Réttur - 01.02.1927, Page 79

Rjettur] BARÁTTAN UM HEIMSYFIRRÁÐIN 8i
eigendum og auðmönnum innanlands. í Venesuela, Col-
ombia, Bolivia og Peru hafa bændur og verkamenn, sár-
þjáðir af ógurlegri kúgun landeigenda og útlendinga,
hvað eftir annað gert uppreisnir, en þær hafa allar verið
kæfðar í blóði og kjör þeirra hafa versnað. Vandræðin þar
er samtakaleysið, en bardagahugur er ágætur og hafa
fjölmargir bændur vopn. Á síðustu árum hefur borgalýð-
urinn, mentamenn og smáborgarar, sem og eru kúgun
beittir, reynt að kenna þeim samtök, og takast forustuna
á hendur. Er brátt von á byltingartilraun í Venesuela. Al-
þýða þessara landa vill taka sjer ráðstjórnarríkin rúss-
nesku til fyrirmyndar, veita bændum jarðirnar, en verka-
lýðnum stóriðnaðinn. Vinna smáborgararnir t. d. i Vene-
suela því saman við kommúnista þar.
í Chile er sterk byltingarhreyfing undir áhrifum komm-
únista. Um 4p% Chile-búa eru verkamenn, sem vanir eru
fjelagsskap. 1924—25 varð alþýðuhreyfing þar í landi
undir forustu smáborgara. En er verkalýðurinn tók að
gera róttækari kröfur, urðu miðstjettirnar hræddar og
lagði þá Bandaríkja-auðvaldið að stjórninni með að neita
kröfum verkamanna. En Bandaríkin höfðu hjálpað til að
steypa afturhaldinu, stórjarðeigendunum, er voru hliðholl-
ir breska auðvaldinu. Varð það úr að lokum að verkamenn
urðu að gera verkföll, er voru bæld niður með valdi. Brást
þannig miðstjettastjórnin alþýðu hörmulega. Þó varð þetta
ekki til að brjóta hreyfinguna á bak aftur. Þvert á móti
tóku nú samtökin að magnast um allan helming. Starfs-
menn 'ríkisins, kennarar, járnbrautarmenn, flutningaverka-
nienn o. fl. tóku nú alveg höndum saman. Er því hreyf-
ingin í uppgangi og 1. maí og 7. nóvember er algjört verk-
fall í tilefni af hátíðum verkalýðsins. í Chile er sterkur
kommúnistaflokkur, sem á 4 dagblöð, 2 tímarit og mörg
vikublöð. Er samvinnuhreyfingin undir stjórn hans og ná-
in samvinna við verklýðssambandið.
I Brasilíu sitja stórjarðeigendur við völd og hindra þar
6