Tíminn - 11.12.1975, Blaðsíða 55

JÓLABLAÐ 1975
55
litilli fyrirhyggju, kallaöi Snorri
til Valgarðs, er hann sá, að hann
Var bæði sár og móður. Þá var
hann ekki reiður Valgarði, þvi
kæmi liðveizla i tæka tið, myndu
Oddaverjar sjá og reyna, hver
hér skipaði málum. Sjálfur réð
hann yfir fleiri goðorðum á
landinu en nokkur annar. Að
hinu leytinu bað hann menn sina
fyrir hvern mun aö bera ekki
vopn á Sæmund, fósturbróður
sinn. Hinir hopuðu lika undan,
en sóttu bráðan aftur fram.
Svona hröktust menn aftur
og fram i sundinu. Þá sá Her-
burt, að menn Sæmundar
þrengu sér inn i hinn enda
sundsins og varaði Snorra við.
Snorri, sem aldrei hafði lært
neitt i hermennsku. vissi ekki i
bili hvað gera skyldi, er nú sóttu
menn að úr báðum áttum. Það
sýnir bezt tvilræði hans, að hann
kallaði á alla menn sina að
verja hinn innganginn inn i
sundið. Herburt sagði, að þeir
megi ekki tapa þeirri stöðu, sem
þeir hafi haft.
— Verðu sem þú vilt, sagði
Snorri, og sneri burt frá
Valgarði og Herburt með lið til
að stöðva óvinina, sem nú voru
búnir að girða fyrir leiðina, sem
þeir Snorri voru komnir. Þeir
voru þvi' afkróaðir i sundinu.
Þar sem Snorri var helzti
lengi óráðinn i þvi, hvað til
bragðs skyldi taka, verja bara
annan enda sundins i einu eður
báða, urðu og menn hans
tvilráðirog úrræðalausir. Sumir
vissu ekki hvort þeir ættu að
fylgja Snorra eða verja lika
hinn enda sundins með þeim
Herburt og Valgarði. Herstjórn
var algerlega i molum, enda
hafði Snorri sjálfur aldrei borið
það við að stjórna herliði á
ævinni. Að siðustu fylgdi þó
allur þorrinn Snorra. Herbert
kallaði á fleiri menn til að
verjast óvinunum sin megin,
, sem gerðust æ ákafari. En þeir
Snorri létu semþeir heyrðu ekki.
Snorra tókst lika með rösk-
legri framgöngu manna sinna
að hrinda árásinni i hinum enda
sundsins og hrekja Sæmundar
menn út úr þvi. Svo litið sem
Snorri braut heilann um her-
stjórnina og stöðuna, þvi
beiskari varð hann, er hann
hugsaði til bræðra sinna. Hvað
dvaldi þá Sighvat og Þórð? Og
alltaf dreif lið að Oddaverjum.
Sighvatur hefði núna átt að
standa i hans sporum og sýna
hernaðarsnilli sina, svo að hann
gæti rætt i ró og næði við lög-
sögumanninn inni i búðinni. Og
allt var þetta fyrir einberan
klaufaskap þeirra Valgarðs og
Herburts. Þeir fengju lika að
blæða fyrir það, þvi af liði hans
voru það fáir einir, sem eftir
urðu hjá þeim.
Var það nú rétt að reka lið
Sæmundar út úr sundinu,
hugsaði Snorri, sem sá alltaf
tvær hliðar i hverju máli. Menn
gætu kannski læðst að baki þeim
ef þeir hættu sér of langt út á
völlinn. En milli búðanna gætu
hinir aldrei sótt þá. Þar var hið
bezta vigi. Snorri skipaði mönn-
um sinum að hopa aftur inn i
sundið, en þar var litið svig-
rúm, þvi að þeir Herburt voru
hraktir aftur á bak inn i mitt
sundið. Herburt var orðinn sár
á siðu og blæddi úr sárinu. Hann
varðist manna bezt og sýndi
ótrúlega leikni i að fara með
buklara. En enginn má við
margnum. Valgarð var þá
óvigur af blóðrás og mæði og
barðist ekki lengur. Snorri sá
það þó af hyggjuviti einu
saman, að það mundi þó betra
ráð að sækja aftur út úr sundinu
og gaf Valgarð og Herburt og
öllum sinum mönnum skipun
um það. Hvar var nú Sighvatur
með alla sina herkænsku?
Snorri sá i hendi sér, að þeir
mundu ekki lengi standast sókn
manna Sæmundar, afkróaðir
sem þeir vorui einu búðarsundi,
ef honum bærist ekki liðveizla.
Þeim tókst með herkjumunum,
og mest fyrir deiga framkomu
mótstöðumannanna að brjötast
út úr sundinu lika að ráði Her-
burts, sem sagðist verða að
gefast upp i sinu vigi. Það tókst
og að brjótast út úr sundinu og
út á völlinn. Þar var olnboga-
rúm nóg, en ekki vigi. Menn
Sæmundar og hlaupalýður, sem
að þyrptist, sóttu að úr öllum
áttum. Enn sást ekki til liðveizlu
Sighvats og Þórðar. Herburt gaf
það ráð, er Snorri pataði ráða-
laus i allar áttir, að þeir skyldu
láta undan siga i áttina til
Snorrabúðar.
Þegar Sighvatur frá
óeirðirnar, gekk hann á fund
Þórðar bróður sins og fór sér
ekki óðslega.
Sighvatur lagði til, að þeir
létu Snorra einan um þessi
viðskipti, þar sem heimamenn
hans væru valdir að uppþotinu.
Þórður kvað þó ekki úr vegi að
gá til mannaferða og gekk út úr
búð sinni. Hann sá þingheim
streyma i áttina til Allsherjar-
búðar.
— Mjór er mikils visir, varð
Þórðiað orði —og uggir mig, að
Snorri frændi vor muni i nokkr-
um vanda staddur. Köllum
saman menn vora og sjáum
hvað titt er.
— Svo skal vera, sem þú vill,
sagði Sighvatur, stóð upp og tók
vopn sin af þili.
Þegar þeir komu á vettvang,
sáu þeir þá Snorra koma til
móts við sig við búð hans og
snúa þó öfugt. Var og ójafn leik-
urinn.
— Eigi þykki mér Snorri bróðir
vor vel hafa haldið stöðunni,
sagði Sighvatur við brosu.
— Eigi duga hér orða-
hnippingar og hnýfilyrði, kvað
Þórður, ef bjarga skal við heiðri
. Sturlunga og sýndi heldur, að þú
kunnir að fylkja liði.
Sighvatur hafði ekki fleiri orð
um framgöngu bróður síns, en
fylkti nú liði á hlið við þá
framsæknustu úr liði Sæmund-
ar og hótaði með þvi að koma
þeim ó opna skjöldu. Sæmundur
sá, að við svo búið mátti ekki
standa, og bað menn sina að
gera hlé á sókninni, og tóku að
flylkja liði sinu að nýju.
Margir voru þó þegar
svo ákafir, að þeir létu sér ekki
segjast, en börðust sem óðir
væru og bárust vfða um völlinn
og heldur óskipulega. Runnu
menn að og sóttu nokkuð sitt á
hvað, þótt ekki væri nema með
steyttum hnefum, einna mest
hlaupastrákar og lausingjar, og
lá við sjálft, að þeir vægju hver
að öðrum af baráttugleði. Nú
drifu þó líka menn til þeirra
Þórðar og Sighvats. Sumir
hlupu á milli fylkinga og þóttust
standa þar sem hættan var
mest.
Þegar Sæmundur i Odda
skipaði aftur til atlögu, var sem
nær allur þingheimur berðist,
enþóvar Sæmundur miklu afla-
mestur. Þá voru send orð Þor-
valdi Gissurarsyni, og kom
hann til með sina menn og aðra
þá, er hvorki höfðu skipað sér i
raðir Sturlunga eða Oddaverja.
Þorvaldur réð til meðalgöngu,
gekk til Snorra Sturlusonar og
bað hætta. Var það mál meira
en auðsótt, þvi að hann sá sem
satt var, að frami hans mundi
ekki eiga eftir að liggja á vig-
völlum. Sæmundur lét ekki
segjast, fyrr en Þorvaldur
hótaði að ganga i lið með Snorra
og þeim bræðrum. Páll
Sæmundsson og Loftur biskups-
son eggjuðu mest til atgöngu.
Þorvaldur gat komið á griðum
um nokkurra nátta sakir.
Stöðvaðistþá alþingisbardaginn
á þvi herrans ári 1216.
Konur bundu um skeinur
manna með lini, sem goðar
höfðu alltaf með i farteski sinu,
og nudduðu auma bletti eftir
hrindingar og pústra, meðan
menn létu drýgindalega yfir
þeim höggum smáum, sem
stórum, sem þeir höfðu veitt
andstæðingum sinum. Þó fara
engar sögur af, að nokkur hafi
látizt á þeim fundi.
En enginn gaf gaum að öl-
heitumanni einum uppi við Alls-
herjarbúð, sem hrærði i ölkatli
sinum, eins og ekkert hefði i
skorizt. Það var Hjalt-
lendingur eða hjaltur, Er
lendur að nafni, að viðurnefni
bakrauf.
,Ég heyri minnar þjóðar þúsund ár sem þyt f laufi á sumarkvöldi hljóðu'