Fréttablaðið - 01.05.2004, Blaðsíða 48

Fyrr á þessu ári fannst dagbóksem varpar nýju ljósi á Albert
Einstein. Vinkona hans, Johanna
Fantova, skráði minningar sínar
um eðlisfræðinginn og lýsti þar
síðasta eina og hálfa árinu í lífi
hans. Dagbókin er 62 blaðsíður.
Fantova lést árið 1981 og var þá
áttræð. Hún reyndi að fá dagbók-
ina útgefna fyrir lát sitt en það
tókst ekki og bókin gleymdist.
Í dagbókinni er að finna ljóð og
aulabrandara eftir Einstein, sem
Fantova skráði hjá sér. Hún upp-
lýsir einnig um tilvist páfagauks-
ins Bobos sem Einstein fékk í af-
mælisgjöf. Einstein fannst páfa-
gaukurinn stundum vera heldur
daufur í dálkinn og taldi hann
þjást af þunglyndi. Einstein
reyndi að hressa Bobo við með því
að segja honum aulabrandara.
Bobo virðist hafa haft svipað
skopskyn og eigandi sinn því hann
sýndi ótvíræð gleðimerki eftir að
hafa heyrt brandarana.
Fantova segir að Einstein hafi
haft mikinn áhuga á alþjóðamál-
um. Honum fannst hann bera
ábyrgð á tilvist atómsprengjunn-
ar og það íþyngdi honum. Hann
var umsetinn af aðdáendum. „All-
ir brjálæðingar heimsins skrifa
mér,“ sagði hann við Fantovu en
hann svaraði öllum bréfum af
kurteisi. Í dagbókinni kemur fram
að Einstein sagði Fantovu að hann
hefði ætíð verið heimskur og ein-
ungis einstaka sinnum hefði hann
getað afrekað eitthvað. ■
36 1. maí 2004 LAUGARDAGUR
BÓK VIKUNNAR
Captain Corelli’s Mandolin eftir Louis de
Bernieres.
Verðlaunabók sem breskur al-
menningur setti á meðal hundrað
eftirlætisskáldsagna allra tíma í
nýlegri könnun BBC. Þetta er
einkar skemmtileg saga aflestrar,
sérstök blanda af harmleik og
gleðileik og stútfull af eftirminni-
legum persónum. Ástarsaga sem
gerist í grískri eyju meðan hryll-
ingur seinni heimsstyrjaldar
skellur á.
■ Bækur
Metsölulisti bókabúða
Máls og menningar,
Eymundssonar og
Pennans
ALLAR BÆKUR
1. Da Vinci lykillinn
Dan Brown
2. Ótuktin Anna
Pálína Árnadóttir
3. Náðhúsið Gústaf S.
Berg
4. Skyndibitar fyrir
sálina Barbara Berger
5. 39 þrep til glötun-
ar Eiríkur Guðmundsson
6. Öxin og jörðin Ólafur Gunnarsson
7. Einhvers konar ég Þráinn Bertelsson
8. Uppeldisbókin Susan Mortweet /
Edward E. Christophersen
9. Ég er ekki hræddur
Nicolo Ammaniti
10. Stormur Einar Kárason
SKÁLDVERK - INNBUNDNAR
BÆKUR
1. Stormur Einar Kárason
2. Herra alheimur
Hallgrímur Helgason
3. Perlur í skáldskap
Laxness Halldór Lax-
ness
4. Alkemistinn
Paulo Coelho
5. Sálmabók Ýmsir
höfundar
6. Náðarkraftur
Guðmundur Andri Thorsson
7. Kvöldljósin eru kveikt Kristín Marja
Baldursdóttir
8. Morðið í hæstarétti Stella Blómkvist
9. Svartir englar Ævar Örn Jósepsson
10. Íslendingasögur við þjóðveginn
Jón R. Hjálmarsson
SKÁLDVERK -
KILJUR
1. Da Vinci lykillinn
Dan Brown
2. 39 þrep til glöt-
unar Eiríkur Guð-
mundsson
3. Öxin og jörðin
Ólafur Gunnarsson
4. Ég er ekki
hræddur Nicolo
Ammaniti
5. Svo fögur bein Alice Sebold
6. Grafarþögn Arnaldur Indriðason
7. Villibirta Liza Marklund
8. Mýrin Arnaldur Indriðason
9. Napóleonsskjölin Arnaldur Indriða-
son
10. Opnun kryppunnar Oddný Eir
Ævarsdóttir
Listinn er gerður út frá sölu
dagana 14. 04. - 20. 04. 2004
í Bókabúðum Máls og menningar,
Eymundsson og Pennanum.
Ítalski rithöfundurinn NiccoloAmmaniti var hér á landi fyrir
skömmu en bók hans „Ég er ekki
hræddur“ er komin út í íslenskri
þýðingu Paolo Turchi. Bókin er
nýjasta bók höfundarins, þriðja
skáldsaga hans og sú langvin-
sælasta. Hún hefur verið þýdd á 34
tungumál og hlotið ein virtustu
bókmenntaverðlaun Ítalíu.
Ammaniti viðurkennir að það
verði erfitt að fylgja þessum gríð-
arlegu vinsældum eftir. „Besta að-
ferðin við að takast á við velgengni
er að hugsa ekki um einhverja bók
sína sem „bók ævi minnar“. Ef
maður hugsar þannig er maður bú-
inn að vera,“ segir hann. „Maður
verður að hugsa um lesendur sína
eins og börn sem þurfa að heyra
sögu til að geta sofnað. Maður er
alltaf að segja sögur og sumar sög-
ur eru betri en aðrar.“
Hálft ár að skrifa
bókina
Hann segir vel-
gengni bókarinnar hafa
komið sér mjög á óvart.
„Stíll þessarar bókar
er ólíkur þeim sem er í
öðrum bókum mínum.
Þær voru skrifaðar í
þriðju persónu og ég
blandaði saman
kímni, spennu og
hryllingi. Í þeim bók-
um var mikil fjar-
lægð milli mín og
persóna. Í þessari
bók ákvað ég að fylgja aðalpersón-
unni og setja mig inn í hugarheim
hennar. Þegar ég hafði lokið við
bókina var ég ekki viss um að les-
endum myndi falla bókin í geð en
þeir hrifust mun meir af henni en
þeim fyrri.“
Ammaniti er ekki á þeirri skoð-
un að „Ég er ekki hræddur“ sé
besta bók hans. „Þetta er góð bók
en ég var einungis sex mánuði að
skrifa hana. Það tók mig hins veg-
ar þrjú ár að skrifa bókina „Ti
prendo e ti porto via“ sem mér
finnst besta bók mín. Það er mikil
bók sem gerist í þorpi og segir frá
20 íbúum þess.“
„Ég er ekki hræddur“ gerist
einnig í litlu þorpi. Aðalsöguhetjan
og sögumaður er hinn níu ára
gamli Michele. Þetta er sumarið
1978 og dag einn finnur Michele
barn í holu. Þetta er upphaf að
mjög óvæntri atburðarás. Sagan er
gríðarlega vel sögð og æsispenn-
andi og bókin á svo
sannarlega skilið alla
þá athygli og allt það
lof sem hún hefur feng-
ið.
Bækur eru fyrir les-
endur
Drengurinn Michele
stendur einn þegar hann
kemst að því að þeir full-
orðnu eiga sér tvöfalda
hlið. Sjálfur býr hann yfir
sterkri réttlætiskennd og
að lokum stefnir ákvörðun
hans lífi hans í hættu. Þótt Michele
segi sögu sína í endurliti lifa marg-
ir lesendur sig svo mjög inn í
spennu sögunnar að þeir átta sig
ekki á frásagnaraðferðinni. „Það
er þó nokkuð um það að fólk sem
hefur lesið söguna komi til mín og
spyrji hvað hafi orðið um Michele
í lokin,“ segir Ammanati. „Þetta
fólk spyr mig hvort hann hafi dáið.
Auðvitað dó hann ekki því hann
segir söguna eftir að atburðirnir
hafa gerst. Það er ómögulegt að
látinn maður sé að segja þessa
sögu.“
Þótt Michele segi söguna leggur
hann ekki mat á gjörðir þeirra full-
orðnu. Af hverju ekki?
„Það er mjög mikilvægt fyrir
mig sem höfund, og kannski sér-
staklega í þessari bók, að kveða
ekki upp siðferðilega dóma. Les-
andinn á sjálfur að finna boðskap-
inn í sögunni. Ég vil ekki verða
siðapostuli. Bækur manns eru fyr-
ir lesendur og maður verður að
hugsa um söguna. Ef maður skrif-
ar eingöngu af því að maður vill
koma ákveðnum boðskap til skila
þá er maður í vondum málum.“
Hugsarðu stundum um það
hvað verður um persónur þínar eft-
ir að sögunni er lokið?
„Já, ég geri það. Ég hefði til
dæmis getað skrifað „Ég er ekki
hræddur 2“, en mér fannst nóg
komið.“
Faðir og sonur
Ammaniti les mikið og segir
lestur vera besta skóla sem rithöf-
undur geti gengið í. Hann segir
erfitt að nefna eftirlætishöfunda.
„Smekkurinn er síbreytilegur eins
og smekkur manns á pizzum.
Stundum langar mig í napólí pizzu
og stundum margaríta pizzu. Jack
London er einn af eftirlætishöf-
undum mínum. Ég heillast af sög-
um hans af venjulegu fólki sem
lendir í óvenjulegum aðstæðum
þar sem það verður að beita styrk
sínum og persónuleika til að kom-
ast af. London skrifar líka á mjög
nútímalegan hátt, það er ekkert
einfalt og þurrt við skrif hans.“
Ammaniti er að vinna að nýrri
skáldsögu og megi marka sögu-
þráðinn er þarna afar athyglisverð
bók á ferð. Þessi nýja bók fjallar
um föður og tólf ára son hans. Þeir
búa við heldur slæm kjör en á milli
þeirra er mikil ást. Faðirinn er
kynþáttahatari og innprentar syni
sínum skoðanir sínar. Ammaniti
reiknar með að ljúka við bókina á
næstu þremur mánuðum. Hann
segist hafa gaman af að skrifa um
börn: „Ég veit ekki af hverju.
Kannski af því að börn taka svo oft
ákvarðanir út frá hjartanu án þess
að hugsa um afleiðingarnar. Slíkt
er heillandi söguefni.“
kolla@frettabladid.is
Ný dagbók varpar nýju ljósi á Albert Einstein:
Minningar um Einstein
Niccolo Ammaniti hefur slegið í gegn með frábærri bók sinni „Ég er ekki hræddur“. Ammaniti var hér á landi
á dögunum og gaf sér tíma fyrir spjall.
Vil ekki verða siðapostuli
ALBERT EINSTEIN
Dagbók sem vinkona hans hélt um
hann kom í leitirnar fyrr á þessu ári.
NICCOLO AMMANITI
„Það er mjög mikilvægt fyrir mig sem höfund, og
kannski sérstaklega í þessari bók, að kveða ekki upp
siðferðilega dóma. Lesandinn á sjálfur að finna boð-
skapinn í sögunni. Ég vil ekki verða siðapostuli.“
Þetta er góð bók en
ég var einungis sex mánuði
að skrifa hana.
,,