Fréttablaðið - 08.06.2006, Page 30

8. júní 2006 FIMMTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRAR: Kári Jónasson og Þorsteinn Pálsson FRÉTTARITSTJÓRI: Sigurjón M. Egilsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Pétur Gunnarsson og Trausti Hafliðason RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI: 550 5000
SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA: Ísafoldarprentsmiðja
ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum
á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Mest lesna viðskiptablaðið
AUGLÝSINGASÍMI
550 5000
FYLGIR FRÉTTABLAÐINU ALLA MIÐVIKUDAGA
Sa
m
kv
æ
m
t
fj
ö
lm
ið
la
kö
n
n
u
n
G
al
lu
p
o
kt
ó
b
er
2
00
5.

Þegar Sjálfstæðisflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn mynduðu
þriðju ríkisstjórnina í röð vorið
2003, birtu þeir nýja stefnuyfir-
lýsingu. Það tíðkast. Yfirlýsingin
bar þreytulegan svip og vakti ekki
mikla athygli. Nú nálgast örlaga-
stundin: ríkisstjórninni er vart
hugað líf til hausts, þótt hún kunni
að sitja til vors. Við skulum horfa
um öxl og rifja upp nokkur atriði
úr yfirlýsingunni frá 2003. Þar
vottaði að sönnu fyrir vilja til
góðra verka á ýmsum sviðum, en
þar var einnig ýmislegt athuga-
vert.
Stjórnarflokkarnir hældust um
af því að hafa leitt af sér „lengsta
samfellda skeið vaxandi kaup-
máttar og hagsældar í Íslandssög-
unni“. Þeir hefðu mátt bæta því
við, að þjóðin hafði á sama tíma
safnað meiri skuldum í útlöndum
en nokkru sinni fyrr − bæði heim-
ilin og fyrirtækin. Hagvöxtur síð-
ustu ára hefur að miklu leyti verið
knúinn áfram með erlendu lánsfé,
sem þjóðin á eftir að standa skil á.
Þyngd skyldabyrðarinnar og gengi
krónunnar og efnahagslífsins fer
á endanum eftir því, hversu vel
menn hafa farið með allt þetta
erlenda lánsfé. Gengisfallið að
undanförnu hefur aukið við skuld-
irnar: erlendar skuldir þjóðarbús-
ins í lok marz 2006 námu 323 pró-
sentum af landsframleiðslu á móti
291 í árslok 2005 og 120 í árslok
2002.
„Haldið verður áfram uppbygg-
ingu í menntakerfinu með það að
markmiði að Íslendingar skipi sér
enn sem fyrr á bekk meðal fremstu
þjóða heims.“ Þessi fullyrðing
lýsir ekki næmum skilningi á
þeirri einföldu staðreynd, að næst-
um 40 prósent Íslendinga á aldrin-
um 25-34 ára hafa samkvæmt upp-
lýsingum Hagstofunnar engrar
menntunar aflað sér umfram
grunnskóla og gagnfræðapróf eða
samsvarandi, en svo er ástatt um
aðeins 7 til 14 prósent af mannafl-
anum annars staðar um Norður-
lönd. Ríkisstjórnin hefur vanrækt
menntamál og menningu, eins og
þráfelldur fjárskortur í þessum
málaflokkum vitnar um.
„Áherzla verður lögð á sam-
heldni þjóðarinnar...“ Þessi ásetn-
ingur er dásamlegur í ljósi þess,
sem á undan var gengið (kvóta-
málið, Kárahnjúkar o.fl.) og sem í
vændum var. Þáverandi forsætis-
ráðherra jós fáheyrðum svívirð-
ingum yfir menn, svigurmæli
hans um þekktan kaupsýslumann
voru dæmd dauð og ómerk í Hér-
aðsdómi Reykjavíkur 2004, hann
sakaði fyrrum formann einkavæð-
ingarnefndar ríkisstjórnarinnar
til tíu ára um að hafa reynt að
múta sér, reyndi að loka Frétta-
blaðinu, Stöð 2 og fleiri fjölmiðl-
um með lögum, sem forseti Íslands
synjaði undirskriftar, og klykkti
síðan út með því að hafa að engu
ákvæði stjórnarskrárinnar um
þjóðaratkvæðagreiðslu um fjöl-
miðlafrumvarp ríkisstjórnarinnar
sumarið 2004. Nokkru eftir að
atlagan mistókst, fékk ráðherrann
sér hvíldarinnlögn í Seðlabankan-
um. Síðan hann lagðist þangað inn,
hefur gengi krónunnar fallið um
röskan fjórðung og verðbólgan
rokið upp, og hún er nú enn á ný
mest í allri Evrópu að Tyrklandi
einu undanskildu. Launþegi, sem
gat fengið 4.000 evrur fyrir mán-
aðarlaunin sín í janúar, fær nú í
júní innan við 3.000 evrur fyrir
sömu laun.
„Ákvæði um að auðlindir sjáv-
ar séu sameign íslensku þjóðar-
innar verði bundið í stjórnarskrá.“
Takið eftir tímasetningunni. Fyrst
afhenda þeir útvegsmönnum fiski-
miðin á silfurfati og þverneita
þrátt fyrir ítrekaðar áskoranir að
gera grein fyrir fjárreiðum sínum,
og þegar allt er klappað og klárt,
finnst þeim tímabært að binda í
stjórnarskrána − því hana geta
þeir brotið eftir vild án þess að
þurfa að svara til saka eins og
dæmin sanna − lagaákvæðið um,
að fiskmiðin séu sameign þjóðar-
innar.
„Varnarsamstarfið við Banda-
ríkin verði þungamiðja öryggis-
stefnu þjóðarinnar hér eftir sem
hingað til, ...“ Þeir vissu það þá
eins og aðrir, að Kaninn væri á
förum frá Keflavík, og þeir
hrærðu hvorki legg né lið til að
tryggja varnir landsins á annan
hátt. Þeir lofuðu að „tryggja að
jafnvægi og stöðugleiki ríki í efna-
hagsmálum þjóðarinnar.“ Stöðug-
leikinn er nú rokinn út í veður og
vind. Þeir lofuðu, að „Ísland haldi
stöðu sinni sem forystuþjóð í
umhverfismálum“. Þetta loforð er
út í bláinn líkt og gamla loforðið
um vímulaust Ísland: það er ekk-
ert á bak við það. Búfé og hross
ganga laus um landið og spilla því
eins og endranær, og Kárahnjúka-
virkjun veldur gríðarlegum og
óafturkræfum náttúruspjöllum
öndvert t.d. ýmsum fossavirkjun-
um Norðmanna. Er ekki komið
nóg?
Þreyttir þurfa hvíld
Í DAG
STEFNUYFIRLÝS-
ING RÍKISSTJÓRN-
ARINNAR FRÁ
2003
ÞORVALDUR
GYLFASON
Stjórnarflokkarnir hældust
um af því að hafa leitt af sér
„lengsta samfellda skeið vax-
andi kaupmáttar og hagsældar
í Íslandssögunni“. Þeir hefðu
mátt bæta því við, að þjóðin
hafði á sama tíma safnað
meiri skuldum í útlöndum en
nokkru sinni fyrr...
Nýr lögreglustjóri
Lögregluumdæmum á Íslandi fækkar eftir
að frumvarp Björns Bjarnasonar dóms-
málaráðherra var samþykkt á Alþingi 2.
júní síðastliðinn. Verða þau aðeins fimmt-
án talsins á landinu öllu. Nýtt embætti,
Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu,
mun fara með lögreglustjórn á svæði
sem nær yfir Reykjavíkurborg, Sel-
tjarnarneskaupstað, Mosfells-
bæ, Kjósarhrepp, Kópavog,
Garðabæ, Hafnarfjörð og
Bessastaðahrepp. Líklegt þykir
að lögreglustjórinn í Reykjavík,
Böðvar Bragason,
láti af störfum
og nýr maður,
sem ekki gegnir
stöðu innan
lögreglunnar nú,
verði skipaður
í embættið. Þykir Stefán Eiríksson, skrif-
stofustjóri í dómsmálaráðuneytinu, hafa
alla burði til að gegna því.
Víða tekist á
Ekki er enn ljóst hvernig ráðherraemb-
ættin munu skiptast milli ríkisstjórnar-
flokkanna eftir að Halldór Ásgrímsson
lætur af störfum í ríkisstjórn. En það
er ekki bara tekist á um embætti
á vettvangi ríkisstjórnarinnar.
Fulltrúar sömu flokka í borgar-
stjórn hafa verið að takast á um
skiptingu málefnanefnda í Reykja-
víkurborg. Samkvæmt fréttum á
Framsóknarflokkurinn að stjórna
þremur nefndum af sjö ásamt
borgarráði. Þykir mörgum sjálfstæð-
ismönnum Framsókn fá of mikið
vægi við stjórn borgarinnar og
gætir nokkurs titrings vegna
þessa. Þó á að lenda málinu í sátt fyrir
borgarstjórnarfund næsta þriðjudag.
Léleg samningatækni
„Hvernig stendur á þessari samninga-
tækni? Þetta er sérstaklega furðulegt í
ljósi þess að Framsókn mun ekki geta
mannað þessar stöður almennilega
og málaflokkarnir þeirra munu líða
fyrir og þar með meirihlutinn. Þarna
munu aðalmenn í borgarstjórn með
verulegan atkvæðafjölda á bak við sig
þurfa að una því að sitja með hendur
í skauti og á meðan að varamaður
Framsóknar með örfá atkvæði að
baki sér hefur gríðarleg áhrif,”
skrifar Friðjón R. Friðjónsson,
fyrrverandi varaformaður Sam-
bands ungra sjálfstæðismanna,
á vefsíðunni ihald.is.
bjorgvin@frettabladid.is
Tollkvótar vegna
innflutnings á blómum.
Með vísan til 65. gr. og 65. gr. A laga nr. 99/1993 um framleiðslu,
verðlagningu og sölu á búvörum, með síðari breytingum og með
vísan til reglugerðar dags. 2. júní 2006, er hér með auglýst eftir um-
sóknum um tollkvóta vegna innflutnings á blómum, fyrir tímabilið
1. júlí 2006 til 31. desember 2006.
Nánari upplýsingar liggja frammi í ráðuneytinu á skrifstofutíma
frá kl. 9:00 – 16:00.
Skriflegar umsóknir skulu berast til landbúnaðarráðuneytisins,
Sölvhólsgötu 7, 150 Reykjavík, fyrir kl. 15:00 föstudaginn 9. júní n.k.
Landbúnaðarráðuneytinu, 2. júní 2006.
Hið fullkomna uppnám sem brostið er á um stjórn landsins gæti tæplega komið á verri tíma.Um alllanga hríð hefur dökkt útlit í efnahagslífinu
kallað eftir styrkri og samhentri ríkisstjórn sem væri tilbúin að
taka frumkvæði og ganga til verka af festu og einurð. Sú stjórn
sem nú er við völd virðist hreint ekki búa yfir slíkri staðfestu.
Má reyndar færa rök fyrir því að henni hafi verið þrotinn kraft-
ur áður en kom að því uppgjöri sem nú er hafið innan Framsókn-
arflokksins og ekki sér fyrir endann á.
Ljóst er að það uppgjör mun að minnsta kosti standa fram yfir
boðað flokksþing í haust. Þarf ekki að fara mörgum orðum um
að slík innanflokksátök veikja brothætt samstarf ríkisstjórnar-
flokkannna enn frekar, sem flækist aftur verulega fyrir því að
ríkisstjórnin sinni því starfi sínu að stjórna landinu.
Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur hafa nú farið
saman með stjórn landsins í tæp þrjú kjörtímabil og þreytu-
merkin á samstarfinu eru öllum sýnileg sem vilja sjá.
Á næstu dögum er stefnt að því að Geir H. Haarde taki for-
sæti í ríkisstjórn og mun hann þá verða þriðji forsætisráðherr-
ann á jafnmörgum árum. Ástandið innan ríkisstjórnarinnar
undanfarin ár minnir um margt á dauðateygjur Reykjavíkurlist-
ans, sem var kominn langt fram yfir síðasta söludag þegar hann
ákvað loks að leggja sjálfan sig niður. Þar var sama forystu-
kreppan en R-listinn leiddi einmitt til valda þrjá borgarstjóra á
einu kjörtímabili. Það var punktur sem sjálfstæðismenn þreytt-
ust með réttu ekki á að benda á fyrir kosningarnar í vor, og hafði
sitt að segja um að Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson sest senn í sæti
borgarstjóra í Ráðhúsi Reykjavíkur.
Brýn úrlausnarmál bíða um stjórn efnahagsmála. Aðrir aðilar
íslensks efnahagslífs en ríkisstjórnin hafa þegar sett af stað
umræður og vinnu til að freista þess að sæmilega mjúk lending
náist í íslensku efnahagslífi. Samtök atvinnulífsins og Alþýðu-
sambandið ræða sín á milli ákveðnar lausnir og hafa jafnframt
biðlað eftir aðkomu ríkisstjórnarinnar. Stóra spurningin er
hversu vel hún er í stakk búin til að svara slíku kalli.
Forystumenn stjórnarandstöðuflokkanna vilja afsögn ríkis-
stjórnarinnar og að boðað verði til þingkosninga sem fyrst. Ef
hlutirnir breytast ekki þeim mun meira á allra næstu dögum er
ekki hægt að segja annað en að sú krafa sé sanngjörn og skyn-
samleg.
SJÓNARMIÐ
JÓN KALDAL
Þreytumerkin á ríkisstjórnarsamstarfinu eru
öllum sýnileg sem vilja sjá:
Skaðlegt
óvissuástand
Ástandið innan ríkisstjórnarinnar minnir um
margt á dauðateygjur Reykjavíkur-listans, sem var
kominn langt fram yfir síðasta söludag þegar hann
ákvað loks að leggja sjálfan sig niður. Þar var sama
forystukreppan en R-listinn leiddi einmitt til valda
þrjá borgarstjóra á einu kjörtímabili.