa
menn talað fyrir markaðsfrelsi,
viljað takmarka ríkisvaldið og talið
að það væri óæskilegt þó það sé ill
nauðsyn. Nú virðist sem menn vilji
skipta út einkavæðingu fyrir mið-
stýringaráráttu og eftirlitsþjóð-
félag. Þá spyr ég: Til hvers var
barist ef við getum nú ekki hreyft
okkur fyrir íhlutun og eftirliti
Stóra bróður? Eftir alla þá umræðu
sem hefur orðið á undanförnum
árum um frelsið þá finnst mér ein-
kennilegt að þetta skuli eiga yfir
okkur að ganga. Frelsissinnum inn-
an þingflokksins hefði verið í lófa
lagið að stöðva þetta með einu orði
– nei. En málið hefur ef till verið
lagt þannig fyrir að mönnum hafi
verið gert þetta erfitt. Illt væri ef
málið hefði verið persónugert.“
„Liði verr ef ég þegði“
Sigurður hefur ætíð verið opin-
skár í skoðunum og segist vera
óhræddur við það. „Ég er ekki
gefinn fyrir að birta yfirlýsingar
eða játningar ótilkvaddur. En ef
ég er spurður þá svara ég og segi
skoðun mína. Er ekki tjáningar-
frelsi verndað í stjórnarskrá? Ég
veit ekki við hvað menn eru
hræddir ef þeir telja sig eftir
bestu vitund fara með rétt mál.
Mér mundi líða miklu verr ef ég
þegði. Á árum áður barðist ég
gegn Kanasjónvarpinu. Þá var ég
kallaður kommúnisti. Seinna
gagnrýndi ég verkalýðshreyfing-
una og lýsti þeirri skoðun minni
að verkföll væru farin að snúast
gegn launþegum og stuðluðu að
misrétti þar sem tilteknir hópar
gætu þrýst á kauphækkanir sem
aðrir hópar gætu ekki. Þá komust
menn að þeirri niðurstöðu að ég
væri fasisti og var í ónáð hjá
verkalýðshreyfingunni árum
saman. Ég hef reynt að skrifa
fræðilega um stjórn fiskveiða og
verið kallaður talsmaður sér-
réttinda og ranglætis. Ég gagn-
rýndi nýlega skipun hæstaréttar-
dómara og taldi þar ekki vera rétt
að málum staðið. Mér var það ekki
ljúft, enda átti ég síst af öllu eitt-
hvað sökótt við þann sem skipað-
ur var. Ég gagnrýndi ranga
ákvörðun og ótilhlýðilega með-
ferð valds; um það snerist málið.
Ég geri enga athugasemd við það
að menn séu ósammála mér, en ég
fer fram á að menn beri fram
viðunandi röksemdir. Minn ágæti
fjarskyldi frændi, Davíð Oddsson,
hefur sagt að hann hafi ekki alltaf
verið sammála lögskýringum
mínum. Það er í góðu lagi og vel
má vera að hann hafi rétt fyrir
sér.“
Nú segja fjölmargir andstæð-
ingar frumvarpsins að Davíð sé
með því að ná sér niðri á Jóni
Ásgeiri Jóhannessyni og þeim fjöl-
miðlum sem hann á í?
„Ég vil ekki ræða þetta mál á
grundvelli vildar eða óvildar.“
Hvar stendur þú í pólitík?
„Ég hef alltaf verið sjálfstæð-
ismaður – aðhyllst sem mest
frelsi með félagslegu ívafi, en það
reynir óneitanlega á mann þessa
síðustu daga. Einu sinni var kjör-
orð sjálfstæðismanna: „Gjör rétt,
þol ei órétt“. Ég heyri það ekki oft
núna.“
kolla@frettabladid.is
LAUGARDAGUR 1. maí 2004 21
ATLAGA AÐ LÝÐRÆÐINU
„Oft hefur undanfarið verið talað um nauðsyn lýðræðislegrar umræðu. Mér finnst aðdragandi og efni frumvarpsins og orðræða
fylgismanna þess vera það sem þessa dagana kemst næst því að vera atlaga að lýðræðinu. Það eru helstu áhyggjurnar
sem ég hef af því nú um stundir.“
Ég hef alltaf verið
sjálfstæðismaður -
aðhyllst sem mest frelsi
með félagslegu ívafi, en
það reynir óneitanlega á
mann þessa síðustu daga.
Einu sinni var kjörorð sjálf-
stæðismanna: „Gjör rétt,
þol ei órétt“ Ég heyri það
ekki oft núna.
,,
Lög á ekki að setja
með heift og öfund,
heldur með réttvísi og
sannindi að leiðarljósi svo
að notað sé orðalag úr
Jónsbók. Oft hefur undan-
farið verið talað um nauð-
syn lýðræðislegrar umræðu.
Mér finnst aðdragandi og
efni frumvarpsins og orð-
ræða fylgismanna þess vera
það sem þessa dagana
kemst næst því að vera at-
laga að lýðræðinu. Það eru
helstu áhyggjurnar sem ég
hef af því nú um stundir.
,,
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/P
JE
TU
R