Tíminn - 23.01.1977, Blaðsíða 23

Sunnudagur 23. jánúar 1977
23
ar nám og þekkingaröflun.
Kynntar eru nýjar aðferöir
við lækningu afbrigöilegra
barna og fjallað um
greindarmælingar. Sjónum
er beint að nýjungum i
kennslu, þar á meöal er lýst
svokölluðum opnum skól-
um. Einnig er rætt um sjón-
varp sem upplýsingamiðil
f yrir börn. Þýöandi og þulur
óskar Ingimarsson.
18.00 Stundin okkar Sýndar
verða myndir um Kalla i
trénu og Amölku. Siðan
verður sagt frá Tómasi, sex
ára þroskaheftum drer.g.
Þá hefst nýr myndaflokkur,
sem gerður er i sameiningu
af islenska, norska, danska
. og sænska sjónvarpinu.
Þessar myndir fjalla um
börn undir striðslok, þ.e. ár-
ið 1944. í þessum þætti er á
dagskrá fyrsta myndin af
þremur frá norska sjón-
varpinu, og nefnast þær
„Meðan pabbi var i Grini-
fangelsinu.” Umsjónar-
menn Hermann Ragnar
Stefánsson og Sigriður Mar-
grét Guðm undsdóttir.
Stjórn upptöku Kristin Páls-
dóttir.
19.00 Enska knattspyrnan
Kynnir Bjarni Felixson.
Hlé
20.00 Fréttir og veður
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.30 Allir eru að gera það gott
Fyrri skemmtiþáttur meö
Ríó, Agúst Atlason, Helgi
Pétursson og Gunnar
Þórðarson flytja lög við
texta Jónasar Friðriks og
bregða sér i viðeigandi
gervi. Siöari þátturinn verð-
ur sýndur að viku liðinni.
Umsjón Egill Eövarösson.
20.55 Saga Adams-fjölskyld-
unnar Bandariskur fram-
haldsmyndaflokkur 12.
þáttur. Henry Adams, sagn-
fræðingur Efni ellefta þátt-
ar: Charles Francis Adams,
sonur John Quincy Adams,
er sendiherra i Bretlandi,
meðan borgarastyrjöldin
geisar i Bandarikjunum.
Tveir sona hans ber jast með
Norðurrikjaher. Adams fær
Breta til að falla frá stuðn-
ingi viö Suðurrikjamenn,
sem hefði getaö breytt úr-
slitum styrjaldarinnar.
Þýðandi Dóra Hafsteins-
dóttir
21.55 Vietnam er eitt riki I jlíli-
mánuði siðastliðnum hófst
sameining Norður- og Suð-
ur-Vietnams. Norskir sjón-
varpsmenn fóru til Viet-
nams til að kynna sér,
hvernig staðið er að upp-
byggingu landsins eftir
styrjöldina löngu, sem lauk
íapril 1975. Þýðandi og þul-
ur Jón O. Edwald (Nord-
vision — Norska sjónvarp-
ið)
22.25 Að kvöldi dags Séra
Grimur Grimsson, sóknar-
prestur i Asprestakalli i
Reykjavik, flytur hugvekju
22.35 Dagskrárlok
Mánudagur
24. janúar
20.00 Fréttir og veður
20.30 Auglýsingar og dagskrá
20.35 tþróttir Umsjónarmaður
Bjarni Felixson
21.05 Eyjan Korsika
Heimildamynd um Korsiku
og ibúa hennar, en Korsika
hefur lotið franskri stjórn
f rá árinu 1769. Gerð er grein
fyrir hinu hefðbundna sam-
félagi og ýmsum vanda,
sem eyjaskeggjar eiga við
að etja, — ekki sist unga '
fólkið. Þýðandi Ragna
Ragnars. (Nordvision —
Danska sjónvarpið)
21.45 Myndin Breskt sjón-
varpsleikrit eftir Susan
Barrett. Leikstjóri John
Glenister. Aöalhlutverk
Maurice Denham og Ann-
ette Crosbie John Edwards
er skólastjóri. Senn liður að
þvi, aö hann láti af störfum
fyrir aldurs sakir. Skóla-
nefndin ákveður að láta
mála mynd af honum i
viðurkenningarskyni fyrir
heillarikt starf og felur
ungri konu verkið. Þýðandi
Jón O. Edwald.
22.35 Dagskráriok
• • r
Hinrik konungur VIII
og konur hans sex
Eftir Paul Rival
hefur hann í starfi. Menn Cromwells fundu í sérhverju
klaustri, allar sjö dauðasyndirnar, dramb,ágirnd, girnd,
græðgi, öfund, leti og reiði, og þegar betur var aðgáð,
sáu umboðsmennirnir að girndarsyndin blómgaðist í
mörgum myndum. Samkvæmt framburði þessara sendi-
manna Cromwells, áttu-nunnurnar að eiga börn og
munkarnir að afvegaleiða skriftabörn sín, eða iðka
glæpsamlegt athæfi sín í milli, hinir ófyrirleitnu
umboðsmenn Cromwells roðnuðu upp að augum, þegar
þeir sögðu frá þessum glæpsamlegu dæmisögum.
Cromwell lokaði þrjú hundruð litlum klaustrum,
enginn hefði möglað út af því, nema náttúrlega hinir
trúuðu, ef hann hefði gefið leikmönnum hluta af
klaustureignunum. Aðalsmennirnir höfðu gert ráð fyrir
aó eignast nokkrar klausturjarðir og bændurnir höfðu
gert ráð fyrir að landskuidir þeirra lækkuðu. En
konungur hélt jörðunum og hækkaði afgjöldin og enn
harðar boru beiningamennirnir leiknir, því múnkarnir
höfðu gef ið þeim að borða. Þegar betlararnir komu til að
sækja mat sinn, voru klausturdyrnar lokaðar og
embættismenn stjórnarinnar lúbörðu þá og hótuðu þeim
hengingu. Þá sameinuðust aðalsmenn, bændur og betl-
arar að bragði um ást á múnkunum og trúnni. Þegar
Ijónið var búið að gleypa bráðina, gerðu hinir óánægðu
úlfar og sjakalar uppreisn.
Múnkarnir boðuðu krossferð hinna kristnu pislarvotta.
Cromwell bauð þeim eftirlaun, en þeir höf nuðu því boði,
af hinni mestu fyrirlitningu. Hinir almennu borgarar
tóku að kurra og sá orðrómur komst á kreik, að meyjar-
líkneskjur hinna ýmsu miklu helgistaða væru teknar að
gráta. Múnkarnir töluðu um hroka og yfirgang Hinriks
og svívirðilega framkomu hans við hinn heilaga föður,
og þeir báru fána með mynd af Kristi, með hinum f imm
blæðandi sárum. Lincolnshire bændurnir fylgdu múnk-
unum, eins og sauðir, fæstir þeirra vissu hvert ferðinni
var heitið. Þeir vissu það eitt að þeir voru að hef ja píla-
grímsf ör og hugðust öðlast paradísarvist. Að baki þeim
stóð leynileg aðstoð aðalsmannanna, pílagrímarnir voru
tólf eða fimmtán þúsund að höfðatölu. Þeir höfðu á orði
að ganga til Lundúna og kref jast höfuðs Cromwells, og
það hefði Hinrik látið eftir þeim með glöðu geði, ef
Cromweli hefði ekki verið sú list lagin að fylla ríkis-
kassann. Hinrik vissi líka að ef hann léti undan þessum
guðsmönnum og hinni örgu hjörð, sem fylgdi þeim að
málum, ef hann léti á sér sjá óttamerki, þá mundi allur
aðallinn skríða úr bælum sínum og fylkja sér gegn
honum og drepa hann og kjósa síðan Maríu til drottn-
ingar. Hinrik valdi því þann kostinn að koma á laggirnar
her, nýliðana fékk hann frá suðurhéruðum landsins,
aðallega menn, sem bjuggu á ströndinni við Sundið, en
þar ríkti meiri menningarbragur en annars staðar í
landinu. Hinrik valdi menn, sem tóku trúarbrögðin ekki
of alvarlega og voru því reiðubúnir að takast á við klerk-
ana. Konungur fól Brandon herstjórnina, hann var að
vísu lélegur hershöfðingi, en hvergi hræddur. Cromwell
hefði verið betur fallinn til að stjórna liðinu, þar sem
hann var gamall hermaður, en enginn aðalsmaður hefði
fengizt til að hlýta forystu Cromwells, vegna hins lítils-
siglda uppruna hans.
Þegar Lincolnshirebúar höfðu gert uppreisn, fylgdu
hinir herskáu íbúar í Yorkshire og Lancashire brátt i
kjölfarið og hófu á loft gunnfánartn , með hinum fimm
benjum. Nokkrir biskupar og margir aðalsmenn slógust í
þann hóp, ásamt hinum gömlu f jandmönnum Wolseys og
stuðningsmönnum Maríuog Karls. En lítill hugur fylgdi
máli og sá liðsöfnuður varð aldrei nema samansafn af
aumasta skríl.
Brandon slampaðist áfram í blindni, með hina óvönu
liðsmenn og Hinrik neyddist brátt til að kalla Howard til
hjálpar, hann hét honum víðlendum kirkjujörðum og
vináttu sinni. Howard var fljótur að gleyma að hann
hafði fallið í ónáð, hann var áf jáður í að snúast gegn
hinum f jölmenna her pilagríma og glaður við að finna
blóðlykt. En hann gæti svo sem átt í fullu tré við þessa
aumingja og Howard taldi skynsamlegt að láta þá þreyt-
ast. Howard var tekinn að eldast og ekki eins herskár og
forðum, hann kaus þvi frekar að beita slægð en valdi,
kattareðlið var orðið honum tamast. Howard réð Hinrik
til að bjóða uppreisnarmönnunum að semja frið, eða að
minnsta kosti vopnahlé, en skilmálar konungs voru of
strangir. Hann krafðist að uppreisnarmenn framseldu
tíu fyrirliða, en þeir vildu engan framselja. Þeir fóru
fram á að Cromwell yrði vikið frá, ásamt öllum bisk-
upum, sem voru andvígir páfanum. Þeir minntust jafn-
vel á erfðarétt Maríu, þeim fannst þeir vera hinir sterku
og höguðu sér samkvæmt þvi. Hinrik gerði sér upp mikla
göf ugmennsku, hann hagaði sér eins og bezti faðir og
uppreisnarmennirnir voru nógu einfaldir til að trúa
honum. Ollum gauragangininum virtist lokið, með sátt
og samlyndi og uppreisnarmennirnir héldu hver til síns
heima.
En Hinrik ætlaði sér að koma fram hefndum, þeir
Cromwell og Crammer hvöttu hann líka óspart. Howard
var að þjálfa hermenn sina og í febrúar var hann til-
búinn til orrustu. Um veturinn höfðu næstum allir
uppreinsarmennirnir tvístrast hingað og þangað, en
þegar foringjunum varð Ijóst að Howard var um það bil
að ráðast gegn þeim, kölluðu þeir sína menn til vopna á
ný, sumir hlýddu, en þetta var óskipulagður skari, og
Howard réðst að þeim, hann þreytti þá og lék á þá, þar
til þeir voru orðnir örvita, þá hentu þeir frá sér gunh-
fánunum og flýðu. Howard handtók eina tvö hundruð
menn, sem hann lét hengja og lima sundur. Það fóru
fram aftökur í öilum héruðum landsins og alls staðar í
borgunum í norðurhluta Englands. Fangar þeir, sem
mestur þótti fengur að voru f luttir til London, þar voru
þeir teknir af líf i til skemmtunar f yrir Cockneyana, þeir
voru afgreiddir í Tyburn. Ein vel ættuð og trúuð f rú var
brennd í Smithfield. Tveir aðalsmenn, sem höfðu verið
mikilsmetnir uppreisnarforingjar, voru fluttir norður í
land, á leiðinni voru þeir sýndir bændunum, annar þeirra
var tekinn af lífi í Hull, hinn i York, lík þeirra voru skilin
eftir til að rotna á virkisgörðunum. Þegar hér var komið
sögu gat Cromwell haldið áfram að ræna klaustrin.
Jane verður barnsha fandi
Einu sinni enn leið að vori, grænu ensku vori, með
snöggum skúrum, bláum himni og skýjum, sem voru
eins og ullarlagðar, þá hristi Hinrik af sér þunglyndið.
Óttinn, sem hefndarlöngunin hafði leyst af hólmi, hafði
enn á ný fært Hinrik lífsgleði. ímyndunarafl hans hafði
fengið útrás, hann hafði séð sjálfan sig sigraðan, eltan
og myrtan. Þegar slík martröð rætist ekki, þá öðlast
líkaminn aftur sinn upphaflega kraft. Hinrik fannst
jafnvel Jane aðlaðandi. Hún brosti og þó hún væri dauf,
þá virtist hún þó lifandi. Andi Önnu, sem hafði verið
skelfingin uppmáluð, var nú smátt og smátt að fölna.
Návist dauðans eykur allar langanir, i blindni leitast
maðurinn við að viðhalda og f ramlengja líf sitt og til að
kveikja nýtt líf. I febrúarlok, þegar f jöldamorðin stóðu
sem hæst, f ékk Hinrik vitneskju um að einu sinni enn ætti
hann von á að verða faðir. Kraftaverkið hafði orðið í
janúar, á þeim hræðilega tíma, þegar Hinrik, með hjálp
þeirra Cromwells og Howards hafði verið sem tauga-
„Þú ert aö keyra körfuvagn ein-
hvers annars, Denni. Okkar vagn
er fullur af grænmeti.”
'DENNI
! DÆMALAUSI
i