Fréttablaðið - 07.10.2004, Blaðsíða 14

14 7. október 2004 FIMMTUDAGUR
MÓTMÆLT VIÐ ÞINGIÐ
Það hefur verið líf og fjör bæði innan
veggja þinghúss Hong Kong og utan í
tengslum við setningu þess. Þingmaðurinn
Leung Kwok-hung, þekktur sem Síðhærður,
öskraði slagorð þegar hann sór embættis-
eið. Næsta dag stóðu mótmælendur fyrir
framan þingið og sögðu hann skrýtinn.
Kennarar ræddu við foreldra sem hugðust
standa að gæslunni:
Gæslu í grunnskóla
Súðavíkur frestað
VERKFALL Frjálsri viðveru barna í
íþróttahúsi og matsal grunnskóla
Súðavíkur í verkfalli kennara
hefur verið frestað að sinni, segir
Ómar Már Jónsson, sveitarstjóri
Súðavíkurhrepps. Ástæðuna segir
Ómar vera viðbrögð kennaranna
við notkun húsnæðisins sem og að
fulltrúar kennarar hafi rætt við
foreldra og varað þá við að standa
að gæslunni.
Svava Pétursdóttir, formaður
verkfallsstjórnar kennara, segir
að fylgst verði með aðgerðum
sveitarfélagsins. „Kennarar skól-
ans í Súðavík fá aðstoð við að
stöðva verkfallsbrotið verði af
því. Óvíst er hvort það verði frá
kennurum frá Ísafirði eða hvort
við komum héðan að sunnan.“
Ómar segir að reynt hafi verið
að koma til móts við kennarana
með því að einskorða barnagæsl-
una við íþróttasal og mötuneyti
skólans á þeim tímum sem kennsla
í sölunum hefði ekki farið fram.
„Með því töldum við okkur vera að
gefa eftir eins og kostur var, með
túlkun Félags grunnskólakennara á
verkfallsbrotum í huga. Við bund-
um vonir um að breytingin nyti
skilnings þar sem við höfum ekki
annað húsrými til að nýta undir
slíka gæslu,“ segir Ómar. Það hafi
ekki gengið eftir. ■
Íraskar konur eru
uggandi um sinn hag
Margt hefur færst til betri vegar í Írak síðan einræðisstjórn Saddams var
hrakin frá völdum. Konur í landinu óttast hins vegar að ótryggt öryggis-
ástand og uppgangur heittrúarmanna leiði til versnandi stöðu þeirra.
Þótt hagur írösku þjóðarinnar
hafi vænkast á ýmsa lund síðan
stríðinu þar lauk hefur staða
kvenna í þessu stríðshrjáða landi
á margan hátt versnað. Íraskar
konur hafa síðustu áratugi notið
meiri samfélagsréttinda en kyn-
systur þeirra víðast hvar í araba-
heiminum. Þróun mála í landinu
hefur hins vegar gert það að verk-
um að þær óttast nú um sinn hag.
Það er algengur misskilningur
að staða kvenna fyrir innrásina í
Írak fyrir hálfu öðru ári síðan hafi
verið afar slæm og núverandi her-
nám hafi haft sérstaklega jákvæð
áhrif á þeirra hag, rétt eins og í
Afganistan. Enda þótt Saddam
Hussein hafi verið sannkallaður
harðstjóri sem leiddi miklar
hörmungar yfir þjóð sína nutu íra-
skar konur á valdatíma hans meiri
réttinda en venja er í Mið-Austur-
löndum. Konur voru hvattar til að
afla sér menntunar og þeim var
heimilað að ganga í nánast öll
störf sem í öðrum löndum voru
frátekin fyrir karlmenn. Þessi
stefna stafaði öðrum þræði af
hagrænum ástæðum, stríðsrekst-
urinn gegn Íran á níunda áratugn-
um gerði það að verkum að
kvenna var einfaldlega meiri þörf
í atvinnulífinu. Lagaleg staða
kvenna var jafnframt nokkuð góð.
Upp úr 1970 var þeim heimilað að
velja sér mannsefni og skilja síð-
an við eiginmenn sína en nauð-
ungarhjónabönd voru bönnuð með
öllu, svo og fjölkvæni. Hinn ver-
aldlegi Bath-flokkur Saddams
lagði ekki síst áherslu á þessa
stefnu til að grafa undan áhrifum
klerka í landinu.
Eftir 1991 fór hins vegar að
síga á ógæfuhliðina fyrir íraskar
konur rétt eins og þjóðina alla.
Viðskiptaþvinganir Sameinuðu
þjóðanna gerðu það að verkum að
atvinnuástand snarversnaði og
karlar gerðust því frekari á störf-
in. Samhliða þessari þróun jukust
áhrif íslams í samfélaginu. Þannig
hættu margir foreldrar að senda
dætur sínar í skóla og höfuð-
blæjur kvenna urðu æ meira
áberandi. Þannig eru mörg dæmi
um að mæður séu vel menntaðar
en dætur þeirra ólæsar. Vaxandi
misskipting í samfélaginu varð
enn fremur til þess að boðskapur
bókstafstrúarmanna átti greiðari
leið að hjörtum fólks.
Í dag virðast flestar íraskar
konur tvístígandi um hvort staða
þeirra hafi batnað síðan Saddam
var steypt af stóli. Í aðra röndina
fagna þær nýfengnu skoðana-
frelsi, bættari efnahag og að-
gangi að fjölmiðlum og interneti.
Í hina röndina óttast þær upp-
gang heittrúarafla og ofbeldið í
landinu en þær hafa ekki farið
varhluta af því. Upplausnin sem
fylgdi falli einræðisstjórnar-
innar hefur valdið því að mann-
rán, barsmíðar og nauðganir eru
nú daglegt brauð víða um Írak.
Mansal hefur jafnframt færst í
vöxt og svokölluð „heiðursmorð“
sem áður voru nánast óþekkt í
Írak gerast æ algengari. Víða
hætta konur sér sjaldnast út fyrir
hússins dyr nema undir verndar-
hendi vopnaðra karlmanna.
Í því pólitíska umróti sem nú
ríkir í Írak hafa íslamskar hreyf-
ingar verið að festa sig í sessi.
Sumar þeirra eru hófsamar, t.d.
Dawa-flokkur sjíamúslima, á
meðan aðrar hafa lýst yfir vilja
til að koma á fót klerkaveldi í
landinu að íranskri fyrirmynd
þar sem dómsvald verður í hönd-
um klerka. Hreyfing Muqtada al-
Sadr er ein þessara hreyfinga.
Vart þarf að fara í grafgötur um
hvaða áhrif slíkt hefði á stöðu
kvenna í landinu. Fátt virðist
benda til að Bandaríkjamenn hafi
mikinn áhuga á að bæta hag þeir-
ra þrátt fyrir fögur fyrirheit
Bandaríkjaforseta um þessi efni.
Þvert á móti hafa kvennahreyf-
ingar bent á að réttindi íraskra
kvenna eru nánast notuð sem
skiptimynt í því valdatafli sem nú
á sér stað. Aðeins sex konur eru í
33 manna bráðabirgðastjórn
landsins og eru margar íraskar
konur uggandi um að þeim eigi
aldrei eftir að takast að komast til
frekari valda ef staða þeirra
verður ekki fljótlega styrkt.
Þeirri skoðun hefur verið fleygt
að aukin stjórnmálaþátttaka íra-
skra kvenna sé nauðsynlegt til
eigi Írak ekki að liðast í sundur.
Sé þetta mat rétt er mikið í húfi
fyrir írösku þjóðina. ■
FRAMKVÆMDASTJÓRNIN
Lagt var til að aðildarviðræður yrðu hafnar
við Tyrkland.
ESB-aðild Tyrkja:
Vilja hefja
viðræður
BRUSSEL, AP Framkvæmdastjórn
Evrópusambandsins mælir með
því að viðræður verði hafnar við
Tyrki um að þeir fái aðild að sam-
bandinu. Framkvæmdastjórnin
leggur þó til að Evrópusambandið
setji nokkur skilyrði fyrir aðildar-
viðræðum svo tyrknesk stjórn-
völd dragi ekki til baka umbætur í
lýðræðis- og mannréttindamálum.
Recep Erdogan, forsætisráð-
herra Tyrklands, sagðist vonast til
að hefja aðildarviðræður á fyrri
hluta næsta árs.
Framkvæmdastjórnin stefnir
að því að ljúka aðildarviðræðum
við Rúmeníu og Búlgaríu fyrir
árslok svo löndin geti orðið aðilar
að ESB árið 2007. ■
Hjónabönd:
Breytingin
var ólögleg
BANDARÍKIN, AP Aðeins þremur vik-
um eftir að kjósendur í Louisiana
samþykktu með nær 80 prósent-
um atkvæða að setja bann við
hjónaböndum samkynhneigðra í
stjórnarskrána komst dómstóll í
ríkinu að þeirri niðurstöðu að
bannið stæðist ekki.
Dómarinn komst að þeirri nið-
urstöðu að bannið væri gallað þar
sem það hefði fleiri en einn til-
gang. Þannig væru ekki aðeins
hjónabönd samkynhneigðra bönn-
uð heldur einnig staðfest sambúð.
Samtök samkynhneigðra og
mannréttindasamtök fögnuðu
niðurstöðunni en fylgismenn
stjórnarskrárbreytingarinnar
sögðu dómarann hafa farið út
fyrir valdsvið sitt. ■
LANDSPÍTALINN
Þrjár konur og þrír karlar sitja í fram-
kvæmdastjórn LSH. Spítalinn er fjölmenn-
asti vinnustaður landsins með næstum
fimm þúsund manns á launaskrá.
Framkvæmdastjórn LSH:
Jafnt á komið
með kynjum
JAFNRÉTTI Þrjár konur og þrír karl-
ar skipa framkvæmdastjórn
Landspítala - háskólasjúkrahúss
þetta árið en LSH er fjölmennasti
vinnustaður landsins. Áður sátu
þar tvær konur og fjórir karlar en
í ársleyfi Magnúsar Péturssonar
forstjóra hefur staðan jafnast.
Jóhannes Gunnarsson, sem
áður var framkvæmdastjóri
lækningasviðs, er forstjóri í fjar-
veru Magnúsar og við starfi Jó-
hannesar tók Vilhelmína Haralds-
dóttir. Hinar konurnar tvær í
framkvæmdastjórn eru Anna
Stefánsdóttir, framkvæmdastjóri
hjúkrunar, og Anna Lilja Gunn-
arsdóttir, framkvæmdastjóri fjár-
reiðna og upplýsinga. Að auki eru
í stjórn LSH þeir Gísli Einarsson,
framkvæmdastjóri kennslu, vís-
inda og þróunar, og Ingólfur Þór-
isson, framkvæmdastjóri tækni
og eigna. ■
Dalvegi 6-8 · Kópavogi · Sími 535 3515
www.kraftvelar.is
Opið virka daga frá 8-18. Lokað um helgar.
Leigjum út öflugar laufsugur
með safnpoka
Ertu að drukkna í laufi?
Hótelgisting í ágúst:
2% aukning
HÓTELGISTING Samkvæmt tölum frá
Hagstofunni fjölgaði gistinóttum
á hótelum í ágústmánuði um tæp
2% frá því á sama tíma í fyrra,
voru 133.163 samanborið við
135.755 nú. Mest varð fjölgunin á
Austurlandi, eða 12,5%, en þar fór
fjöldi gistinátta úr 6.909 í 7.771 á
milli ára. Fjölgun varð einnig á
Suðurnesjum, Vesturlandi og
Vestfjörðum og nam hún 5,2%, fór
úr 11.398 í 11.992. Á höfuðborgar-
svæðinu var fjölgunin upp á 2,5%
en þar fór gistináttafjöldinn úr
79.147 í 81.124.
Ekki var þó alls staðar fjölgun
en gistinóttum á Suðurlandi fækk-
aði lítillega, fóru úr 19.451 í
19.224, sem er fækkun upp á
1,2%. Aðeins meiri fækkun átti
sér stað á Norðurlandi vestra og
eystra, þar sem fjöldi gistinátta
nú var 15.644 samanborið við
16.258 á sama tíma í fyrra og nem-
ur fækkunin 3,8%. ■
SVEINN GUÐMARSSON
BLAÐAMAÐUR
FRÉTTASKÝRING
STAÐA KVENNA Í ÍRAK
ÍRÖSK KONA
Margar íraskar konur eru á báðum áttum um hvort hagur þeirra hafi batnað síðan ráðist
var inn í landið.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/A
P
Malasískur karlmaður:
Kvænist
í 53. sinn
MALASÍA, AP 47 árum eftir að
Kamaruddin Mohammed og
Khadijah Udin kvæntust í fyrsta
sinn gengu þau aftur í hjónaband
á dögunum. Í millitíðinni hafði
Khadijah gifst einu sinni en
Kamaruddin var öllu stórtækari
og kvæntist 51 konu í millitíð-
inni.
„Ég er ekki glaumgosi, ég
elska bara að sjá fallegar konur,“
sagði Kamaruddin, sem nú er 72
ára. Hjónabönd hans hafa enst
misjafnlega lengi. Það sem varði
skemmst stóð aðeins í tvö daga.
Langlífasta hjónabandið entist í
tuttugu ár. ■
ÍÞRÓTTAHEIMILI SÚÐAVÍKUR
Fyrirhugaðri gæslu grunnskólabarna í hús-
næði skólans hefur verið frestað.
M
YN
D
/Ó
M
AR
M
ÁR
J
Ó
N
SS
O
N