Fréttablaðið - 13.01.2005, Blaðsíða 36

F2 6 13. janúar 2005 FIMMTUDAGUR





 














 
































         !
" "
#! $%!&'(") !"'" )
#! "*+),,!$!-$ !-. ) 
" "'(% /)
*0$#1  /)!! ! 2 0  "  %$!)
/1 !'(")*0$%!! /.)3! )'4!$ ) %$!"!! 0//!  2-  )*0 $/)1/! )"
% )!)   
" "'(% /)*0#/ 
$#&'5 '6 )'!$)+7)'
)
" " !)
" "#! #8 !&1/!/
!$6) !) !  
" "  3 !  ) !
9)":
;.%!/"$ ) ! 
" "/)
! )  /<. )=! !>:
;? 
  !
)/"97,/)
" "/
!  )$"!+7) @/!  A5!
"B ) =/%,'
" "/!"/)!  
 /!)$ .%!/"$ )   < 2CCD"
1  /%!  $0 !E"   ) 
" "
/)-#=" - % . ! '

)
" "?
#! 
" "$/)#6 !/    =
 A")  ! 'D !! !FG
" "
-$) $ ! /!/*  !- $ #)% /
"$/!# # )@  1 # * 
# ") $.$) ) )! /!  ! ) -6$H'" )6/+/ #
" " +7)
" ""/ $#F&'5 '6 )?





  



 


 
 


  

   
  
 
 
   


!"

  
 

   Ólafur Þórðarson,
myndlistarmaður og
hönnuður, hefur ver-
ið búsettur í Banda-
ríkjunum í meira en
tuttugu ár.
Freyr Gígja Gunnars-
son sló á þráðinn til
hans í New York og
ræddi við hann um
borgarskipulag, arki-
tektúr og stríðið í
Írak.
Ólafur býr sunnan við það svæði þar
sem World Trade Center, Turnarnir
tveir, stóðu eitt sinn, í miðju fjármála-
hverfi New York-borgar. Hann segist
þó sjálfur búa milli Guðs og skrattans
því íbúðin hans liggur mitt á milli
Trinity-kirkjunnar og klámbúllna.
Þrátt fyrir þessa löngu dvöl í Banda-
ríkjunum segir Ólafur það ekki hafa
verið fyrir fram skipulagt. „Aðstæðurn-
ar og örlögin höguðu því einfaldlega
þannig að ég er búinn að vera lengi
hérna, „ segir hann en Ólafur starfar í
dag sem kennari við Rhode Island School
of Design samfara því að vera listamað-
ur og hönnuður.
Hann reynir að fylgjast vel með því
sem er að gerast heima á Íslandi í arki-
tektúr og hefur mjög sterkar skoðanir á
skipulagsmálum og þá ekki síst borgar-
skipulaginu. „Það er verið að gera
marga góða hluta í húsnæðisarkitektúr
og innanhússarkitektúr á Íslandi. Hins
vegar hefur borgarskipulagið staðnað
svolítið.“
Hann segir eina ástæðu þess vera að
vegir og bílar fái of miklu ráðið við gerð
borgarskipulags á Íslandi. „Íslendingar
hafa ef til vill ekki skilið hvað hugtakið
“lifandi gata” þýðir. Gata er ekki bara
fyrir bíla, heldur er samblanda af
mörgum þáttum. Í fyrsta lagi er það
gatan sjálf, þar sem umferðin er, svo
gangstéttin fyrir gangandi vegfarendur
og loks hliðarnar að bygging-
unum sem liggja að gang-
stéttunum. Miðbærinn í
Reykjavík er því í raun það eina
sem kemst næst því að vera
borg.“
Að skilja hugtökin
Ólafur segir Íslendinga ef til
vill ekki hafa alist upp við
alvöru borgargötu en margir
hafi kynnst þeim í ferðum
til evrópskra borga. Við
gerð borgarskipulags hafi
vegagerðin forgang. Þessu
til stuðnings nefnir
Ólafur til-
lögur
Vega-
gerðarinn-
ar um bygg-
ingu nýrrar brúar á
Selfossi. „Þegar
keyrt er austur er yf-
irleitt farið í gegnum
Selfoss, og öll
verlsun sem liggur
við aðalgötuna
treystir á þessa um-
ferð. Samkvæmt till-
ögunni á hins vegar
að færa veginn út
fyrir bæinn, þannig
að enginn keyrir leng-
ur í gegnum bæinn og
Selfoss verður óvirkur og deyr. Það er í
það minnsta mín spá, ef þessi tillaga
nær fram að ganga.“
Hann líkir þessu við vöðva sem
hættir að fá blóðflæði og hættir þannig
að virka. „Þegar ný hverfi eru byggð á
Íslandi er lögð hringslaufa í kringum
þau og umferðin fær ekki að flæða í
gegn. Þetta verður til þess að hverfið
fæðist andvana, það er, án virkrar
götumyndar.“
Ólafur segir að þrátt fyrir þessa
miklu vakningu sem hafi átt sér stað í
áhuga á arkitektúr á Íslandi sé spurning
hvort Íslendingar skilji hvað er að ger-
ast og bendir til dæmis á að flestir viti
að það þurfi að þétta byggðina í
Reykjavík. Þeir séu hins vegar fáir sem
viti hvað hugtakið „þétt byggð“ þýði.
„Þétting byggðar er ekki bara ákveðin
nýting á landsvæði, þetta er ekki
einhver tala. Eitt málið við
þéttingu byggðar er að leyfa
henni að þróast innbyrðis og
þéttast þannig í gegnum
innbyrðis fjölbreytni.“
Arkitektúr nýting á rými
Muninn á hönnun og listsköp-
un segir Ólafur vera að hönn-
uður vinni með einhverja hluti
sem hafi virkni og séu
praktískir á einhvern máta.
List geti líka á vissan hátt líka
hagnýt, en hún byggi tilvist
sína á einhvers konar
hugmyndum. „Arkitektúr
er í raun samspil hönnunar
og listar. Ef þú horfir á
listaverk sérðu einhverja
rýmisnotkun. Þegar þú
nærð að færa samskonar rýmisnotkun
út fyrir listaverkið og inn í byggingu
eða hönnun, þá ertu kominn með arki-
tektúr.“ Gott dæmi segir Ólafur vera
listasafnið í Bilbao á Spáni. ,,Safnið
sem Frank Gehry hannaði er hálfgerð-
ur skúlptúr og þar var ekki byrjað með
hagnýtingu heldur skúlptúr. Við bygg-
inguna skiptir skúlptúrinn mestu máli
enda er hann áhugaverðastur, en þar
með er ekki sagt að ekkert sé lagt upp
úr verkfræðinni, þó að myndir af loft-
ræstikerfinu í safninu séu ekki
aðaláherslan í blöðunum.“
Halda með sínu liði
Ólafur reynir að drekka í sig fréttir og
fylgist vel með. Hann býr enda við
staðinn þar sem stríð Bandaríkjamanna
gegn hryðjuverkum byrjaði. „Innrásin í
Afganistan var ef til vill eðlilegur hlut-
ur og afleiðing, en stríðið í Írak er allt
annar handleggur.“ Hann segist ekki
geta fylgst með bandarískum fréttum af
stríðinu, enda séu þær mjög einhæfar,
þetta sé auglýsingaskrum og æsifrétta-
mennska. „Þetta er svona svipað eins og
að vera KR-ingur, og vilja bara heyra af
góðu skotunum, en ekki hvernig leikur-
inn fór.“
Ólafur segist því sækja sínar fréttir
af netinu. „Ég hafði ekki séð neitt graf
yfir látna bandaríska hermenn, þannig
að ég bjó mér til eitt slíkt sjálfur, sem er
hangandi fyrir framan mig. Þegar spít-
alinn í Fallujah var að ná í lík voru 550
af þeim, börn, gamalmenni og konur.
Þetta var ekki mikil frétt í Bandaríkjun-
um.“
Hann segist skynja aukna andstöðu
við stríðið, en því miður sé þetta svona
svipað eins og fótboltaleikur. „Þú held-
ur með þínu liði, sama hversu mikið
það kostar.“ Honum finnist Bandaríkja-
Bukowski
„Þetta er fimmtán cm
hátt mjúkt
klukkuboddí sem er í
senn skráning á dags-
ins viðburðum í lífi
bóhemlistamannsins
og óður til skáldsins
Charles Bukowski.“
Býr milli Guðs og skrattans