Tíminn - 24.08.1975, Blaðsíða 13

Sunnudagur 24. ágúst 1975
TÍMINN
13
var hraust, framgjörn ung kona,
en ef til vill ekki nógu höfðingleg
samkvæmt enskum kokkabókum
til að geta náð i þann mann sem
hún ágirntist. Þeir sem sýndu
henni mestan áhuga voru ekki
nógu efnaðir til að borga fyrir
þann munað, sem hún átti að
venjast frá Rússlandi.
Upplýsingaleki
1 London hitti hún meðal ann-
arra þýzka stjórnmálamanninn,
Joachim von Ribbentrop en hann
bauð henni til Berlinar þar sem
hún árið 1935 var kynnt 'fyrir
Adolf Hitler og öðrum háttsettum
flokksforkólfum. Hún vingaðist
mjög við Hitler, og þegar þau
hittust aftur árið 1938 voru þau
saman i tvær vikur i Berlin. Nú
var hún orðin yfirlýstur þjóðern-
issynni og eygði nú leið til að
vinna ógagn þvi landi, sem hún
hataði mest: Englandi.
Hún kom sér i hóp hægriöfga-
sinna i Englandi, en hún gekk
ekki lengra en að mála áróðurs-
orð gegn gyðingum á húsveggi.
1 bandariska sendiráðinu vann
Tyler Kent sina vanalegu vinnu
sem fyrr. Einnig hér tók hann af
ritaf leyniskjölum, sem hann hélt
eftir fyrir sjálfan sig eins og hann
hafði áður gert i Moskvu.
Hvort i sinu lagi voru Tyler og
Anna skaðlaus að mestu, en
saman mundu þau geta gert mik-
inn skaða i striðsástandi — og
örlög réðu þvi, að þeim var dag
nokkurn boðið til sömu veizlunnar
i Chelsea.
Tyler Kent varð á einu augna-
bliki ástfanginn af önnu Volkov.
Um þetta leyti var hún nær 35 ára
gömul, veraldarvön og vildi
gjarnan skemmta sér við þennan
græskulausa, myndarlega mann.
Hún vissi reyndar alls ekki um
það,að hann hefði ábyrgðarmikilli
stöðu að gegna i bandariska
sendiráðinu, og að hann á hverj-
um degi meðhöndlaði upplýsing-
ar, sem gætu verið stjórn Hitlers
til ómetanlegs gagns.
Þennan laugardag spurði hún
Tyler Kent, hvort hann vildi ekki
fylgja sér heim. Hún bjó i góðri
ibúð i London, og þegar þangað
var komið, stakk hún upp á þvi að
hann kæmi inn og fengi sér drykk.
Það var þá sem Anna áttaði sig
skyndilega á þvi, að hún hafði
ekki aðeins fundið sér aðdáanda,
heldur einnig, að þessi aðdáandi
hafði aðgang að hverju einasta
skjali sem gekk milli Stóra-Bret-
lands og Bandarikjanna.
Anna þurfti ekki að heilaþvo
Kent til að fá hann til að trúa þvi,
að það væri ætlun Englands að
draga Bandarikin i striðið með
sér, en það var einmitt tiðrætt
þessa dagana og hann trúði öllu
sem hún sagði.
Fyrir hennar fortölur lét hann
henni i té öll þau skjöl og upplýs
ingar sem fóru á milli Englands
og Bandarikjanna, ásamt leyni-
letri þvi sem notað var, vitandi
að það kæmist i hendur stjórnar
Þýzkalands og að þeir gætu lesið
og fylgzt með öllum ráðagerðum
sem fram fóru.
Vorið 1940 voru bæði Banda-
rikjamenn og Bretar vissir um,
að einhverstaðar misfærust upp-
lýsingar sem gengu milli þessara
tveggja landa. Auðséð var á öllu
að Þýzkaland hafði aðgang að
þessum leynilegu skjölum. Þjóð-
verjar réðust á skip, sem þeir
gátu einungis fengið upplýsingar
um með aðstoð leyniskjalanna.
Með mikilli leynd tók FBI og
leyniþjónustan brezka að rann-
saka sendiráðin bæði i London og
Washington, en komust ekki til
botns i þessum dularfulla upplýs
ingaleka. Ferill Kents var einnig
rannsakaður, en menn fundu
ekkert, sem bent gat til að hann
væri uppljóstrarinn.
Fölsk skeyti á ferðinni
Anna Volkov vann nú öllum
stundum sem þýzkur njósnari og
notaði ítalska sendiráðið i London
sem miðstöð fyrir skilaboð sin til
Þýzkalands. Upplýsingarnar,
sem hún fékk frá Kent, voru svo
mikilvægar, að Hitler gaf Musso-
lini fyrirskipun um að draga
striðsyfirlýsingu sina gegn Eng-
landi i nokkrar vikur, þannig að
unnt væri að halda áfram að nota
italska sendiráðið sem miðstöð
fyrir upplýsingar til Berlinar.
Kvennjósnari hafði verið settur
til að fylgjast náið með önnu
Volkov, og hún komst að þvi, að
Anna átti af og til fundi með
itölskum sendiráösstarfsmönn-
um, og að hún lét þá fá eitthvað i
hendur á þessum fundum. Kvöld
eitt, sem hún var að fylgjast með
Önnu sá hún hvar Tyler Kent fór
inn i ibúðina ásamt henni.
Brezka og bandariska rann-
sóknanefndin unnu þegar að þvi
að setja upp gildru. Send voru
fölsk dulmálsskeyti frá Washing-
ton til London og frá London til
Washington. Fjöldi manns var
settur i þetta verkefni, og fljót-
lega heimsótti Kent önnu i ibúð
hennar. Þremur timum siðar fór
hann aftur, og samstundis voru
leyniþjönustumenn komnir inn i
ibúð Önnu. Þar fundu þeir
stækkunarvél og nýframkallaðar
filmur, sem á voru báðar orð-
sendingarnar, sú, sem fór frá
Washington til London og hin,
sem fór aftur um hæl. Anna
Volkov var handtekin. Hún átti
það nú á hættu að hljóta lifláts-
dóm fyrir njósnir á striðstimum.
Brezka rikisstjörnin hafði snör
handtökí Kennedy sendiherra
var þegar i stað skýrt frá þvi, að
Tyler Kent væri njósnari og
sendiherrann skýrði Roosevelt
forseta frá þvi.
Hún leitaði hann uppi
Hæstiréttur Englands sat að
störfum alla nóttina, og undir
morgun komust menn að þeirri
niðurstöðu, að svo framarlega,
sem Kent væri á brezku land-
svæði, gæti armur laganna náð til
hans. Svo til samtimis svipti
Roosevelt forseti Kent friðhelgi
sendiráðsstarfsins, þannig að það
stóð ekki i vegi fyrir handtöku.
Tveimur timum siðar var Kent
svo handtekinn i rúmi sinu og
færður til aðalstöðva lög-
reglunnar, grunaður um njósnir.
Það var ekki viðurkennt þá, en
þrátt fyrir allt vantaði óvé-
fengjanlegar sannanir gegn Kent
þegar hann var handtekinn. Þá
var gert samkomulag við önnu
Volkov þess efnis, að hún myndi
bjarga lifi sinu með þvi að skýra
frá öllu saman.
Og það var einmitt það sem
hún gerði. Þegar málið var tekið
fyrir, skýrði dómarinn frá þvi að
það væri þessum nákvæmu upp-
lýsingum að þakka að hún slyppi
við dauðadóm. Og hún slapp með
tiu ára fangelsisdóm.
Kröfu Tyler Kents um að ekki
væri heimild að dæma hann skv.
brezkum lögum var visað á bug,
og hann var dæmdur til sjö ára
fangelsisvistar.
Tyler Kent og Anna Volkov
voru sett bak við lás og slá, en
árið 1945, þegar striðinu lauk var
Tyler sleppt úr fangelsinu og
sendur til Bandarikjanna. Anna
Volkov sat i fangelsi i sjö ár, eða
þar til hún var náðuð árið 1947,
skömmu eftir 47. afmælisdag
sinn.
Hún vann um tima i verk-
smiðju, en þrem árum siðar flutt-
ist hún til Þýzkalands Það var þá
sem hún ákvað að hafa upp á
manninum sem hún hafði svikið,
en sem hún áleit sig haf^ slik tök
á, að hann mundi koma.eT hún að-
eins bæði hann þess.
Það var aðeins hún ein, sem
veit hvernig hún fór að þvi að
hafá upp á honum i Cleveland,
Ohio, en það var kannski ekki svo
erfitt, þar sem fjölskyldan var
ættuð þaðan og allar likur á að
hann hafi farið aftur til sins
heima. Það hafði hann lika gert
og dag nokkurn i lok ársins 1950
fékk hann bréfið frá henni.
Síðasta bréfið
— Ég horfði á hana og haturs-
bylgja reis upp i huga mér, segir
Tyler Kent i dag þegar hann
rifjarupp endurfund þeirra iVin.
Þetta er i i fyrsta skipti sem hann
segir frá þessu sambandi sinu við
önnu Volkov.
— Ég reyndi að spyrja sjálfan
mig hvað ég hefði séð við þessa
konu, sem hafði orðið þess vald-
andi að ég eyðilagði alla framtið
mina. Hún hafði elzt, var komin
fast að fimmtugu, en ennþá var
hún hin sama gamla Anna —
hörð, þrátt fyrir að hún leitaðist
við að vera hefðarkona i fram-
komu. En það var jafnframt önn-
ur tilfinning sem hafði gert vart
við sig hjá mér, sagði Tyler.
Skyndilega langaði mig mest til
að hverfa á brott hið allra
snarasta. Mig langaði mest til að
flýja af hólmi og aldrei framar að
þurfa að sjá hana né heyra.. Hún
stóð á fætur og sagði: — Komdu
elskulegur, við skulum fara. Við
eigum i vændum dásamlega daga
og nætur saman.
Tyler Kent stóð upp og sagði: —
Ég ætla á salernið fyrst.
Hann hraðaði sér af stað og
gekk inn i innsta hluta kaffi-
hússins, en fór þó ekki á salernið.
1 þess stað kom hann sér út um
bakdyrnar, sem einn af kokkum
hússins visaði honum á, og
hraðaði sér til hótelsins sem hann
bjó á. Hann fór á fætur i dögun,
gerði upp hótelreikning sinn og
náði sér i leigubifreið til flug-
vallarins. Þaðan fór aðeins ein
vél næstu klukkustundirnar, og
hún átti að fara til Rómar.
— Ég vildi ekki dvelja þar mjög
lengi, þvi ég vissi að Anna mundi
freista þess að finna mig. Þess
vegna fór ég til Rómar og þaðan
heim, útskýrir Kent.
Tyler Kent hafði varla verið
búinn að dvelja heima hjá sér i
mánaðartima, þegar honum
barst bréf póstlagt i Múnchen og
rithöndina á utanáskriftinni
þekkti hann strax. Honum datt i
hug að skrifa utan á bréfið
„Óþekkt heimilisfang” en það
var eitthvað sem fékk hann til að
opna það.
I bréfinu stóð meðal annars:
„Mig langaði aðeins til að eiga
eina nótt með þér, elsku, elsku
Tyler. Ég er með krabbamein og
á mjög stuttan tima eftir ólifað.
Ég hafði látið mig dreyma um
eina nött með þér áður en yfir
lyki, en þú neitaðir mér um það,
og það skil ég mjög vel. Ég ber
ekki hatur til þin fyrir það. Það
kann að hljóma undarlega i þin-
um eyrum, elsku Tyler minn, en
ég elska þig og elska þig svo heitt.
Ef hlutirnir hefðu farið öðruvisi
imynda ég mér, að við hefðum
getað átt ævidaga saman. Vertu
Anna Volkov vildi hitta Tyler að
sæll, elsku Tyler minn, og
hugsaðu stundum örlitið til min
og láttu kannski litla bæn fylgja.
Þar sem ég veit að þú mundir
gera það, get ég dáið i friði. 0,
hvað ég vildi gefa mikið til að
geta lifað upp aftur og byrjað á
nýjan leik. Þá mundum við ekki
gera aftur þá vonlausu hluti, sem
við gerðum. Við hefðum getað
nýju eftir tiu ár.
verið svo hamingjusöm saman.
Þin i lifi og dauða, Anna”.
Tyler litur út um gluggann og
segir með hæglátri, sorgmæddri
röddu: — Já, ég hugsa til hennar
af og til og bið fyrir henni. Ég
elskaði hana aldrei, en hún mun
verða hluti af mér þar til minn
siðasti dagur rennur.
(Þýtt og endursagt — Ö.B.)

.........i( I
..rfwj
| Halogen fyrir
J-perur
ótrúlega mikið
Ijósmagn
I PERUR í ÚRVALI
NOTIÐ
ÞAÐBESTA
—IILOSSH—
Skipholti 35 • Símar:
8-13-50 verzlun • 8-13-51 verkstæði • 8-13-52 skrifstofa