Tíminn - 23.01.1977, Blaðsíða 28

28
Sunnudagur 23. janðar 1977
Spjallað við unga bændur:
Ævintýramennska að hefja bú-
skap eins og verðlagi er hóttað
— segir
Björn
Magnússon,
bóndi,
Hólabaki
Mó-Reykjavik—Það var erfitt
aö byrja bilskap þegar ég byrj-
aði, en ég tel að það sé gersam-
lega ófært nú, sagði Björn
M agnús so n bóndi á Hólaba k i i
viðtali við Timann. t upphafi hóf
ég bUskap i Hnausum meö fööur
minum, og gat þvi byrjað án
þess að leggja i miklar fjárfest-
ingar. Siðan keypti ég jörðina
Hólabak áriö 1972, ogþá kostaði
jörð og bú 4 millj. kr. Ekki gat
ég fengið nema 400 þúsund kr.
föst lán til þeirra kaupa svo
vissulega var það erfitt.
Siðan varö ég fyrir tveim ár-
um að ráðast i byggingu á fjósi,
og sú f járfesting er nú komin i
um 15 millj. kr. Föst lán til þess-
ara fjárfestingar er ekki nema
um helmingur af kostnaði. Þaö
má því segja, að þetta sé hrein
æfintýramennska og vonlaust,
að þetta getinokkru sinni staðiö
undir sér með núverandi verð-
lagi og fyrirgreiðslu til land-
búnaðarins.
Það, sem gerir þetta hvaö
erfiðast, er hve vaxtakostnað-
urinn er gifurlegur. Ég er að
vísu ekki endanlega búinn að
taka saman hvað ég þarf að
greiöa i vexti á siðasta ári, en
það er örugglega nokkuð á aðra
milljón bæði af fjárfestingu og
rekstri.
En i varölagsgrundvelli land-
búnaðarvara er ekki gert ráð
fyrir aö vaxtakostnaður sé
nema rúm 200 þúsund. Er þvi
ljóst aö verulega hallar á hjá
mér jafnvel þótt ég sé með
nokkuð á annað visitölubú. Og
þessa auknu vaxtabyrði get ég
hvergi tekiö nema af minum
launum.
Þessu til viðbótar kemur svo
aö fjölmargir aörir liöir i verö-
lagningu landbúnaðarins eru
Feögarnir aö Hólabaki Björn Magnússon og Ingvar sonur hans gefa kúnum. Björn er nú aö ljUka viö aö byggja fjós yfir 45
mjólkurkýr auk geldneyta.
rangir og kostnaðarliöir allt of:
lágt reiknaðir. Allt veröur þetta
til þess að launin minnka og
bóndinn og hans fjölskylda hef-
ur minna til þess að lifa af.
Nú er svo komið, að sam-
kvæmt verðlagsgrundvellinum
eru launin aðeins helmingurinn
af því, sem bóndinn á aö fá fyrir
sinar vörur. Hitt fer i ýmsan
kostaað, eins og áburðarkaup,
fóðurbæti, vexti og sitthvað
fleira.
En þegar svo fjölmargir
kostnaðarliðir eru of lágir
áætlaðir, verður þaö til þess að
launinminnka verulega ikrónu-
tölu og sifellt gerist erfiðara að
láta enda ná saman.
Það er þvi ljóst, að það verður
að taka stefnuna f landbúnaö-
armálum til gagngerrar endur-
skoðunar, ef hrun á ekki að
blasa við. Stjórnvöld verða að
fara að huga betur að land-
búnaðinum og hlúa að honum
svo hann geti sinnt hlutverki
sinu.
Það er að sjálfsögðu engin
„patentlausn” til á þessum
málum, en fyrst af öllu verður
að taka verðlagninguna til
endurskoðunar og gera hana
raunhæfa.þannigað bóndinnfái
það sem honum ber.
Einnig verður aö leysa fjár-
hagsvandræði Stofnlánadeild-
arinnar svo hún geti sinnt sinu
hlutverki. Jafnframt veröur aö
sjá til þess, að mismunurinn
milli þeirra, sem standa i fram-
kvæmdum og þeirra, sem fjár-
festufyrir nokkrum árum, verði
ekki jafn mikill og nú er.
En með þvi að hafa farið út i
jafnmiklar fjárfestingar i bú-
skap eins og ég hef gert, er mað-
ur búinn að binda sig i báða skó.
Ég get ekki losnaö við þessar
fjárfestingar á raunhæfu verði,
þvi það er ófært fyrir nokkurn
að kaupa þær þvi verði sem þær
kosta.
Þvier mér og öðrum, sem likt
er ástatt fyrir, nauðugur einn
kostur að halda áfram meðan
nokkur leið er. Við verðum að
vinna alla daga, þvi ekki hefur
maður ráð á að taka sér afleys-
ingarmann.
Það er þvi eins og ég sagði áö-
an hrein æfintýramennska að
fara út i búskap nú á dögum. Þvi
verður hér að verða á alger
stefnubreyting, enda er ófært
annað en halda áfram að fram-
leiða landbúnaðarvörur i land-
inu.
Ég tel, að forustumenn bænda
verði nú að fara að vera harðari
i kröfugerð fyrir okkur, en þeir
hafa verið, og jafnframt verður
að krefjast þess af stjórnmála-
mönnum, aö þeir láti hlut land-
búnaöarins ekki enn um sinn
eftir liggja.
Ællar þú að smíða gæðing,
eða gotl hús?
Hvort sem um er aó ræöa
föndur eða framkvæmdir,
efniviðurinn fæst hjá okkur.
Hafiö samband vió sölumenn.
Súöarvogi 3, Reykjavik. Simi 86365.
HÚSASMIÐJAN HF
Vió höfum á lager: Smióatimbur.
allar algengar stæróir/ Þurrkaó
smióatimbur / Þilplötur i úrvali.
Mótatimbur/ Sperruefni/ Þakjárn.
Steypustál / Heflaóa trélista
Einangrunarefoi.
3
í§
v r
Handbók bænda
Hjá Búnaðarfélagi Islands er
kominn út 27. árgangur Handbók-
ar bænda. Aö venju er mjög fjöl-
breytilegtefni i bókinni. Þar er að
finna upplýsingar um helztu
stofnanir, félög og fyrirtæki, sem
eru tengd landbúnaöi. Þá eru
upplýsingar um bændaskólana og
garðyrkjuskólann, m.a. inntöku-
skilyröi. Itarlegar upplýsingar
eru um lánareglur stofnlána-
deildar landbúnaðarins. Þá er út-
dráttur úr Jarðalögum og lögum
um ábúð. Einnig eru þar helztu
atriði úr lögum um flokkun og
mat á gærum og ull. Samtals er 31
faggrein i Handbókinni. Þar eru
teknir fyrir flestir þættir land-
búnaðarins. Allt er þetta nýtt
efni, sem ekki hefur birzt áður á
prenti. Mjög gagnlegar leiðbein-
ingar eru fyrir hestamenn um
fóðrun og meðferð hrossa. Þar er
samþjappaður fróöleikur, sem
ætti að koma hestamönnum að
verulegu gagni. Þá er skrá yfir
stóðhesta, sem hrossaræktar-
samböndin áttu á siöastliönu
hausti. Þar sem minkaræktin er
farin að skila verulegum arði á
þeim búum, sem náö hafa tökum
á henni, munu eflaust ýmsir
hugsa til hreyfings og setja á
stofn minkabú. Þvi eru timabær-
ar leiðbeiningar i Handbókinni
um minkarækt. Samtals eru
greinar eftir 24 höfunda i bókinni.
Hún er 278 bls., prentuö i Guten-
berg. Ritstjóri Handbókarinnar
er Jónas Jónsson. Bókin fæst hjá-
Búnaðarfélagi Islands og hjá
flestum formönnum hreppabún-
aðarfélaga i landinu.
Hótelhúsnæði til leigu
Til leigu er hótelhúsnæðið að Rauðarár-
stig 18, Reykjavik.
Frestur til að skila tilboðum er til 26. jan.
1977. Allar nánari upplýsingar veitir Alvar
Óskarsson, Rauðarárstig 18.
Húsbyggingasjóður Framsóknarfélag-
anna i Reykjavik.