Tíminn - 23.01.1977, Blaðsíða 2

2
Sunnudagur 23. janúar 1977
Alfreð Þorsteinsson, borgarfulltrui: borgarmál
Borgaryfirvöld taka verndun slitlags
á götum fram yfir öryggi í umferðinni
Strætisvagnar Reykjavíkur eiga að aka áfram án negldra hjólbarða með
ófyrirsjáanlegum afleiðingum í hálku eða ófærð
A FUNDI borgarstjórnar sl.
fimmtudag kvaddi Alfreö Þor-
steinsson, borgarfulltrúi, sér
hljó&s og ger&i a& umtalsefni þá
hættu, sem þaö heföi I för meö
sér fyrir öryggi vegfarenda I
Reykjavik, hve illa strætisvagn-
ar borgarinnar væru búnir til
aksturs i hálku og snjó.
A1 freð vakti
athygli á til-
lögu, er Leifur
Karlsson, full-
trúi Fram-
sóknarflokks-
ins i stjórn
S.V.R., heföi
boriö fram á
siöasta stjórn-
arfundi fyrir-
tækisins. Til-
lagan hljóöaöi efnislega þannig:
„Vegna erfiöra og oft mjög
hættulegra akstursskilyröa i
vetrarfærðinni óska ég undirrit-
aöur, og legg sérstaklega á-
herzlu á, aö stjórn S.V.R. beiti
sér fyrir, að vagnar S.V.R. veröi
nú þegar búnir nagladekkjum
aö framan og þó sérstaklega
þeir vagnar, sem þjóna öllum
erfiöustu leiðum leiöakerfis
S.V.R. og er þar sérstaklega átt
viö úthverfin.”
Sveinn Björnsson, stjórnar-
formaöur S.V.R., heföi hins
vegar lagt til, að látið yröi sitja
viö óbreytt ástand í þessum efn-
um, þaö sem eftir væri vetrar.
Tillaga Sveins haföi aö sjálf-
sögðu veriö samþykkt, þótt meö
henni væri verið aö ýta vandan-
um á undan sér — meö ófyrir-
sjáarilegum afleiöingum fyrir
öryggi allra vegfarenda i borg-
inni. „Þvi aö hér er ekki ein-
göngu um aö ræöa öryggi vagn-
stjóranna eöa þeirra fjölmörgu,
sem ferðast meö vögnunum,
heldur lika öryggi annarra veg-
farenda i umferðinni,” sagði
Alfreð.
Hann lýsti siöan þeirri ó-
ánægju, sem um langt skeiö
hefði rikt hjá vagnstjórum
S.V.R. meö búnað strætisvagn-
anna. Nú siöast heföi þessi ó-
ánægja leitt til þess, aö flestir
vagnstjóranna hefðu sent stjórn
S.V.R. bréf, þar sem þeir legöu
áherzlu á, aö strætisvagnar
borgarinnar yröu þegar i staö
búnir negldum hjólböröum, en
engu aö siöur yröi haldið áfram
að bera salt á götur, þegar þess
þætti þörf sökum hálku eöa ó-
færðar.
Alfreö lagði siðan fram til-
lögu, sem efnislega var sam-
hljóða tillögu Leifs Karlssonar.
Magnús L.
Sveinsson (S)
tók næstur til
máls og kvaö
það misskiln-
ing, aö vagn-
stjórar bæru
sjálfir ábyrgö
á tjóni þvi, er
af hlytist, ef
strætisvagn ætti sök á slysi —
þaö væri borgarsjóöur, þar sem
borgin væri eigandi vagnanna.
Þá varaöi Magnús viö oftrú á
negldum hjólbörðum, þvi aö i
ljós hefði komið, aö þeir veittu
oft og tiðum ekki þaö öryggi, er
almennt væri talið. Borgarfull-
trúinn taldi rétt aö láta reyna á
það, hvernig óbreyttur búnaöur
vagnanna gæfist, það sem eftir
væri vetrar, en taka svo til at-
hugunar, hvort sú reynsla gæfi
tilefni til'aö breyta búnaöinum.
Þorbjörn
Broddason
(Abl.) tók
undir orö
Alfreðs Þor-
steinssonar og
visaöi i þvi
sambandi til
bókunar, er
hann heföi
gert á um
ræddum stjórnarfundi S.V.R.
Bókunin væri svohljóöandi:
„Ég tel örþrifaráð aö negla
dekk strætisvagna vegna þeirra
spjalla sem þaö veldur á götum.
Hins vegar er óverjandi meö
öllu aö búa vagnana svo, að þeir
valdi hættu iumferöinni. Ég styö
þvi tillögu Leifs Karlssonar um,
aö vagnar á erfiðustu leiöum
veröi búnir negldum dekkjum,
þar til hálkueyöing er komin i
sómasamlegt horf.”
Lýsti Þorbjörn stuðningi viö
tillögu Alfreös.
Björgvin
Guömundsson
(Afl.) tók I
sama streng
og kvaöst ætla
að greiöa til-
lögu Alfreös
atkvæði.
Björgvin kvaö
marga af
vagnstjórum
hjá S.V.R. hafa komið aö máli
viö sig og beöiö sig um aö fá þvi
framgengt, aö strætisvagnar
borgarinnar væru sæmilega
búnir til aksturs að vetrarlagi.
Alfreö Þorsteinsson leiörétti
ýmislegt það, sem Magnús
Sveinsson haföi áöur sagt. T.d.
minnti Alfreö á þaö, aö i um-
ferðarlögum væri heimildtil að
svipta ökumenn, þ.á.m. vagn-
stjóra, ökuréttindum, ef þeir
ættu sök á slysi, þótt ekki væri
nema með vanbúnaði ökutækja.
Þá kvað hann reynda vagn-
stjóra hafa rætt við sig um þessi
mál og m.a. lýst þvi, hvernig
það væri að missa þungan
strætisvagn, fullan af fólki,
stjórnlausan niður mikla um-
ferðargötu, t.d. Bankastræti,
vegna þess aö búnaöi til vetrar-
aksturs væri áfátt.
Alfreð taldi sýnt, aö borgar-
yfirvöld settu það markmiö að
vernda slitlag á götum borgar-
innar ofar þvi markmiði að
tryggja öryggi borgarbúa I um-
ferðinni. En hvort þeirra væri
mikilvægara? Þvi þyrfti von-
andi ekki aö svara.
Að lokum benti borgarfulltrú-
inn á þá staðreynd, að kostnað-
ur við aö búa strætisvagna
borgarinnar — eða a.m.k. hluta
þeirra — negldum hjólbörðum_
væri ekki svo ýkja hár. Gizkaöi
hann á 2-3 millj. króna i þvi
sambandi.
Albert Guömundsson (S) auk
framangreindra tók þátt i um-
ræðunum.
Tillögu Alfreðs Þorsteinsson-
ar var að svo búnu visað til
borgarráös meö niu atkvæöum
borgarstjórnarmeirihlutans
gegn sex atkvæðum minnihlut-
ans.
—ET.
Kristján Benediktsson, borgarfulltrúi:
borgarmál
Norðlenzkir togarar fá 14,50 kr.
hærra verð á kg. en reykvískir
Ástæðurnar eru skortur á fiskkössum og viðunandi aðstaða BÚR í landi
Kristján Benediktsson, borgar-
fulltrúi, hélt itarlega ræöu viö siö-
ari umræöu um fjárhagsáætlun
Reykjavikurborgar fyrir áriö
1977, er fram fór i fyrrakvöld.
t ræöu sinni vék Kristján m.a.
aö rekstri Bæjarútgeröar
Reykjavikur. Fram kom hjá hon-
um, aö togarar Otgeröarfélags
Akureyringa fengu mun hærra
meðalverö á kg. fyrir afla sinn á
si&asta ári en togarar BÚR eöa
14,50 kr.! Astæöan er fyrst og
fremst sú, að aðeins 16-17% af
afia reykvisku togaranna var
settur i fiskkassa, me&an þeir
norölenzku komu meö allan afla
sinn aö landi i kössum. Jafnframt
á slæm a&sta&a BÚR i landi sinn
þátt i þessum verömismun.
Þessi kafli úr ræöu Kristjáns
fer hér á eftir:
„1 fjárhagsáætluninni er gert
ráö fyrir aö verja 130 millj. kr. til
Framkvæmdasjóðs og mun
meginhluti fjármagns sjóðsins
ganga til bæjarútgerðarinnar
eins og undanfarin ár eöa um 115
millj. kr.
Framlög i Framkvæmdasjóö
hafa á undanförnum árum veriö
sem hér segir skv. fjárhagsáætl-
unum.
1976 = 130 millj. kr.
1975 = 100 millj. kr.
1974 = 100 millj. kr.
1973 = 100 millj. kr.
Svo tilallt þetta fjármagn hefur
fariö til bæjarútgeröarinnar.
Ekki hefur, a.m.k. I borgar-
stjórn, veriö ágreiningur um
þessar fjárveitingar til útgeröar-
innar, þar sem fyrirtækiö hefur
skapaö mikla atvinnu i borginni
og ekki verið sýnt, hvaö komiö
gæti i staðinn, ef bæjarútgeröin
yröi lögö niöur eöa gæfist upp
vegna fjárhagserfiöleika.
Agreiningur hefur hins vegar
verið mikill milli meirihlutans og
minnihlutans um, hvernig staöiö
hefur verið aö rekstri fyrirtækis-
ins.
Togaraflotinn hefur að visu
verið endurnýjaöur. Oll aöstaöa 1
landi hefur hins vegar verið næst-
um óbreytt frá stofnun fyrir-
tækisins og allt hjakkaö þar i
sama farinu.
Borgarfulltrúar allra flokka
minnihlutans hafa bæöi sameig-
inlega og hver i sinu lagi flutt til-
lögur til úrbóta 1 málefnum BÚR.
Þær tillögur voru ekki samþykkt-
ar en eru eigi aö siður geymdar i
fundargeröum. Sem dæmi skal
tekin hér tillaga, sem borgarfull-
trúar Framsóknarflokksins fluttu
i borgarstjórn 6. febrúar 1975 1975
eða fyrir tveimur árum:
„Borgarstjórn samþykkir aö
láta bæjarútger&ina hafa til ráö-
stöfunar nú þegar eöa svo fljótt
sem auöiö er hálfa Bakka-
skemmu i Vesturhöfninni. t fram-
haldi af þeirri ráöstöfun veröi
komið þar upp kaldri fiskmóttöku
og iöndun úr togurum BÚR frá
Faxagaröi að Grandabakka”.
Crræða- og áhugaleysi Sjálf-
stæöismanna um nauösynlegar
endurbætur hjá BÚR, hefur veriö
með eindæmum. Meöan Ingvar
Vilhjálmsson og synirhans reistu
nýtt og vandað frystihús á dýr-
asta og traustasta hafnarbakka 1
Reykjavikurhöfn, fengu skyld-
menni þáverandi formanns út-
geröarráðs þaö verkefni aö teikna
frystihús fyrir BÚR., sem staö-
sett var á haffletinum vestan
Grandagarös. Þar hefur ekki enn
verið búið til land.
Krafa um útboð trygg-
inga
Tryggingamál bæjarútgeröar-
innar hafa verið meö nokkuö sér-
stökum hætti. Þar hafa trygging-
ar ekki veriö boðnar út. Megin-
hluti trygginganna er og hefur
verið hjá Sjdvátryggingarfélagi
Islands, en fyrrverandi formaöur-
útgeröarráös var einnig formað-
ur stjórnar Sjóvá, og stór hluthafi
i þvi fyrirtæki. Ariö 1976 greiddi
BÚR i iögjöld af tryggingum 64,3
millj. kr. Meginhluti trygging-
anna rann út um sl. áramót. Aö
sögn vannst þá ekki timi til aö
bjóöa tryggingarnar út og var þvi
samiö til eins árs, aö mestu við
fyrri tryggjendur. Þá kröfu verö-
ur hins vegar aö gera, aö bæjar-
útgerðin hliti þeim samþykktum
sem geröar hafa veriö i borgar-
stjórn aö tryggingamál og trygg-
ingar BÚR, veröi boönar út siðar
á þessu ári.
Mikil verðmæti i húfi
Hin langvinna og stööuga krafa
borgarfulltrúa minnihlutaflokk-
anna og ekki sizt okkar Fram-
sóknarmanna um, aö hafizt yröi
handa um uppbyggingu BÚR, i
landi virðist nú loks vera aö bera
árangur. Nú virðist hilla undir, að
útgeröin fái aöstööu i Bakka-
skemmunni, þar verði komiö upp
kaldri geymslu og löndun togar-
anna flytjist i Vesturhöfnina.
Bæjarútgerðin er eitt stærsta
atvinnufyrirtæki i borginni. Það
hefur gifurlega þýðingu fyrir
framtið hennar aö þær breyting-
ar, sem rætt hefur verið um aö
gera á þessu ári verði fram-
kvæmdar. Til aö sýna, hverjir
fjárhagslegirhagsmunireru hér i
húfi hef ég aflað mér samanburö-
ar á verðmæti þess afla, sem tog-
arar BÚR fengu árið 1976 og þess
afla sem togarar Útgeröarfélags
Akureyringa fengu það sama ár.
Samanburður við Akur-
eyri
Fimm BÚR-togarar öfluöu á
árinu 1976 16.639 tonn. Fyrir afl-
ann fengust kr. 693.4 milljónir.
Meöalverö á kg. var þannig 41.67
kr.
Fimm togarar útgerðarfélags
Akureyringa öfluðu samtals
17.261 tonn. Fyrir þann afla fengu
þeir 969.5 millj. kr. eöa meöal-
verö kr. 56.17.
Þannig var munurinn á meöal-
verði afla togara BÚR og togara
ÚA kr. 14.50.
Löndunarkostnaður er veru-
lega meiri i Reykjavik en viðast
annars staöar (mun hafa verið
svipaöuri Hafnarfiröi 1975). Staf-
ar þaö af úreltum tæknibúnaði,
slæmri aðstööu og keyrslu i gegn-
um miðbæinn, auk þess er fljót-
ara og kostnaðarminna að landa
kössuðum fiski en lausum. Sam-
kvæmt upplýsingum sem tekizt
hefur að afla, er varlega áætlað
að hér kosti að landa 1.25 kr.
meiri á kg. en eðlilegt geti talizt.
Þaö sem tapast vegna ofan-
greindra ástæöna er hjá BÚR.:
Millj. kr.
8% kassauppb.á 13.8611 46,0
Vegna verra mats á 20% af
þorski
ogýsu 26,6
Vegna of hás löndunark. 20,0
Samt. imillj. kr. 92,6
En nota á kassa undir allan fisk
verður aö stytta útiverutima
skipanna og útgeröin aö ráða
löndunardögum, en þaö er ekki
hægt við núverandi löndunaraö-
stööu.
Togarar ÚA, komu með nær
allan sinn afla i kössum, greitt er
8% hærra verð fyrir fisk i köss-
um, en eru þó verulega betri kaup
i honum fyrir frystihús.
Togarar BÚR, komu með 2778
tonn i kössum áriö 1976 eða 16-
17% aflans. Var þaö gert án þess
að nokkur aðstaöa sé til aö taka
viö kössum né þvo þá nema á
gangstétt og götu utan viö húsiö.
Togarar sem koma meö allan
afla i kössum eru meö 95-99% afl-
an í fyrsta gæðaflokki. En togarar
sem koma meö fisk lausan, fá
verulega verra mat á þorsk og
ýsu eöa 70-75% i 1. gæðaflokki.
Eru það sérstaklega skip frá
Reykjavik, sem ekki nota kassa
og fá verra mat. Togarar BÚR
eru með betra mat en sumir af
Reykjavikurtogurunum, sem
landa hjá öðrum.